පන්නිල ගම රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයේ කහවත්ත ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයේ කෙළවරකට වෙන්නට පිහිටා ඇත. තුන් පැත්තකින් සිංහරාජ වනාන්තරයෙන් වටවූ ගම මැද කුඹුරු යාය පිහිටා ඇති අතර සොබා සෞන්දර්යෙන් අනූන පාරාදීසයකි. මීට අවුරුදු කුන්සීයකට පමණ පෙර කන්ද උඩරට සෙංකඩගල රජවාසල ඉංග්‍රීසින් සමග එකතු වීම නිසා රජුට විරුද්ධ වූ රජවාසල නිලයන් දැරෑ පිරිසක් පැන විත් මේ භූමියේ පදිංචි වීම නිසා, නිලයෙන් පැන වුත් පදිංචි වූවන්ගේ ගම පන්නිල වූ බව පැරන්නන්ගේ මතයකි. එසේම ගම පැන නිල්දියපිරි පන්පිරුනු විලක් නිසා පන්නිල වූ බවද, නිල් මැණික් නිසා පන්නිල වූ බවද පැරන්නන් මත පළ කරති.
 |
|
|
පන්නිල මොහොට්ටාලලාගේ, ගල්හේන මොටහාට්ටාලලාගේ, කෝණාර මුදියන්සේලාගේ, පරගහවත්ත විතාරමලාගේ සහ තවත් පරම්පරා කිහිපයක් ලෙසින් පවුල් පරම්පරා අතීතයේ සිට මේ දක්වා දිවෙයි. ගමේ සෑම නිවසකටම අතීතයේ සිට පැවත එන අන්වර්ථ නාමයක් පවතී. වෑකුඹුරහේන, අළුත්ගෙදර, පහළ අළුත්ගෙදර, කොරටුවෙගෙදර, දෙවැටකඩේ, එගොඩලියද්ද, ගල්හේන, ඕවිටිගෙදර, කුරුලියද්ද, පිටෝවිට, කනතෙරියන, තෙන්ඕවිට, පිඹුරගෙවත්ත, කොළොම්ඹුඕවිට, බටන්දෙණිය, රාමන්ගිරිමුල්ල, කිතුන්නකන්ද, පරගහවත්ත , වලකඩකන්ද, ගිනිමලාවත්ත, එගොඩවත්ත, හෙට්ටිකුඹුරවත්ත,ගුලනෙගෙදර, ඕවිටිගෙදර, කඩේකොට්ටුව , ඇහැළගහවත්ත ඉන් සමහරකි. තවත් බොහෝ ගෘහ නාම ගම තුල ව්‍යවහාර වෙයි.
ගම තුළ බොහෝ කුඹුරු ඇති අතර උල්පත් දියෙන් ඒවා වගා කරති. අස්වැද්දුම, වෑකුඹුර, පිටමුල්ල,ගෙදරකුඹුර, මැටිහග්ගොඩ, වලමග, දෙල්ගහඇස්සැද්දුම, වෙලබඩහේන, මහකුඹුර,මැද්දෙකුඹුර, වැලිපත, ගල්ලෙනපීල්ල කුඹුර, බෝගහයට කෑල්ල, වැටකෙයියාපත, හිරිපුරන, වැලිපත සහ තවත් නම් බොහොමයකින් කුඹුරු කොටස් යුක්තය. එසේම ගමේ යම්කිසි රාජකාරි ක්‍රමයකට කුඹුරු තිබී ඇති බව ඒවායේ පහත නම් වලින් හදුනාගත හැකිය. බණ්ඩාරකුඹුර, පිංකුඹුර, හේවගෙදරකුඹුර, හෙට්ටිකුඹුර, පනිච්චියගෙකුඹුර, කුසිගෙකුඹුර, නැකැත්තගෙකුඹුර, රදාලියද්ද, මනන්නයෙකුඹුර, බඩහැලකුඹුර, බෙරකාරයගෙකෑල්ල, බෙරවලියද්ද, පංසලගාවදෙණිය ආදී ලෙසට හදුනාගත හැකිවේ.
අතීතයේ මුතුන් මිත්තන් බොහෝ දුෂ්කරව ජීවිතය ගැටගසාගෙන පැමිණ ඇත. ගොවිතැන, කිතුල් මල් කපා පැණි හකුරු නිපදවීම, වනාන්තරයෙන් දුම්මල එකතු කර විකිණීම, බට ගස් වලින් ගැරුම් වට්ටි, වේවැල් වලින් කූඩ වියා විකිණීම, වැනි දුෂ්කර වෘත්තීන් වල නිරත වී ඇත. ගම්වැසියෙකු බරපතල ලෙස අසනීප වුවහොත් ඇදක ලීයක් ගැටගසා ඒ මත රෝගියා තබාගෙන ගමම එකතු වී මහවන මැදන් දුෂ්කරව හෙල් පල්ලම් දොළවල් තරණය කර නගරයේ රෝහලකට ගෙනයෑමට හෝරා තුන හතරක් ගතවිය. එයිට මෙහා සියලු අසනීප ගමේ පාරම්පරික වෙද මහතා ඉසිවරයෙක් බදුව වෙදකම් කිරීමෙන් සනීප කර ඇත.
ගම මැද කැළෑ කුට්ටියේ නුග දොරටුව නම් මහා රූස්ස වනස්පතියක් තිබී ඇති අතර මිනිස්සුට එහා මෙහා යෑමට නුග ගසෙහි නුග මුල් අතරින් සෑදුනු කුඩා දොරකඩක් තිබී ඇත. අදුර පිරි ගුප්ත බවකින් යුතු මේ නුගදොරටුවෙන් එහා මෙහා යන අයත් , ගම කොණ සොහොන් පිට්ටනිය හරහා ගමන් කරන අයත්, සවස නානතොටවල් හරහා ගමන් කරන අයත් අමනුෂ්‍ය බලපෑම් වලට නතු වීම එකල සුලභ දෙයකි. සතියකට තොවිලයක් දෙකක් ගමේ කොහේ හෝ තිබී ඇති අතර තොවිල් බැලීමට ගම්වැසියන් එක්රොක් වී ඇත. අස්වනු නෙළා සිදුකරන මේස පිදිල්ල ශාන්ති කර්මය, නූල් බැදීම්‍, දෙහි කැපීම්‍, වින කැපීම්‍, තොවිල්, ගරායක් සන්නි, අයිල පැදීම, පිල්ලියැවීම් ආදිය තිබුනු බව ජනප්‍රවාදයේ සදහන් වේ.
නිවසේ බත් පිසීමට හාල් ගන්නා විට සහල් මිටක් වළදකට දමා තබා එම මිටිහාල් වළදේ සහල් විහාරස්ථානයට පූජා කිරීම හෝ දේවාල සදහා පරිත්‍යාග කිරීම කලක සිට සිදුව ඇත. කුඹුරු හේන් වැඩ අත්තම් ක්‍රමයට සිදු කරයි. කුළියට නොව එකිනෙකාට උදව් කිරීම මගින් ගම තුළ සහජීවනය වර්ධනය වී ඇත. එය අදටත් කුඹුරු ගොවිතැනේදී දකින්නට ඇත. ගමේ සෑම නිවසකම වාගේ වී අටුකොටු පිරී පවතී.
අතීත පන්නිල බොහෝදෙනෙන් දුෂ්කරව කල් ගත කලද සතුට සහජීවනය ගම තුළ පැතිරී තිබිනි. අතීතයේ සමහර අයෙකුට සන්තකයටම තිබී ඇත්තේ එකම එක සරමක් පමණි. දිය නෑමට දොළට ගිය විට ඒ සරම සෝදා ගලක වනා සරම වේලෙන තුරු දියනෑම කල බව අසා ඇත. හොද සරමක් කෝට් එකක් තිබී ඇත්තේ කිහිප දෙනෙකුට පමණි. මගුල් තුලාවකදී ඇදුම් හිමි පුද්ගලයා හමුවී ඒවා ගෙන ගොස් ඇදගෙන යාම සිදුකර ඇත. එසේම ගොයම් පාගන කාලයට සමහර නිවෙස් හිමියන් බුලත් අතක්ද රැගෙන පැමිණියේ නිවසේ වහළය සෙවිලි කරගැනීමට පිදුරු ටිකක් ඉල්ලා ගෙන යාමටය. මී හරකුන් විශාල ලෙස ඇතිකර ඇත්තේ ගොවිතැන සදහාය. කුඹුරු වගාකළ පසු කුඹුර වටේටම වැටක් බැදීම සිදුකර ඇත්තේ හරකුන්ට කුඹුරු යායට ඇතුළු වීමට නොහැකි පරිදිය. එම වැට දොළේත් ඉදිකර ඇති අතර දොළේ වතුර වැඩිවන විට වැට වතුරත් සමග උඩට යන පරිදි ඉදිකර තිබූ බව පැරැන්නෝ පවසති.
ගමට ඉහළින් වනාන්තරය මැද පොළොව යට හුණුගල් ගුහා රාශියක් පිහිටා ඇත. ඒවා පන්නිලටම විශේෂ වූ අවුරුදු මිලියන ගනනකට පෙර ඇතිවූ, ලෝකයටම සුවිශේෂී වූ පාෂාණ බව ආචාර්ය Aravinda Ravibhanu මහතා සදහන් කර සිටී. එම ගුහා තුළ මනරම්ව හිරිලඹ හා හිරිටැඹ වසර දහස් ගනණක් තිස්සේ නිර්මාණය වී ඇත. එසේම පන්නිල වනාන්තරයේ රම්මලකඩ නම් වූ ප්‍රදේශයේ මීට දශක කිහිපයකට පෙර සිය ගණනක් සේවය කළ මිනිරන් පතල් සමූහයක් තිබී ඇති අතර දැන් ඒවා වැසී ගොසිනි. ඉංග්‍රීසින් මෙරට පාලනය කරන සමයේ කෝපි තේ සාදික්කා පැගිරිමානා ආදිය ගමට ඉහළ වනාන්තරය තුළ වගා කර ඇත. එම වගාවන් හා ඔවුන් ඉදිකළ ගොඩනැගිලි වල නෂ්ටාවශේෂ , අශ්ව කරත්ත පාරවල් අදද දක්නට ඇත.
මේ ආදී බොහෝ ලස්සන කතන්දර සමූහයක් පන්නිල ගම වටා ගොනූවී ඇත. ගම් දහයක් එකතු කර පාලන පහසුවට සෑදූ පත්තුවට නම තබා ඇත්තේද පන්නිල්පත්තුව ලෙසින්ය. පන්නිල බුදුගල්ලෙන චන්ද්‍රාරාමය ගමට ඇති විහාරස්ථානයයි. එහි විහාරමන්දිරය තුළ පිහිටිගලේ ශෛලමය සැතපෙන පිළිමයක් නෙළා ඇති අතර, ගල්ලෙනෙහි ඉපැරැණි කටාරමක්ද දක්නට ඇත. වලගම්බා රජු සැගවී සිටි ගල්ලෙනක් බව පැරන්නන් විශ්වාස කරයි.
