මල් පූජා කිරීමට පෙර මල් වලට පැන් ඉහින්නේ ඇයි කියලා ඔබ දැනසිටියාද..?අපි හැමෝම මල් පූජා කිරීමට පෙර මල් වලට පැන් ඉහිනවා නේද?ඒ ඇයි........අප සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ කලක් රජගහ නුවරට සමීපව පිහිටි අඹසැඩ නම් බමුණුගම අසල වූ වේදීය පර්වතයේ ඉන්ද්රසාල නම් ගුහාවේ වාසය කළේ ය.එකල දෙව්ලොව අධිපති සක්දෙවිඳු වසර තුන්කෝටි හැටලක්ෂයක් ආයු වළඳා සිටියේ ය. එහෙත් මේ වන විට සක්දෙවිඳුගේ පිං ගෙවී චුත වීමට ආසන්න බව හඟවන නිමිති පහළ විය. සක්දෙවිඳුට දෙව්ලොව සැප අත් හැරීමට දුකක් හට ගත්තේ යසක්දෙවිඳු පන්චසික පෙරටු කරගෙන මුළු දිව්ය සභාවම සමඟ බුදුන් වහන්සේ බැහැ දැකීමට ආවේ ය. වේදීය පර්වතය ආලෝකමත් කරමින් ආ මේ පිරිස පන්චසික ගේ මැදිහත් වීමෙන් බුදු සිරිපා වැන්දේ ය.( කථාව බොහෝ කෙටි කර ඇත )සක්දෙවිඳු පැමිණ මුණි සිරිපා නමදින විටම සක්දෙවිඳුගේ ආයුෂ ඉවර විය. මෙය සෙසු දෙවියන් නොදුටුවේ ය. බුදු රජාණන් වහන්සේ ආයු බෝ වේවා යැයි පතා, සක්දෙවිඳු නැවත ජීවත් වීමට , ආයු ලැබීමට තරම් පිං කර තිබේදැයි බැලීය.සක්දෙවිඳු පෙර ආත්මයක මනුලොව සිටියදී ගොපළු දරුවෙකුව සිටියේ ය. මේ ගොපළු දරුවා වනයේ ඇවිදිමින් සිටින විට පොකුණක් අසල ගරාවැටී ගිය ස්ථූපයක මල් අසුනක් මත කවරෙකු විසින් හෝ පූජා කර පරවෙමින් තිබූ දියබෙරලිය මල් ටිකක් දුටුවේ ය. මේ ගොපළු දරුවා වහා ලඟ තිබූ පොකුණට බැස නෙළුම් කොළයක් කඩාගෙන එයට වතුර ගෙනවිත් ඉස, මල් ප්රාණවත් කළේ ය.මේ පින දැක සක්දෙවිඳු හා පිරිසගේ ආයු බෝ වේවා යි ප්රාර්ථනා කළේ ය. එතැන් සිට නැවත සක්දෙවිඳුට ආයුෂ වසර තුන්කෝටි හැටලක්ෂයක් ලැබිණි.* හදිසි මරණයකට ගොදුරු නොවේවා! යි පතා ඔබත් මල් වලට පැන් ඉහින්න.
Thursday, February 29, 2024
මල් වලට පැන් ඉහින්නේ ඇයි ?.
Wednesday, February 28, 2024
බලය විප්ලවය සහ අරගල
මේ පැරණි කතාවක්.
දේශපාලන පොරපිටිය රත්වෙන විට එහාටත් මෙහාටත් කෝන්තර පිට කරනවා. ඇත්ත උනත් විෂ කටු ඇනෙන්නා වගේ දැනෙනවා .
බලය ලබා ගැණීමේ අරමුනෙන් ප්රජාතන්ත්රවාදී ක්රමයට මැතිවරණ පවත්වනවා. බලය ලබා ගැණීමේ අරමුනෙන් ප්රජාතන්ත්රවාදයට පරිභාහිරව විප්ලව කරනවා.. අරගල කරනවා. අපි දැක්ක අරගලය දිය යටින් ගින්දර ගෙන යාමක්. අරගලයට සම්බන්ධවු අය පවා ඊලගට වෙන දේ ගැන දන්නේ නෑ.. ගෝඨා ගියා. රණිල් ආවා. ජනතාව කබලෙන් ලිපට වැටුනා..
1971 දිත් බලය කෙටි පාරෙන් ලබා ගන්න ජවිපෙය සටන් කලා. ඔවුන් දුර්වලයයි සිතු සිරිමාවන්ගේ රජය බණ පොත අතේ තියාගෙන කඩුව අරගෙන විප්ලවය අඩ පන කලා
1998 දී යලිත් රාජ්ය බලය ලබා ගැණීමේ අරමුනෙන් ඇරඹි විප්ලවය ප්රේමදාස - රණිල් ප්රමුඛ කන්ඩායම කඩුවෙන්ම සමුල ඝාතනය කලා.
විප්ලවය විසින් ගම්වල තම දේශපාලන විරුද්ධවාදීන් නොයෙක් හැදින්වීම්වලින් දඩුවම් ලබා දෙන විට රාජ්ය ත්රස්තවාදය විසින් විප්ලවය ලෙයින් මසින් මර්ධණය කලා.
අද වන විට මේ බලය සදහා බලය පෙන්වු අය එක එක දේශපාලන ධාරවන්ට එක්වී තම පෞද්ගලික අරමුණුු සාක්ෂාත් කර ගනිමින්, ඉදිරියට ගමන් කරමින් සිටිනවා. තවත් සමහරු දැන්වීම් පුවරු වෙනස් කරමින් වෙනත් නම් වලින් ව්යාපාර අරඹා තියෙනවා.
මේ මුුණු පොතට එක්වු එවන් ශෝකාන්තයක්.
කාට හරි මේ අතීතය අමතක කරන්න පුලුවන් නම් ඌ එක්කෝ ඒ කාලයේ ඉපදලා නැති එකෙක් එහේම නැත්තන් කොමා වේලා හිටපු එකෙක්.මහා සංඝරත්නයගේ හිස ගෙට්ටු කදේ ගහාපු අතීතය අමතක කරන්න පුලුවන් නම්,
ඒ දවස්වල රාත්රියට බල්ලෝ තරගයට වගේ හරි හරියට බුරනවා. ඒ කවුරුන් හෝ එළියේ පාර දිගේ ඇවිද ගෙන යන නිසයි. ඒ නිසා අපි රාත්රියට දොර අරින්නේ නැහැ. හදිසියේම දොරට තට්ටු කරන ශබ්දයක් ඇහිල මට ඇහැරුණා. ඉන්පසු නැගිට ස්විචය දැමුවත්, බල්බය පත්තු වුණේ නැහැ. වේලාව බැලුවා. දහයයි හතළිස් පහයි. ඒ සමගම කවුදෝ කතා කරනවා වගේ ඇහුණා..“පුංචිඅම්මේ දොර අරින්නකෝ...”ඒ අපේ ඥාති පුත්රයෙකුගේ කටහඬක්. ඔහුගේ කටහඬ හොඳට හුරුයි. මම ඔහුව අඳුනා ගත්තා. එහෙත් දොර ඇරියේ නැහැ.එතකොට නිවසේ හිටියේ අම්මයි, මමයි, අක්කයි, නංගියි, මගේ දරුවෝ දෙන්නයි විතරයි. අප්පච්චි අප නිවසට තරමක් දුරින් පිහිටි ඉඩමේ ගොවිතැන් කරමින් සිල්ලර කඩයක් කළා. ඔහු මල්ලිගේ ගෙදර නැවතී සිටියේ එහේ රාත්රියට කවුරුවත් නැති නිසයි. ලොකු දුවට අවුරුදු හයයි, චූටි දුවට අවුරුදු තුනයි. මගේ ස්වාමිපුරුෂයා දෙහිඅත්තකණ්ඩියේ සේවය සඳහා ගොස් සිටියා. බාලම සහෝදරිය රැකියාවක් කළේ නැහැ. වැඩිමහල් සහෝදරයා යුද්ධ හමුදාවේ සේවය කරමින් සිටිය දී බිම් බෝම්බයකට හසුව මිය ගොස් සිටියේ. අනෙක් සහෝදරයෝ දෙදෙනා පොලිසියේ සේවය කළේ. ඔවුන් දෙදෙනාත් නිවසේ සිටියේ නැහැ.අපි දොර අරින්නේ නැති බව දැන ගත් ඔවුන්ගෙන් කවුරු හෝ දොරට හරි තදෙන් ගැහුවා. ඒ සමගම දොර කැඩුණා. පහළොස් දෙනෙක් පමණ ඇතුළට ආවා. විදුලිය නැහැ.පසුව දැන ගත්තා ඔවුන් විදුලිය විසන්ධි කර පැමිණ තිබෙන බව. මැද සාලේ පුටු සැටියේ අපිට වාඩි වෙන්න කීවා. ඔවුන් අවුරුදු 25ට අඩු තරුණයන් පිරිසක්. ඒ අතරේ මාරස්සන ගමේ හත් දෙනෙක් හිටියා. එහි ප්රධානියා අපේ ඥාති පුතෙක්. කළුවර පරිසරයක සිටියත් යම්තම් වගේ පැවති එළියෙන් මම ඔවුන්ව අඳුනා ගත්තා.“ඇයි මල්ලි මේ අවේලාවේ නැවත ඇවිත් අපට කරදර කරන්නේ.. ඔය ගොල්ලන්ගේ සංගමයට පනස් දාහක් ඉල්ලුවා. අපි ඒක දුන්නා. පසුගිය සතියේ හැඳුනුම්පත් ඉල්ලුවා ඒකත් දුන්නා. මේ විදියට නැවත ආවේ ඇයි...” මා කීවා.එතකොට එතැන සිටිය නායකයා කීවා “සෝමා ජයවර්ධන ගේ ගෙදරට යන පාර දන්නේ නැහැ. මල්ලිට කියන්න ඇවිත් පාර පෙන්නන්න කියා...”“මල්ලි නැහැ.. ගැහැනු අපි ටික දෙනා පමණයි ගෙදර ඉන්නේ... මම ඇවිත් පාර පෙන්නන්නම්...” කියා පවසා දොරකඩින් එළියට පිටත් වෙන්න හදනකොටම අම්මා අඬන්න පටන් ගත්තා.“අම්මා අඬන්න එපා... ආපසු එනවනේ...” කියා මම කීවා.අම්මා අඬන සද්දේ ඇහිලා අක්කා නින්දෙන් අවදි වී එළියට ඇවිත් පිරිසක් ඉන්නවා දැක “ඇයි මල්ලි මොකද?” කියා විමසා සිටියා. එතකොටම එතැන සිටිය නායකයා“ඔයා තමයි අපි හෙව්වේ. අක්කා කොහෙද වැඩ කරන්නේ?” කියා විමසා සිටියා.අක්කා කතා කිරීමට පෙර මම හඬ අවදි කළා. “මයිලපිටිය ඉස්කෝලේ වැඩ කරන්නේ මමයි” කියා මම කීවා. ඇත්තෙන්ම එතකොට මයිලපිටිය පාසලේ විද්යාගාර සහායකවරියක ලෙස සේවය කරමින් හිටියේ මමයි.“අපට බොරු කියන්න එපා අක්කනේ පාසලේ වැඩ කරන්නේ. යසෝමැණිකේ අක්කා වැඩ කරන්නේ පොලීසියේ නේ. යසෝමැණිකේ අක්කා ඇවිත් අපට පාර පෙන්නන්න” කියා කණ්ඩායමේ නායකයා කීවා.අක්කා පොලිසියේ හිටියට රාත්රියේ යන්න බයයි. මම බය නෑ. මම එන්නම් කීවත්. ඔවුන් ඒක ගණන් ගන්නේ නැතිව අක්කා රැගෙන ගියා. අක්කා පිටත් වෙන්න පෙර මට කීවා “අනේ නංගී උඩුගම්පොළ මහත්තයාගේ කාර්යාලයේ යතුරු සහ ලියකියවිලි වගයක් මගේ බෑගයේ තිබෙනවා. මට එන්න බැරි වුණොත් ඒවා ගිහින් දෙන්න” කියා අක්කට තේරෙන්න ඇති ඇය යන්නේ අවසන් ගමන කියා. ඒ වෙනකොට රාත්රී දොළහට ආසන්න වෙමින් පැවතියා.ඊට පස්සේ අපට නින්ද ගියේ නැහැ. රාත්රි එකයි කාලට විතර වෙඩි සද්දයක් ඇහුණා. අපි දන්නේ නෑ ඒ කාට වෙඩි තිබ්බාද කියා. ඒ වෙඩි පහර අක්කට නෙවෙයි කියා අපි හිත හදා ගත්තා.හතර හමාර වෙනකම් බලාගෙන සිටියත් අක්කා ආවේ නැහැ. මේ බව අප්පච්චිට පැවසීමට නංගි සමග මම, මල්ලිගේ නිවසට යාමට හදන කොටම නිවසේ මුරට දමා සිටි මල්ලිලා දෙන්නෙකුගෙන් එක් කෙනෙක් කීවා “පහෙන් පස්සේ යන්න” කියාපසුව පහෙන් පසුව ගොස් අප්පච්චි ඇතුළු පවුලේ අයට මේ පණිවුඩය ලබා දුන්නා. අපි ගමේ ඇවිදිමින් අක්කා සොයන්නට පටන් ගත්තා. එතකොට ආරංචි වුණා ගමේ හතර දෙනෙක් ගේ මළ මිනී පාර අයිනේ තිබෙනවා කියා. එක්සත් ජාතික පාක්ෂිකයෙක් වූ බෝගොඩ ගුණදාස, අපේ අක්කා, සෝමා ජයවර්ධන සහ ඇය ගේ මහත්තයා ඒ හතර දෙනයි. අක්කා මරල තිබුණේ ජාතික පාසලට ගොඩවෙන පඩි පෙළේ වාඩි කරවලයි. වම්පැත්තේ හෘදය වස්තුව කඩා ගෙන ගොස් තිබුණා. අද එම පඩිපෙළ වසාගෙන වල් සහ පඳුරු බිහි වී තිබෙනවා.පස්සේ මම නුවර ගිහින් උඩුගම්පොළ මහත්තයාට මේ බව දැනුම් දී, අක්කාගේ බෑගයේ තිබුණු යතුරු සහ ලියකියවිලි භාර දුන්නා.එදා පොලිසියේ නිලධාරින් හැත්තෑ පස් දෙනෙක් පමණ අපේ ගෙදරට පැමිණියා. මුළු ගමම සෝදිසි කළා. ඉරිදා මරපු අක්කාගේ පරීක්ෂණ අවසානයේ මෘත දේහය අපට භාර දුන්නේ සඳුදා හවසයි. අනෙක් මෘත දේහයන් ඒ, ඒ නිවෙස් වෙත භාර දී තිබුණා. අඟහරුවාදා පාන්දර දොර ළඟ කොළයක් තිබෙන බව දැකපු නංගි මට එය ලබා දුන්නා. එහි සඳහන්ව තිබුණේ “ආරක්ෂක අංශ සහභාගි වීමෙන් තොරව, භික්ෂූන්වහන්සේලා වඩම්මවා පාංශකූල කටයුතු සිදු නොකර, වෙඩිමුර නොතබා, පෙට්ටියෙන් අයින් කර භූමදානය කරන ලෙසයි. තවද මෘත දේහය කරේ තබා, ගෞරවාන්විතව රැගෙන නොයන ලෙසත්,” සඳහන් කර තිබුණා.එම සටහන රැගෙන මම මහනුවර පොලිස් ස්ථානයට ගියා උපදෙස් ලබා ගන්න. ගිහින් පොලිස් නිලධාරීන් එක්ක එන අතරතුර, ගමේ අය සමග මල්ලිලා එකතු වී අක්කාගේ භූමදාන කටයුතු සිදුකර තිබුණා. ඇය මියයන විට අවුරුදු තිස් තුනයි.පසුව මෘත දේහය ගොඩගෙන අවසන් කටයුතු සිදු කිරීමට කැමතිදැයි, පොලිසිය අපගෙන් විමසා සිටියා. තාත්තා ඊට කැමති වුණේ නැහැ. ඊට හේතු වුණේ ඔවුන් අපේ පවුලට කරදර කරාවි කියා හිතුණ නිසයි. හත් දවසේ දානය මහනුවර බහිරව කන්දේ විහාරස්ථානයට ලබා දුන්නා. එය පොලිසිය විසින් සංවිධානය කළා.ඊට පස්සේ රජයෙන් අප පවුලට මීරිගම ප්රදේශයෙන් නිවෙසක් ලබා දුන්නත් අපි භාර ගත්තේ නැහැ. අප්පච්චි නැවත එය පරිත්යාග කළා. අක්කා වෙනුවෙන් රජයෙන් අපට ගොඩාක් උදව් කළා. එවකට මුදලින් රුපියල් එක්ලක්ෂ පනස් දහසක් සහ රුපියල් හැත්තෑ පන් දහසක මිනී පෙට්ටියක් ලබා දුන්නා. අම්මාට අවුරුදු 92 වෙනකම් සහ අප්පච්චිට අවුරුදු 84 වෙනකම් අක්කාගේ වැටුප ලැබුණා. රජයෙන් විය යුතු සියලු යුතුකම් ඉටු කළා.සතියක් ගත වෙන්න පෙර අක්කා මරපු හත්දෙනා පොලීසියෙන් අත්අඩංගුවට ගත්තා. ඒ අයට මොනවා වුණා ද කියා අදටත් අපි දන්නේ නැහැ. තාම නායකයා ඉන්නවා. ඔහු අපේ ළඟම ඥාතියෙක්. පොලිසියෙන් කොහොම බේරුණා ද කියන්න දන්නේ නැහැ. එහෙත් පසුව ඔහුගේ තාත්තාට පිස්සු හැදුණා, අම්මා අසනීපයෙන්. පවුල් ජීවිතය අසාර්ථකයි. දිට්ඨධම්මවේදනීය කර්මයට හසුවෙලා.අපට කළ දේවල් මෙලොවදීම පල දෙමින් තිබෙනවා. මෙයට සම්බන්ධ තවත් කෙනෙක් පසුව මහණ වෙනවා. උන් වහන්සේ මේ ළඟදී හෘද සැත්කමකට පවා භාජනය කළා. මැරි මැරී ජීවත් වෙනවා. ජීවිතය ගත කරන්නේ ඉතාමත් දුකෙන්. අපේ ඇස් පනා පිටම ඒ අය විඳවනවා.
ස්තුතිය - මාරස්සන නව විලාසිතා ටෙක්ස්ටයිල් ආයතනයේ ඒ.එම්.එම්. අබේසේකර මහතාට.
සටහන සහ ඡායාරූප
සිසිර කුමාර බණ්ඩාර
Tuesday, February 27, 2024
අහිමි මුල මැද අග
අහලා බලමු අපේ ලස්සන ජන කතාවක්.ඉස්සර කාලේ ගම් වල තිබුනේ කෘෂිකර්මය මුල් වුන ආර්ථික ක්රමයක්නේ.ගමේ ගොඩක් අය කලේ භෝග ජාති වගා කරන එක තමයි.මේ ගමේ ගමරාලත් එහෙමයි.මඩ ගොවිතැන් ඉවර වෙලා ඊළඟ එන වැහි කාලේ ගොඩ ගොවිතැනක් කරන්න ඕන කියලා ගමරාළට හිතුනා. ඒ හේන කොටන්න යනකොට දිග කැත්තකුත් අරගෙන තමයි මේ ගමරාළ ගියේ. හේන මැද්දෙ මහ විසාල කහට ගහක් තිබුණ. අර දිග කැත්තෙන් ගමරාළ කහට ගහේ අතු පාහින්න පටන් ගත්ත. ඔන්න කහට ගහේ අතු පාහිනකොට මේ ගහේ හිටපු යකා ගමරාළත් එක්ක කතා කරන්න පටන් ගත්තා."පරම්පරා ගන්නක ඉඳන් මේ ගහ අයිති මට.ඉතින් උඹ මොකටද මට අයිති ගහේ අතු පාහින්නේ?"-හෑ..උඹ මාර කතාවක්නේ කියන්නේ..මේක උඹට ගිය රට.මම මේ වගාවක් කරන්නයි මේ කැලේ එළි කරන්නේ.මෙහෙම කතාව දිගින් දිගටම ගියා.අන්තිමට යකා කියපි.හරි මම මේ ඉඩමේ උඹට වගා දිගා කරගන්න අවස්ථාවක් දෙන්නම් හැබැයි මට අස්වැන්නෙන් භාගයක් ඕන කියලා."මේ සැරේ අස්වැන්නෙන් මුල උඹට උඩ මට" යකා කිව්වා.ගමරාළ මේ කතාව හොඳට හිතට ගත්තා.අරගෙන බතල වගා කලා හේනේ.හේන පුරා බතල සරුවට වැවුනා.පොරොන්දුව වගේම ගම මහත්තයා උඩ හැදුනු වැල් ටික තියලා බතල ටික සේරම ගලවගෙන ගියා.ඇයි ඉතින් පොරොන්දුව පොරොන්දුවම නේ.ඔන්න ඉතින් ඊළඟ පෑවිල්ලත් ආවා.යකාට මතකයි ගිය පාර තමන්ට වුන ඇබැද්දිය"ගමරාල මේ පාර මුල මට උඩ උඹට"ගමරාළ මේ පාර වගා කලේ කුරක්කන්.ගිය පාර වගේම මේ පාරත් තමන් ගමරාලගේ ගැටේට අහුවුනා කියලා යකා දැනගත්තේ කුරක්කන් ඔක්කොම කපලා මුල්ටික විතරක් ඉතුරු කරලා ගියාට පස්සේ.හැමදාම මම මේ ගමරාළට පැරදුනා.දෙන්නම් මේ පාර වැඩක් කියලා හිතපු යකා "ගමරාළ මීට පස්සේ මුලත් මට උඩත් මට උඹට ඕන නම් මැද්ද දෙන්නම්"කියලා කිව්වාගමරාළ “හාඃ හොඳයි...” කියල ඒ පාර පැණි කොමඩු හිටෙව්ව. පැණි කොමඩු වල ගෙඩි හැදෙන්නෙ වැලේ මැද හරියෙ නිසා ඒ කන්නෙදිත් ගමරාළට කිසි පාඩුවක් උනේ නෑ.අන්තිමට පරාජය භාර ගත්ත යකා හේනේ තිබුන ගහ දාලා යන්නම ගියා.සම්පූර්ණ කතාව උපුටාගැනීමකි.
ස්තුතියි
DA Malanie
මුල්හිමිකාරිත්වයට
අවධානය යොමුවිය යුතු කොකෝවා වගාව.
මගේ ගස මගේ චොකලට්..
අපි ලංකාවේ අතාරලා දාපු කොකෝවා වගාවලින් චොකලට් හදන්න පටන් අරන් අවුරුදු 4 ක් ඇති.මේ කොකෝවා ඉදෙන සීසන් එක. අපරාදේ සත්තුන්ට කන්න අතෑරල දාන්න එපා. මාතර අවට නම්, ගෙඩි ටික මට දෙන්න. මං සල්ලි දීලා ගන්නම්.ගේන්න බැරි දුරක නම් ඉන්නේ, කොකෝවා ඇට පැසවන විදිය මම කියන්නම්, එසේ දින 10 ක් පැසවලා වේලපු ඇට මට එවන්න හෝ ඇවිත් ගෙනියන්නම්.කොකෝවා වැවෙන ප්රදේශවල අපි මිලදීගන්න ස්තාන කීපයක් හදන්න හිතාගෙන ඉන්නවා. මාතලේ, කෑගල්ල, අකුරැස්ස, දෙණියාය.. ලංකාවේ හොඳම කොකෝවා හැදෙන ප්රදේශ. රටේ ආර්ථිකය නංවන්න මොනවද කරන්න බැරි...
චොකලට් කියන්නේ ආගමක්.. ඒකට ඔය එක එක සූත්තර දාන්න එපා. දිවුල් චොකලට්, කිතුල් චොකලට් කිය කිය තාච්චුවේ දාලා දොදොල් හදනවා වගේ චොකලට් හදන්න බෑ... ඒවා චොකලට් නෙමෙයි.නිවැරදි තාක්ශණයට හෝම්මේඩ්/හෑන්ඩ්මේඩ් චොකලට් හදන්න ඉගෙන ගන්න අවශ්යනම් කියන්න.කොකෝවා ගහක් කියන්නෙම මුදල් මැශිමක්. ඒක හරියට නඩත්තු කරමු.කවුරුහරි පොඩි චොකලට් outlet එකක් දාන්න කොකෝවා වගාවක් කරන්න හිතාගෙන ඉන්නවනම් ආයෝජනය කරන්න බයවෙන්න එපා. කතාකරන්න.
මහාචාර්ය නිලන්ත ලියනගේ, ආහාරවිද්යා තාක්ශණ අධ්යයන අංශය, රුහුණ.වි.වි.
මුහුණු පොතෙන් උපුටා ගැනීමකි.
Sunday, February 25, 2024
රිච්මන්ඩ් කාසල්
එත් අද අපි කියන්න සූදානම් වෙන්නේ ඉන්දියාවේ ටජ්මහල් ගැන නම් නෙමෙයි. ගෘහනිර්මාණ ශිල්පය අතින් ඊට නොදෙවෙනි වෙන, ඊට සමාන පසුබිම් කතාවක් ඇති ලංකාවේ අති සුවිශේෂී මන්දිරයක් ගැනයි. නම කිව්ව සැනින් බොහෝ දෙනෙක් දන්නා මේ රිච්මන්ඩ් කාසල් මැදුර.
රිච්මන්ඩ් කාසල් තියෙන්නේ කොහෙද?
අපි අද කතා කරන මේ මන්දිරය තියෙන්නේ කළුතර ප්රදේශයේ. කළුතර කියන්නේ, කළු ගඟෙන් සශ්රික වෙච්ච, යටත් විජිත සමයේ ඉඳන් බොහෝ ප්රභූන්ගේ ගෞරවාදරයට පාත්ර වුන ප්රදේශයක්. අතීතයේදී බොහෝ ධන්වතුන්, ප්රභූ වරුන්, වංශක්කාර වරුන් පදිංචී වෙලා හිටපු ප්රදේශයක් විධියට කළුතර ප්රසිද්ධයි.
කළුතර නගරයේ සිට කි.මි. 3 ක් පමණ රට තුළට වන්නට තමයි රිච්මන්ඩ් කාසල් මැදුර පිහිටා තියෙන්නේ. ඒ කියන්නේ, කළුතර නගරයේ සිට ඔබ යනවා නම් මුලින්ම ගඟබඩ පාරේ ගමන් කර, පලාතොට හන්දියෙන් පලාතොට – කෙත්හේන පාරේ ගමන් කරන්න ඕනි. එසේ ගමන් කරන කොට භික්ෂු විවේකාරාමය පසුකල විට මොසැක් කළාවට අනුව සැකසුණු දෑවැන්ත නාම පුවරුවක “රිච්මන්ඩ් කාසල්”යනුවෙන් නිර්මාණය කොට තිබෙනවා දැකගත හැකියි.
මෙතැන් සිට ආරම්භ වන විශාල තොරණක් සහිත පොල් වත්ත මැදින් මීටර් 500ක් පමණ ගමන් කලාම, කළු ගඟට මායිම්ව පිහිටි තරමක් උස් කඳු ගැටයක ඉඳිවුන මහා මන්දිරයක් හැටියට රිච්මන්ඩ් කාසල් මැදුර දකින්න පුළුවන්.
රිච්මන්ඩ් කාසල් මන්දිරය පිහිටලා තියෙන මුළු ඉඩම අක්කර 42 යි. මන්දිරය පිහිටි සීමාව අක්කරයක් පමණ විහිදී තියෙනවා. මේ සුවිසල් මැදුරට කාමර 16 ක්, උළුවහු 99 ක් සහ ජනේල 38 ක් අන්තර්ගත වෙනවා.
මහ මැදුර ඉඳිකලේ කවුද?
රිච්මන්ඩ් කාසල් මැදුර ඉඳීවෙන්නේ 1910 වර්ෂයේ. මේ අපූරු මැදුර, එවකට කළුතර දීසාව භාරව සිටි මහ මුදලි දොන් ආතර් ද සිල්වා විජේසිංහ සිරිවර්ධන පඬිකාර මුදලිතුමාගේ නිර්මාණයක්. ආතර් ද සිල්වා පවුලේ දෙවෙනියා වන අතර ඔහුට හෙක්ටර් ද සිල්වා නමින් වැඩිමල් සොහොයුරෙක් සිටිනවා. මොවුන්ගේ පියා කොල්ලුපිටියේ නිවසක් තනා එහි පදිංචියට එන්නේ 19 වන සියවස අග භාගයේදී. නානායක්කාර රජවාසල අප්පුහාමිලාගේ පවුලිස් ද සිල්වා නම් වූ මේ පියතුමාගේ පරපුර මුහුදු බඩ වාසය කල අය උනත්, යටත් විජිත ආක්රමණ හමුවේ ඔවුන් දකුණට හා මධ්ය කඳුකරයට පලා ගොස් තිබුණා. ආතර් ද සිල්වා ගේ පියා අයත් වෙන්නේ එසේ දකුණට පලා ගිය සිංහල වංශක්කාර පවුලකට.
කෙසේ වෙතත් වංශාධිපති පවුලිස් ද සිල්වා තම දරුවන් දෙදෙනා යුරෝපයට යවා ඔවුන්ට උසස් අධ්යාපනයක් ලබාදීමට කටයුතු කරනවා. වසර ගණනාවක් විදෙස් ගතව ඉගෙනුම හමාර කරන අපේ කතා නායකයා ආපසු මව් රටට පැමිණෙන්නේ උගත්, බුදිධිමත්, ධනවත් තරුණයෙක් හැටියටයි.
රිච්මන්ඩ් කාසල් මන්දිරය ඉඳි කිරීම ගැන ජනප්රවාද ගොඩක් තියෙනවා. ඒවා අතරින් ප්රමුඛ සහ ජනප්රියම පුවත මෙහෙමයි :
අධ්යාපනය අවසන් කර ලංකාවට පැමිණි මේ තරුණයාට විවාහයක් කර දෙන්න පියා කටයුතු කරනවා. මේ සඳහා යෝජනා කෙරෙන්නේ බොහෝ පොහොසත්, වංශවත් පවුල් වලින් තෝරා ගත රූමත් තරුණියන්. මොවුන් අතුරින් එක තරුණියක් තමන්ගේ සිත් ගත නිසා, ඇය විවාහ කර ගන්න ආතර් ද සිල්වා තරුණයා කැමති වෙනවා. මේ තරුණිය, සූරිය බණ්ඩාර නම් කළුතර දිසා විනිශ්චයකාරවරයාගේ දියණිය වූ ක්ලැරිස් මෝඩි මැටිල්ඩා සූරියබණ්ඩාර. එත් තරුණියගේ පාර්ශවය මෙයට අකමැති වෙන්නේ, තම දියණියට ආතර් ද සිල්වා ගේ වත් පොහොසත් කම ප්රමාණවත් නැහැ කියමින්.
මෙයින් අපේ කතා නායකයා සැලෙන්නේ නැහැ. තම සිත් ගත තරුණිය කෙසේ හෝ ලබා ගැනීමටත්, තමන්ගේ වත් පොහොසත් කම පෙන්වීමටත් ඔහු උපායක් කල්පනා කරනවා. ව්යාපර කටයුත්තක් සඳහා එරට සංචාරයට ඉන්දියාවේ මහා රාජා කෙනෙකුගෙන් ආතර් ද සිල්වා ට ආරාධනාවක් ලැබෙන්නේ මේ අවස්ථාවේදියි.
මේ සංචාරයේදී මහා රජා කෙනෙකුගේ මහා මන්දිරයක් නරඹන්න ආතර් ද සිල්වා තරුණයාට අවස්තාවක් උදා වෙනවා. එම මන්දිරයේ සැලැස්ම තමාට දෙන ලෙස මහා රජාගෙන් ඉල්ල සිටින්නේ, එවන් මන්දිරයක් සෑදිය යුතුයැයි ආතර් ට ඇල්මක් සහ සිතිවිල්ලක් පහල වෙන නිසා. එත් ලංකාවේ කෙනකුට ඒක දෙන්න මහාරාජා කැමැති වෙන්නේ නැහැ. “ලංකාවේ මිනිසසුන්ට ඕව කරන්න පුළුවන්ද” කියල අපහාසයෙන් තමයි මහරාජා කතාකරලා තියෙන්නේ. මහාරාජත් එක්ක ඒ වෙලාවෙම හිතෙන් ඔට්ටුවක් අල්ලපු ආතර්, “මමත් මේ විදියෙ මන්දිරයක් හදනවාමයි…” කියන ස්ථීර අධිෂ්ඨානයෙන් යුතුවයි නැවතත් ලංකාවට එන්නේ.
තමන්ගේ මන්දිරය, මහාරාජා මැදුර විදියටම හදල සිංහලයන්ගේ ශක්තිය වගේම හැකියාව පෙන්නුම් කරපු ආතර්, “මෙන්න මටත් පුළුවන්…. මමත් හැදුවා” කියල මන්දිරය විවෘත කරන්න එන්න කියල මහාරාජට ආරාධනාවකුත් කළා. මන්දිරය විවෘත කරන්න ලංකාවට ආපු මහාරාජා අලුත් මන්දිරය දැකල දෑස් අදහගන්න බැරුව මාලිගාව දිහා බලාගෙන ඉන්න පින්තූර අදටත් මේ රිච්මන්ඩ් කාසල් මන්දිරය ඇතුළේ දකින්න පුළුවන්.
ආතර්ගේ මන්දිරය දැකලා සතුටටත් විස්මයටත් පත් වුණු සූරිය බණ්ඩාර, තම දියණිය ආතර්ට විවාහ කර දෙන්න කැමැත්ත පල කරලා තියෙනවා. ඉතින් මන්දිරයට ගෙවදිමයි, විවාහ මංගල්යයයි දෙකම එකම දවසේ තමයි සිදු වෙලා තියෙන්නේ.
මන්දිරයේ සුවිශේෂ ලක්ෂණ
මේ මන්දිරය අමුතුම කලාවකට අමුතුම වාස්තු නිර්මාණ ශෛලියකට අනුව නිමවූවක්. මන්දිරය හදන්න ලංකාවෙන් අරන් තියෙන්නේ හුනු, වැලි, කළු ගල් සහ තාක්ෂණය විතරයි. මන්දිරයට යොදා ගත්තු උඵ, ගඩොල් වගේම කිරිගරුඬ ඉතාලියෙන් සහ ස්කොට්ලන්තයෙනුයි ගෙන්වල තියෙන්නේ. රවුම් තරප්පු, සිවිලිම්වලට තහඩු ගෙනැල්ල තියෙන්නේ එංගලන්තයෙන්. බුරුමයේ රැන්ගුන් නුවරින් මන්දිරය සඳහාම තේක්ක ලී නැව් දෙකක් ගෙන්වලා තිබුණා. මේ සියලුම අමුද්රව්ය ගෙනත් තියෙන්නේ මුහුදු මාර්ගයෙන් කළු ගඟ හරහායි.
මහනුවර යුගයේ ලී කැටයම් රාශියක්ම තිබෙන මේ මන්දිරයේ ශාලාව ඇතුළෙ ඉතා ශක්තිමත් ලී කණු 12 ක් තියෙනවා. මේ සේරම තනි තේක්ක ලීයෙන් කරල තියෙනවා වගේම එක ගහකින් එක කණුවක් වෙන්න කිසිම තැනක එකම මූට්ටුවක්වත් නැති වෙන්නයි හදල තියෙන්නෙ. මේ ලී කණුවලින් මන්දිරයට අපූරු ලස්සනක් විතරක් නෙවි අභිමානයකුත් ඇති කරනවා.
මේ මන්දිරයේ ගෘහ නිර්මාණ කලාව වර්තමානය සමඟවත් සසඳන්න බැරි විදියට ඉතාම ඉහළ මට්ටමක තියෙනවා. මන්දිරය පිහිටි ඉඩම වටේට තිබෙන කළුගඟ පවා මන්දිරයේ සුවපහසුව වෙනුවෙන් යොදා ගන්න ආතර් ද සිල්වා අමතක කළේ නැහැ. මන්දිරයේ ප්රධාන ශාලාව පිහිටා තිබෙන ගඟට නිරාවරණය වුණු සීමාව ගොඩක් විශේෂයි. ගතට සිතට දැනෙන ප්රබෝධය මේ මන්දිරය අමතක කරන්න බැරි තරමට එතැනට යන්නන්ව ඇද බැඳ තබා ගන්නෙ ඒ නිසයි.
මන්දිරයේ තැන් තැන්වල පුංචි පුංචි කවුළු කිහිපයකින් මන්දිරය ඇතුළට ස්වාභාවික සිසිලස ගෙන්වන්න කටයුතු කරල තියෙනවා.
විශාල මැද මිදුලක් තියෙන මන්දිරයේ මේ මැද මිදුල ගරාදි බිත්තිවලින් වටවෙලයි තියෙන්නේ. මැද මිදුලෙ තියෙන සිංහ රූපයේ කටින් වතුර විහිදෙන්නත් මේ වතුරෙන් මන්දිරයේ ඇතුළු කාමරවලට ස්වාභාවික සීතලක් ලබා දෙන්නත් රිච්මන්ඩ් කාසල් මන්දිරය නිර්මාණය කරපු ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පියා කටයුතු කරල තිබුණා. ඒ වගේම වහලයෙන් වැටෙන වැහි වතුරත් එක තැනකට එකතු වෙලා මන්දිරය යටින් බටවලින් එළියට යන්න සලස්වල තිබුණා. ඒකෙන් අරමුණ වෙලා තිබුණේ මන්දිරයට ස්වාභාවික සිසිලස ලබා ගැනීමයි.
මේ වගේ ඉතාම සුවිශේෂී ලක්ෂණ ගණනාවක් රිච්මන්ඩ් කාසල් මන්දිරය පුරාම දකින්න පුළුවන්.
මෙතරම් අපූරු විධියටත්, ගම්භිර විධියටත් කිර්මානය කරපු මේ සුවිසල් මන්දිරයේ කතාවේ අවසානයට කියන්න තියෙන්නේ හද සසල කරවන පුවතක්.
අවුරුදු තිස් ගාණක්ම ඉතාම සමඟියෙන් ජීවත් වුණු ආතර් ද සිල්වා මුදලිතුමාටයි, ක්ලැරිස් මෝඩි මැටිල්ඩා සූරියබණ්ඩාර මැතිනියටය් දරු වන් හිටියේ නැහැ. මේ නිසා මේ දෙමහල්ලෝ ඉඳල තියෙන්නේ ඉතාම සිත් වේදනාවෙන්. මෙන්න මේ කාලේදී තමයි ආතර් ද සිල්වා මුදලි තුමාගේ නරක කලේ උදා වෙන්නේ. තොරන් හතක් බැඳ මගුල් කා බැඳගත් ආදරණීය බිරිඳ මැදුරේ සේවකයකු සමඟ සම්බන්ධයක් තිබෙන බව මුදලිතුමාට දැනගන්නට ලැබෙන්නේ අහම්බෙන්. මේ නිසා ආතර් ද සිල්වා මුදලිතුමා බොහොම සිත් තැවුලට පත්වුණා කියල තමයි ජනප්රවාදයේ සඳහන් වෙන්නේ. වනවිට ආතර් ට වයස අවුරුදු 51ක්. සූරියබණ්ඩාර ළමාතැනීට අවුරුදු 50 ක්. මේක විශ්වාස කළ නොහැකි වුනත් මොවුන්ට දරුවන් නොමැති වීම, මේ කතාව අනියමින් සනාථ කරනවා.
අවසානයේදී මුදලිතුමා සියලු සම්පත් අතහැර දමා මන්දිරයටත් බිරිඳටත් සමුදී නුවර කුවින්ස් හෝටලයේ 75 වෙනි කාමරය කුළියට ගෙන එහි හුදකලාව ජිවත් වෙන්න තීරණය කරලා තියෙනවා. ඊට කලින් ළමාතැනි මැදුරේ හිටපු සේවකයා එක්ක පැනලා ගිය පුවතක් ජනප්රවාදයේ අහන්න ලැබෙනවා.
කොහොම උනත් එකල වටිනාකමින් රු. 300 ක් හා පොල්ගෙඩි 250 ක් ඇය ජීවත්වනතුරා මාස්පතා යවන ලෙසත්, ඉතිරි දේපළ පිරිමි ළමයින් රැකබලාගැනීම සදහා යොදවන ලෙස අන්තිම කැමති පත්රය ලියා තබන්න ආතර් ද සිල්වා අමතක කලේ නැහැ.
අපේ කතා නායක දොන් ආතර් ද සිල්වා විජේසිංහ සිරිවර්ධන පඬිකාර මුදලිතුමා 1947 ජූලි 08 වැනිදා අවසන් හුස්ම හෙලන්නේ, අති සුඛෝපභෝගී මහා මන්දිරයකුත්, හද සසළ කරවන ශෝකාන්තයකුත් අපට ඉතිරි කරමින්.
අදටත් රිච්මන්ඩ් කාසල් මන්දිරය කළුතර පුරවරයේ සුබසිද්ධිය උදෙසා විරාජමානව පවතිනවා. චිත්රපට, ටෙලි නාට්ය ගණනාවකටමත් අපූරු පසුතලයකුත් වුණු රිච්මන්ඩ් මන්දිරය නරඹන ඕන කෙනෙක්ට ආයෙත් ඒ මන්දිරයට යන්න ඇති වෙන්නේ නොතිත් ආසාවක්. ඒ තරමටම මෙය සුවිශේෂයි…. අලංකාරයි….මේ මන්දිරය අද පාලනය කෙරෙන්නේ මහා භාණ්ඩාගාරය මගින්.
Roar Media Sinhala වෙබ් අඩවියෙන් උපුටා ගැනිමකි
මුල් හිමිකරුට ස්තුතිය
Thursday, February 22, 2024
මහජන කැමැත්ත
මේ දවස්වල කොතැන ගියත් අසන්නට ලැබෙන්නේ "චන්දය" ගැන ප්රශ්ණය."කවුරු එයිද?""කවුරු දිනයි ද?""අහවලාත් එනවලු නේද?""මේපැ නම්.....හතළිස් අටේ ඉංග්රීසීන් බාර දී,යනවිට "ආසියාවේ දෙවන ආර්ථිකය" වූමේ රට "බංකොලොත්" තත්වයට ගෙන ආවේමෙතෙක් රට කරවූ දේශපාළකයන් බව නොකිවමනාය.මහජන චන්දයෙන් පත්ව අවුත්,මහජන දේපොල මංකොල්ලකා අවසානයේ එහි අනිටු ප්රතිඵලභුක්ති විඳින්නට සිදුව ඇත්තේද ජනතාවට ය.මහජන දේපළ මංකොල්ල කෑ එවුන් යෙහෙන් වැජඹෙමින් සිටිනා,තරජනතාව තලා පෙලා බදු අයකරමින් සිටිති.දැන් යළිත් "මහජන චන්දය" හෙවත් "මහජන කැමැත්ත"ගැන කතා බහ කරළියට පැමිණ ඇත.හතළිස් අටේ ඉංග්රීසීහු මෙරට හැර යනවිටරට බාර ගතුයේ ඉංග්රීසීන් විසින්ම නිපදවන ලදඅභිනව ධනපති පැළැන්තියකි.ඇතැමුන් ඔවුනට "කළු සුද්දන්"යැයි කියති.එහෙත් එදා ජාත්යන්තර තලයෙහි ඉංග්රීසීන් පැමිණ සිටිප්රජාතන්ත්ර තලයට මොවුහු පැමිණ නොසිටියහ.කොටින්ම "ඉංග්රීසීන්ගේ හැර යාම පවා "ප්රතික්ෂේප කළ හ."සර්ව ජන චන්දය" පවා නොපිළිගත්තවුන් වූහ.කොටින්ම ටයි කෝට් ඇන්දදඅන්ත පසුගාමී පිරිසක් වූහ.අවසානයේ රට කරවීමට බාර ගතුයේ"කොමිනිස්,කාරයන් අතට යතැයි" බියෙනි.ඒ කෙසේ වුවද හැත්තෑ හත තෙක් රට කරවූ හ.ඒ පක්ෂ දේශපාලන යාන්ත්රණය මඟිනි.එම කාල පරාසය තුළද මහජන චන්දය නමින් කෙරුනේඔවුන්ව බොරුවෙන්,රැවටීම මිස අනෙකක් නොවේ."හඳෙන් හාල්" ඇට අට"කාටත් අමතක නැත.ඉන් පසු හැත්තෑ හතෙන් පසු "මැතිවරණ නමින්සිදුවුණේ මහජන කැමත්ත මංකොල්ල කෑමයි."ලාම්පු කළ ගෙඩි සෙල්ලම"හොර චන්ද,මැර චන්ද කාටත්,අමතක නැත.කොටින්ම මැතිවරණ ඉතිහාසය පුරාම සිදුව ඇත්තේමහජනතාවට කෙළවන ඉතිහාසයකි.එළඹෙන මැතිවරණයද එම ගමණේම දිගුවක් මිස.යහපතක් ඉටුකෙරෙන්නක් වනු නොමැති බවමගේ අදහස යි.
සටහන
කමල් පී අලහකෝන්
A day in the lifeTuesday, February 20, 2024
සමාජය දැවෙමින් සිටී.
වීර පුරන් අප්පු කියවන්න
බොම්මාලෙට කලින්
සුනිල් ශාන්තට සවන්දෙන්න
ගෝර්කිට චෙකෝෆ්ට කලින්
මාර්ට්න් වික්රමසිංහ සුගතපාල දි සිල්වා කියවන්න
ලෙනින්ට කලින් රාවණා
කියවන්න
ඕෂෝට කලින්
කුමාරතුග මුණිදාස කියවන්න
පුෂ්කින්ගේ කවි වලට කලින්
ජනකවි කියවන්න“
ජාත්යන්තර අත්දැකීමට පෙර
ජාතික තලය කියවා ගන්න
එවිට ඔබ දේශය මත
අක්මුුුල් ඇති චරිතයක් වනු ඇත“
ගෝත්රික කතාවක් ලිංමැඩි අදහසක්.
ඔය හැමෝම ගැන කියවගන්න ඕනෙ..
අපේම වගේ අදහන බුදුන් වහන්සේත් ජේසු තුමාත් මහම්මත් තුමාත් ලංකාවෙ නොවෙයිනෙ...
ලෝකෙ කොහේ උනත් කියවාගත යුතු අය ගැන කියවාගත යුතුයි
බෙදන්න ඕනෙ නැහැ .
පරමාදර්ශි චරිත ලෝකෙ කොහේ හිටියත් අපේම වගේ කියවාගත යුතුයි.
.ගොබ්බ ලිං මැඩි අදහස් ඉවතලා...
මෙම අදහස මුණු පොතේ පලවුවකි. යටින් පලවන්නේ ලැබුන ප්රතිචාරයකි. ලියති සමහර උදවියට ඇත්තේ කෙන්තිය පිරුණ මනසකි.. මම මෙයට ප්රතිචාර දැක්වුයෙමි ආප්පය රසවත්ය ඒ්ත් උඩින් සහ යටින් ගින්දරය.
සමාජය දැවෙමින් සිටී.. රස්නය කුමකින් හෝ පිටව යයි. මට සිතේ