රුසියානු සාහිත්‍යය සිංහල පාඨකයන්ට ඉතා සමීපයි.
මම හිතන්නෙ හැත්තෑවේ දශකයේ වගේ කාලයේ ඉදන් විවිධ රුසියන් සහ සෝවියට් පොත්පත් ,සගරා වල සිංහල අනුවාදයන් අපි ඇසුරු කරනවා. එකල “ සොවියට් දේශය “ කියලා සගරාවකට අපි දායක වෙලා හිටියා.
රුසියානු සාහිත්‍යය අපට සමීප කිරීමට විශාලම සේවයක් සිදුකළේ දැදිගම වී. රුද්‍රිගු මහතා බව අවිවාදයෙන් පිළිගැනෙන කරුණක්. ඔහු රුසියන් භාෂාවෙන් සිංහලයට පරිවර්තන කටයුතු කළ බවත්, සෝවියට් දේශයේ ජීවත් වූ බවත් බොහෝ දෙනෙකු දන්නවා.
දැදිගම වී. රුද්‍රිගුගේ මහතාගේ සැබෑ නම දොන් වින්සන්ට් රුද්‍රිගු වන අතර ඔහු ප්‍රකාශණ වල භාවිතා කලේ දැදිගම වි රුද්‍රිගු කියලා.
1929 ජූනි 25 වනදා උපන් රුද්‍රිගු කිරුලපන ප්‍රදේශයේ ජීවත් වූ බවත් එමෙන්ම ඔහු මරදාන සහිරා විද්‍යාලයෙන් සහ වෙස්ලි විද්‍යාලයෙන් අධ්‍යාපනය ලද බවත් ද කියැවෙනවා. නමුත් මේ කිසිවක් හරිහැටි පැහැදිලි නැහැ.
ඔහු තරුණ සමයේ සිටම ශ්රී ලංකාවේ කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ සාමාජිකයකු ලෙස කටයුතු කර ඇති අතර පක්ෂ ප්‍රකාශන සිංහලයට නැගීමේ යෙදුණා. පක්ෂයේ ප්‍රධාන ලේකම් වූ පීටර් කේනමන් මහතාගේ භාෂා පරිවර්තකයා ද වුණා. එමෙන්ම පක්ෂයේ තරුණ කටයුතුවල නිරත වූ ඔහු කොළඹ දිසාවේ තරුණ ලේකම්වරයා ද වුණා.
රුසියාවට පැමිණීම
රුද්‍රිගු පළමු වරට සෝවියට් දේශයට පැමිණියේ 1957 වසරේදී 6 වන ලෝක තරුණ හා ශිෂ්‍ය සමුළුවට සහභාගී වූ ශ්රී ලාංකික නියෝජිතයකු ලෙස යි.
ඔහුට තම බිරිඳ වූ ලුද්මිලා විෂ්නෙපොල්ස්කායා හමු වූයේ ද එම ගමනේ දී යි. ඔවුන් අතර ඇති වූ ප්‍රේම සම්බන්ධය ඉතා විශේෂ වූවක්.
රුද්‍රිගු යළි රුසියාව බලා යාමට එක් ප්‍රධාන හේතුවක් වූයේ මෙම ප්‍රේම සම්බන්ධය බව යි කියැවෙන්නේ. ඇය මිලිටරි ගුවන් යානා සැලසුම් ශිල්පිණියක වූ අතර රුද්‍රිගු ආපසු රුසියාවට ගිය පසු ඔවුන් විවාහ වුණා. ඔහුගේ මරණය තෙක්ම ඔවුන් ඉතා සමීපව සිටි බව ප්‍රකට කරුණක්. ඔවුනට වික්තර් සහ දිමිත්‍රි නම් පුත්‍රයින් දෙදෙනකු ලැබුණා.
රුද්‍රිගු ආපසු රුසියාවට ගියේ 1960 දී යි.
එම වසරේ දී සෝවියට් දේශය විසින් මහජන මිත්‍රත්ව විශ්වවිද්‍යාලය ඇරඹූ විට, එහි පළමු ශිෂ්‍ය කණ්ඩායමට රුද්‍රිගු ද ඇතුලත් වුණා. ඔහු එහිදී වෛද්‍ය විද්‍යාව හදාරා උපාධිය ලද පසු කෙටි කලක් වෛද්‍යවරයකු ලෙස ද සේවය කළා.
සාහිත්‍යය සහ නිවේදන කටයුතු කෙරෙහි ඇති ඔහුගේ උද්‍යෝගය සහ එකල වූ අවශ්‍යතාව මත මාධ්‍යවේදියෙක් බවට පත්වුනා.
1963 දී එවකට අගමැති සිරිමා බණ්ඩාරනායක සෝවියට් දේශයේ කළ සංචාරයට සමගාමීව “රේඩියෝ මොස්කව්” හි සිංහල අංශය ඇරඹි අතර ඔහු එහි කාර්යය මණ්ඩලයට ඇතුලු වුණා. එමෙන්ම සෝවියට් චිත්‍රපටවලට සිංහල දෙබස් කැවීමට ද ඔහුව දායක කර ගැනුණා. මේ අතර, සෝවියට් පත පොත සිංහලයට නැගීමේ කටයුතු ද මෙකල ඇරඹුණ අතර එයට ද ඔහුව දායක කරගැනුණා.
මුල් කාලීනව විවිධ කටයුතුවල නිරත වුණත් පසුව රුද්‍රිගු සම්පූර්ණයෙන්ම පාහේ පරිවර්තන කටයුතු වෙත අවධානය යොමු කළා. ඔහු විවිධ රුසියානු සහ සෝවියට් පොත් 250ක් පමණ පරිවර්තනය කර තිබෙනවා. ඒවා අතර දේශපාලන න්‍යායය, විද්‍යාව, ළමා කතා, සහ ප්‍රබන්ධ යනාදී විවිධ ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළ පොත් තිබුණා.
රුද්‍රිගු අතින් පරිවර්තනය වූ සෝවියට් දේශය බිහි වීමට පෙර ලියවුණු රුසියන් කෘති අතර මක්සිම් ගෝර්කිගේ ‘අම්මා’ මෙන්ම ‘ළමා විය’, ‘මිනිසුන් අතර’ සහ ‘මගේ සරසවි’ යන තුන් ඈඳුතු කෘතින් ද, අලෙක්සාන්දර් පුෂ්කින්ගේ ‘කපිතාන්ගේ දියණියෝ’, ‘ඉස්කෝප්ප රැජිණ’, ‘දුබ්‍රොව්ස්කි’ ආදී කෘතීන් ද, නිකොලායි ගොගොල්ගේ ‘තරාස් බුල්බා’ ද, ලෙව් තොල්ස්තෝයිගේ ‘ඉවාන් ඉලීච්ගේ මරණය’ ද, ලෙර්මන්තොෆ්ගේ ‘අපේ කාලයේ වීරයෙක්’ ද ආදී වශයෙන් කෘතීන් රැසක් වනවා.
ඔහු විසින් සිංහලයට නැගූ සෝවියට් පොත් අතර බරිස් පලෙවෝයිගේ ‘සැබෑ මිනිසකුගේ කතාවක්’, නිකොලායි ඔස්ත්‍රොව්ස්කිගේ ‘වානේ පන්නරය ලැබූ හැටි’, චිංගිස් අයිත්මාතොෆ්ගේ ‘ගුරු ගීතය’, යූරි බොන්දරෙෆ්ගේ ‘උණු හිම’ ආදී කෘතීන් වනවා. මීට අමතරව ඔහු මාර්ක්ස්, එංගල්ස්, හා ලෙනින් ආදී කොමියුනිස්ට් චින්තකයන් ලියූ න්‍යායාත්මක කෘති ද සිංහලයට නැගුවා.
රුද්‍රිගු විසින් පරිවර්තිත ළමා කතා අතර නිකොලායි නෝසෆ්ගේ ‘වැඩ බැරි දාසගේ කතා’ මෙන්ම සුප්‍රකට ‘ලස්සන වසීලිස්සා’ ද, ‘හත් පෙති මල’, ‘වලසුන් තුන්දෙනා’ ආදී කතා ද වනවා.
එකල ප්‍රසිද්ධව පැවති එක්තරා කතාවක් “යාන් හෑල්ලක්” තිබුණා.
ඒ වකවානුවේ මොස්කව්හි ලංකාවේ තානාපති කාර්යාල දෙකක් පැවතියේ ය. එහි තානාපතිවරු දෙදෙනකු ද සිටියෝ ය. ඉන් එක් කාර්යාලයක් පිහිටියේ මොස්කව් හි ඌලිත්සා පෙෂ්කිනා හෙවත් පෙෂ්කිනා වීදියේ අංක 24 දරන සුවිසල් දෙමහල් මන්දිරයේ ය. ඒ, ශ්රී ලංකා රජයේ නිල තානාපති කාර්යාලය යි. රජයේ නිල තානාපතිවරයා සිටියේ එහි ය. අනෙක පිහිටියේ මොස්කව්හි පෙයර්වි දිමිත්‍රොව්ස්කි ප්‍රොයේස්ද් හෙවත් පළමුවන දිමිත්‍රොව්ස්කි මාවතේ අංක 16 තට්ටු නිවාසයේ අංක 18 දරන නිවසේ ය.
ඒ අන් තැනක් නොව, දැදිගම වින්සන්ට් රුද්‍රිගුගේ නිවස්න යි. එය ලංකාවේ ‘නොනිල තානාපති කාර්යාලය’ වී ය. එපරිදිම, දැදිගම වී රුද්‍රිගු මොස්කව් හි ලංකාවේ ‘නොනිල තානාපති’ හෙවත් මහජන තානාපතිවරයා විය.”
බිරිඳ හේතුවෙන් ඔහු මොස්කව් දමා ලංකාවට පැමිණියේ නැහැ.
දශක තුනකට ආසන්න කාලයක් මොස්කව් හි ජීවත් වෙමින්, 25 වසරක් සාහිත්‍යකරණයේ නිරත වූ දැදිගම වී. රුද්‍රිගු 1988 නොවැම්බර් 27 වන දා මියගියා.
ඔහුගේ නිවසේ වූ පොත් එකතුව ලුමුම්බා සරසවිය වෙත ප්‍රදානය කෙරුණා.
සෝවියට් කාන්තාවක හා විවාහ වූ පළමු ශ්රී ලාංකිකයා බවට විශ්වාස කෙරෙන්නේ දැදිගම වී රුද්‍රිගු මහතායි. එමෙන්ම පූර්ණ ගෞරව සහිතව සෝවියට් දේශයේ මිහිදන් කළ පළමු ශ්රී ලාංකිකයා ලෙස ද සැලකෙන්නේ ඔහු යි.
– Roar media පලකිරීමක් ඇසුරෙන්.
Rusell Bandarawatta
