මීදුම.

notes of imaginary

මීට වසර හයකට පමන පෙර මා පලකල වියමනක් නැවත පලකරනවා. වියමන පරන වුනත්  මෙ කතාව පරන නැහැ.
වියමන පොඩි පොඩි වෙනස් කම් කලා ඒ කාලීන බව ගෙන එන්න.
අධ්‍යාපන පරිපාලන විෂයය පටන් ගන්න මුල්ම තැන විෂය භාර , අංශ භාර, නියෝජ්‍යවිදුහල්පති, සහකාර විදුහල්පති, විදුහල්පති , ගුරු උපදේශක , කොට්ඨාස අධ්‍යක්‍ෂ ,  විෂයය අධ්‍යක්‍ෂ,  අධ්‍යක්‍ෂ සැලසුම්, අධ්‍යක්‍ෂ , ගුරු ආයාතන (පරිපාලන)  සහකාර, නියෝජ්‍ය , අතිරේක තවත් ලියවෙන්න අමතක වුන ඒවාත් එක්ක කලාප අධ්‍යාපන අධ්‍යක්‍ෂ පහු කරලා පලාත් අධ්‍යාපන අධ්‍යක්‍ෂ ගාවටත් පලාත් අධ්‍යාපන ලේකම් ආදී සුපිරි තනතුරුත් ඔල මොට්ටල පලාත් අධ්‍යාපන ඇමත් තනතුරුත්  එන කොට තනතුරු සීයයක් විතර පුංචි ලමයින්ගේ අධ්‍යාපනයට කණ කොකා හඩවනවා.
ඒත් අපේ ළමයින්ගෙන් ටියුෂන් පංති පිරිලා. ටඅයුෂන් පංතියට ආවේ නැත්නම් විෂය භාර ගුරුවරයා සිසුවන්ට කෙනෙහිලි කම් කරනවා. ඉතින් තේරෙනවනේ අපේ අධ්‍යාපනයේත්  අධ්‍යාපන පරිපාලනයේත් පලදායිතාවය.
මේ කතාව අපේ රටේ අධ්‍යාපනයත්  අධ්‍යාපන පරිපාලනයත් ගැන නෙමෙයි.
 නස්රුදීන් කාලයේ සිද්ධවෙච්ච දෙයක් ගැන.
 දැන්  කාලේ කියලා අහංකාර නිළධාරින්ගේ හැසිරීම් රටාවේනස්රුදීන්ගේ කාලයෙත්  වෙනසක් නැහැ.අදත් එදත් …

මම ඔහු දන්නේ “ආරි”  නමිනි. ආරිගේ නම ආරියපාලද ආරියරත්නද ආරියදාසද ආරියවංශද වියහැක.නැත්නම් වෙනත් ආරිය....කෙනෙකු විය හැක. “ආරි .........” ට පෙලපත් නමක්ද තිබුනා විය හැක.මේ කිසිවකින් ඔහු නිසි ලෙසකින් හැදිනගත නොහැකිවු අතර“ ආරි ” -  “ ශිල්ප ආරි ” ලෙසින්  ප්‍රදේශවාසීන් අතර ප්‍රකට චරිතයක් විය.ඔහු කෙනෙකු “ ශිල්පයා ” ලෙසද හැදින්විය.
“ශිල්පයා ” .....උගතෙකු නොවීය. කුලියක් මලියක් කරමින් කීයක් හෝ සොයා ගෙන දවස ගෙවු  ඔහු නිතරම බීමතින් සිටියේය. කුලියක් මලියක් නොලැබුනදාට “ කිසියම් ශිල්පයක් දක්වා ගතමනාව සොයාගන්නා ඔහු එය නිල හෝ නිල නොවන මත්පැන් සදහා දිය කර හරින ලද්දේය.නැතිවු හරකෙකු හෝ වත්තක භව භෝගයක් ගැන විපරම් කරන ගැමියෙකු හට නිතතින්ම ශිල්පයා ද සිහිවිය.ගම් ප්‍රදේශයේ ඇලක දොලක මසුන් හට ජීවත්වීමේ අයිතියපිළිබද  තීරකයාද ශිල්පයා ම විය.
පනස් වන වියේදී පමණ කිසියම් අබග්ගයකින් එක් පාදයක අස්ථියක් බිදී කිහිලි කරුවක ආධාරය පතන්නට ඉතිරි ජීවිත කාලයේදී ඔහුට සිදුවිය. එක් රැයක එකට කා බී නිදාගත් සගයෙකු විසින් ඒ කිහිලි කරුවම ගෙලට සිරකිරීම නිසා ශිල්පයක් නොදක්වාම ශිල්පයා මිය පරලොව ගියාය.
ශිල්පයා වට කොට කරගත් ගෙතුන සත්‍ය කතා අපමනය.…

කාලය බොහෝ අරුමයන් මවනවා .අපේ දැනුම සහ අවබෝධයේ තරමත් කාලයේ අරුමයෙන් ඇති කරන්නේ විශාල පරතෙරයක්. ජීවිතයෙන් වසර පනස් පහක් පමණ කාලයක්ආපසු ගමන් කල විට මා එදා අවුරුදු පහලොවක පමණ ගැටයෙක්. එකලත් අදත් සමාජ විශ්වාශයන් බරපතල ලෙස අභියෝගයටත් වෙනස් වීම් වලටත් පත්වෙලා. අද පුංචි දරුවෙකුට ඇති අවබෝධය සහ  තාර්කික බුද්ධිය එදා අපිට තිබිලා නැහැ කියලා මට දැන් හිතෙනවා. අපි එදා  ගතානුගතිකව හිතලද ?.
එක් එක් අයගේ ජීවන රටා වෙනස් . එකල ගොවියාගේ පුතු ගොවිපලට රැගෙන යනවා හෝ මවුපිය සහයට ගොවිපලට යන්නේ පෙළඹවීමකින් තොරවයි. මගේ පියා සාමාන්‍ය වෙලෙන්දෙක්. මමත් ඔහු පවත්වාගෙන ගිය වෙළද සැලට උදව්වට යාම පුංචිකාලේ සිටම සිදුවු දෙයක්. වයසේ තරමට සුළු සුළු අත් උදව් දීමෙන් ඇරඹී මේ කටයුතු පසුකාලය වන විට පියාගේ අනුප්‍රාප්තිකයා බවට පත්කීරිම දක්වා පුහුණුවක් වුනා.
මේ මුලපිරීම බරපතල සාකච්ජාවක් සදහා වගේ පෙනුනත් වියමන වෙන්වෙන්නේ සරල සිදුවීමකින් තැතිගත් මනස මට කල හදියක් කීමට සහ අපේ පැරන්නන් ස්වභාව ධර්මය උපයෝගී කරමින් කල නිෂ්පාදනයක් හදුන්වා දිමටයි. ඒ අතර තවත් අතුරු කතා තියෙනවා.මේ කතා -   මම පලවන වසරේ සිටිනා මගේ මුණුපුරා තරම්වත්  බුද්ධිය භාවිතා කරල…

නුවරඑළිය නගරය අනෙක් නගර වලට වඩා විශේෂිතයි. ප්‍රදේශවාසීන්ට වඩා නගරයේ තාවකාලිකව එන යන සංචාරකයන්ගේ නවාතැන්පලක්. හක්ගල උද්‍යානය ,හෝර්ටන්තැන්න,අඹේවෙල සත්‍ව ගොවිපල,ඇවිද ගොස් නවාතැන් සදහා නුවරඑළිය තෝරා ගන්න බොහෝ සංචාරකයන් ගේ පුරුද්දක්. අප්රේල් නිවාඩු කාලය  නුවරඑළියට වසන්ත සමය උදාවෙනවා. නගරය දේශිය සංචාරකයන්ගෙන් පිරී ඉතිරෙන මේ වකවානුව නවාතැන් ආහාර පහසුකම් සපයන අයගේ සහ අතමිට සරුවෙන කාලයක්. සීතල නුවරඑළිය මේ දිනවල  - ඔවුන්ගේ වහර අනුව “ වේලෙනවා” .
හෝර්ටන් තැන්න පාමුල නිවසි මට උදෙන්ම නුවර එළියට ගොස් අවට කරක් ගසා හවස්වෙන කොට නිවසට ආපසු පහසුවෙන් එන්න පුළුවන් . බලන්ගොඩ, බෙරගල,හපුතලේ, බොරලන්ද, කැප්පෙට්ටිපොල, හරහා නුවරඑළිය ගමන්මග මාර්ග පද්ධතිය දියුණු කරපු නිසා පැය දෙකක ගමනක්.අපේ පැරන්නෝ හොර්ටන්තැන්න හරහා පයින් නුවරඑළියට පැමිනිලා තියෙනවා. ඒ වගේම විදේශික වැවිලිකරුවන් අශ්වයින් පිට කොළඹ ගිය යුගයේ නුවරඑළියේ සිට බෙලිහුල්ඔයදී බදුල්ල -කොළඹ මාර්ගයට අවතීර්න වෙලා තියෙනවා. ඒ යුගයේ බෙලිහුල්ඔය තානායම ඔවුන්ගේ නවාතැන්පල වෙලා තිබුනා.

හක්ගල උද්‍යානය නඩත්තු වෙනවා දකින මට වික්ටෝරියා උද්‍යානය වල් බිහිවෙන නිමිති පහල වෙලා කියලා …

මේ සිංහල අවුරුදු සමයයි. පාරිභෝගිකයන්ට වගේම විවිධාකාරවු ව්‍යාපාරිකයනටත් කාර්ය බහුලයි . ඒ අතරේ ආණ්ඩුවේ නිළධාරි ගොල්ලන් පාරිභෝගිකයෝ ආරක්‍ෂා කරන්න වීදී බැහැලා.ඒ අයත් කාර්යක්‍ෂම වැටලීම් කරනවා. විවිධ පරමාර්ථ තියාගෙන.ඒවා විශ්ලේෂණය කරගන්න අමාරුයි. පුංචි පහේ සංචාරක ව්‍යාපාරිකයෙක් හමුවුනා. එයාගේ කතාවෙන් ව්‍යාපාරික දුක්ගැනවිල්ල සටහන් කරන්න පටන් ගන්නම්. ගමේ වෙළද සැල්වලට පාරිභෝගික භාණ්ඩ අළවි කරන එකයි එයාගේ රාජකාරිය. එයාගේ මිම්මට මේ පාර අවුරුදු සේල් එක ගිය අවුරුද්දෙන් දෙකෙන් පංගුවකුත් නැහැ. එයාගේ කතාවේ  මගේ අවධානයට යොමු වුන එක් කරුනක් තිබුනා. රතිඥ්ඥා අළවිය පිළිබදව  එයා කියාපු ගැටළුවක් ගැන.පුපුරණ ද්‍රව්‍ය ප්‍රවාහනය සහ අළවි කිරීමට බලපත්‍රයක් ගන්න ඕනී.එයයි නීතිය . මේ බලපත්‍රයක් ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයෙන් නිකුත්කරන්නේ තවත් අදාල ආයතන කිහිපයක නිර්දේශ ලැබුනහමයි.මේ නිර්දේශ සම්පුර්න කරගෙන ගියත් තම ව්‍යාපාරය ලියාපදිංචි කිරීමේදී - ව්‍යාපාර ස්වභාවය වශයෙන් රතිඤ්ඤා වැනි පුපුරන ද්‍රව්‍ය අළවි කිරීම සදහා ඉල්ලුම් කර නොතිබුනොත් ප්‍ර.ලේ අළවි හෝ ගබඩා කර ගැණීම සදහා බලපත්‍රයක් නිකුත් කරන්නේ නැහැ. මම හිතනා අන්දමට සිල්ලර ත…