මාර්තු 17 වෙනිදා .

වර්ජණය තාවකාලිකව නතරවු බවක් පේන්නේ. තර්ජණය එහෙමමයි. එක් දිනක පාඩුව මේච්චරයි. අච්චරයි කියලා වර්ජණය කල ඇත්තෝම පුරසාරම් දොඩවනවා. කාටද පාඩු ?.

පාසල් යන දූ දරුවන්ට කරන ලද පාඩුව. මිළ කරන්න බැහැ. ඊයේ බ්‍රහස්පතින්දා. බුහස්පතින්දා වර්ජණය කරලා සිකුරාදත් නිවාඩු දමපුවහම ආයේ පාසලට එන්න ඕනි සදුදා.  උදේ ට අතුරු පාරකින්  එන බස් එකක ගුරුවර ගුරුවරියන් පහලොවක් විතර එනවා පාසල් දෙකකට. අද උදේ ඒ බස් එකේ හිටියේ ගුරුවරු තුන්දෙනයි. ඒ රජයේ ගම්බද පාසලක තත්වය.ඒත් නගරයේ පෞද්ගලික පාසලක ගුරුවරු වර්ජණයට සහභාගීවෙලා නැහැ. ඊයෙත් පාසල පැවත්වුනා.

අපෙන් අය කරන බදු මුදල් වලින් වැටුප් ගන්න මේ උදවිය පාඩු කරන්නේ බදු ගෙවන අපිටමයි කියලා හිතන්නේ නැති හැටි.

ජාතික ජන බලවේගයේ  කේ.ඩී. ලාල්කාන්ත සහෝදරයා වර්ජනය ගැන සුබවාදී අදහසක් පලකරලා තිබුනා.ඒ අතර විපක්ෂයේ දේශපාලන පක්ෂවල ඇතැම් කණ්ඩායම් විසින් සංවිධානය කරවනු ලබන  වැඩ වර්ජන වැනි ජනතාව අපහසුතාවට ලක්වන ක්‍රියාමාර්ගවලට විරුද්ධව නැගී සිටින බවත්, වැඩ වර්ජන නිසා වන විනාශය ගැනත් ඔහු අදහස් දැක්වුවා.

වෘත්තී සමිති පිටුපස සිට මෙහෙවනු ලබන්නේ දේශපාලන පක්‍ෂ විසින්. දේශපාලන පක්‍ෂ බලයට පත්වීමට පවතින ඕනම ආණ්ඩුවක් පීඩනයට පත්කිරීමට යොදා ගන්නේ වෘත්තීය සමිති.මේ වර්ජනයේදීත් එය පැහැදිලිව දක්කට ලැබුනා. ඉන් ජනතාව පීඩනයට පත්වෙනවා කියලා හිතන්නේ නැහැ.

සිංගප්පූරුව දියුණුවු අන්දම ගැන කතා කරන අපි මුල් කාලයේ පාලනය අධ්‍යයනය කලොත් දකිවී වෘත්තීය සංගම් සදහා ඉඩ දී තිබු අන්දම.  අපේ දූෂිත දේශපාලකයන් මෙන්ම වර්ථමාන රාජ්‍ය සේවයද මේ රටින් අතුගාදමා පිරිසිදු කල යුතුයි.

අයිතිවාසිකම් මිස යුතුකම් ගැන ඔවුන්ගේ හැගීමක් ඇත්තේම නැහැ.

notes of imaginary

Read More

බදු බර වැඩියි . අපි වැඩ වරලා.

අද වෘත්තීකයෝ වැඩ වරලා. රටම නැවතිලා. ඒ ඒගොල්ලන්ගේ අයිතිවාසිකම්. රටේ ජනතාවගේ අයිතිවාසිකම් ලොප් වෙලා. ආණ්ඩුව රටේ ජනතාව අත් අඩංගුවට අරගෙන තවපැත්තකින් වෘත්තීය සංගම් ජනතාව අත්අඩංගුවේ ඉන්න ජනාතාව චප්ප කරනවා.රටේ ආර්ථිකය විනාශ කලේ දේශපාලකයෝ කියලා කියනවා. මෙයට රටට සේවය කරන වෘත්තිකයෝ වගේම ජනතාවත් වගකිව යුතු නැද්ද ?. ගැමුණු කුමාරයා කිරිබත් කෑවා වගේ අතත් පුච්චගෙන කටත් පුච්චගෙන ගලනාලය දිගේ උණු උණු කිරිබත් බස්සන්නේ නැතිව බත නිවෙනකම් ඉදලා කන්න තරම් අපිට ඉවසිල්ලක් නැහැ.

 මේ PAYE TAX එක නැවත සලකා බලන්න කියලා වෘත්තිකයෝ ඉල්ලීම් කරනවා. මුදල් අමාත්‍යංශයට ඇහෙන්නේ නැහැ. බදු කොයිතරමක් හැංගිලා ඉදගෙන අපිව සූරා කනවද කියලා හිතා ගන්න සීනී කිලෝ එකක, සබන් කෑල්ලක ඉදන් වාහනයක මිල දක්වා විශ්ලේසනය කරලා බැළුවොත් හිතා ගන්න පුළුවන්. ඒ මදිවට වැටුප මතත් බද්දක් ගහන කොට ඉවසන්න බැහැ. අද ලක්‍ෂයක් කියන්නේ සුළු මුදලක් !.

Prof. Aruna Shanthaarchchi මහතාගේ ලිපියක් මට අන්තර්ජාලයෙන් හමුවුනා. නිවිහැනහිල්ලේ කියවන්න  පහලින් පල කරනවා.

# Profit එකයි salary  එකයි කියන්නෙ සංකල්ප දෙකක්...ලොකේ කිසිම  Tax policy  එකක මේ දෙක එකක් හැටියට සලකන්නේ නෑ..  Profit එක කියන්නෙ සියලු වියදම් අඩුකලාට පසුව අතට ලැබෙන ශුද්ධ ලාභය..ව්‍යාපාරිකයන්ගෙන් මේ  tax  අය කරන්නෙ ඒ ශුද්ධ ලාභයෙන්. එ නිසාම ව්‍යාපාරිකයො කරන්නේ සියලු වියදම් එකතුකර ( සැබෑ වියදම් වලින් පරිබාහිර) හැකිතාක් ශුද්ධ ලාභය අඩුකර පෙන්වීම..එවිට ඔවුන්  ගෙවන Tax  එක  ඉතා අඩුයි.

නමුත් වැටුප් ලබන අයගෙන් මෙය අය කරන්නෙ දළ වැටුපෙන්..මෙය කිසිම රටක නොකරන ක්‍රියාවලියක්. තාක්ෂණික වශයෙන් ඉතා වැරදි ප්‍රතිපත්තියක්. ව්‍යාපාරික යන්ගේ ආදායම් බද්ද 30% උපරිමය වන අතර වැටුප් ලබන්නන්ගෙ උපරිම බදු සීමව 36% දක්වා වැඩිකිරීම කොතරම් සාධාරණද?. වැටුප හා ලාභය එකක් ලෙස සැලකීම කොතරම් ප්‍රායෝගිකද?

ලංකාවේ  වැටුප් ලබන සේවකයෙක් ගේ දළ වැඩුප නෙමේ වැදගත් වෙන්නෙ. ඔවුන්ගේ වර්තමාන ජීවන රටාව, වියදම් කිරීමේ හැකියාව, තීරනය කරන්නේ ශුද්ධ වැටුපෙන්..ඒ කියන්නෙ අතට ලැබෙන වැටුප. අපේ රටේ රාජ්‍ය සේවකයෙක් ගේ ශුද්ඩ වැටුපෙ සාමාන්‍ය වන්නෙ දළ වැටුපෙන් 40% සීමාව..මොකද අපේ වැටුප කියන්නෙ බොන්ඩ් එකක්..එක අපි ඇපේට තියල තමා,  ඉඩම්, ගෙවල් දොරවල්, යාන වාහන සියල්ල මිලදී ගන්නෙ..ඒ කියන්නෙ දළ වැටුපෙන් 60% පමණ විවිද වූ ණය සදහා මාසිකව අපි ගෙවනවා.

එහෙම නම් අපිට ඉතුරු වෙන 40%න් තමා අපි මේ Tax   එක ගෙවන්න වෙන්නෙ..එක කොහොමද අපි ගෙවන්නෙ. මිට පෙර අපි ලබාගත් ණය අපි ගෙවිය යුතුමයි. එතකොට Tax  එක ගෙවන්න වෙන්නෙ ණය වෙලාද?

 

මාසිකව රුපියල් ලක්ෂ 5ක දළ ආදායමක් උපයන පුද්ගලයෙක් හිතන්න..ඔහුගේ අතට එන ගුද්ඩ වැටුප සාමාන්‍ය‍යෙන්  රුපියල් ලක්ෂ 2ක් විතර. එත් ඔහුගේ  PAYE tax එක වෙනවා මාසෙකට රුපියල් 106,499ක්. එතකොට ඔහුට ඉතිරි වෙන්නෙ මේ දක්වා අතට ලැබුනු වැටුපෙන් හරි අඩකටත් වඩා අඩුවෙන්..එහෙම නම්  එක සාධාරණද?..ඔහු ජීවත් වෙන්නෙ කෙසේද

1776 Adam Smith ගේ The Wealth of Nation පොතින් හදුන්වාදුන් Tax  එකක තිබිය යුතු මූලික ගුණාංග වන Fairness, Ability to pay  වන සංකල්ප අමු අමුවේ මරා දමන්නේ නැද්ද?...

 රටක  උද්දමනය 60% ඉක්මවා තියන වකවානුවක, 2019, ඩොල්‍රර් එකකට රුපියල් 178 ගෙවා, එය 2022 රුපියල් 363 දක්වා රුපියල බාල්දු වූ වකවානුවක, පොලී අනුපාතිකය 30% මට්ටමේ තිබෙන වකවානුවක, රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය  minus 8.3   වී එක පුද්ගල ආදායම පිරිහෙන අවස්තාවක, ලොකයේ කිසිම රටක්   PAYE tax එක 400% කින් වැඩි කිරීමට යෝජනා කිරීම මොන තරම්  අතාර්තික ‍යෝජනාවක්ද?.

මේ පාලකයින්ට හැගීම් දැනීම් ඇත්තේම නැද්ද?..

 බදු අයකර ගැනීමේ ආර්ම්භය ලෙස  දළ වැටුප රුපියල් 100,000 සීමාව යෝජන කිරීම මොනතරම් ප්‍රායෝගිකද?. අද වනවිට ලොකයේ දිලිදු කමේ මායිම ව්න්නේ දිනකට ඒක පුද්ගල ආදායම ඩොලර් 2ට වඩා අඩු මට්ටමයි. ඒ අනුව ලංකාවේ 5 දෙනෙක් ඉන්න පවුලක  දුගී බවේ සීමාව වන්නෙ මාසයකට රුපියල් 111,000 පමණවේ (මේ ප්‍රතිපත්තිය හදුන්වා දෙනවිට විනිමය අනුපාතිකය අනුව). එසේ නම් මේ  PAYE tax   අයකරන්න පටන් ගන්නේම්   Poverty line   එකට වඩා අඩු ජන කොට්ටාශ වලින් වීම මොන තරම් ප්‍රායෝගිකද?..

රංජිත් සියබලාපිටිය කියන පරිදි රටේ මුලු ශ්‍රම බලකායෙන් (මිලියන් 4) මේ PAYE Tax  එක ගෙවන්න වෙන්නෙ 120,925 ක පමණයි. නමුත් රජය අපේක්ෂා කරන මුලු වා‍ර්ෂික ආදායම රුපියල්  බිලියන 100ක්. එහෙම නම් (සියබලාපිටියගේ ඉල්ක්ක) එක් පුද්ගලයෙක් ගේ වාර්ෂික බදු ගෙවීමේ සාමාන්‍ය රුපියල් 826,958ක් වෙනවා..මෙය ප්‍රායෝගිකද?.

රංජිත් සියබලා පිටියගේ දත්ත අනුව (ඔහු පාර්ලිමේන්තුවේ ප්‍රකාශකල) රුපියල් ලක්ෂ දෙක හමාරට වඩා අඩුවෙන් වැටුප් ගන්නා ප්‍රමාණය 109,783ක් වන අතර ඔවුන්ගෙන් අය කරගත හැකි බදු ප්‍රමාණය රුපියල් බිලියන 11 පමණ් වේ. ඉතිරි රුපියල් බිලියන 81 ප්‍රමාණය අය කරගත යුත්තේ, 11,142ක් වන, මාසික ආදායම, රුපියල් ලක්ෂ 3 ඉක්මවු සේවක පිරිසෙනි.

මෙය මොන විකාර කතාවක්ද?.. මේ පුරෝකථන සියල්ල නිවරදි විය යුතුය. මේ ඉලක්කම් ගැන නැවත සිතා බැලිය යුතුය.

2022 ක සාපේක්ෂව 2023,   PAYE tax එක 400% කින් වැඩිකිරීමෙ පදනම කුමක්ද?..රටක බදු අදායම ක්‍රමාණුකූලව, රටේ ඒක පුද්ගල ආදායමේ ප්‍රවර්ධනය සමග සිදුවිය යුතුය. නමුත් ඒකපුද්ගල ආදායම පිරිහෙන කාලයක, අධික  උද්දමනීය බලපෑමක් තිබෙන අවදියක මෙලෙස PAYE tax  එක 400% කින් වැඩි කිරීම මොන තරම් ප්‍රයෝගිකද?..

දැනට ආදායම් බදු දෙපාර්තමේන්තුවේ Tax  නොගෙවන ව්‍යව්සායකයන්, 30,000ක් ඇත. පිටු 900ක්  inactive ලිස්ට් එකක් ඇත..මේ අයගෙන් අය කරගත යුතු මුදල් ප්‍රමාණය රුපියල් බිලියන 205කි..මේ‍ය අය කර ගැනීමට කිසිදු වැඩ පිළිවෙලක් නැත.

දැනට ආදායම් බදු දෙපාර්තමේන්තුවේ RAMIS  (Revenue Administrative management Information System) පද්දතිය අක්‍රීය වීම නිසා, අය කර ගැනීමට නොහැකි වූ බදු ප්‍රමාණය රුපියල් බිලියන 510කි. රුපියල් බිලියන 10ක් වියදම් කර සිංගපුර් සමාගම හැදු එම පද්දතිය අක්‍රීයව පවති.

 බදු පැහැර හරින්නම් සදහා නඩු කඩිනමින්   ඇදීමට වෙනම උසාවියක් නොමැති නිසා එවා වසර ගනන් ප්‍රමාද වෙමින් පවති. දැනට පවතින ක්‍රමය අනුව  එම නඩු අසන්නෙ වසරකට දෙපාරක් පමණි.

රාජ්‍ය වියදම පාලනයට පැහැදිලි උපාය මාර්ග නොගෙන,   එකේ   ආදායම පමණක්  400%   වැඩිකර ගැනීමට කොතරම් සාධාරනද?..

# 2019, 2000 බදු  අදායම රුපියල් බිලියන 1100කින් අඩුකර ගත්තේ දේශපාලන අරමුනු එලක්ක කරගත් මෝඩ ප්‍රතිපත්තති නිසා මිස ජනතාව බදු නොගෙවූ නිසා නොවේ.කිසිම රටක් zero  මට්ටමේ තිබුනු බද්දක් එකවර 36% දක්වා වැඩිකර නොමැති අතර එය අති අසාධාරණ ක්‍රියාවකි.

දේශපාපාලන හිතවාදීන් වන කැසිනෝ ව්‍යාපාරික‍යින් දෙන්නෙක් ගේ බදු කපා හැරීම නිසා රුපියල් මිලියන 2000ක් අහිමි කර ගත්තා.. අදටත් ඔවුන් බදු ගෙවන්නෙ නෑ. කෝටි ගනන් උපයන කැසිනෝ බ්දු වලින් නිදහස්..ඒත් රාජ්‍ය සේවකයාගෙන් අසාධාරන බද්දක් ?.

සීනි හා පොල්තෙල් බදු කපා හැරීමෙන් අහිමි වූ මුදල රුපියල් බිලියන 26ක්. ඇයි මේවා නැවත අය කරගන්න බැරි?..

මේ ඉලක්ක ගත රුපියල් බිලියන 100 සොයා ගැනීමට හැකි විකල්ප ක්‍රම ගනනාවක් අපි විසින් මුදල් අමාත්‍යාංයට ලිඛිතව ලබා දී ඇති අතර ඒවා සියල්ල ඔවුන් විසින් පිළිගෙන ඇත. අප විසින් ඉදිරිපත් කල උපාය මාර්ග, හෙට සිට වුවද හදුන්වා දිය හැකි අතර ඒ තුලින් මේ    එකෙන් බලාපොරොත්තු වන බිලියන 100 මෙන් දෙගුනයක් ආදායම් උපදවා ගත හැක. නමුත්   මේ වෙලාවෙ මේ ප්‍රතිපත්තිය වෙනස් කලොත් IMF loans   එක නොලැබේ යන බියෙන් අපගේ විකල්පයන් හදුන්වා දීම ප්‍රමාද කරමින් සිටී.

ඇමැරිකානු නිදහස් සටන, ප්‍රංශ විප්ලවය, ඉන්දියානු නිදහස් සටන, ලංකාවේ 48 කැරල්ලට පවා හේතු පාදක වූයේ, අසාධාරන බදු ප්‍රතිපත්ති බව අවසාන වශයෙන් මේ පාලකයන්ට  මතක් කර දීමට කැමැත්තෙමි.

Prof. Aruna Shanthaarchchi

මේ ලිපියේ පුද්ගලික ව්‍යාපාරිකයන් විදින ගැහැට දක්වන්න තරම් කෘතවේදී නොවුවත් රජය අවධානයෙන් සිටිය යුතු බව දක්වනවා මහාචාර්ය අරුණ ශාන්තිආරච්චි මහතාට ස්තුතියි.

 

notes of imaginary

Read More

මීනගයා

“මීනගයා “ දුම්රිය ත් පුංචි බිළිදාත් පසු ගිය දිනවල මාධ්‍ය මාතෘකාව බවට පත්විය.

 මේ සිද්ධියට සදා චාරයක් නොමැති බවට අපට  හිතෙනු ඇත.සංවර නොවු මෙන්ම දැනුම්වත් නොවු තරුණ යුවලකගේ හැසීරීම බිළිදෙකුගේ ඉරණම බවට පත්ව තිබුනේය.

මාධ්‍යයට සදාචාරයක් තිබුනේම  නැත. අග මුල සියල්ල වමාරමින් ඡායාරූපත් සමග මුද්‍රිත මෙන්ම විද්‍යුත් මාධ්‍යයත් විශාල ප්‍රචාරයක් ලබා දෙමින් සිටියේය. බණ්ඩාරවෙල පොලිසියත් මීට සගාමීව මාධ්‍ය සංදර්ශණයක් පැවත්වීය.

මෙම තරුණයා පෞද්ගලික විශ්ව විද්‍යාලයක සිසුවෙකු වු අතර තරුණිය සුළු රැකියාවක් කරන්නියක වුවාය. දෙදෙනා අගනුවරදී හමුවුවත් තරුණිය පදිංචි නායබැද්දත් ,තරුණයා පදිංචි මීරිය බැද්දත් සමීප ප්‍ර දේශයන් දෙකකි.විශ්වාසය ගොඩනගා ගන්න මෙයත් හේතුවක් වෙන්නට ඇත.

නිදහසේ හමුවන තරුණ තරුණියන් ගේ හැසිරීම් රටාවන් පරාම්පරාවෙන් පරම්පරාවට වෙනස්ව ගොස් ඇති අතර. වෙළද ආර්ථිකය නොමදව ඒ සදහා යටිතල පහසුකම්ද සපයා  දී ඇත.අද විශ්ව විද්‍යාල සිසු සිසුවියන් මෙන්ම තරුණ වැඩිහිටි සිසු සිසුවියන්ද නිදහස සොයා යන්නෝ බවට පත්ව ඇත. මොවුන් දෙමව්පිය රැකවරණ සීමාවෙන් ඔබ්බට ගොස් හැසිරෙන අන්දම ඉතාමත් කණගාටුදායකය.

එවන් විටක මෙවන් අවාසනාවන්ත සිදුවීම් සිදුවිය  හැකි බැවින් වැඩිහිටියෝ ආරක්‍ෂාව සපයන අතරම ලිංගික අධ්‍යාපනයද ලබාදිය යුතුවේයැයි සිතෙන්නේය.

අපේ ආර්ථිකයද යහපැවත්මට බාධා කරන බව කිව යුතුය.

 

notes of imaginary

Read More

ඛලීල් ජිබ්රාන්

“මුහුදට ඇතුළු වීමට පෙර ගංගාවක් බියෙන් වෙව්ලන බව කියනු ලැබේ.

කඳු ශිඛරවල සිට,

වනාන්තර සහ ගම් මැදින්

යන දිගු වංගු මාවතේ සිට

ඇය ගමන් කළ මාවත දෙස ආපසු හැරී බලයි

ඇය ඉදිරියෙහි,

ඇය ඉතා විශාල සාගරයක් දකියි,

එයට ඇතුළු වීම

ඈ  සදහටම අතුරුදහන් වීමට

වඩා වැඩි දෙයක් නොපෙනේ.

නමුත් වෙනත් මාර්ගයක් නැත.

ගඟට ආපසු යා නොහැක.

කිසිවකුටත් ආපසු යා නොහැක.

ආපසු යාම පැවැත්ම තුළ කළ නොහැක්කකි.

ගංගාව සාගරයට ඇතුළු වීමේ අවදානම ගත යුතුය,

මන්ද බිය පහව යනු ඇත්තේ එවිටය,

ගංගාව සාගරයට අතුරුදහන් වීම නොව

සාගරය බවට පත්වීම බව ගංගාව දැන ගන්නේ එවිටය.“

- ඛලීල් ජිබ්රාන්

 

ඛලීල් ජිබ්රාන් ගැන මේ ලිපියෙන් කියවන්න.

https://drackey.blogspot.com/2014/01/blog-post.html

notes of imaginary

Read More

මාර්තු දහ වෙනිදා

මගේ සටහන් විවාදාත්මක සටහන් බවට පත්වෙලා කියලා හිතුනා. එක් කෙළඹියාන කෙනෙකුට මල පැනලා “ නාකි හම්පඩයින් පෙලට වෙඩි තියා මරා දමන්න “ තරම්  කේන්තියක් ඇවිල්ලා.

මගේ සටහන් අතර පසුගිය දිනක අපේ රටේ දේශපාලනයත් සමග කලින් කලට මගේ තිබුන බැදීම ගැන ලියවෙලා තිබුනා. එක තැනක පල්නොවුන මතිමතාන්තර දැරු මම දේශපාලන පක්‍ෂයක යාවජීව සාමාජිකයෙක් නොවන බව පැහැදිලි කරන්න උත්සහා කලා. සමහර කාලවල මගේ ක්‍රියාකාරකම් සමච්ලයට ලක් කල අයෙක් “ මම කළු බළල් හමුදාවේ සාමාජිකයෙක්“ ලෙස අර්ථ ගන්වලා තිබුනා.මගේ මානව හිතවාදය ඔහු හදුනාගත්තේ එහෙමයි.

පාර්ලිමේන්තුවේ කතාකරන සම්පත් චාමර දිසානායක රාජ්‍ය ඇමතිතුමා ජවිපෙ හිටපු මංත්‍රීවරු විශ්‍රාම වැටුප් ගන්නවා කියලා අදහසක් පලකරලා තිබුනා.මේ ක්‍රමය පටන් ගත්තේ ජේ.ආර්.ජයවර්ධණ ජනාධිපතිතුමාගේ සංකල්පයකට අනුව.එතුමාට මංත්‍රීවරුන් පිලිබදව සත්භාවයක් ඇතිවෙන්න ඇති. සමහර මංත්‍රීවරුන් හිටියා පාර්ලිමේන්තුවෙන් ඉවතට ගියාට පසු නිසි  ආදායමක් නැතිව යැපෙන්න මාර්ගයක් නැතිව අතරමං වෙලා. ඔවුන් සත්භාවයෙන්ම මහජන සේවකයෝ.අයථා ලෙස හරි හම්භ නොකරපු අය. මේ අතර ඉන්න පරම්පරා ගණණාවකට හරි හම්භ කරගත්ත කම්බා හොරුන්ටත් එකම හැන්දෙන් මහජන මුදල් බෙදෙන එකේ වැරුද්දක් තියෙනවා.

1977 වෙනකම් දේශපාලනයෙන් හරි හම්බ කරගත් දේශමාමක පිරිස් හිටියේ නැහැ. ඔවුන් තම වත්කම් දේශපාලනයට දියකර හැරිය පිරිස්. ජවිපෙයට තම සාමාජිකයන් විනයක් මත පවත්වා ගෙන යන දේශපාලන ව්‍යාපාරයක් ලෙසයි පැවසෙන්නේ. සමන්ත විද්‍යාරත්න හිටපු මන්ත්‍රීතුමා තමන් වෙනුවෙන් ලැබෙන විශ්‍රාම වැටුප පක්‍ෂ කාර්යාලයට යොමු කරන බව. කියනවා.

මට හිතෙනවා විශ්‍රාම වැටුප් ගෙවිය යුතු අය තෝරා බේරා ගෙන විශ්‍රාම වැටුප් ගෙව්වාට කමක් නැහැ. කියලා. ඒත් අපේ ආර්ථිකයට මේ පිලිවෙත ඔරොත්තු දෙන්නක් නෙමෙයි වයස අවුරුදු පනස් පහක් වෙනකම් අවුරුදු විස්සක් තිහක් රටට කඹුරලා සොච්චම් විශ්‍රාම වැටුපක් ගන්න රජයේ සේවකයා හා සමාන කරන්න පුළුවන්ද ? මේ විශ්‍රාම වැටුප් ලාභීන් .

notes of imaginary

Read More

දින පොත - මාර්තු නවවෙනිදා

හමුදාව දකුනේ යුද්ධයකට සැරසිලා වගෙයි. අමුතු ආයුධත් අරගන වීදී බැහැලා. ජනතාව ( ශිෂ්‍ය ක්‍රියාකාරීන් ) මර්ධණයට තුවක්කුව වෙඩි උණ්ඩ භාවිතය සැරවැඩියි කියලා හිතෙන්න ඇති. ජනාධිපති රනිල් පසුගිය දවසක පාර්ලිමේන්තුවේදී පැහැදිලි කලා සැරෙන් ඉන්න ඕන කියන මතවාදයක්..

අනූර කුමාර දිසානායක මහතාට අනුව ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ සහ ආණ්ඩුව සාමකාමී, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී උද්ඝෝෂණයකට ඉඩ නොදී මර්දනීය ක්‍රියාමාර්ගවලට අවතීරණ වෙමින් සිටිනවා.

කවුරු මොනවගේ මතවාද දැරුවත් අපි ඉක්මන් නොවී ආර්ථිකය කිසියම් සහන මාවතකට පත්වෙනතුරු කල්බැලිය යුතු පරිසරයක කියලා  මට හිතෙනවා. කොරෝනාවත් ඉන්ධණ අර්බුදයත් නිසා ත්‍රී වීලර් කරුවන්ගේ සිට විවිධ තරාතිරමේ ව්‍යාපාරිකයෝ හිරිහැරයටත් පීඩාවටත් පත්වෙලා ඉන්නේ. දේශපාලනඥයන්ගේ නොමනා ක්‍රියාකාරකම්ද මේ අර්බූදයට අඩු වැඩි වශයෙන් බලපෑවා. මේ වෙලාවේ දේශපාලනඥයෝ බොර දියේ මාළු බානවා.

එක්සත් ජනපද ඩොලරයට සාපේක්ෂව ගෝලීය වශයෙන් ලොව හොඳම ක්‍රියාකාරී මුදල් ඒකකය බවට ශ්‍රී ලංකා රුපියල පත්ව ඇති බව බ්ලූම්බර්ග් (Bloomberg) වෙබ් අඩවිය වාර්තා කරනවා. 2032 වසර අවසාන වනවිට ඩොලරයක් 390 ක් පමණ වනු ඇතැයි ජාත්‍යන්තර ෆිච් රේටින්ග්ස් (Fitch Rating’s) ආයතනය පුරෝකථනය කර ඇති බව බ්ලූම්බර්ග් (Bloomberg) වෙබ් අඩවිය සඳහන් කරනවා.

මේ වන විට ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලෙන් ණය සහන ලබාගැනීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාව බදු අයකිරීම් වැඩිකර සහනාධාර කපා දමා,තිබෙනවා. මුදල් ඒකක ග්‍රහණය ලිහිල් කර තිබුනත්   සිය බාහිර ණය ගෙවීම් ඉදිරි මාස කිහිපය තුළ ආරම්භ කළ පසු යළිත් විනිමය අනුපාතික දැඩි පීඩනයක් ඇති වේවි.

අපි කලබල විය යුතුද?.

notes of imaginary

Read More

දිනපොත - මාර්තු 8

ඊයේ කාන්තා දිනය.ඊයේ විතරක් කාන්තාවන්ට මුල්ම තැන දීලා. අපේ රටේ කාන්තා ජනගහනය 52% ක් . අධ්‍යාපනයේ, රාජ්‍ය කාර්යාලවල නම් කාන්තා නියෝජනය පැහැදිලිව පේනවා. පෞද්ගලික අංශය ඇගළුම් කර්මාන්තයේ හා තාක්‍ෂණික කර්මාන්ත තුල කාන්තා නියේජනය ඉහලයි. ඒත් ක්‍ෂෙත්‍ර රැකියාතුල කාන්තා නියෝජනය තවමත් අවමයි. දේශපාලනයේ කාන්තාවන්ට නිදහසේ කටයුතු කරන්න ඉඩ දී ඇති බවක් පේන්නේ නැහැ. එයටත් නිදහසේ ඉදිරිපත්වන්න ඉඩ දිය යුතුයි.

අපේ රටේ පාලනය 1956න් පස්සෙත් 1977න් පස්සෙත් පැහැදිලි වෙනසක් සටහන් වුනා. 2023 ත් එවැනි වෙනසක් ඇතිවෙයි කියලා මම හිතනවා. මේ වෙනස පැහැදිලි ලෙසම කණ්ඩායම් කිහිපයක් බලවත් වීමක් ලෙසයි මම දකින්නේ. මින් සුළු ජාතීන් බලවත් වීමත් දේශපාලනයේ බලය සදහා කේවල් කිරීමත් නිර්මාණය වේවි.අස්ථාවර පාර්ලිමේන්තුවක් ඇතිවීමත් එක හොද දෙයක් .ජනාධිපති තනතුර ඒකාධිපති ස්වරුපය පාලනය වීමක්.

ඔය මට හිතෙන දේවල්.

අධ්‍යාපනය ගැන නොයෙක් දේවල් හිතෙනවා. පසුගියදා අධ්‍යාපන ඇමතිතුමාට කලබල වෙලා එතුමාගේ කතාවකදී කවිරත්න ඇමතිතුමියට ලිංගය අවභාවිතාවට පත්කරලා වදන් ප්‍රාහාරයක් එල්ල කලා.

 ග්‍රාම්‍ය වදන් පාර්ලිමේන්තුවටත් ඇවිත්. අසල්වාසි පාසලක විදුහල්පතිවරයෙක් සිසුවක අපයෝජනයට පත්කර රිමාන්ඩ්භාරයට පත්වු බවක් පලවුනා. ගුරුවරුන් වන හිමිවරුන් දෙපලකට එවැනි චෝදනා එල්ල වෙලා තියෙනවා. සමාජයට මොනවා වෙමින් පවතිනවාද ? කියලා හිතා ගන්න බැහැ.ගුරුවරු හිමිවරු ගෞරවණිය තනතුරු දරන්නන්.අපි පරම්පරා ගණනාවක් ඔවුන්ගේ යහ පැවත්ම , ඔවුන්ගේ යහපත් ආකල්ප ගැන , සාරධර්ම ගැන බලාපොරොත්තු ඇතිකරගෙන තියෙනවා. අද ඒවා දිනෙන් දින විනාශ වෙමින් පවතිවා. ඔවුන් කෙරෙහි අපේ පවතින ගෞරවය බැදීම වියකෙමින් පවතිනවා.

හෙට මොනවා හිතෙයිද ?.

notes of imaginary

Read More

දින පොත

මම දිනපොතක් ලියමින් සිටියා. ටික කලක් යන කොට මටත් නොදැනීම දින පොතේ සටහන් තැබීම නතරවුනා. අද  මාර්තු මාසේ  අටවෙනිදා. ඔච්චමට කියන්නේ අටවන ජනාධිපති කෙනෙක් අපිට ඉන්නේ කියලා.ඒ ඇටවිල්ලත් නරක නැහැ. දකුණු අතින් සූරලාම අරන් වම් අතින් ඩිංගක් බෙදනවා.

දින පොත ලියන්න පටන් ගන්න කොටම මතක් වුනේ එතුමා. මම පුළු පුළුවන් විදියට සටහන් තියන්න හිතාගෙන පටන් ගත්ත වැඩේ කොයි වෙලා වේ නතර වෙයිද දන්නේ නැහැ. දැන් වයසත් හොද නැහැ.

අතේ තියන ගානට ණය වෙලා හිටපු මට මේ දවස් වල හෙනහුරා ලබලා.අතට එන ගාන එතනම තිබියදී විදුලිය,ජලය,ටෙලිපෝනය, සහ බැංකු පොලියත් ඉහල ගිහින්. ඒ මදිවට ෆාමසියේ බිල හතර ගුණයකින් ඉහල ගිහිල්ලා. මහන්සිවෙලා හොයා ගන්න දේත් උදුරා ගන්න දේශීය ආදායම් කාරයෝ රත්වුන නිවේදන නිතර එවනවා. මේ එකක්වත් කපලා කොටලා වැය සංශෝධනය කර ගන්න බැහැ.අන්තිමට ආහාර වේල , ගමන් බිමන් ස්වයංක්‍රීයව කප්පාදු වෙලා.

අය අටවා ගන්න වෙහෙසෙ මහන්සිය , සැලසුම් ,බලාපොරොත්තු ඇතිකරගත්තත් ඒවා සක්‍රීය වෙන්නේ නැහැ. රටම ගල් වෙලා. IMF සිහිනය අවදි වෙමින් තියෙනවා.ඒකත් ණය ගෙවන්න ගත්ත ණයක් වුනොත් වැඩක් නැහැ. රටේ නිෂ්පාදණය ආනයනය වැඩි දියුණු වෙන ණයක් වුනොත් අටවන වැඩේට අරුතක් එකතු වේවි.

අම්මා තාත්තා සල්ලි නැතිව අසරණ වෙලා ඉන්න කොට හයහතර නොතේරෙන පුංචි එවුවෝ කෑ ගහනවා. කෑ ගහන එක ඉවසන්න බැරිම තැන පුංචි පුංචි තරවටු කරනවා.

මේවා බලාගෙන ඊයේ දවස ගෙවිලා ගියා. හෙට මොනවා වෙයිද ?.

notes of imaginary

Read More

කැරොලිනා මාරියා ඩී ජීසස්

“ජනාධිපතියෝ,

උඹ කූඩුවක ඉන්න ගිරවෙක් ලස්සන ලස්සන කතා කියනවා.ඒත් බඩගින්නේ ඉන්න මිනිස්සු ව්‍යාඝ්‍ර යෝ කියලා හිතා ගන්න එක හොදයි.  උන් ඉන්නේ කෝපයෙන්    අවස්ථාව ආපු ගමන් උඹව ගොදුරු කර ගන්නවා“ ---කැරොලිනා මාරියා ඩී ජීසස්

මේ දවස් වල මූණු පොතේ  හුවමාරු වන උධෘතයක් මගේ හිත ලග නතරවුනා.  හිතන්න බොහෝ දේවල් තියෙනවා.  අපේ රට , අපේ රටේ වර්තමාන පරම්පරාව . ඔවුන් ඉන්නේ ව්‍යාඝ්‍රයෝ  වගේ. උන් දත් විලිස්සා ගෙන රතුවුන ඇස් බෝල කර ගෙන කර කවමින් බලා ගෙන ඉන්නේ ගිරවා මරා දමන්න. ඉවසීමේ සීමාව ඔවුන්ගෙන්  ඔබ්බට ගිහින්. සීමාව අවුල් වියවුල් කරන්න අපේ ඇත්තන්ගේ දායකත්වයත් ඉහලයි. එයාලටත් කූඩුවේ හිරවෙන්න සිහින තියෙනවා.ඒකට මග පාදාගන්න  ඉන්න ගිරව් මේ ව්‍යාඝ්‍රයෝ රෑනට  මවන්නේ සුරංගනා ලෝකයක්.

මාරියා බ්‍රසිලියානු ජාතික ලේඛිකාවක්. ඈ සාඕ පවුලෝ නගරයේ පීඩිතයන් සමග මුඩුක්කු ප්‍ර‍දේශයක  ජීවත්වු දිරිය කතක් .ඇගේ ජීවන සටහන් පීඩිත ජීවිතය ඇගෙන්    මුදවා ගත්තත් ඈ දරිද්‍රතාවය සහ පාලකයන්ගේ දුෂ්ඨ  භූමිකාව පීඩිතභාවයේ  සිටම , පීඩිතභාවය අත්විදිමින් සටහන් කලා.                                                                                 

  බ්‍රසීලයේ  සැක්‍රමෙන්ටෝ  නම් කුඩා නඟරයේ දී 1914 මාර්තු මස 14 දින  උපත ලද කැරොලිනා  කුඩා කලම නිවසින් පලා යනවා. ජීවිතය ගැන  කිසිත්  අවබෝධයක් නොමැතිව, දන්නා හදුනා ගත් කිසිවෙත් නැති සාඕ පවුලෝ නගරයට.එතකොට ඇගේ වයස අවුරුදු දාහතක්. පියා මව අතහැර ගිහින්. මවගෙන් ඇයට ආදරය ලැබුනේ නැහැ. මව ගෙන් පලා ආ ඇය සාඕ පවුලෝ  නගරයේ තනිවනවා.මුඩුක්කු ජීවිතයටත් පියෙක් නැති ති දරු මවකගේ උරුමයත් සමග කටුක ජීවන අරගලයක යෙදෙන ඇය විවේක ඇති විට ලියන්න පෙලෙඹෙනවා.

අක්‍රමවත් ව විසිකරන කඩදාසි කැබලි වල සටහන් වන ඇගේ දරිද්‍රතාවයෙන් උණුසුම් වු ලියවිලි පැල්පතේ ගෝණි මල්ලක එකතුවෙනවා. ඈ රීඩර්ස් ඩයිජස්ට් සගරාවට මේ පිටපත් හැරියත් අප්‍රසිද්ධ චරිතයක්වු මාරියාගේ නිර්මාන ඔවුන්ගේ අවධානයට පත්වෙන්නේ නැහැ. කාලය මෙලෙස ගෙවී යද්දී “ අවුඩාලියෝ ඩාන්ටාස්  “ නම්  'ඕක්රූක්ශයරෝ' කියන සගරාවේ සේවය කරන මාධ්‍යවේදියා හමුවෙනවා. අවුඩාලියෝ ඇගේ සටහන් මළු සංස්කරණය කරමින් තමන් සේවය කළ පුවත්පත් ආයතනයේ පුවත් පතේ පළකරනවා.පසුව අවිධිමත් ජීවණ සටහන් මාරියෝගේ දීනපොත් සටහන් ලෙසින් බෞතීස්ම ලබා බ්‍රසීලයෙන් පිටතටත් පැතිරෙමින් මාරියෝ ගේ දූගී ජීවිතයට අරුතක් සපයනවා.

 

The Diary of Carolina Maria De Jesus නම් ලැබු පොත

 පිටවු පසු පොතට ලැබුන ජනප්‍රියතාවය මාරියෝටත් ලැබෙනවා .විශාල ලෙස පිටපත් අලවි වෙනවා.  පොත බ්‍රසීල විශ්ව විද්‍යාලයේ සමාජ විද්‍යාව කරන සිසුන්ගෙ අත් පොතක් බවට පත්වෙනවා. නීති විද්‍යාලයේ සාමාජිකත්වය දීමෙන් ඈ හට  බුහුමන්  කරනු ලැබෙනවා.                                                                                     

1977 පෙබරවාරියේ ඈ මිය යන්නේ ජීවිත කාලයෙන් තුනෙන් දෙකකටත් වඩා කාලයක් තිස්සේ ඇ සිහින මැවූ සෞභාග්‍යමත් ජීවිතය අත්විදිමින්.  

 

අපි අදුරට සාප කරමින් සිටිනවා. එක් පහනක් හෝ දල්වන්න උත්සහා කරන්නේ නැතිව.අපි එක් එක් පහන බැගින් දැල්වුවහොත් අදුර දුරුවෙලා යාවී. මාරියෝගේ ජීවිතය අදුරෙන් ගොඩ නැගුනේ අදුරේ සිට සාප කරමින් නොසිට පහන් එකින් එක දල්වපු නිසා කියලා මම හිතනවා.එය  අහම්බයක් ලෙස පෙනුනත් ජීවිතයේ හැඩරුව වෙනස් කරන දෛවය ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ අප නොසිතනා අයුරින්.නොසිතනා විලසින්.

notes of imaginary

Read More

පුංචි ඡන්දේ දොරකඩට ඇවිත්.

     

ටොයියෝ බයියෝ..................වෙනත් වෙනත් විවිධ නම් වලින් ප්‍රතිචාර දක්වනවා. අපිව හදුන්වනවා.හිතවත් වයසක ඇත්තන්ට  බර අවි කියනවා. ප්‍රති පක්සයේ  අය වැඩ බැරි නාකි හැත්ත. වෛරය හාස්‍යය භූමියේ  ගලා යනවා.අපි අසා සිටිනවා. බලා සිටිනවා. “අංකල් මේ පාර වෙනස් කරමු. රටම විනාශයිනේ.............. කියන පුතාලා වෙනස් කරන්න සහයෝගය ඉල්ලනවා.

88 වන විට මට හතලිහයි.  ක්‍රීයාකාරී දේශපාලනයේ නියළුන කාලයක්.  පැතුරුන දේශපාලන ජාලයක මමාත් ඉත්තෙක්. 88 -89 මම සටන් වැදුන පිරිසව ආරක්ෂා කරන්න  කැපවීමක් කලා තෝරා බේරා ගන්නේ නැතිව. මේවා නිහඩව කල සේවාවන්. අඩ බෙර මම 71 දිත්  ඇහුම්කන් දුන්නා....මගේ වයස විසිතුනයි.  ආරක්‍ෂා සහිතව  සටන් බිමේ ඉන්න කොට මට වඩා අත්දැකීම් තිබු  වැඩිහිටියෝ මගේ මොලේ සෝදලා දැම්මා.

ගැහැවානම් ප්‍රේමදාස ගේ ගිනුමේ මගේ නමත් තියෙන්න ඕන. මම කල සේවාව දැන් කාලේ අපි ලගට ඇවිත්  උපදෙස් දෙන අනුශාසනා කරන මේ උදවිය දන්නේ  නැහැ. අසා සිටිනවා මිස වෙන මොනවා කරන්නද ?.ත්‍රීමා විතාරන  අතුරුදහන් වෙන්න දවස් දෙකකට ඉස්සර මට හමුවුනා.  88 89 මම හිටියේ කොතනද කියලා ඉතිරි හරිය ......හිතා ගන්න ඉගියක් ඒ පල කලේ.

අපි වේගවත්......අති ධාවනයක යෙදිලා ඉන්නවා. ගෝඨා ගෙනාවෙත් බලාපොරොත්තු රැසක් සමග. ගෝඨා ට තමන්ගේ ස්වාමි පන්තියට සේවය කරන්නත් හැට නව ලක‍්සයට සේවය කරන්නත්  බැරිවුනා. තමන්ගේ ස්වාමි පන්තිය විසින් ඔහු එලවා දැමුවා කියන අදහසයි මට තියෙන්නේ. ස්වාමි පන්තිය විසින් තමන්ට කැමති පුද්ගලයා රජ කමට ගෙනාවා.

ඒ සමගම දකුනේ ජාතිකත්වය මත ගොඩ නැගුන දේශපාලනය විනාශ කරන්න තිබු අවශ්‍යතාවයත් ඉටු කර ගත්තා. අද දකුනේ සිංහල බෞද්ධ පදනමට නායකයෙක් නැහැ. සී සී කඩ විසිරුන නායකයෝ  රොත්තක් ඉන්නේ. මේ හැත්තට එකගතාවයක් නැහැ.  උතුරේ හා නැගණහිරත් සුළු ජාතීනුත් කේවල් කරන කාලය උදා වෙමින් පවතිනවා. ඔවුන්ගේ අරමුණු ඉටු කරගනීවී. ප්‍රභාකරන් හට යුද්ධයෙන් කර ගන්න බැරිවු  දේ  ඉටුවේවී.

 මෙපමන කලක් රටෙ සිද්ධවුනේ  අපේ චන්දය නොපෙනෙන පිරිසකගේ කැමැත්තට පාලනයවු බවයි. අපිට තනියෙන් රට ගොඩනගා ගන්න පුළුවන් පරිසරයක් තියෙයිද කියන එක වර්තමානය වන විටඋත්තරයක් නැති ප්‍රශ්නයක්.

තනියෙන් රට ගොඩ නගා ගන්නා උත්සහායක අපි රටවැසියන් හැටියට සහයෝගයක් දෙනවද ?.  උත්තරය   ඇත්තටම නැහැ. මට   සිහියට එන එක උදාහරණයක් දක්වන්නම්. අද වියලි කිරිපිටි ග්‍රෑම් 400 ක් රුපියල් 1150.00 යි.  මේ  තත්වයට පත්වෙලා  අවුරුද්දක් විතර ඇති.... අළුතින් කවුරුවත්  කිරි ගවයෙක් හදන්න පෙළඹීලා තියෙනවාද ? නැහැ. වෙළද පලට සාප කරිමින් ඉන්නවා මිස තමන් කිරි නිෂ්පාදනය කර ගන්න හිතන්නේ නැහැ. ප්‍රශ්න තියෙනවා  ගොවි බිමක් නැහැ. කිරි ගවයෙක් ගන්න ආයෝජනයක් කරන්න විදියක් නැහැ. මේවා විසදා ගත හැකි ප්‍රශ්න වුනත්...................ඒවා ලගට එනකම් බලා ඉන්නවා.

අපේ දේශපාලනයත් අංග විකලයි. සැලැසුම් නැහැ.  කරන එකාට බාල්දි පෙරලමින් බලය ඩැහැගන්නා උත්සහායක මිස කරන එකාට සහයෝගය දෙන ප්‍රතිපත්තියක නැහැ. බල්ලා පිදුරු කන්නෙත් නැහැ කන ගොනාට දෙන්නෙත් නැහැ වගේ ප්‍රතිපත්තියක්  ඒක.

 

 

 

 notes of imaginary

Read More