බඹරු දැක්කම අකුලගන්න මල්

නස්රුදීන් ට රජමාලිගාවෙන් පණිවිඩයක්. 

වහාම එන්න කියලා. 

නස්රුදීනුත් රජ දැක්මට සුදුසු විදියට ලක ලෑස්තිවෙලා තම බූරු වාහනෙන් මාලිගාවට යන්න පිටත්වුනා. 

රජවරු ඇසුරු කිරීම දෑලි පිහියෙන් කිරි කනවා වගේ වැඩක් යන ගමන් සිතිවිල්ලකට වැටුන නස්රුදීන් හිතුවා. 

අද මොන අල කලංචියක්ද මන් දන්නේ නෑ ?. 

නස්රුදීන්ගේ බුද්ධිමත් බව නිසාම අවුරුදු තිහ හතලියක් මේ වැඩේ කරන්නේ ඒ දණ්ඩේ යන න්‍යායෙන්. 

වෙන කෙනෙක් නම් එක්කෝ එල්ලුම් ගහේ ! නැත්නම් හිර ගෙදර.
කල්පනාව නිම වුනේ රජමාලිගාවේ මිදුලට ඇවිත්. 

නස්රුදීන්ගේ  බුරුවාහනේ රජගෙදර වාහන නැවතුමේ ගාල් කරලා රජ ගෙදර ආලින්දයට ආවා. 

ඇවිත් රජතුමාට පණිවිඩයක් ඇරියා තමන් ගේ සම්ප්‍රාප්තිය කියලා. 

රජතුමා බැහැ දකින්න අවස්ථාවත් අරන් ආපු පණිවිඩ කාරයා සියළු ආරක්‍ෂක විධි විධාන ඉටු කරලා 

නස්රුදීන්ට VVIP කාඩ් එකත් දුන්නා. 

නස්රුදීන් කැදවා ගෙන ගියා මාලිගාව ඇතුලතට.

 සේවකයා  විසින් දෙගිඩියාවෙන් කල්පනාවක වැටී ඉන්න රජතුමා අභියසට නස්රුදීන් ඇරළුවා.
“පස්වාන් දහසකට බුදුවන දේවයන් වහන්ස – 

ඔබතුමාට දීඝායුෂ ප්‍රාර්ථනා කරන මේ ගැත්තා නස්රුදීන්. 

පිට කහන තරමට ජීවිතේ ගොඩ කියලා හිතුන නස්රුදීන් අවධාණය ලබා ගන්නත් එක්ක හඩින් කිව්වා.
රජතුමාට පවුලේ ලොකු ප්‍රශ්ණයක් !.
රජතුමා – "

මම තමන් කැදවුවේ මගේ වැඩිමහල් කුමාරයා ගැන උපදේශයක් ගන්න." 

එතකොට තමයි නසුරුදීන්ගේ ඇගට ටිකක්  ඉනුවේ.
"වදාරන්න වදාරන්න දේවයන් වහන්ස….. "

නසුරුදීන් යටහත් පහත්වුනා.
බලනවා නස්රුදීන් මගේ වැඩිමහල් කුමාරයා යුද්ධෙට දක්‍ෂයා. 

දේශ දීපංකරේ ගිහින් රට රාජ්‍ය කීයක් යටත් කරගත්ත සේනාධිපතියෙක්ද ?.
එසේය! එසේය !! දේවයන් වහන්ස . නස්රුදීන් කතාව සම්පුර්න කලා .
ඒත් බලමුකෝ මේ දවස්වල කිසිම ගතියක් මුනේ නෑ. 

මූණ එල්ලා වැටිලා .

මොනවා ඇහුවත් බකමූනා වගේ හ්ම් හ්ම් කියනවා විතරයි.

ඇස් දෙකේ කදුළු පුරවා ගත්තා ගමන් . 

යෝධයෙක් වගේ වැඩිලා තිබුන ශරීරේ වැහැරිලා ගිහින්.

හරියට යුද්ධයකින් පරාද වුනා වගේ.

නස්රුදීන්ට කතා කරන්න ඉඩක් නෑ රජතුමා කියවගෙන කියවා ගෙන යනවා. බළු ගැත්තෝ වුන අපිට වගේම රජතුමාටත් ප්‍රශ්න නස්රුදීන් තනියෙන් හිතනවා.
දේවයන් වහන්ස ඔබ වහන්සේ මේ ගැන මහ වෙදනාට සැල කලේ නැද්ද ? 

කරුණු කාරනා තෝරා බේරා ගන්න ඔනි නිසා රජතුමාට බැගැපත්ව නසුරුදීන් අතුරු ප්‍රශ්නයක් ඉදිරිපත් කලා
සැලකලා සැලකලා…..

ඒත් සුවයක් නෑ. 

නොරිස්සුමෙන් රජතුමා උත්තර දුන්නා.

නිහඩ තාවයකින් පස්සේ 

 “දේවයන් වහන්ස මට රාජකුමාරයා බැහැ දකින්න අවසර ද ?.” 

කියලා නස්රුදීන් ඇහුවා.
හ්ම් …..

රජතුමා අවසර දුන්නා.
රාජකුමාරයා මුණ ගැසුන නස්රුදීන් මනෝචිකිත්සකයෙක් වෙලා ප්‍රශ්න කරන්න පටන් ගත්තා. අන්තිමට කුමාරයාගේ රෝග නිධානය සොයා ගත්තා.

දේශ දීපංකරේ ගිහින් රට රාජ්‍ය ජයගත්ත තේජවන්ත සේනාධිපතිය සිත් ගත්ත කුමාරිකාවක දිනා ගන්න ගිහින් වැඩේ වැරදිලා !.
නස්‌රුදීන් කල්පනාවට වැටුණා. 

මෙතරම් තේජවන්ත පෙනුමක්‌ තියෙන හැඩි දැඩි කාය ශක්‌තියෙන් පිරි සේනාපතියකුට හිත නොයන්න නම් කුමරිය මොන වගෙ කෙනෙක් වෙන්න ඕනිද ?.
ඕකත් වැඩක්ද කුමාරයාණනි මම ඔය වැඩේ කරලා දෙන්නම් 

කියලා කුමාරයා සනසාපු නස්රුදීන් රජතුමා මුණගැහුණා .
“පස්වාන් දහසකට බුදුවන්න දේවයන් වහන්ස ,

බඹරු දැක්කම අකුලගන්න මල් – සමනලයෝ දැක්කම විකසිත වෙනවා.
රජතුමාට තවත් උත්තරයක් හොයන්න ප්‍රශ්ණයක් ඇති කරලා තියලා මාලිගාවෙන් පිටවෙන්න හිතාගෙන තම බුරුවාහනේට නගින්න නස්රුදීන් මිදුලට ආවා.
පසු විපරම.
කුමාරයා දැන් සමනලයෙක් වෙලා.

A day in the life

පිරිතෙන් ලැබෙන අනුසස්.

පිරිත් දේශනාවන්ගෙන් ලැබෙන ප්‍රතිඵල පිළිබඳව විමසා බැලීමේ දී මිළින්ද ප්‍රශ්නය නම් කෘතියෙහි ඇතුළත් මිළින්ද රජතුමා හා නාගසේන හිමියන් අතර ඇතිවූ දෙබස ඉතා ප්‍රයෝජනවත් වේ. මිළින්ද රජතුමා නාගසේන හිමියන්ගෙන්,

අහසෙහි හෝ, සමුද්‍රයෙහි හෝ, පර්වතයක් තුළ හෝ මරණයෙන් ගැලවී සිටීමට ස්ථානයක් නොමැති බව බුදුරදුන් දේශනා කර ඇත. එහෙත් පිරිත් ධර්මය ශ්‍රවණය කිරීමෙන් පුද්ගලයාගේ ආයුෂ වැඩි වන්නේ හෝ රෝග සමනය වන්නේ යැයි ප්‍රකාශ කරන්නේ කුමක් නිසාදැයි ප්‍රශ්න කළේ ය.

ඒ වෙලාවේ දී නාගසේන හිමියන් උදාහරණයකින් පැහැදිලි කරන්නේ මහරජතුමනි, යම් සේ වියළී ගියා වූ තෙත සිඳී ගියා වූ ජීවිතේන්ද්‍රිය වැළකුනා වූ මළා වූ වෘක්ෂයකට කළ සියයකින් ජලය වත්කළත් තෙත බවක් හෝ පත්‍රවල අලුත් බවක් හෝ නොවන්නේ ය. එමෙන් ම පිරිත් කිරීමෙන් ද ඇතමෙකුට ප්‍රතිඵල අත්නොවන්නේ ය. රජතුමනි, මුළු පෘථිවියෙහි ම යම් ඖෂධ ,බෙහෙත් වර්ග ඇත් ද එම සියලුම බෙහෙත්වලින් ප්‍රතිකාර කළ ද, ඇතමෙකුගේ ජීවිත සුරැකෙන්නේ නැත.

මිළින්ද රජතුමා නාගසේන හිමියන්ට ප්‍රකාශ කරන්නේ ආයුෂ අවසන් කෙනාට පිරිත් කීමෙන් ජීවත් වීමේ අවස්ථාව වැඩි නොවන්නේ නම්, ආයුෂ ඇතිකෙනාට ජීවත්වීමට අවස්ථාව තවදුරටත් තිබෙන නිසා පිරිත් කීම ප්‍රයෝජන රහිත ක්‍රියාවක් බවයි. රජතුමනි, කිසියම් ගොවිතැනකින් අස්වනු නෙළා ගැනීමට නම් එම ගොවිතැනට සුදුසු අවස්ථාවෙහි දී ජලය ලබා දීම් ආදි කාර්යයන් ඉටු කළ යුතු ය. ගොවිතැනට සුදුසු අවස්ථාවේ දී ජලය ලබා නොදුන හොත් ගොවිතැන නිසරු වෙනවා පමණක් නොව වියළී විනාශයට ද පත් වේ. නමුත් ජලය ලබාදුනහොත් ගොවිතැන සරු තත්ත්වයට පත් වේ. එමෙන් ම ආයුෂ කොපමණ තිබුණත් යමෙකුට අවශ්‍ය

‍

වෙලාවේ දී බෙහෙත් ප්‍රතිකාර කරන්නේ නැත්නම්, පිරිත් ධර්මයෙන් අවශ්‍ය ආශිර්වාදය ලබාදෙන්නේ නැත්නම් කායිකව හා මානසිකව සුවසේ යහපත්ව ජීවත් වීමට නොහැකි වේ. ඒ නිසා පිරිත් දේශනා කිරීම නිරර්ථක යැයි පැවසිය නොහැකි බවයි.

එක් රාක්ෂයෙක් සිටියේ ය. හේ මනා වූ රූපශ්‍රී ඇති තරුණ කුමාරිකාවක් අල්ලා ගෙන භාර්යාව කොට ගත්තේ ය. ඇය ආරක්ෂා කරමින් කරඬුවක ලා ගිල, කුසෙහි දමාගෙන ඇවිදින්නේ ය. ද. ඔහු ද විලට බැස නා ගොඩට පැමිණ කරඬුව ගිල බඩලා ගෙන දිවැස් ඇති තාපසයෙකුට ගොස් වැන්දේ ය. විල් තෙර දී කුමාරිකාව අහසින් යන විද්‍යාධරයකු දැක අත වනා ගෙන්වා ගෙන කරඬුවට වැඳ පිළි පෙරවාගෙන උන්හ. එකල රාක්ෂයාගේ මුඛයෙන් කරඬුව සමඟ කුසට ඇතුලු විය. ඔවුන් දුටු තාපසතුමා නුඹලා තුන්දෙනා කොහේ යන්නේ දැ යි විචාළේ ය. තාපසතුමා උන්මත්තකව දොඩවන්නේ යැයි දානව රාක්ෂයා සිතුවේ ය. නුඹ කුසෙහි කරඬුවක් ඇත. එම කරඬුවේ කාන්තාවක් හා විද්‍යාධරයෙකු වසන්නේ යැයි කීහ. නුඹේ ආරක්ෂාවට යමක් කර ගන්නැයි පැවසුවේ ය. විද්‍යාධරයා තමාගේ බඩ කඩුවෙන් කපතැයි බිය වූ යක්ෂයා කරඬුව වමනය කොට කරඬුවෙහි වායුෂ්‍යපුත්‍ර විද්‍යාධරයා හා තම බිරිඳ හා සිටිනු දුටුවේ ය. මරණ බයෙන් බියපත් වූ රාක්ෂයා ස්ත්‍රිය මිනිස් වාසයට යවා සැපසේ ජීවත් විය. මහරජ ඔබ විසින් මේ කතාව අසා ඇත්දැයි විචාළේ ය. අසා ඇතැයි විද්‍යාධර තෙමේ තමන් උගත් මන්ත්‍ර බලයෙන් ග්‍රහණයෙන් මිදුණේ ය. මෙසේ ඔහුට ග්‍රහණයෙන් මිදීමට අවස්ථාව සැලසුණේ ඔහු උගත් මන්ත්‍රයෙන් ලබාගත් සහය හේතුකොටගෙන ය. අනතුරුව මිළින්ද රජතුමා නාගසේන හිමියන්ගෙන් විමසන්නේ සියලු දෙනාටම පිරිතෙන් ආරක්ෂා වීමට පුළුවන්ද යනුවෙනි. නාගසේන හිමියන් උත්තර දෙන්නේ මහරජතුමනි, ඇතැම් කෙනෙක් ආරක්ෂා කරන්නේ ය. ඇතැම් කෙනෙක් ආරක්ෂා නොකරන්නේ ය. නැවත මිළින්ද රජතුමා විමසන්නේ සියල්ලන්ටම සාධාරණව පිරිතෙන් ආරක්ෂාව නොවන්නේ නේද යනුවෙනි. නාගසේන හිමියන් උත්තර දෙන්නේ මහරජතුමනි, භෝජනය සියලු දෙනාගේ ම ජීවිත ආරක්ෂා කරන්නේ ද යනුවෙනි. රජතුමා සමහර කෙනෙකුගේ ජීවිත ආරක්ෂා කරන බවත්, සමහර කෙනෙකුගේ ජීවිත ආරක්ෂා නොකරන බවත් පැවසී ය. නාගසේන හිමියන් රජතුමාගෙන් විමසන්නේ එසේ වන්නේ කුමක් නිසා ද යනුවෙනි. රජතුමා පිළිතුරු දෙන්නේ බොහෝ අනුභව කොට අජීර්ණව අතීසාරයෙන් පෙළෙන්නකුට ජීවිතය අහිමි වේ. එමෙන් ම බොහෝ කොට කෑමෙන්, භෝජනය ජීවිත නසන්නේය යනුවෙනි.

නාගසේන හිමියන් පවසන්නේ රජතුමනි, එමෙන් ම පිරිතෙන් ජීවිතය ආරක්ෂා කර ගත නොහැකි කාණ්ඩ තුනක් සිටී. එනම් නියත අකුසල කර්මයක් පල දීමට ඇති කෙනා, රාගාධි වූ ක්ලේශ්වරණයෙන් යුක්ත කෙනා සහ ආයුෂ ගෙවී අවසන් වූ මරණාසන්න පුද්ගලයා ය.

ඉහත දක්වා ඇති අයට පිරිතෙන් ආශිර්වාද ලැබිය නොහැකි ය.

පූජ්‍යපාද බුස්දුල්ලේ සිරිධම්ම හිමි.

A day in the life

ඇදුමක කතාව.

නවක මන්ත්‍රීවරුන් 168 ක් සහිත පාර්ලිමේන්තුවක් තේරී පත් වී ඇත. ආයතනයක් නවකයින්ගෙන් පිරෙන විට ‘සාම්ප්‍රදායට’ අගයක් ලැබීම අනිවාර්ය ප්‍රතිඑලයකි. මන්ත්‍රී ඇඳුම ගැන කතාව වැදගත්වන්නේ ඒ නිසාය. ‘පිරිපුන් අංගසම්පූර්ණ ඇඳුම’ සංකල්පය අහසින් කඩා පාත්වූවක් හෝ එංගලන්ත පාර්ලිමේන්තුවෙන් ගෙඩිය පිටින් ආනයනය කළ හෝ දෙයක් නොවේ. ඡන්දය දුන් මහජනතාවට ගෞරවයක් ලැබෙන ලෙස, නියෝජිතයින් සභාවට ගෙන්වා ගැනීම සඳහා සැකසුණු රීතියකි.

සමගි පෙරමුණු ආණ්ඩුවේ දකුණු කොළඹ මන්ත්‍රී බර්නාඩ් සොයියා ටයි පටිය නොමැතිව, ෂර්ට් - කලිසම සහ කබාය ඇදගෙන පාර්ලිමේන්තුවේ සභාවට පැමිණි විට කතානායකවරයා ඔහුට සභාවෙන් ඉවත් වෙන ලෙස දැන්වීය. මෙයින් ටික කලකට පසුව, දෙවන වරටත් වෙනත් මන්ත්‍රීවරයෙකුත් එවැනිම සිද්ධියකට මුහුණ දුන් විට, 1973 නොවැම්බර් 14 දින පැවති පක්ෂ නායක රැස්වීමේ දී කතානායක ස්ටැන්ලි තිලකරත්න ඇඳුම ගැන දැනුම්දීමක් සිදු කළේය.

ජාතික ඇඳුම, සාම්ප්‍රදායානුකුල ඇඳුම (පූර්ණ යුරෝපීය ඇඳුම), කලිසම හෝ රෙද්ද සමඟ බෙල්ල දක්වා පියවන ලද අත් දිග දිග ටියුනික් කොලරය (Tunic Collar) සහිත කබාය, පිළිගත් ආගමික විශ්වාසයන්ට අදාළ වන තොප්පිය, භාවිතයට පැමිණියේ ඒ අනුවය. මේ මුලික නිර්ණායකයට මන්ත්‍රීවරුන් සෑම විටම ලා පැහැදි ඇඳුම් ඇඳිය යුතු යැයි ද, තද පැහැති/වර්ණවත් හෝ ඉරි සහිත/චෙක් ඇඳුම් පාර්ලිමේන්තු සභාවට ඇඳිමෙන් වැළකිය යුතුය යන නියෝගය ද ලැබී ඇත. (ඊ - අමුණුම)

මුල් යුගයේ (පිරිමි) මන්ත්‍රීවරුන් ජාතික ඇඳුම (ආර්ය සිංහල ඇඳුම) හෝ පූර්ණ යූරෝපීය ඇඳුමෙන් පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණියෝය. පසුව, ටියුනික් කොලරය සහිත අතර මැද ඇඳුම, නැත්තම් කපටි සූට් එක මුලින්ම ඇන්දේ කලවාන මන්ත්‍රී සරත් මුත්තෙට්ටුවේගම යැයි අදහසක් ඇතත්, ලලිත් ඇතුලත්මුදලි ද එයම කළේය. පසුව ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ සමාජික මන්ත්‍රීවරුන් බහුතරයක් ඇන්දේ ඒ ඇඳුමය.

1956 දේශපාලන විප්ලවයත් සමඟම යුරෝපා ඇඳුම වෙනුවට, ජාතික ඇඳුම අදින පිරිසක් පාර්ලිමේන්තු ආවේය. එයින් බහුතරය බණ්ඩාරනායකයන් අනුගමනය කරමින් ජාතික ඇඳුම ඇන්දේ ජීවිතයේ පළමුවරට යුරෝපා ඇඳුම හැඳ එය තමන්ට නොගැලපෙන බව වැටහුණු විටය. සරළව ෆුල් සූට් ඇඳ කෙලින් ඇවිදින්නට බැරි නිසාය. 1956 පැමිණි සැලකිය යුතු පිරිසක් 1960 මාර්තු ඡන්දයෙන් ද, 1965 ඡන්දයෙන් සම්පූර්ණයෙන්ම වාගේ ගෙදර ගියෝය.

1970 පාර්ලිමේන්තුව පිරුණේ බුලත්විට කන, සෙරෙප්පු දාන, යුරෝපා ඇඳුමත් නොවන ජාතික ඇඳුමත් නොවන එදිනෙදා සමාන්‍ය ජනතාව ඇඳින වේට්ටිය, කමිසය කලිසම අඳින ගුරුවරුන්, විදුහල්පතිවරුන්, රජයේ මධ්‍ය මට්ටමේ රැකියා දැරූ ලිපිකරුවන්, කේෂ්ත්‍ර නිලධාරීන්, වෛද්‍යවරුන්, වෙද මහත්වරුන්ගෙනි. 1970 දෙසැම්බර් 29 මන්ත්‍රී විශ්‍රාම වැටුප පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත වූ වේ මේ අහිංසක, නිර්ප්‍රභූ මන්ත්‍රීවරුන්ගේ ජීවිතයේ සැදෑ සමය වෙන අයෙකුට අත නොපා ජීවත්වන්නට පාර කපන්නය.

වත්මන් කතානායකවරයා අදිනු ලබන්නේ 2000 වසරේ දී අනුර ප්‍රියදර්ශන බණ්ඩාරනායකට එංගලන්ත පාර්ලිමේන්තුවේ කතානායකවරයාගේ නිල ඇඳුම් සපයන්නා විසින් කැපුම් කොට මසා දුන් ඇඳුමයි (Robe). එහි රෙද්ද, බොත්තම්, ලේස් සහ අනෙකුත් දැ එංගලන්ත ප්‍රමිතියටම සකස් කර තිබුණි. (a roge of black satin damask trimmed with gold lace, a mourning rosette (also known as a ‘wig bag’) and grogs with full bottomed wig.)

වෙනත් කතානායකවරුන් විසින් ඇඳින ලද ඇඳුම් ඇඳීම අනුර විසින් ප්‍රතික්ෂේප කළ බැවින්, පාර්ලිමේන්තුව විසින් අනුරගේ මිම්මට නව ඇඳුම මස්සවනු ලැබීය. එතෙක් අනුර මුල් පුටුවේ සිටින විට ද ඇන්දේ ජාතික ඇඳුම පමණී. අද පාවිච්චි කරන කතානායක සිල්ක් එක (හිස් පළදනාව) ද මුල්වරට අදිනු ලැබූවේ අනුර විසිනි.

අනුර සෑම විටම පාහේ කතානායක හිස්පලදනාව මගහරින්ට උත්සහ කළේය. පාර්ලිමේන්තුවේ උත්තරීතර බව දැක්වෙන, ඔහුගේ අති උද්කෘෂ්ඨ තීන්දුව ප්‍රකාශයට පත් කළේ ද, හිස් පලදනාව රහිතවය. ආනන්ද තිස්ස ද අල්විස් කතානායක හිස්වැසුම තබා කතානායක ඇඳුම් ආයිත්තමය අදින්නට පවා කැමති වූවෙකු නොවීය.

රාජක්ෂ පවුල කුරහන් සාටකය දමාගෙන පාර්ලිමේන්තු ආවේ කෙසේ දැයි නවක මන්ත්‍රීවරයෙකු විමසා තිබුණි. 1947 ඩී.ඒ.රාජපක්ෂ ගේ සිට මහින්ද, චමල්, බැසිල්, නාමල් යන සියළුම හම්බන්තොට රාජපක්ෂවරු කුරහන් පාට සාටක පැලදියේය. මොණරාගල ශෂින්ද්‍ර රාජපක්ෂ ද පසුව ඒ ලැයිස්තුවට එක් විය.

එස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරනායක, එස්.ජේ.වී.චෙල්වනායගම්, සී.සුන්දරලිංගම් වේටිටිය ඇඳ සාටකයක් දමා පාර්ලිමේන්තු පැමිණි මුල්ම පරම්පරාවේ උදවියයි. ඔවුන් පාර්ලිමේන්තුවට සැරසී ආවේ ‘ඕෆ් වයිට්‘ (රත්තරං පාට නූල් සහිත සුදු) සාටකයකි. යාපනයේ ද්‍රවිඩ ජනතාව උත්සව අවස්ථාවන්ට අදින වේටිටිය හා එහි බෝඩරය ඔවුන්ගේ අනන්‍යතාවයයි. අනුරාධපුර තිස්ස කරලියද්ද, ත්‍රිකුණාමලයේ එම්.කේ.ඩී.එස්.ගුණවර්ධන නිල් පාට සාටක පැලඳියේය. එජාපයෙන් පැමිණි ගාල්ලේ හේමකුමාර නානායක්කාර කොළ පාට සාටකයක් පැලැන්දේය. මේ ව්‍යවහාරය නිසා සාටකය පාර්ලිමේන්තු ඇදුමේ පිළිගත් අංගයකි.

රංජන් රාමනායකට සිරදඬුවම් නියම වූ පසුව හරීන් ප්‍රනාන්දු පාර්ලිමේන්තුවට කළු සාටකයක් පැලද පැමිණ කිවේ රංජන් නිදහස් වනතුරු තමන් කළු සාටකය පළදින බවකි. රංජන් සිරගෙදර සිටියත්, 2022 ජූලි හරීන් ආණ්ඩුවේ අමාත්‍ය ධූරයක් ලබා සභාවට පැමිණෙන විට ඔහුගේ කළු සාටකය බෙල්ලේ තිබුණේ නැත.

බණ්ඩාරනායකයන් ශ්‍රීලනිප දේශපාලන කටයුතු සඳහා නිල් පැහැති සාටකයක් පැළදි නමුත් පාර්ලිමේන්තුවට ඇන්දේ සුදු රත්තරං පාට බෝඩරයක් සහිත සාටකයකි. අනුර බණ්ඩාරනායක විපක්ෂ නායක තනතුරට පත් වූ පසුව ජාතික ඇඳුම සමඟ රත්තරං පාට කුඩා තීරු දෙකක් සහිත සුදු සාටකයක් ඇන්දේය. අනුර විපක්ෂනායකවරයා ලෙස මුලින්ම ඇන්දේ නිල් පැහැති තීරු දෙකක් සහිත සුදු සාටකයකි. (1950 – 1977 විවෘත ආර්ථිකය දක්වාම සාටකය ආර්ය සිංහල ඇඳුමේ අංගයකි)

සිලෝන් පබ්ලික් සර්විස් හි අනුරාධපුර හා පොලොන්නරුව දිසාපතිවරුන් වූ නිශ්ශංක විජේරත්න හා සී.පී.ද සිල්වා ද පාර්ලිමේන්තුවට ආවේ මෆ්ලර් එකක් දමාගෙන ය. මාලිගාවට යන විට සුදු පාට මෆලර් දැමූ විජේරත්නයන්, පක්ෂයේ වැඩවලට කොළ පාට ද, පාර්ලිමේන්තුවට එදා ප්‍රංශයෙන් ගෙන්වා ගත් ලා පාට එකතුවෙන් මෆලරයක් ද තෝරාගත්තේය.

මන්ත්‍රීවරුන්ගේ පුහුණු සැසියට සෙරෙප්පු දමාගෙන පැමිණීම ගැන සමාජ මාධ්‍ය වාර්තා පළ කර තිබුණි. වැලිමඩ මන්ත්‍රී එස්.ඒ.ආර්. මද්දුම බණ්ඩාර, විදුර වික්‍රමනායක, එම්.කේ.ඩී.එස්. ගුණවර්ධන පාර්ලිමේන්තුවට ආවේ සෙරෙප්පු නැතිවය. සෙරෙප්පු දමාගෙන පාර්ලිමේන්තු ආ මන්ත්‍රීවරුන් නොමැති තරම්ය.

1994 හම්බන්තොට ලැයිස්තුවට පිටින් පත් කළ ප්‍රගතිශීලි පෙරමුණේ මන්ත්‍රී නිහාල් ගලප්පත්ති දිවුරුම් දෙන්නට පැමිණියේ තද රතුපාට අත් දිග කමිසයක් ඇඳගෙනය. එය නැවත සිදු නොකරන ලෙස දැන්වීමෙන් පසුව ඔහු සුදු කමිසය අදින්නට පටන් ගත්තේය.

මෙවර හරිනි අමරසූරිය අගමැතිනිය ද මේ සිද්ධිය දැන හෝ නොදැන පාර්ලිමේන්තුව විවෘත කිරීමේ අවස්ථාවට පැමිණියේ තද රතු සාරියකින් සැරසී ය.

ශ්‍රීමනී ඇතුලත්මුදලි උදරය ආශ්‍රිත සැත්කමකට භාජනය වීම නිසා සාරිය ඇදිය නොහැකි තත්වයකට පත් වූ විට දිගු ගවුමක් අදින්නට වෛද්‍යමය හේතුමත කතානායකවරයා අනුමැතිය ලබා දුන්නේය. පරිසර අමාත්‍යාංශයට අදාල ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරු දෙන්නට ගවුමකින් සැරසී පැමිණි ඇය, තම වගකීම නිම වූ වහාම සභාවෙන් පිටවිය. බ්‍රිතාන්‍ය අගමැතිනි මාග්‍රට් තැචර් ලංකා පාර්ලිමේන්තුව අමතනු ලැබූවේ ද, ගවුමකින් සැරසීගෙන ය.

2009 ජූනි සර්වාර් කමීස් නමින් හැඳින්වෙන කුර්තා ඇඳුමකින් සැරසී පැමිණි තංගේෂ්වරී කදිරාමන් ට සභාවට ඇතුළුවීමට අවසර ලැබුණේ නැත.

ජවිපෙ නියෝජනය කරමින් ගම්පහින් පත් වූ අන්ජාන් උම්මා හිජාබ් ඇඳුමෙන් පැමිණි එකම මන්ත්‍රීවරයාය.

අන් සියළුම කාන්තා මන්ත්‍රීවරු ඇන්දේ ඉන්දීය හෝ උඩරට සාරියයි. පවිත්‍රා, සුදර්ශනී, තලතා, ගීතා ඉන්දීය සාරියට කැපී පෙනුනු අතර සිරිමා, චන්ද්‍රිකා, සුමිත්‍රා ප්‍රියංගනී, සීතා අරඹේපොල, රෝහණී කවිරත්න උඩරට සාරියට කැපී පෙනුනෝය. උඩරට සාරිය ද, සාරි පොට සකසන ආකාරය අනුව, ඔසරිය සහ ඔහොරිය යැයි කොටස් දෙකකි. සාරි පොට මැදින් නමා අඳින, සාම්ප්‍රදායික උඩරට ඔහොරිය පාර්ලිමේන්තු අඳින එකම මන්ත්‍රීවරිය මාතලේ රෝහිණී කුමාරි විජේරත්න ය.

වැඩියෙන්ම මේකඅප් ආලේපන දමා පාර්ලිමේන්තු ආවේ ගීතා කුමාරසිංහ සහ ඩයනා ගමගේ ය. සිරිමා මැතිනිය සමඟ 1989 පාර්ලිමේන්තුවේ සිටි සුමේධා ජයසේන, හේමා රත්නායක සහ සුමිත්‍රා ප්‍රියංගනී සිව් දෙනාම ආලේපන දැම්මේම නැති වුවත් ඇට මාල දැම්මෝය. සමාන ඇඳුම් විලාසිතාව නිසා ඔවුන් ආච්චී සමඟ යන මිණිබිරියන් ලෙස පෙනුනි.

2001 බද්දේගම සමිත හිමියන් ගාල්ලෙන් ද, 2004 ජාතික හෙළ උරුමයෙන් නියෝජනය කරමින් දිස්ත්‍රික්ක ගණනාවකින් ද, පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණි භික්ෂුන් වහන්සේලා සිවුරු හැඳගෙන සභාවට පැමිණියේ ය. සිවුර හෝ ආගමික නායකයින්ගේ ඇඳුම් ගැන පාර්ලිමේන්තුවේ සටහනක් නැත.

හෙළ උරුමය නියෝජනය කරමින් එදා පැමිණි මන්ත්‍රී හාමුරුවන් බහුතරය කාන්තා මන්ත්‍රීවරුන්ගේ සාරියට තරමටම අලංකාර, සමහරවිට එයටත් වඩා වටිනා, නෙක රටා සහිත සිවුරු හැද සිටියෝය.

මුස්ලිම් ජාතිකයින්ට අනන්‍ය වූ තුර්කි තොප්පියෙන් කල්මුණේ මන්ත්‍රී එම්.එස්. කාරියප්පර් ද, සමන්තුරේ මන්ත්‍රී යූ.එල්.එම්. (තොප්පි) මොහිඩීන් ද සභාවට ආවෝය. මැද කොළඹ ශ්‍රීමත් රසීක් ෆරීඩ් තුර්කි තොප්පිය ද, කබායේ ගැසූ ඕකිඩ් මල ද සිය අනන්‍යතාවය කරගත්තේය. ජාතික ලැයිස්තුවෙන් පැමිණි මුස්ලිම් කොන්ග්‍රසයේ මන්ත්‍රී එන්.එම් බුහර්දීන් ද රතු පාට තොප්පියක් ඇන්දේය. ලංකාවේ මෙන්ම තවත් රටවල ද ආසියානු මුස්ලිම්වරුන්ට සිය සංස්කෘතික අනන්‍යතාව දැක්වීමට තොප්පිය පැලදීමට අවසර දී තිබුණි. 1989 පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණි ඒ.එච්.එම්. අශ්රොෆ් වසර දෙකක් පමණ මුස්ලිම් ජාතිකයින් පළදින සුදු තොප්පිය පැලඳුවේය.

වන්නි දිස්ත්‍රික් මන්ත්‍රී එස්.එස්.එම්. අබුබකර් ද සුදු මුස්ලිම් තොප්පිය දැම්මේය. උපතින් ද්‍රවිඩ ජාතිකයෙකු වූ ඔහු පසුව මුස්ලිම් ආගම වැලඳගත් නිහඬ චරිතයකි. ලා කළු ජාතික ඇඳුමකින් ද ඔහු සභාවට පැමිණ ඇත.

පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ධූරයට පත් වූ විට එම මන්ත්‍රීවරුන් ඇඳිය යුත්තේ කුමන ඇඳුම ද යන්න පිළිබඳ දේශපාලන පක්ෂ නිර්දේශ කරන අවස්ථා ද නැතිවා නොවේ.

1994 ජනති විපුලගුණ ගෙන් පටන් ගෙන හේරත්, වස්කඩුව, කොඩිතුවක්තු ආදී වශයෙන් මනාප ලැබූ ශ්‍රී ලංකා ප්‍රගතිශීලි පෙරමුණේ ලැයිස්තුවෙන් පත් තුන්වෙනියට පත් වු අය ඉල්ලා අස් නොවී දිගටම තියා ගන්නට චන්ද්‍රිකා, එස්.බී. ඇතුළු පිරිසට උවමනා විය. ඒ සඳහා අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග අතර වස්කඩුවට පාර්ලිමේන්තුවට ඇඳගෙන යන්නට සුදුසු මන්ත්‍රීවරයෙකුට ගැලපෙන ඇඳුමක් ද සකස් කර ඔහුගේ අතට පත් කර තිබුණේ ‘ඇඳුම‘ මන්ත්‍රී ධූරයේ ප්‍රමුඛ අංගයක් නිසාය.

වියත්මග වෛද්‍ය උපාධිධාරීන් තොග පිටින් 2020 පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණි විට වෙද නලාව පාර්ලිමේන්තු ඇඳුමේ අංගයක් විය හැකි බව උපහාසයට කියවුනේ පොහොට්ටුවේ වියත්මග කැම්පේන් ඒක වෙද නලාව සමඟම දියත්වූ නිසාය. මෙවර කැලණිය හා ජයවර්ධනපුර උපාධිධාරී සටන නිසා කැම්පස් කලර් ටයි - කබාවලින් පාර්ලිමේන්තුවට යා හැකි යැයි විහිළු කතා කියන්නේ ද ඒ නිසාය. තම ඉස්කෝල ටයි පටියෙන් පාර්ලිමේන්තු ආ මන්ත්‍රීවරුන් ද වෙති.

1989 බදුල්ලේ එඩ්වින් වික්‍රමරත්න ඇතුළු පිරිසක් තමන්ට ආරක්ෂිතව නවතින්නට තැනක් නැතැයි කියමින් පාර්ලිමේන්තුවේ පැදුරු දමා නිදාගත්තේය. පසුවදා ඔවුන් ඒ ඇඳුම් පිටින්ම සභාවට පැමිණීමට උත්සහ දැරූ නමුත් වේත්‍රධාරී එය වැලැක්වීය. මන්ත්‍රීවරුන්ට තැබ්‍රොබෙන් හෝටලයේ ද, ශ්‍රාවස්තියේ ද නවාතැන් ලැබුනේ ඒ අනුවය. භිෂණය නිසා ගම් රටවලට යා නොහැකි මන්ත්‍රීවරුන් ඇඳුම් මාරුකරගෙන ඇන්ද බව ද, එස්.බී.දිසානායක ගේ රතුළුණු, උම්බලකඩ, අමුමිරිස් බයිට් එක ‘ජාතියේ පාර්ලිමේන්තු බයිට් ඒක’ බවට පත් වූවේ ද එහි ප්‍රතිඑල ලෙසිනි. අවසානයේ මාදිවල කම්කරුවන්ට සකස් කළ නිවාස සංකීර්ණයක්, මන්ත්‍රී නිවාස බවට පත් වූවේ ද එඩ්වින් ලා ගේ විප්ලවය නිසාය.

1995 දී ඩලස් අලහප්පෙරුම පාර්ලිමේන්තු සේවයකින් විසින් එවකට පැලදි ‘රතු බාපනයක්‘ පැලදි සභාවට පැමිණියේ වැඩවසම් යුගයේ අධිරාජ්‍යවාදී සංකේතයක් වන බාපනය සේවක නිල අඳුමේ අංගයක් ලෙස භාවිත නොකරන ලෙස ඉල්ලමිනි. ඩලස් ගේ ඉල්ලීම ඉටු කරන බව නියෝජ්‍ය කතානායකවරයා විසින් පොරොන්දුවක් ලබාදුන් පසුව ඔහු රතු බාපනය ඉවත් කළේය.

උතුරෙන් තේරී පත් වූ දෙමළ මන්ත්‍රීවරුන් ‘සෆාරි ඇඳුම’ යැයි ප්‍රකට වූ සාක්කු හතරක් සහිත අත්කොට කමිසය හා කලිසමින් සභාවට පැමිණීමට උත්සහ කළ නමුත් එයට අවස්ථාව ලැබුණේ නැත.

ජාතික ඇඳුම ද, ආර්ය සිංහල ඇඳුම ද යුග දෙකක ටියුනික් කොලරය සහිත හා රහිත ලෙසින් පැවතුණි. ද්‍රවිඩ ජාතිකයින් ද, කුරුණෑගල යූ.බී.විජේකෝන් වැනි අය ද, ඇන්දේ කොලරය රහිත, අත මැනික් කටුවෙන් විවරව පේන ජාතික ඇඳුමකි. ආර්ය සිංහල ඇඳුමේ අත මැනික් කටුව අසල තිබූ ලොකු විවරය, පාර්ලිමේන්තු ඇඳුමේ දී අත අග බොත්තමක්, පිත්තල හෝ සුදු යකඩ බොත්තමක්, කෆ්ලින්ස් සවි කිරීමෙන් වසා දැමුණි. පසුව ජාතික ඇඳුමට බෙල්ල වැහෙන ටියුනිප් කොලරය අනිවාර්ය වූවේය. දැන් නම් අතේ මැනික් කටුව පෙනෙන සේ අත් සහිත ජාතික ඇඳුම කිසිවෙකු අදින්නේම නැත.

යාපනය දිස්ත්‍රික් මන්ත්‍රී සී.වී. විග්නේෂ්වරන් මහතා පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණියේ තුන්නූරු ඉරි තුන සහ රතු තිලකය තබා ය. කොවිලක සාමාන්‍ය යෙන් ගාන තුන්නුරු වලට වඩා පැහැදිලි හා දීප්තියෙන් යුතු හා රතු තිලක ඔහුගේ කැපී පෙනුණි. එයින් මතු වූයේ යාපනයේ බ්‍රාහ්මණ ප්‍රභුත්වය යි.

ද්‍රවිඩ ජාතිකයින්ගේ ජාතික ඇඳුම -- ‘දෝතිය‘ හැඳ කිසිම මන්ත්‍රීවරයෙකු මේ දක්වා පාර්ලිමේන්තු පැමිණ නැත.

අලි සබ්රි රහීම් මන්ත්‍රීවරයා 2021 දී කළු පැහැති මෝස්තරයක් සහිත කමිසයකින් සැරසී පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණි විට ඔහුට සභාවෙන් ඉවත්වීමට බල කරනු ලැබීය.

විමල් වීරවංශ හා අනුර කුමාර දිසානායකගේ ටියුනිප් කොරල් කමිසය හා ඒවා ඇඳිය යුතු ආකාරය ගැන වි.ජ.මූ. ලොකුබණ්ඩාර කතානායකවරයා දෙවරක් අදහස් දක්වා තිබුණි. අනුර කුමාර මන්ත්‍රීවරයා මුල් කාලයේ උඩ බොත්තම විවර කර කතා කරන්නට කැමති වූ බව සජීවි විකාශන නැරඹූ අයට රහසක් නොවේ.

ශ්‍රීලනිප මහ ලේකම් දයාසිරි තම පක්ෂයේ පාට නිසා දෝ ලා නිල් පැහැති ජාතික ඇඳුමින් සභාවට පැමිණි අතර, බතික් ඇමති කාලයේ බතික් ඇඳුමකින් පාර්ලිමේන්තු ආවේය. මහ ලේකම් ධූරය ද, බතික් ඇමතිකම ද අහිමි වූ පසුව දයාසිරිගේ ඒ විලාසිතා නැති විය.

වත්මන් කතානායක රන්වල මෙන්ම 1977 කතානායක ධූරයට පත් ආනන්ද තිස්ස ද අල්විස් ද මුලින් කතානායක ධූරයට පත්ව දෙවනුව මන්ත්‍රී වූ පුද්ගලයින් ය. මාගේ මතකය නිවැරදි නම් ආනන්ද තිස්ස ද අල්විස් කතානායක විග් (සිල්ක්) එක දැමූවේ නිල අවස්ථා කිහිපයක දී පමණී. ඔහු කතානායක නිල ඇඳුම ඇන්දේම නැති තරම්ය. විග් ඒක දැම්මේම නැත.

සී.වී.ගුණරත්න හා කිංස්ලි වික්‍රමරත්න යුරෝපීය ඇඳුමට තද රතුපාට ලේන්සුව පැලදීම නිසා පාර්ලිමේන්තුවේ කැපී පෙනුණු මන්ත්‍රීවරුන් ය. වරක් ඒ.එච්.එම්.අස්වර් හා සී.වී.ගුණරත්න පාර්ලිමේන්තුවේ පැටළුණු විට සී.වී. සභාව හිනස්සමින් අස්වර්ට කිවේ ‘රතු පාට ලේන්සු දැක්කාම ගොන්නු කොහොමත් කලබල වෙනවා කියාය. කිංස්ලි කබායේ පාටට ගැලපෙන ලේන්සුවක් සාක්කුවේ දමා සිටියේය.

මන්ත්‍රී සුරේන් රාගවන් ‘බෝ ටයි’ එක පැලද සභාවට පැමිණි විට විපක්ෂය එයට විරෝධය පළ කළ නමුත් ‘බෝ ටයි එකට වඩා රටේ ප්‍රශ්න ඇතැයි’ එය ලිස්සා ගියේ පසුගිය සභාවේ දී ය.

ගාල්ල මන්ත්‍රී විජයානන්ද දහනායක අමුඩයකින් සැරසී පාර්ලිමේන්තුව අසලට පැමිණි නමුත් ඔහු ඒ ඇඳුමින් සභාවට ගියේ නැත. පරණ පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රී පිවිසුම පාමුල දී කලින් සූදානම් කර සිටි ඡායාරූප ශිල්පියෙකු දහනායකගේ අමුඩය පත්තරේටම ගත්තේය.

සරම, උඩ රත්තරං පාට පියවන බොත්තම දැමූ කමිසය, කෝට් එක සමඟ සභාවට එජාප ජාතික ලැයිස්තුවෙන් පත්කළ අයි.ඩබ්ලිව්. ප්‍රනාන්දු (කොණ්ඩ වෙදමහත්තයා) පැරණි සමාජයේ වෙද පරම්පරාව නියෝජනය කළේය. ඔහු බඳ වටේ සමරට උඩින් සාක්කු පොකට් සහිත බඳ පටියක් ද පැලැන්දේ, එයින් කොටසක් කෝට් එකට යටින් විවරව පෙනෙන ලෙසය.

ජේ.ආර්.ජයවර්ධන පාර්ලිමේන්තුවට ඇන්දේ තමාමට ආවේනික ලෙස සකස් කරගත් ඉණ ට පොඩ්ඩක් උඩින් සාක්කු දෙකක් ඇති අමුතුම ජාතික ඇඳුමකි. (මිනිස්සු ඒකට ජේ.ආර්.කිට් එක යැයි ද කිවෝය.) අගමැති රත්නසිරි වික්‍රමනායක ද එම ඇඳුමේ ආරයට සැකසූ ඇඳුමකින් පාර්ලිමේන්තු ආවේය.

පාර්ලිමේන්තුවට පමණක් නොව පළාත් සභාවට ද, දිස්ත්‍රික්ක සංවර්ධන සභාවට ද සුදුසු යැයි සම්මත ඇඳුමක් විය. කොළඹ දිස්ත්‍රික්ක සංවර්ධන සභාවට ජවිපෙ උපතිස්ස ගමනායක ඇතුළු පිරිස සම්පූර්ණ ඇඳුමකින් සැරසී නොපැමිණි විට ඒ බව වීරසිංහ මල්ලිමාරච්චි අමාත්‍යවරයා විසින් පෙන්වා දෙනු ලැබීය. ජවිපෙ මන්ත්‍රීවරුන්ට විහිළුවට මෙන් තමන්ට එවැනි ඇඳුම් නැතැයි කී නමුත්, ඔවුහු සුදුසු ඇඳුම් සම්ප්‍රදායට වහා අනුගත වූවෝය.

අලුත් පාර්ලිමේන්තුවට ක්‍රමය වෙනස් කරන්නට ජනවරමක් තිබේ. පළමු දිනයේ ඔවුන් කතානායක ඇඳුමේ සිට රතු සාරිය දක්වා බොහෝ දේ වෙනස් කළේය. පුහුණු සැසියේ දී මන්ත්‍රී ඇඳුමේ බොහෝ සම්ප්‍රදායන් උඩ යට හැරවී තිබුණි. ක්‍රම වෙනස මන්ත්‍රී ඇඳුමෙන් ඇරඹී හැකි නමුත්, ඉක්මනින්ම ආණ්ඩුකරණය ද, රටේ ප්‍රශ්ණ විසඳීම ද එයට පෙරම ඇරඹිය යුතුව ඇත.

රජිත් කීර්ති තෙන්නකෝන්

A day in the life

ඔබ සොයමින් එනවා........

මියැසිය   -ආචාර්ය අමරදේව

සැදෑ අදුර තුල 

හිරු මියයනවා

සොයමින් එනවා 

 ඔබ සොයමින් එනවා

සොයමින් එනවා

ඔබ සොයමින් එනවා

හඩා වැටෙන තරු 

කදුලැලි වැස්සේ

මට හමුවෙනවා

ඔබ  මට හමුවෙනවා

මට හමුවෙනවා

ඔබ මට හමුවෙනවා

සොයමින් එනවා

ඔබ සොයමින් එනවා

අඩ සද බැස යන 

අලුයම් යාමේ

ලොව වැලපෙනවා

මුලු ලොව වැලපෙනවා

ලොව වැලපෙනවා

මුලු ලොව වැලපෙනවා

විලිලන අදුරින

හිරු බිහිවෙනවා

වෙන්වී යනවා

මම වෙන්වී යනවා

ලොව වැලපෙනවා

මුලු ලොව වැලපෙනවා

වෙන්වී යනවා 

මම වෙන්වී යනවා..

day in the life