නිවන් සැප ලැබේවා!

 

නිවන් සැප ලැබේවා!

ලෙස සුභ පැතිය නොහැකිද?

මේ ලෝකයේ විවිධාකාර සැප තිබේ. සියලුම සත්වයෝ ඒ සැප සම්පත් විඳින්නට දැඩි සේ කැමැත්ත දක්වයි. ඒ සියලුම සැප දෙයාකාරයකට බෙදිය හැකි ය. ඒ කාම සැපය සහ විමුක්ති සැපය ලෙසයි. කාම සැපය ලෞකික සැප වන අතර, විමුක්ති සැපය ලෝකෝත්තර සැපය වේ. ඉන් ඉහළම සැපය වන්නේ උතුම් ලෝකෝත්තර විමුක්ති සැපය යි. ඒ තරම් සැපයක් කොහේවත් නැත. ඒ සැපයට "නිවන" යැයි කියනු ලැබේ.

මේ සියළුම සැප විවිධාකාරයෙන් විස්තර කළ හැකි ය. - ධම්මපදයේ නාග වර්ගයේ මෙසේ සඳහන් වේ.

"අත්ථම්හි ජාතම්හි සුඛා සහායා,

තුට්ඨී සුඛා යා ඉතරීතරෙන;

පුඤ්ඤං සුඛං ජීවිතසඞ්ඛයම්හි,

සබ්බස්ස දුක්ඛස්ස සුඛං පහානං."

"කිසියම් කටයුත්තක් ඇති විට යහළුවෝ සැපගෙන දේ, තමන් සන්තක සුළු දෙයින් හෝ සතුටුවීම සැපය යි, මරණාසන්නයේ දී පින සැපය යි. රහත් බව ඒකාන්ත සැපය යි."

සියලු සත්වයන් ගේ ඒකායන අරමුණ විය යුත්තේ සියලු සසර දුක් නසා නිවන් දැකීමයි. ඒ සුන්දර නිර්වාණ සුවය දකින්නට නුවණැති පින්වතුන් කටයුතු කර ගත යුතුමයි. එහෙත් වර්තමානයේ දී මිනිසුන් සිතන පතන දෘෂ්ඨියේ තිබෙන බොහෝ වැරදි අදහස් නිසා, නිවන් දැකීම පිළිබඳවද ඇති කරගෙන ඇත්තේ මිත්‍යා මත වේ.

ඔබ ඉදිරියට ඔබේ හිතවතෙකු පැමිණෙන විට, ඔබේ හිතවතාට ඔබ 'නිවන් සුව ලැබේවා!' යැයි කිව හොත් කුමක් වේදැයි සිතන්න. වර්තමානයේ මේ කාල සීමාවේදී නම්, ඔහු ඔබත් සමග ජීවිත කාලයටම අමනාප වනවා නො අනුමානයි. එයට හේතුව ඔහු 'නිවන් සැප ලැබේවා!' යැයි සිතා සිටින්නේ මිය යෑම නිසා ලැබෙන කාරණාවක් හෝ, මිය යෑමට අදාළ කුමන ආකාරයක ආශිර්වාදයක් හෝ, සුභ පැතීමක් හෝ, මරණයට අදාළ යම්කිසි කාාරණාවක් ලෙස සිතීමයි.

මෙය සම්පූර්ණයෙන්ම වැරදි මිථ්‍යා අදහසකි. මෙවැනි මිත්‍යා දෘෂ්ටියක් නිර්මාණය කරගෙන ඇත්තේ බෞද්ධ සමාජය තුළින්මයි. මේ මිථ්‍යා දෘෂ්ටිය වෙනස් කරගන්නට නුවණැති බෞද්ධ පින්වතුන් කටයුතු කරගත යුතුමයි. එය මහනීය පින්කමක් ද වේ.

මේ ලෝකයේ යම්කිසි කෙනෙක් තවත් කෙනෙකුට සුබ පතනවා නම් "ඔබට නිවන් සැප ලැබේවා!" ලෙස සුබ පතන සුබ පැතීම හා සමාන උතුම් සුභ පැතීමක් තවත් නැත.

මේ ලෝකයේ කවුරුහරි මනුස්ස, දිව්‍ය, බ්‍රහ්ම සතර අපා ආදී සත්වයෙක් උතුම් සැපයක් ලබන්නට කටයුතු කරනවානම් ඒ උතුම් සැපය නිවන් සැපයම වේ. ඒ හා සමාන සැපයක් තුන් ලෝකයේ කිසිම තැනක නැත. නමුත් අවාසනාවකට නිවන් දැකීම ගැන බහුතරයක් දෙනා දන්නේ නැත. නමුත් ඔවුන් තමන් සිව්වනක් පිරිසට අයත් "බෞද්ධයෝ" යැයි හඬනගා කියයි. නමුත් ඔවුන් විසින්ම උතුම් වටිනා වචන අවභාවිතා කර ඇත.

නිවන් සුව ලබන්නේ ජීවත්ව සිටින මනුස්සයෙක්, දෙවියෙක්, බ්‍රහ්මයෙක්, ආදී ජීවත්ව ඉන්න කෙනෙක් හැර මිය ගිය කෙනෙකුට නොවේ. මිය ගිය පසුව එසේ කීමෙන්, පැතීමෙන් ලැබෙන නිවනක් නැත. නිවන ප්‍රාර්ථනාවකින් ලැබෙන දෙයක් නොවේ.

"නිවන් සුව ලැබේවා!" යන්න පමණක් නොව, උතුම් බුදු දහමේ තවත් එවැනි උතුම් වචන රාශියක්ම බෞද්ධයින් විසින් ම අවභාවිතා කර ඇත.

උතුම් "අරහං" බුදු ගුණය ද එවැනි වචනයකි. බොහෝ දෙනා අද එය භාවිතා කරන්නේ "මට ඔය මනුස්සයා අරහං" ආදී ලෙස කෙනෙක් පෙන්වන්නට නොහැකි බව ඇඟවීමට යි.

"හයහතර නොදත් අය" ලෙස අද බොහෝ දෙනා හඳුන්වන්නේ දරුවන් සම්බන්ධව කතා කිරීමට ය. නමුත් එයින් කියවෙන්නේ දිව්‍යලෝක හය සහ සතර අපාය ගැනයි.

"උපාසක මහතා, උපාසක අම්මා" යන මේ වචන අද භාවිතා කරන්නේ සිල් ගත් අය සඳහා පමණයි. නමුත් සිල් ගත් විටදී ද වැඩි වශයෙන් බොහෝ දෙනා කැමති, මැතිතුමා මැතිණිය කියන එකටයි. සිව්වනක් පිරිසට අයත් භික්ෂූන් වහන්සේලා, භික්ෂුණීන් වහන්සේලා හැර ඉතිරි සියලු දෙනාම අයත් වන්නේ උපාසක උපාසිකාවන් ටයි. වර්තමානයේ දී බෞද්ධ පින් පින්වතෙකු ට “උපාසක මහතා, උපාසක අම්මා” යැයි කීවිට ඇතමුන්ට ඉතා තදබල ලෙස කේන්ති යයි. සමහර විට එසේ කී ස්වාමින්වහන්සේ සමඟ ජීවිත කාලයටම කතා කරන්නේ ද නැත.

තවත් මේ ආකාරයට බෞද්ධයින් විසින් ම උතුම් ධර්මයේ අවභාවිතා කරන වචන රාශියක් පෙන්විය හැකි ය. ඒ සියලු අවභාවිතාවන් අතර ඉහළින්ම තිබෙන්නේ "නිවන් සුව ලැබේවා!" යන්නයි. සසර සැරි සරනා සත්වයින්, සසරින් එතෙර වන්නට "නිවන් සුව" දැකිය යුතුම ය.

රහතන් වහන්සේලා හැර අන් සියලු දෙනා මිය යාමේදී වෙන්නේ මරණයත් සමගම නැවත පුනර්භවයට පැමිණීමයි. ඉපදීමයි. සෝවාන් ආදී අනෙක් උතුමන්ද රහත් නොවී සිටියහොත් මාර්ගඵලයට අනුරූප තැනක උපදී. රහත් වූ පසු එහි ආයු අනුව ආයුෂ විඳ අනුපාදිසේස පරිනිර්වාණයත් සමගම පිරිනිවන් පායි.

"නිවන"

"නිවන" යැයි කියන්නේ මේ ලොව ඇති උසස්ම ප්‍රණීතම සැපය යි.

නිවන් දකින්නට කටයුතු කරන උත්තමයන් වහන්සේලා හඳුන්වන්නේ බෝධි බෝධිසත්වත්වයෝ කියා යි. "බෝධි" යන වචනයෙන් කියවෙන්නේ ලෝකෝත්තර වූ ආර්ය මාර්ගයත්, සර්වඥතා ඥානයත් වේ. බෝධි තුනක් තිබේ.

1. සම්මා සම්බෝධිය

2. පච්චේක සම්බෝධිය

3. ශ්‍රාවක බෝධිය

මේවාට තුන්තරා බෝධිය යැයි කියනු ලැබේ.

මේ තුන්තරා බෝධියෙන් එක්තරා බෝධියකට පැමිනෙන්නට, පිරිය යුතු ධර්ම වන්නේ පාරමිතා යි. පාරමිතා පිරූ බෝධිසත්වයන් වහන්සේලා, ලෝකෝත්තර ආර්ය මාර්ගය ඥානයෙන් කෙලෙසුන් නසා නිවන් දකී.

නිවන කියන්නේ.... මේ ලෝකයේ ඇති අති ප්‍ර‍ණීතම, වටිනාකම කිව නොහැකි, කවර කලෙකවත් නැති නොවන හැම කල්හි පවත්නා සැපයටයි. මේ නිවන දුක මිශ්‍ර‍ නැති ශුද්ධ වූ සුඛය වේ.

නිවන පඤ්චේන්ද්‍රියයන්ට හා මන්දබුද්ධිකයින්ගේ මනින්ද්‍රියට ද විෂය නොවන පරම සූක්ෂ්ම ධර්මයක් වේ.

නිවන් දැකීම නිසා නැතිව යන දුක් ලෙස සලකන විට අති විශාල ධර්මයක් වේ. ලෝකෝත්තර ධර්මයක් වේ. මහානුභාව සම්පන්න ධර්මයක් වේ. පිහිටි තැනක් නැතිව ඇති ධර්මයක් වේ. එක ද සත්ත්වයකුත් එහි නැත, එහෙත් සත්ත්වයින්ට පරම පිහිටක් වූ ධර්මයක් වේ.

නිවනට පැමිණීම අවස්ථා පහකින් ද, ඉතිරි වී ඇති ස්කන්ධ සහ ඉතිරි ස්කන්ධ කිසිවක් නැති බව දැක්වීම් ලෙස අවස්ථා දෙකකින් ද නිවන ගැන කිව හැකි වේ.

නිවනෙහි ස්කන්ධයන්ට අයත් දේවලින් කිසිවකුත් නැත. ඒ නිවනෙහි ඇති උතුම් ගුණය යි.

ලෝකයෙහි සැප වර්ග දෙකක් තිබේ.

ඒ කාම සුඛය සහ විමුක්ති සුඛය යි. මෙයින් කාමනීය වූ රූප, ශබ්ද, ගන්ධ, රස, ස්ඵර්ෂ, ධර්ම නිසා උපදින සුඛය “කාම සුඛ” වේ.

පැමිණ තිබෙන්නා වූ හෝ මතු පැමිණෙන්නට තිබෙන්නා වූ හෝ විපතකින් දුකකින් බේරීම වූ නිදහස “විමුක්ති සුඛ” වේ.

මේ සැප දෙකින් කාම සුඛය විඳින සැපයකි. එම නිසා එයට “වේදයිත සුඛය” කියා කියනු ලැබේ. විමුක්ති සුඛය නො විඳින සැපයකි. එයට “අවේදයිත සුඛය” කියා කියානු ලැබේ.

"නිවනට පැමිණෙන ආකාරය

එක් පුද්ගලයකුට නිවනට පැමිණිය හැකි වනුයේ එක් වරක දී නො ව පස්වරක දී ය. නිවන් සොයා ක්‍රියා කරන්නා වූ යෝගාවචරයා සෝවාන් වන විට ඔහුට මතු සතර උපායෙහි උපදින්නට තිබෙන ස්කන්ධයන් හා ජාති සතකින් මතු සුගතියෙහි ද, උපදින්නට තිබෙන ස්කන්ධයෝ ද නිරුද්ධ වේ. ඉන් පසු ඔහු අපායෙහි නූපදී. සුගතියෙහි ද සත් වරකින් මතු නූපදී. සෝවාන් පුද්ගලයාට වන්නා වූ මේ දුඃඛ නිරෝධය පළමු වරට නිවනට පැමිණීම වේ.

සෝවාන් ඵලයට පැමිණ සිටින ආර්‍ය්‍ය ශ්‍රාවකයා සකෘදාගාමි වන විට ඔහුට ඉතිරිව තුබූ ජාති සතකට අයත් ස්කන්ධයන්ගෙන් ජාති සයකට අයත් ස්කන්ධයෝ නිරුද්ධ වේ. ඉන් පසු ඔහු සසර උපදිතත් උපදින්නේ එක් වරක් පමණී. සකෘදාගාමි පුද්ගලයාගේ මේ ජාති සයකට අයත් දුඃඛයෙන් මිදීම දෙවෙනි වර නිවන් ලැබීම වේ.

සකෘදාගාමි පුද්ගලයා අනාගාමි වන විට ඔහුට කාම භවයෙහි එක් වරක් ලබන්නට තුබූ ස්කන්ධ දුඃඛය ද නිරුද්ධ වේ. ඉන්පසු ඔහු කාම භවයෙහි නූපදී. අනාගාමි පුද්ගලයා ලබන මේ දුඃඛ නිරෝධය තුන්වෙනි වර නිවන් ලැබීම වේ.

අනාගාමි පුද්ගලයා රහත් වන විට රූපාරූප භවයන්හි උපදින්නට තුබූ ස්කන්ධයෝ ද නිරුද්ධ වේ. ඉන්පසු ඒ රහතන් වහන්සේ කිසි කලෙක කොතැනක වත් නූපදී. රහතන් වහන්සේ ගේ ඒ දුඃඛ නිරෝධය සතරවැනි වරට නිවනට පැමිණීම වේ.

සතර වැනි වරටත් නිවනට පැමිණීමෙන් පසු රහතන් වහන්සේට ශේෂව ඇත්තේ අතීත හේතුවෙන් හටගන්නා වූ වර්තමාන ස්කන්ධ දුඃඛය පමණකි. පිරිනිවීමෙන් එය කෙළවර වන්නේ ය. එය පස්වෙනි වරට නිවනට පැමිණීම වේ.

සෝවාන්, සකෘදාගාමි, අනාගාමි, අර්හත් පුද්ගලයන් හැම ආකාරයකින්ම දුකින් මිදී නැති නිසා, පිරිනිවීම තෙක් ස්කන්ධ පවතින නිසා ඔවුන්ගේ නිවනට ඉතිරිව තිබෙන ස්කන්ධයන් නිමිත්ත කොට "සෝපාදීශේෂ නිර්වාණය" කියා කියනු ලැබේ. පරිනිර්වාණයෙන් පසු ලබන නිවනට ඉතිරි ස්කන්ධ කිසිවක් නැති බව නිමිත්ත කොට "අනුපාදිශේෂ නිර්වාණය" යි ද කියනු ලැබේ."

ප්‍රාර්ථනා කළාට, ආශිර්වාද කළාට නිවන් දැකිය නොහැක. එසේ කිරීමෙන් කළ හැකි වන්නේ කල්‍යාණ මිතුරකු වී නිවන් දකින්නට අනිත් අයව උනන්දු කරවීම කි. එය මහනීය පිංකමකි.

නිවන් දකින්නට නම්, දුක්ඛ සත්‍යය යි, සමුදය සත්‍යය යයි යන දෙක නැති කළ යුතු ය. ඒ සඳහා ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය පිළිපැදිය යුතු ය.

කරුණු මෙසේ හෙයින් නුවණැති පිංවතුන් දැන්වත් මේ සිදු කරන වරද නිවැරැදි කරගත යුතු ය. මියගිය පසු කියන වචනයක් ලෙස "නිවන් සුව ලැබේවා!" යැයි සමාජගත වී තිබෙන මතය වෙනස් කර, ඒ සඳහා සුදුසු ලෙස කටයුතු කිරීමට පෙළ ගැසිය යුතුය.

එය ඔබටද කළ හැකිය. "නිවන් සැප ලැබේවා"කියන වචනයම කිව නොහැකි නම්, පෙරළා ලැබෙන ප්‍රතිචාරයට ඔබ බය නම්, එය සමාජයට හුරුවන තෙක් ඔබට මෙසේ කිව හැකි ය.

"මේ පින සසර දුක් නසා නිවන් දකින්නට හේතු වේවා! "

"ඔබට චතුරාර්ය සත්‍ය සත්‍යාවබෝධ ඤාණයෙන් නිවන් දකින්නට හැකි වේවා!"

ආදී ලෙස කැමති ආකාරයකට ඔබගේ හිතවතාට සුදුසු ලෙස සුබ පැතිය හැකිය. ඒ කල්‍යාණ මිත්‍රත්වයෙන් ලැබෙන මගපෙන්වීම, ඔබටද මහානීය පුණ්‍යකර්මයක් වේ.

ඉතින් ඔබත් මේ පවතින මිථ්‍යා මතය වෙනස්කර, නුවණැත්තන්ට නිවන් දකින්නට මග පෙන්වන කල්‍යාණ මිත්‍රයෙක් වෙන්න. එන්න අපි හැමෝම එකම අරමුණකට යන කල්‍යාණි මිතුරන් ලෙස ආශිර්වාද කරමු හැමෝටම

"ඔබ සැමට නිවන් සුව ලැබේවා!

අතිපූජනීය තපෝවනයේ රතන ස්වාමීන්වහන්සේ

මිණිපුර අමා ශාන්ති තපෝවන ආරණ්‍ය සේනාසනය,

පැල්වාඩිය ,

රත්නපුරය. Copied .

day in the life

ඉන්දියාව දේශපාලනය නොවේ.

කර්නාටක, තමිල්නාඩු, කේරළ, තෙලන්ගානා වැනි දකුණු ඉන්දීය ප්‍රාන්ත භූගෝලීය වශයෙන් එකිනෙකට සමීපව තිබියදීත් ඉතා වෙනස් භාෂා, ආහාරපාන සහ සංස්කෘතීන් ඇත්තේ ඇයි?

මෙම සිතියම ප්‍රශ්නය බොහෝ දුරට පැහැදිලි කරයි.

උතුරු ඉන්දියාව අඛණ්ඩ භූමි ස්කන්ධයකි, භූගෝලීය බාධක කිසිවක් නොමැත. උඩ සිට බෙංගාලය දක්වා ගංගා නදියේ ගමන් කළ හැකිය. ගංඟා තීරයේ ඉන්දු ආර්ය භාෂා සාර්ථකව ව්‍යාප්ත වීමට මෙය හේතු විය. එය උපභාෂා සන්තතියකි. එකම ගංගා, එකම සාරවත් පස, එකම භූගෝලීය සහ භූ විෂමතාවය, එකම පාලකයන් විසින් පාලනය කිරීම යනාදිය මගින් පෝෂණය වන අතර, බොහෝ සමාන භාෂා, ආහාර පිසීම් සහ සංස්කෘතීන් ඇති වී තිබේ.

නමුත් දකුණු ඉන්දියාව බලන්න. කඳු, වනාන්තර, ගංඟා, ගංගා ආදී වශයෙන් භූගෝලීය බාධක රාශියක් ඇත. ගංගා යාත්‍රා කළ නොහැක. කර්නාටක සිට තමිල්නාඩුවට කාවේරි නදියෙන් ගමන් කළ නොහැක.

මෙම සියලු බාධක යම් දුරකට හුදකලා වීමට හේතු වී ඇති අතර, එය වෙනම භාෂා, ආහාර සහ සංස්කෘතිය වර්ධනය වීමට හේතු විය. උතුරු ඉන්දියාවේ, සියල්ල නැගෙනහිරින් ගලා යන ගංගා වේ, දකුණේ අපට බටහිර හා නැගෙනහිරින් ගලා යන ගංගා ඇත.

විවිධ ගංගා තීරයන් විවිධ භෝග වර්ග, ඇඳුම් පැළඳුම් සහ සංස්කෘතීන් සමඟ විවිධ සංස්කෘතික කලාප පිහිටුවා ඇත.

ගැඹුරු වනාන්තරවල සහ කඳුකර ප්‍රදේශවල ජීවත් වන ජනයා සංස්කෘත/පර්සියානු/ඉංග්‍රීසි මිශ්‍රණයකින් තොරව සාපේක්ෂ වශයෙන් පිරිසිදු භාෂා කතා කරයි. අනෙකුත් ද්‍රවිඩ භාෂාවන්ට සංස්කෘත, පර්සියානු සහ ඉංග්‍රීසි යන භාෂාවලින් බලපෑම් එල්ල වී ඇත.

ඝාට් වලින් වෙන් වූ විවිධ ප්‍රදේශ විවිධ භාෂා බිහිවීමට හේතු වී ඇත. බටහිර ඝාට්ස් යනු කන්නඩ සහ තුලු, දෙමළ සහ මලයාලම් අතර ස්වභාවික බාධකයයි.

එබැවින්, දේශගුණය සහ වෘක්ෂලතාදිය වෙනස් වන බැවින් වෙරළබඩ කලාපය, ඝාට්ස් කලාපය සහ සානුව කලාපය විවිධ සංස්කෘතීන් සහ ආහාර පුරුදු ඇත. පන්සල් ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය, උත්සව සැමරුම පවා වෙනස් ය.

කර්නාටක ප්‍රාන්තය ඉතා විවිධාකාර වන අතර දකුණු ඉන්දියාවේ කේරළය අවම වශයෙන් විවිධ වේ. දකුණු කර්නාටකයේ ප්‍රධාන ආහාරය උතුරු කර්නාටකයේ ප්‍රධාන ආහාරය නොවන අතර එය වෙරළබඩ කර්නාටක ප්‍රධාන ආහාරවලට වඩා වෙනස් ය.

දකුණු කර්නාටක කාවේරි සහ එහි අතු ගංගාවලින් පෝෂණය වේ, වී වගාව වැඩි ය. තුංගභද්‍රා ගංගාවෙන් පෝෂණය වන මධ්‍යම කර්නාටක ප්‍රදේශය ද එසේමය. එබැවින් බත් ප්‍රධාන ආහාරය වේ. උතුරු කර්ණාටක ප්‍රදේශය ක්‍රිෂ්ණා ගඟෙන් සහ එහි අතු ගංගාවලින් පෝෂණය වේ, පස කළු ය, ජෝවර් වගාව වැඩි බැවින් ජෝවර් ප්‍රධාන ආහාරය වේ. වෙරළබඩ කර්නාටක පෝෂණය වන්නේ බටහිරින් ගලා යන ගංගා වලින් වන අතර විවිධ වර්ගයේ සහල් සහ මාළු ප්‍රධාන ආහාරය වේ. කර්නාටකයේ එවැනි වෙනස්කම් බොහොමයක් ඇත, එබැවින් KA සඳහා ටැග් රේඛාව 'එක් රාජ්‍යයක්, බොහෝ ලෝක' වේ.

Why do South Indian states like Karnataka, Tamil Nadu, Kerala, Telangana have very distinct languages, cuisines and cultures despites being geographically close to each other?

This map pretty much explains the question.

North India is continuous mass of land, there’s no geographical barriers at all. One can travel on Ganga river from UP till Bengal. This led to successful spread of Indo Aryan languages in the Gangetic belt. It is a dialect continuum. Fed by same rivers, same fertile soil, same geography and topography, ruled by same rulers, etc. has resulted in very similar languages, cuisines and cultures.

But see southern India. There are lot of geographical barriers in the form of hills, forests, ghats, rivers, etc. Rivers are not navigable. One cannot travel from Karnataka to Tamil Nadu on Kaveri river.

All these barriers have caused isolation to an extent, which resulted in development of separate languages, food and culture. In north India, all are east flowing rivers, in south we have both west and east flowing rivers.

Different river belts have formed different cultural zones with different set of crops, dress and cultures.

People living in deep forests and hilly regions speak languages which are relatively pure without Sanskrit/Persian/English mix. While other Dravidian languages are influenced by Sanskrit, Persian and English.

Different regions separated by ghats have resulted in formation of different languages. Western ghats is the natural barrier between Kannada and Tulu, also Tamil and Malayalam.

Hence, coastal region, ghats region and plateau region have different cultures and food habits as climate and vegetation differs. Even temple architecture, festival celebration is different.

Karnataka state itself is very diverse, while Kerala is least diverse in south India. Staple food of south Karnataka is not the staple food of North Karnataka and it is different from staple food of coastal Karnataka.

South Karnataka is fed by Kaveri and its tributaries, paddy cultivation is more. Same is the case with central Karnataka too, fed by Tungabhadra river. Hence, rice is staple food. North Karnataka is fed by Krishnaa river and its tributaries, soil is black, jowar cultivation is more and hence jowar is the staple food. Coastal Karnataka is fed by west flowing rivers, different kind of rice and fish forms the staple food. There are many such differences in Karnataka, hence tag line for KA is ‘one state, many worlds’.

A day in the life

The Dali, ඩාලි

 ෆ්‍රැන්සිස් ස්කොට් කී  Francis Scott Key Bridge  පාලම කඩා වැටීමට තුඩු දුන් අවස්ථාවන්හි විස්තර භාණ්ඩ නෞකාවේ "කළු පෙට්ටිය" මුහුදු ගමන් දත්ත පටිගත කිරීමේ යන්ත්‍රයෙන් (VDR) සොයා ගන්නා ලද්දේ නියමුවා ඉදිරි තත්වය පිළිබඳව බලධාරීන් දැනුවත් කිරීමට උත්සාහ කරන විටය.

 අඩි 984 ක් දිග  සිංගප්පූරු ධජය සහිත The Dali, ඩාලි යාත්‍රාව බැල්ටිමෝර් වරායෙන් පිටතට යාත්‍රා කිරිමේදී විදුලිය අහිමි වී අඟහරුවාදා අලුයම 1:27 ට පමණ පාලමේ ගැටී ඇති බව ජාතික ප්‍රවාහන ආරක්ෂණ මණ්ඩලය National Transportation Safety Board පවසයි. නැගෙනහිර වෙරළේ නාවික ගමනාගමනයේ සැතපුම් 2කට ආසන්න  වූ පාලම තත්පර කිහිපයකින් the Patapsco River පැටප්ස්කෝ ගඟට කඩා වැටුණි.

 බිඳවැටීමට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ප්‍රාදේශීය, ප්‍රාන්ත සහ ෆෙඩරල් නිලධාරීන් ඒකාබද්ධ ප්‍රකාශයක්  මගින් ,  නිවේදනය කළේ සුන්බුන් වලින් ගඟේ ඇති අනතුරුදායක තත්වයන් හේතුවෙන් කිමිදුම් මෙහෙයුම් සහ වාහන ගමනාගමය  අත්හිටුවා ඇති බවයි.

 අනතුරෙන් පසු ඩාලි හි සාමාජිකයින් 22 දෙනෙකුගෙන් යුත් කාර්ය මණ්ඩලය යාත්‍රාවේ  රැඳී සිටින බව වෙරළාරක්ෂක ප්‍රාකාශක “සින්තියා ඕල්ඩ්හැම් Cynthia Oldham “පැවසීය. නෞකාවේ සිටි කිසිවකුට තුවාල සිදුවී නොමැත. පාලම කඩා වැටෙන විට ඉදිකිරීම් කම්කරුවන් අට දෙනකු පාලමේ වළවල් සකස් කරමින් සිටියහ. ඔවුන්ගෙන් දෙදෙනෙකු දිවි ගලවා ගත් අතර අනෙක් අය මිය ගොස් ඇතැයි අනුමාන කෙරේ.

 ප්‍රවීණයන් ඇස්තමේන්තු කරන්නේ පාලම ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමට වසර දෙකක් ගත වන අතර ව්‍යුහයේ අත්තිවාරම දිය යට තත්ත්වය මත පදනම්ව අවම වශයෙන් ඩොලර් මිලියන 350 ක් වැය වනු ඇති බවයි. එක්සත් ජනපද ප්‍රවාහන ලේකම් පීට් බුටිගීග් පැවසුවේ  හදිසි වැඩ සඳහා ෆෙඩරල් අරමුදල්වල පළමු ඩොලර් මිලියන 60 අනුමත කර ඇති බවයි.

 

A day in the life

මැරුණ මළකුණකට පාoශුකුලය දියයුතුමද ?

Nadee Shanikaනිර්මල බුදු දහම..nirmala bududhama

ස්කන්ධ, ධාතු, ආයතන ආදිය ගැන නොදන්නා සමහරුන් බුදුදහමත් පාංශුකූලයත් අතර සම්බන්ධයක් නැතැයි ද, එය බුදු දහමට අයත් නොවන දෙයක් යැයි ද කියති. සමහරු එය හිස් පුරුද්දක් සංස්කෘතික චාරිත්‍රයක් යැයි කියති. සමහරුන් එය පසු පසුකාලීනව එකතු වුණ සංස්කෘතික මිථ්‍යාවක් යැයි ද කියති. සමහරු බුද්ධකාලයේ මැරුණ උපාසකයින්ට පාංශුකූලය දුන්න කතාවක් ත්‍රිපිටකයේ සඳහන් වෙනවාදැ? යි අසති. එවැනි අයම මැරුණු මළකුණකට පාංශුකූලය දෙන්න ඕන යැයිද අසති. එසේ හිතන පතන සියලු දෙනා මෙම ලිපිය සම්පූර්ණයෙන්ම කියවන හැටියට මතක් කරමින් ලිපිය ආරම්භ කරමි.

පළමුව පාංශුකූලය සහ මතක වස්ත්‍රය යන දෙක පිළිබඳව වැටහීමක් ඇති කර ගත යුතු ය. ඉන් පසුව ඉතිරි කරුණු පැහැදිලි කරනු ලැබේ.

ශාසනය තුළ මතක වස්ත්‍ර පූජාව සහ පාංශුකූලය යනු එකක් නොව දෙකකි. නමුත් සම්මතය තුළ පාංශුකූලය සහ මතක වස්ත්‍රය යන දෙකම එකක් හා සමාන ලෙස ව්‍යවහාරයට පැමිණ තිබේ. මේ දෙක දෙකක් වන්නේ මේ ආකාරයටයි.

යම් කිසිවෙක් මිය ගිය පසු ඔහු හෝ ඇය වෙනුවෙන් ජීවත්ව සිටින අය පූජා කරන වස්ත්‍රය මතක වස්ත්‍රය වේ. මියගිය අය වෙනුවෙන් යමක් දෙන්නේ නම් ඒ දෙන සෑම දේකටම "මතක" යන විශේෂණ පදය යොදනු ලැබේ. "මතං උද්දිස්ස යං පවත්තේති තං මතකං"

මියගිය අය වෙනුවෙන් දෙන වස්ත්‍රය - මතක වස්ත්‍රය වේ.

බණ - මතක බණ වේ.

දානය - මතක දානය,

දැහැත් - මතක දැහැත් වේ.

ගිලන්පස - මතක ගිලන්පස වේ.

කුක්කුට මිත්ත වැද්දාගේ කථාවේ මෙසේ සඳහන් වේ. "ඇගේ මවුපියෝත් ඈ ගැන එහෙමෙහෙ සොයා බලා ඈ නොදැක මැරෙන්නට ඇතියි සිතා මතකවත් ආදිය දුන්හ."

"තස‍්ස මතකචීවරං අධිට‍්ඨාති." ලෙස චීවරක් ඛන්ධකයේ මෙසේ සඳහන් වේ. එක ස්වාමීන් වහන්සේ නමක් තව ස්වාමීන් වහන්සේ නමක් අත මේ සිවුර වෙනත් ස්වාමින් වහන්සේ නමකට දෙන්න යැයි යවයි. අතරමගදී ඒ දෙදෙනාම කලුරිය කරයි. එවිට යැවූ ස්වාමින් වහන්සේට ම එය මතක සිවුරක් ලෙස අධිෂ්ඨාන කරගත හැකියි.

මේ ආදී ලෙස මතක පූජාවන් වනේ මිය ගිය අය වෙනුවෙන් පූජා කරන පූජාවන් වේ. නමුත් පාංශුකූලය ඊට වඩා වෙනස් වේ.

ආසාවක් බලාපොරොත්තුවක් නැතිව ඉවත දමන ලද, අයිතිකරුවෙකු නැති, කෙනෙක් ගත්තේ නැත්නම් පොළවට දිරාපත්වන දෙය පාංශුකූලය ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ.

"පංසුකූල චීවරං නිස්සාය තේ පබ්බජ්ජා." ලෙස 'පංසුකූල චීවරය නිසා, ඔබගේ පැවිද්ද වන්නේය.' ලෙස පැවිදි වන විට දී ම අවවාද කිරීමක් ද කරනු ලැබේ.

ධුතාංග දහතුනක් තිබේ. එයින් එක් ධුතාංගයක් වන්නේ පාංශුකූලිකාංගයයි. එය සියලුම ස්වාමීන් වහන්සේලා විසින් අනිවාර්යයෙන්ම රැකිය යුතු අංගයක් නොවේ. දේවදත්ත තෙරුන් වහන්සේ විසින් ඉල්ලූ වර පහෙන් එක් වරයක් වූයේ “භික්ෂූන් වහන්සේලා ජීවිතාන්තය දක්වාම පාංශුකූල චීවරධාරීන් විය යුතුයි” යන්නයි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් කැමති භික්ෂූන් වහන්සේලාට පාංශුකූල චීවර දැරිය හැකි බව සඳහන් කරන ලදී. කැමතිනම් වයසට යන විට පාංශුකූලිකාංගය අත්හැර ගෘහස්ථ චීවරද පිළිගත හැකි ය.

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ද මුල් කාලයේ දරන ලද්දේ පාංශුකූලික චීවරයයි. පුණ්ණා නමැති දාසියකගේ මළ මිනිය රෙද්දකින් ඔතා අතිමුත්තක නමින් හඳුන්වන අමු සොහොනකට ගෙන ගොස් දමන ලදී. එම මළ මිනිය කුණු වී පණුවන් ගසා තිබියදී, බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් එම රෙද්ද ගෙන තිඹක් පමණ සිටි පණුවන් ඉවත් කර සෝදා පිරිසුදු කරගෙන සිවුරක් සාදා පරිහරණය කළ සේක. පසු කලෙක මහා කාශ්‍යප මහා රහතන් වහන්සේ සමඟ හුවමාරු කර ගත්තේ එම පාංශුකූලික චීවරය යි.

පාංසකූල චීවරය විසි තුන් ආකාරයක් වේ.

1. සොහොනෙහි දමන ලද වස්ත්‍රය සොසානික නම් වේ.

2. සල්පිල් දොර වැටුණා වූ වස්ත්‍රය පාපණික නම් වේ.

3. පින් තකා ජනෙල් කවුළුවෙන් වීථියට දැමු වස්ත්‍රය රථිය චෝලය නම් වේ.

4. කසල ගොඩට දැමූ වස්ත්‍රය සංකාර චෝල නම් වේ.

5. ස්ත්‍රීන්ගේ ගැබ්මළ පිසදැමූ වස්ත්‍රය සොත්ථිය නම් වේ.

6. භූතාචාර්යවරුන් රෝගීන් ස්නානය කරවා හැර දැමූ වස්ත්‍රය නහාන චෝල නම් වේ.

7. නාන තොටෙහි දැමූ වස්ත්‍රය තිත්ථිය චෝල නම් වේ.

8. සොහොනට ගොස් ආපසු එන්නවුන් විසින් හැරදමා යන වස්ත්‍රය ගතපච්චාගත නම් වේ.

9. ගින්නෙන් කොටසක් දැවුණු වස්ත්‍රය අග්ගිදඩ්ඩ නම් වේ.

10. ගවයන් විසින් ටිකක් කන ලද වස්ත්‍රය ගොඛායිත නම් වේ.

11. වේයන් විසින් ටිකක් කන ලද වස්ත්‍රය උපචිකාඛායිත නම් වේ.

12. මීයන් කෑ වස්ත‍්‍රය උන්දුරඛායිත නම් වේ.

13. අග කැඩීගිය වස්ත්‍රය අන්තච්ජින්න නම් වේ.

14. දාවලු කැඩීගිය වස්ත්‍රය දසාච්ජින්න නම් වේ.

15. නාවිකයන් හෝ යුද්ධ භූමියෙහි හෝ ධජයක් වශයෙන් බැද හැරදමා ගිය වස්ත්‍රය ධජාහට නම් වේ.

16. තුඹස වටකොට බලිකර්ම කරන ලද වස්ත්‍රය ථූපචීවර නම් වේ.

17. භික්ෂූන් වහන්සේ සතු වස්ත්‍රය සමණ චීවර නම් වේ.

18. අභිෂේක ස්ථානයෙහි දැමූ වස්ත්‍රය ආභිසේනික නම් වේ.

19. එහි භික්ඛු ප්‍රවෘජ්‍යාවේ දී පහළ වන වස්ත්‍රය ඉද්ධිමය නම් වේ.

20. මාර්ගයේ වැටුණ වස්ත්‍රය පථික නම් වේ.

21. සුළගින් ගසාගෙන විත් වැටුණු වස්ත්‍රය වාතාහට නම් වේ.

22. දෙවියන් විසින් දෙන ලද වස්ත්‍රය දේවදත්තිය නම් වේ.

23. මුහුදු රළින් ගොඩගැසූ වස්ත්‍රය සාමුද්දිස නම් වේ.

මේ ආකාර වලින් එක් විදිහකට ලැබෙන චීවරය පාංශුකූල චීවරය වේ. ඒ දූවිලි ආදියෙන් පිළිකුල් බවට පත්වූ, කිසිදු බලාපොරොත්තුවක්වත් නැතුව ඉවත දමන ලද, අයිතිකරුවෙකු නැති, පොළවට දිරාපත්වන වස්ත්‍රයකි.

අතීතයේදි කෙනෙක් මියගිය පසුව ඔහුගේ මිනිය සුදු රෙද්දකින් ඔතා අමු සොහොනට ගෙනගොස් දමයි. වර්තමානයේ දී එම මිනිය ඔතන්නට ගන්නා වස්ත්‍රය සංඝරත්නයට පූජා කර, මිනීපෙට්ටියක තබා ආදාහනය හෝ භූමිදානය කරයි. එසේ කළ පසු එම වස්ත්‍රය ලබාගත නොහැක. වර්තමානයේදී අමු සොහොනට ගෙන ගොස් දැමූ පසුව පණුවන් ආදීන්ගෙන් පිරී පවතින අයිතිකරුවකු නැතිව පොළොවට දිරා පත්වන එම වස්ත්‍රය, එසේ වන්නට පෙරම කල් ඇතිවම සංඝරත්නයට පූජා කරනු ලැබේ.

එය දෙයාකාරයකින් කළ හැක. එයින් එක් ක්‍රමයක් වන්නේ, ජීවත්ව සිටින විට දීම තමන් මිය ගිය පසුව මිණිය ඔතන්නට ගන්නා වස්ත්‍රය සංඝරත්නයට ජීව මතක වස්ත්‍රයක් ලෙස පූජා කළ හැකි ය.

අනෙක් ක්‍රමය වන්නේ මියගිය පසුව ඔහුගේ හෝ ඇයගේ මිණිය ඔතන්නට ගන්නා වස්ත්‍රය සංඝරත්නයට සිවුරක් සකස් කරගන්නට පූජා කිරීමයි. වර්තමානයේ බහුලව කෙරෙන්නේ මෙය යි.

ජීව මතක වස්ත්‍ර පූජාවේදී තුන් සිවුරෙන් එක් සිවුරක් සකස් කර ගන්නට අවශ්‍ය කරන වස්ත්‍රය තමන් විසින් සිය කැමැත්තෙන්ම අයිතිය අත්හැර සංඝරත්නයට පූජා කිරීම නිසා එම පූජා කළ අයට බොහෝ පින් අත්වේ. එම පිංකම සුවිශේෂී වෙන්නේ එම තමන්ගේ මළකුණ ඔතන්නට තිබෙන වස්ත්‍රය පූජා කිරීම නිසයි. මරණානුස්සතිය වැඩීමත්, සක්කාය දිට්ඨිය ආදී කෙළෙස් ධර්ම තුනී වී යාමත්, ස්ඛන්ධ ධාතු ආයතනාදිය ගැන අවබෝධය වර්ධනය වන නිසාත්, පොදුවේ දස පාරමිතාදියේ සෑම පාරමිතාවක්ම යම් තරමකට හෝ හැසිරෙන්නට එය උපකාර වේ. එය වෙනත් අරමුණක් ඇතිව වෙනත් වස්ත්‍රයක් පූජා කිරීමෙන් ලැබෙන ආනිසංස වලට වඩා සුවිශේෂී ආනිසංස සමුදායකට උරුමකම් කියයි.

පාංශුකූල චීවර විසි තුන් ආකාරය අනුව බැලූ විට පෙනෙන්නේ හිමිකාරයෙක් නැතිව පසට එකතු වන වස්ත්‍රය සංඝ රත්නයට චීවර සඳහා ලැබෙන ආකාරයේ ඉතා බුද්ධිමත් වැඩපිළිවෙළක් අතීත උපාසක උපාසිකාවන් විසින් යොදාගෙන ඇති ආකාරය යි. අතීතයේ පටන්ම මිනිය ඔතන්නට ගන්නා වස්ත්‍රය සංඝරත්නයට ලැබෙන්නට සලස්වා ඇත.

වස්ත්‍ර, චීවර පූජාවන්ගේ ආනිශංස අති විශාල ප්‍රමාණයක් තිබේ. ලිපිය දික් වෙන නිසා මෙහි සඳහන් නොකළත් ඒ සියල්ලම වෙනම කියවා තේරුම් ගත යුතුය.

කෙනෙක් මිය ගිය පසුව ජීවත්ව සිටින අය අනිවාර්ය්‍යයෙන්ම ඔහු හෝ ඇය වෙනුවෙන් පිංකම් සිදු කරනු ලැබේ. ජනුස්සෝණිය සූත්‍රය තුළ ඒ පිළිබඳ බොහෝ විස්තර සඳහන් වේ. එහි සඳහන් වන ආකාරයට පරදත්තූපජීවී ඤාතීන්ට ජීවත්ව සිටින නෑදෑයින් විසින් පින් අනුමෝදන් කළ යුතුම වේ. මේ පරදත්තූපජීවී ඤාතීන් අතීත දීර්ඝ සසර සිටි මාපිය, අඹුසැමි, දූදරු ආදි ඥාතීන් විය හැකි ය.

පාංශුකූල වස්ත්‍රයට ගරහන අය පාංශුකූල චීවරය ලෙස හඳුන්වන ධුතාංග වලට අදාල සිිවුරක් සකස් කරගන්නට වස්ත්‍රයක් පූජා කිරීමේ පින්වල ආනිශංස වටහා ගත යුතුය. මියගිය අය එවැනි පින් අනුමෝදන් වුවහොත් ලැබෙන උසස් ප්‍රතිඵලය ගැන කල්පනා කළ යුතුය. කුමන හෝ හේතුවක් මත පරදත්ථූපජීවී තැනකට පත් වූ අතීත ඥාතීන්ට මෙවැනි මහත්ඵල මහානිසංස දායක පුණ්‍යානුමෝදනාවක් ලැබිය හැකි නම්, එය ඔහුට ඇඳුම් පැළඳුම් ආදිය උපදවාගන්නට අතිශයින්ම උපකාර වෙයි. ජීවත්ව සිටින අය කරන කරන පින්කම් අනුව මියගිය අයට පුණ්‍යානුමෝදනා ලැබිය හැකිය.

ජීවත්ව සිටින අයටද මතක වස්ත්‍ර පූජාව අතිශයින්ම ප්‍රයෝජනවත් පින්කමක් වේ. එහි පළමු ප්‍රයෝජනය වන්නේ තමන්ගේ ඥාතියා මිය යෑමත් සමගම ජීවත්ව සිටින අයට ඇතිවන සෝක, පරිදේව, දුක්ඛ, දෝමනස්ස ආදියෙන් ඒ අයව ගලවා ගත හැකි කල්‍යාණ මිත්‍ර පිරිස වන්නේ සංඝරත්නය වන නිසාය. සංඝරත්නයේ අනුශාසනා වන් නිසා ඔවුන්ගේ සුවක පරිදේව ආදිය තුනී වී යයි. එසේ නොවුණහොත් ඒ ඇතිවන සෑම ජවන චිත්තයකටම ඔවුන්ට මෙලොවට සහ මතු අනාගත සසරට අයහපත් ප්‍රතිඵල රාශියක් ලැබෙයි.

සෝක දුක වන්නේ ඥාතීන් මියයාම. භවභෝග සම්පත් පිරිහීම. ‍රොගී වීම. සීලයෙන් පිරිහීම. සම්‍යක්දෘෂ්ටියෙන් පිරිහීම. යනාදියෙහි දී ඒ ඒ පුද්ගලයන්ගේ හෝ කරුණු වල ගුණ කියමින් සිතමින් තැවීම. පසුතැවීම. ශෝක කිරීමයි.

පරිදේවය වන්නේ ඥාතීන් මියයාම. භවභෝග සම්පත් පිරිහීම. වගේ ඉහත සඳහන් කරුණු නිසා ඇතිවන තෙපලීම. නැවත නැවත තෙපලීමයි.

දුක්ඛ (කායික දුක) වන්නේ කය හා ස්පර්ශ වීමෙන් හටගන්නා, කයෙහි හටගන්නා දුක් වේදනාවයි.

දෝමනස්ස වන්නේ සිත හා ස්පර්ශ වූ සිතෙහි හටගන්නා අමිහිරි දුක් වේදනාවයි.

උපායාසය වන්නේ ඥාතීන්ගේ විනාශය, භවභෝග සම්පත් වල පිරිහීම, රෝගි වීම, සීලයෙන් පිරිහීම, සම්‍යක්දෘෂ්ටියෙන් පිරිහීම, යනාදියෙහි දී පුද්ගලයාගේ සිතෙහි පහළවන බලවත් දුක් වේදනාවයි. (වෙහෙසීම, ක්ලාන්ත බව)

අප්‍රිය සම්පයෝග දුක:-

අප්‍රිය පුද්ගලයන් හා වස්තූන් සමඟ එක් වීමට සිදුවීම අප්‍රිය සම්පයෝග දුකයි.

ප්‍රිය විප්පයෝග දුක වන්නේ ප්‍රිය පුද්ගලයන් හා ප්‍රිය වස්තුන්ගෙන් වෙන් වීමට සිදුවීමයි.

ජීවත්ව සිටින අයට මෙවැනි ශෝක පරිදේවාදිය ඇතිවීම ඔහුගේ අනාගත නාම රූප වලට අයහපත් ප්‍රතිඵල ගෙන දේ.

සංඝ රත්නය මෙවැනි අවස්ථාවක වඩමවා ගැනීමත්, සංඝරත්නයට පාංශුකූල චීවරයක් සඳහා මතක වස්ත්‍රයක් පූජාකිරීමත් ජීවත්ව සිටින අයටද මහනීය පින්කමක් වේ. ඔවුන්ගේ කෙලෙස් යටපත් වී කුසල් වර්ධනය වේ. නිසි කල්‍යාණමිත්‍ර ඇසුර ලැබේ. දෙලොව යහපත් වන්නට එය අතිශයින්ම උප උපකාර වේ.

මේ මෙම මාතෘකාව පිළිබඳව ඉතා කෙටි කරුණු දැක්වීමකි

පූජණීය, තපෝවනයේ රතන ස්වාමින් වහන්සේ.

ගේ,,දේශනාවක්,ඇසුරිනි.

A day in the life