කෙන්ගෙඩිය

අවුරුදු කාලෙට පස්සෙ අපේ අත්තම්මා හදනවා අපූරු ව්‍යාංජනයක්. පුංචි පුංචි කැකිරි ගෙඩි වගේ ගෙඩි අපේ කුරුඳු ගස් පුරාම තියෙනවා .අත්තම්මා ඒව කඩල තමයි හදන්නෙ. ඒකට කිව්වෙ කෙංගෙඩි කියල .මං දන්න කෙංගෙඩියක් නැති නිසා පොඩි කාලෙ ඔව්ව හාරාවුස්සන්න ගියේ නැහැ .ඒ කාලෙ අපිට ඊට වඩා වැදගත් වැඩ තිබ්බ. අපි මහ උන් උනාට පස්සෙන් පහු තමයි ඔය කෙංගෙඩිය ගැන අහගත්තෙ.

ඔයාල හැමෝම දන්න කෝවක්කා තමයි මේ. සමහරු තෙලං කැකිරි කියලත් කියනවා. Ivy gourd , tindora යන නම්වලින් විදේශ රටවල්වලත් හඳුන්වනවා. ගොඩක් අය කෝවක්ක කියපු ගමන් මතකෙට ගන්නෙ දියවැඩියාව . රුධිරයේ සීනි මට්ටම අඩු කරගන්න සුපිරි කෑමක් කියල . ඊට අමතරව තවත් ගුණ ගොඩාක් මේ කෙංගෙඩියෙ තියෙනවා . අපි අද කාලෙ කන්නෙම වහනෙ. මේ විෂ වර්ග වලින් වගේම බෝ නොවන රෝගවලට ගන්නා සමහර බෙහෙත් වලින් අක්මාවට හානි සිද්ධ වෙනවා. කෝවක්කා අක්මාවටත් හොඳ ඔසුවක් . අපිට පුංචි කාලෙ තුවාලයක් උනාම ඉදිච්ච කෝවක්කා ගෙඩියක් දෙකක් කන්න දෙනවා. තුවාලය ඉක්මනින් හොඳවෙනවා. ප්‍රතිඔක්සිකාරක බහුල මේ කෙංගෙඩියේ ඔසු ගුණ බොහෝමයි. වයසට වඩා තරුණ පෙනුමක් ලබාගන්නත් මේ කෙංගෙඩියෙන් පුලුවන් කියනවනෙ.

මට තියෙන ප්‍රශ්නෙ ඒක නෙමෙයි . මේ කෝවක්කා කොල කෑම ලංකාවෙ ජනප්‍රිය උනාට ගෙඩි කන්නෙ නැහැ . හරිම බයයි මේ ගෙඩිවලට. ගොඩාක් අය කියනවා මේවා කටේ තියන්න බෑ තිත්තයි, ක්ෂණිකව සීනි මට්ටම පහල බහිනව කියල . හැබැයි ලොව පුරා වසන ඉන්දියානු ජනතාව අතරේ හරිම ජනප්‍රිය කෑමක්. ලමයි පවා කනවා. කෝවක්කයි,බණ්ඩක්කයි කියන්නෙ එයාලගෙන් බේරගන්න බැරි ජාති දෙකක්. මම මේ ගැන වැඩිදුර විස්තර හොයද්දි දැනගත්තා ලංකාවෙ කෝවක්කා වර්ග දෙකක් තියෙනවා කියල .
කැලෑවේ හැදෙන තික්ත කුණ්ඩී (තිත්ත රසැති)
ගම් ආශ්‍රිතව හැදෙන මධුර බිම්බී ( කිරි රසැති )

අපේ අත්තම්මලා උයන්න ගන්නේ මේ තිත්ත නැති වර්ගය තමයි . ලඟදි දවසක කුරුඳු බහුල ප්‍රදේශයක නෑ ගමනක් ගිය මට කුරුඳු ගස් පුරාම තිබුණු කෝවක්කා දකින්න ලැබුණා. හිත ක්ෂණයෙන් අත්තම්මා ගාවට ගියා. කඩාගත්ත ගෙඩි 12ක් විතර. ඒ ගෙදර හිටියා වයසක මාම කෙනෙක් මම වගේම ගහ කොල ජීවිතේ කරගත්ත . ඒ මාමා කියපු විදියට මම ඉව්වා.

වැදගත්ම දේ ගොඩක් මෝරලා නැති මධ්‍යස්තව පැසුණු ගෙඩි ගන්න එක.මුලින්ම පිපිඤ්ඤා වල තිත්ත අරින විදියට මේ චූටි ගෙඩිවල නැට්ට ලඟින් චූටි පෙත්තක් කපල අතුල්ලලා තිත්ත ඇරියා. ඒ මාම කිව්වා ගෙඩියේ මුල සහ අග පෙති දෙකක් කපල අයින් කරල මැද කොටස විතරක් ගන්න කියල . "ඔලුවයි වලිගෙයි අයින් කරොත් සර්පයෙක්ව උනත් කන්න පුලුවන් පුතේ " කියලයි ඒ මාම කිව්වෙ. ඊට පස්සෙ මේ කෙංගෙඩිය තරමක් මහත පෙති කපල පොල් වතුරට දැම්මා. වතුර බේරල ඕනෙ කරන අඩුම කුඩුම එක්ක තෙලට දාල මිටිකිරි ටිකක් එකතු කරල හින්දලා ගත්ත.ගොරක කෑල්ලකුත් දාල ඇඹුලට හැදුවේ. කාල බැලුවම හිතුවෙ මොකාද යකෝ මේක තිත්තයි කියපු එකා කියලයි . අත්තම්මා මට හැම කෙංගෙඩියක්ම,හැම කෙහෙල්මලක්ම කවල තියෙන නිසා කට හුරුවෙලාද මන්ද ?. වෙන්න බෑ.

දැන් ඉතින් හොඳම හරිය. ෆේස්බුක් කමෙන්ට් වල ඕසෙට තියෙනවා සීනි බහිනවෝ,මැරෙනවෝ කියල . කෝකටත් මම ගෙඩි පහක විතර ප්‍රමාණයක් බත් එක්ක කෑව.මාරම රසයි. හත්පණේ කිරිහාමි වගේ සැරින් සැරේ අතත් පයත් සීතලද බලනව .උදේ නැගිට්ටම දන්නෙ මැරිල නෑනෙ කියල . උදේ බත් කද්දි ඉතුරු ටිකත් කෑව.අතිශය සාමාන්‍යයයි. මම දියවැඩියාව හෝ වෙනත් විශේෂ රෝගාබාධයක් නැති නිරෝගී කෙනෙක්

අත්තම්මා අවුරුදු කාලෙ ඉවරවෙනවත් එක්කම මේ කෙංගෙඩිය හැදුවෙ පැණිරස කාල කාල හිටපු අපේ සීනි මට්ටම පාලනය කරන්නම වෙන්න ඕන. උන්දැලට කලට වේලාවට, ඒ ඒ වකවානුවලට ගැලපෙන්න ආහාර සකස් කිරීම ගැන තිබ්බ දැනුම ඒ ගැන උපාධියක් කරලවත් අපිට ගන්න බැහැ . සතියකට දෙකකට වතාවක් , පමණ දැන මේ වගේ දේවල් ආහාරයට එකතු කරගන්නවානම් බෙහෙත් පෝලිම්වල ඉන්න ඕන වෙන්නෙ නැහැ . එහෙනම් අපි නිරෝගී ජාතියක් .ඖෂධ පාවිච්චි කරන අය නම් වෛද්‍ය උපදෙස් අනුව ගන්න එක හොඳයි.

ඉන්දියානුවන් පාවිච්චි කරන කෝවක්කා සහ අපේ ඒවා අතර වෙනසක් තියෙනවාද කියලත්, ඒ වගේම ඔයාලට කෝවක්කා ගැන තියෙන අත්දැකීම් මොනවද කියලත් දැනගන්න කැමතියි. ඉතින් ඔයාල දන්න කෙංගෙඩියක් මටත් කියන්න  .

ඒ වගේම නෑ ගමනක් ගියාම මුණගැහෙන අත්තල,අත්තම්මලා එක්ක පොඩි කයියක් ගහන්නත් අමතක කරන්නෙපා.එයාල ගාව තියෙන දැනුම වැළලෙන්න නොදී උකහාගන්න

උපුටාගැනිමකී 

ස්තූතියි මුල්හිමිකරුට

උපුටා පලකිරිම නන්දා විජේතුංග.

A day in the life