Sunday, January 21, 2024

සහජීවනය



 

ඒ මට මතක විදියට අසූව දශකයේ මුල් බාගයේ මගෙ හිතවත් අයියා කෙනෙක් හිටීය කැළණි විශ්ව විද්යාලයේ උපාධියක් හදාරමින් .
එයා එක දවසක් කිව්ව කැම්පස් එකේ ව්ක්ටර්ගෙ ස' පෙන්නනවා කියල .කෙසේ හෝ පහුවෙනිදා ඒ ගැන අහද්දී එයා දීපු උත්තරේ තමයි ".නියමෙට ගියා මල්ලි හැබැයි පටන් ගැන්මෙයි ඉවර වෙද්දි යි " අපි ඔක්කොම රජවරු " කියන කොට හූව දැම්ම.අනික් ඒවට නම් කන පිරෙන්න් අත්පුඩියයි ව්ෂිල් පාරයි"කියල.එදා ඒක මට ගානක් නොවුනත් දැනුම් තේරුම් තියෙන වයසට එනකොට මට මේ සිද්දිය ගළපා ගන්න උනා තවත් සිද්දියක් එක්ක.
ඒ 1974-75 කාලෙ .ව්ක්ටර්ගෙ ස ඉහලම ජනප්රියත්වයෙන් දිවයින පුරා ප්රදර්ශනය වෙනවා.ඔය වෙනකොට යාපනය ව්ශ්ව ව්ද්යාලයේ සිංහල අංශයට පත් වෙලා එනවා මහාචාර්ය සුනිල් ආරියරත්නයන්.යාපනයේ අන්තිම සිංහල දිසාපති උන ලයනල් ප්රනාන්දු මහතාගේ සේවා කාලය .එතුමා ප්රවීණ කළාවේදිනි සෝමලතා සුභසිංහ මහත්මියගේ දයාබර සැමියා .මේ කට්ටිය එකතු වෙලා ස ප්රසංගය පෙන්නනවා යාපනය ව්ශ්ව ව්ද්යාලයේ .යාපනයේ කලාකාමී ජනතාව කෙතරම් ආදරයෙන් ප්රසංගය වැළඳ ගත්තද
කියනවානම් ශාලාව අතුරු සිදුරු නැතිව පිරිලා.සමහර උපකරණ (බෆල් සෙට් වගේ )
අයින් කරනවා ඔවුන්ට වාඩිවෙන්න ඉඩ හදන්න.හැබැයි එක දෙකක් උනා.එයල එදා අපි ඔක්කොම රජවරු සිංදුවට හූ තිබ්බේ නෑ .
සිංදුවෙන් සිංදුවට අත්පුඩි ගැහුවා .ව්ශ්ව ව්ද්යාලයේ පාලකයන් වේදිකාවේදී කිව්වේ මේ ඇහෙන සංගීතය අපේම ජීවන සංගීතයයි කියල .
ලයනල් ප්රනාන්දු මහතා යාපනයේ රාජකාරි කරන කොට එතුමාගේ මෑණියනුත් වාසය කර තිබෙන්නේ එතුමත් සමගම යාපනයේමයි.අවාසනාවකට එතුමිය ජීවිතයෙන් සමු ගත්තම දිසාපති පුතුනුවන් දැන් අවසන් කටයුතු කරන්න දේහය කොළඹට ගේන්න හදන කොට යාපනයේ ජනතාව මොකද කියල තියෙන්නේ ?
"සර් අම්මා හිටියෙ මෙහෙ අපිත්
එක්ක.ඔබතුමාට වගේම එතුමිය අපිටත් අම්මා කෙනෙක් .ඒක නිසා දේහය කොහේවත් ගෙනියන්න එපා . යාපනයේම භූමදානය කරන්න කියල
මේ සිද්දියත් ඊට ආසන්න කාල වකවානුව කදී
සිදු උනේ.එවකට අගමැතිණි සිරිමාවෝ මැතිණිය යාපනයේ සංචාරය කරනවා යාපනයේ විශ්ව ව්ද්යාලයේ ව්වුර්ත කිරීමේ උත්සවයකට .එය සංවිධානය කරන්නෙ එවකට යාපනයේ නගරාධිපති ඇල්ෆ්රඩ් දොරේඅප්පා මහතා .අගමැතිණිය පිලිගන්නට එදා යාපනයේ ජනතාව සූදානම් කරලා තිබුණේ හරිම සංවේදී ආකාරයකට .ඉතා දිග කොණ්ඩා තිබුණු තමිල් කාන්තාවන් පේළි දෙකකට බෙදිලා බිම ඇන තියාගෙන
ඔවුන්ගේ කෙස් වලළු බිමට දාගෙන පලසක් වගේ හදල තියෙනවා මැතිණියට ඒ උඩ්න් ගමන් කරන්න කියලා.එතුමිය ඉතා සුහදසීලීව එම ආරාධනය ප්රතික්ෂේප කලාලු.යාපනයේ ජනතාව කවදත් මැතිණිය හදුන්වනු ලබන්නේ අම්මා කියල .දෑවැදි ප්රශ්නය ඉතා උග්ර ව තිබුණ යාපනයේ පලාතේ පියවරුන්ට දෑවැදි හොයාගන කරදරයක් නැතුව තම දූවරුන් ව්වාහ කරලා දෙන්න මැතිණියගේ වගා සංග්රාම වයාපාරය ඔවුන්ට ලොකු පිටුවහලක් වුනා කියන එදා හරි ජනප්රිය කතාවක් .1982
ජනාධිපතිවරණයේදී කොබ්බෑකඩුව මහත්තයව අල ලුණු මිරිස් වලින් හදපු මාලයක් දාල පිළි අරගෙන එතුමව ජයග්රහණය කලේ මුළු දිවයිනෙන්ම යාපනයේ ජනතාව පමණයි.ඒ අවුරුදු ගනනාවක් ගිහිල්ලාත් ඔවුන්ට අතීතය අමතක නොවුණු නිසා වෙන්නැති .
ඊටත් බොහොම කාලෙකට පස්සේ කස්ටම් එකේ අපේ අයියා කෙනකුට මාරුවක් ලැබෙන වා ත්රිකුණාමලය වරායට.එයා ටිකක් පිච්චර් පිස්සා.ඔය කාලෙදී එහේ චිත්රපට හෝල්වල පෙන්නුවේ "නීල කඩලින් ඕරිත්තිලයි"කියන චිත්රපටය .නම එහෙම උනාට මේකේ ප්රධාන චරිතය රගපෑවේ සිනමා සක්විති ගාමිණි ෆොන්සේකා මහත්තයා .පලාතේ ඒ වෙනකොටත් මතු වෙමින් තිබුණු අසහනකාරී
තත්ත්වයන් උඩ අපේ අයියා දැන් බොහොම කුතුහලයෙන් බලා ඉන්නවා ප්රේක්ෂක ප්රතිචාර කොහොමද වේව්ද කියල ගාමිණිට.ගාමිණිගේ රුව තිරයේ දිස්වුනා විතරයි නැගී ආ ව්ශිල් හඩ හා අත්පොලසන් නාදය අපේ අයියා කවදාකවත් දකුණේ හෝල් එක්කින් අහල තිබුණේ නෑ.
එහෙම දයාවෙන් කරුනාවෙන් සලකපු ජාතියක් ඊට අවුරුදු හතරකට පහකට පස්සේ
වෛරයේ අවි ඔසවා ගත්තෙ කොහොමද කියන එක මට නම් අදටත් ගැටලුවක් .පිටස්තර බලවේග මේ පිටිපස්සෙ හිටිය කියල හිතෙන්නේ කවදත් ඒ සහෝදර ජනතාවගෙ හදවත් තේරුම් ගැනීමේ හැකියාව මට තිබුණු නිසාමයි.
මේ 1989 90 වසර .මම සේවය කළේ කොලඹ ඉන්දියානු බැංකුවේ .අපේ බැංකුවේ මිතුරියක් ව්වාහ උනා .උත්සවය තිබුණේ යාපනයේ චුන්නාකම් වල.ඉන්දීය සාම හමුදාව යාපනයේ ඉන්න කාලෙ .යාපනයේ මිතුරෝ මට අරාදනා කරනවා යමු යාපනයේ කියල .හිතේ තිබුණු ආශාවට මාත් ඔවුන් සමග ගමනට එක් උනේ ගෙදරට අනුරාධපුරයේ යනවා කියල .දැන් මං විතරයි එකම සිංහලයා .මමත් තමිල් යාළුවෝ එක්කම ව්වාහ මංගල උත්සවයට සහභාගි වෙලා සද්ද නැතුව ඉන්නවා.දැන් දිවා බෝජන වේලාව .සැවොම බිම වාඩ්වෙලා කෙහෙල් කොලේ බත් කනවා පට්ට රසයි .ඊලගට පායාසම් බෙදනවා.මං කාපු පායාසමක් නෑනෙ.
මම ඇගිලි වලින් බත් කනවා වගේ පායාසම් කන්න හදනවා .කොහෙද පායාසම් ඇගිලි අස්සෙන් පයිනවා.ඇගිලි එකට තියලා හැන්දෙන් ගන්නවා වගේලු කන්න ඕනෑ .කවුද දන්නෙ ?
මේක බලන් හිටිය කෑම බෙදපු තරුණයෙක් .වේට්ටිය ඇදලා ටිකක් හැඩි දැඩි පෙනුම .හයියෙන් හයියෙන් ආව මං ලගට.මං ලග හිටිය තමිල් යාළුවාගෙන් අහනවා මෙයා සිංහලද කියල .මගෙ පපුවත් ට්ක ටික ගැහෙනවා.මිතුරත් අසරණ ව මූනෙම්ම පිලිතුරු දුන්නා.ආපු තරුණයා හයියෙන් කතා කරනවා.කාටද ව්ධානයක් දෙනවා .මං දැන් දෙයියෝ සිහිකර ගන්නවා .යන්තම් තේරුණේ සිංහල මුනියා කියල කියනවා විතරයි .මෙන්න බොලේ තරුනයෙක් එනවා හැන්දක් අරන්.තව තරුණයෙක් එනවා වතුර අරන්.අරයා කියල තියන්නෙ මෙයා සිංහල කෙනෙක් .පායාසම් කන්න හැන්දක් දීලා වතුර ටිකක් දෙන්න කියල .එයාගෙ කටේ සද්දෙට මගුල් ගෙදර හැමෝම මං ලගට ආවා.මනාළ ජෝඩුව ගැන දැන් එයාලට නිනව්වක් නෑ.දැන් සමහරු මට බත් සෝරු බෙදනවා .සමහරු මෝරු,රසම් බෙදනවා .මට කන්නත් බෑ.
උත්සවය ඉවර වෙලා අපි බස් එකක් ගන්න හංදිය ට ආවා.දැන් යාලුවො ටික වෙච්චි සිද්දිය ගැන කතා වෙනවා .බස් නැවතුමේ අසල තිබුණු කඩයක මුදලාලි පුටුවක් අරං ඇවිත් කඩේ හෙවනකින් තිබ්බා.එයා යාළුවන්ට කියනවා සිංහල එක්කෙනාට වාඩිවෙන්න කියල .එයා කොලඹ පිටකොටුවේ කඩේක ඉස්සර වැඩ කරලා තියෙනවලු.මම හොඳට වාඩ්වෙලා එයත් එක්ක කතා කරන කොට අනික් යාළුවෝ ටික බස් එකක් එනකල් අව්වෙ කර වෙවී හිටිය .
අපි නැවත කොලඹ එන දවස උදාවුනා.කොලඹ දුම්රිය පටන් ගන්නෙ කන්කසංතුරෙන්.අපි යාපනයේ ඉදලා KKS යනවා .හවස නිසා වැඩි සෙනඟකුත් නෑ.අපිත් නිදහසේ කතා කර යනවා .මගෙ පහසුවට යාළුවෝ සිංහලෙනුත් කතා කරනවා .බස් එකේ හිටපු අම්මෙකුයි තාත්තෙකුයි එයාලගේ පොඩි දුවට (වයස අවුරුදු දහයක් විතර ඇති )
මාව පෙන්නනවා "සිංහල සිංහල "කියල .
දැන් අර පොඩි ළමයත් මාත් එක්ක හිනාවෙනවා.මං එයාට අත වනනවා.බස් එක KKS ලගාවන කොට අපි හරි යාළුවෝ .හැබැයි එක වචනයක්වත් කතා කරල නෑ.බස් එක ස්ටෑන්ඩ් එකට ලංවෙලා බහින්න කිට්ටු වෙනකොට ළමයා අම්මට මොකද්ද කියලා එයාගෙ මල්ලෙන් මිදි අහුරක් අතට ගන්නවා .ඒ කාලෙ යාපනයේ මිදි වාරෙ.මම බහින්න හදන කොටම එයා මගෙ ලගට ඇවිත් මිදි අහුර දීලා ආපසු අම්මා ලගට දුවගෙන ගියා .මිදි පොකුර මගෙ අතේ හිරවෙන කොට මගෙ දෑස් කදුලු වලින් තෙත් වෙලා.එයාට ස්තුති පූර්වකව අත වැනුවත් ඒ රුව බොද වෙලයි පෙනුණේ .මේ මම මගේ ජීවිතයේ ලබපු ඉතාම වටිනා කිසිදා අමතක නොවන උතුම්ම තිලිණයකි.
බන්දුල පෙරේරා

notes of imaginary

Saturday, January 20, 2024

සේරානාම් රජුුත් පලමුව පැමිණියේ කැළණියට.


 






කෘෂිකර්ම සශ්රීකත්වය ගම්වාසීන්ගේ රෝග නිවාරනය වෙනුවෙන් පත්තිනි දෙවියන්ගේ  පිහිට පතා  කරනු ලබන ශාන්ති කර්මයට පහන් මඩු උත්සවය ලෙසින් හැදින්වෙනවා. අපේ ගමෙත් පත්තිනි දේවාලයක් තියෙනවා. මෙම දේවාලයට අවුරුදු දෙසියක පමණ ඉතිහාසයක් පවතින බවයි පැවසෙන්නේ.මෙම දේවාලයේත් වාර්ෂිකව පහන් මඩු උත්සවයක් පවත්වනවා.

 

 අතීතයේ සිට පැවතෙන මෙම චාරිත්‍ර විධි ගම්මඩුව,දෙවොල් මඩුව,පූණ මඩුව,මල් මඩුව,ගිණිමඩුව,ගරා මඩුව ආදී වශයෙන් ප්‍රෙද්ශයෙන්  ප්රදේශයට විවිධ   නම් වලින් හදුන්වනවා.ඒ වගේම  මෙම උත්සවය පවත්වන ආකාරයේද සුළු සුළු වෙනස් කම් දක්නට ලැබෙනවා.

මඩුව යන්න මණ්ඩපය යන්නෙන් අරුත් ගන්නනවා.

මේ යාතු කර්මයන් ද අපිට ඉන්දියාවෙන් ලැබුන ආභාෂයක්. ලංකාවේ දෙවෙල් මඩු ආරම්භය පිලිබද පුරා වෘත්තය මෙසේ පැවසෙනවා.

ඉන්දියාවේ චෝල රාජ්ය කාලයේ සේරනාම් නම් රජුගේ උයනට ගෝනෙකු එන සිරිතක් තිබුනා මේ ගෝනා උයන පාළු කරන බැවින් රජු තම හේවායින්ට අණ කලා ඌ රා දමන්නට.

හේවායින් ගෝනා අඹා යන විට ඌගේ පය පැකිලී අසල තිබු පොකුනට වැටී මරණයට පත්වෙනා. මෙම ගෝනා ගැබ්බර අවස්ථාවේ සිටි සතෙක්.අධික වේදනා විද රජු කෙරෙහි වෛරී සිතිවිල්ලෙන් ඈ මියයනවා.මියගොස් එම උයනේ පොකුනේම  මැඩියෙක්ව නැවත ඉපදෙනවා.

දිනක් රජතුමා උයන් කෙළියේ පැමින මෙම පොකුන අසලට එනවා. පොකුනේ පිපි මානෙල් මලක් නෙලා ගෙන සුවද ආග්‍රාරනය  කරනවා.ඒ අවස්ථාවේ  මැඩියා මල යට රිංගාගෙන සිට,රජුගේ නාසයට විෂක් නිකුත් කරනවා.

මේ හේතුවෙන් රජුට දරුණු හිසරදයක් ඇතිවෙනවා.මොනතරම්  පිලියම්  කලත් හිසරදය සුව නොවු රජු  පීඩාවට පත්වෙනවා. රජතුමා දිනක සිහිනයකින් රුමත් කන්තාවක දකිනවා.

ඒ බව පසුදින තම පුරෝහිත බමුනාගෙන් මෙම සිහිනයේ අරුත විමසු කල ඔහු පිළිවදන් දෙන්නේ  සිහිනයෙන් දුටු  කාන්තාව පත්තිනි දේවිය බවයි.

 ඇගේ සාපයකින්  හිසරදය වැළදී ඇති බැවින් නිර්මල බුද්ධ ශාසනයත්   සතර මහා දේවාලත් ඇති  රටකට ගොස්  දින හතක් දුගී මගී යාචකයින්ට දන් දී පත්තිනි දේවියට පිං පැමිණිය යුතු බවට පුරෝහිත බමුනා උපදෙස් දෙනවා.

මීට සුදුසුම රට ලංකාව බව පුරෝහිත බමුනා රජුට සැල කිරීමෙන් පසු රජු වත්තලින් මේ රටට පැමිනෙනවා.පලමුව කැලණියට ගොස් බුදුන් වැද රුවන්වැල්ලේදී  දෙවොල් මඩුවක් කර පත්තිනිදේවියට පිංපෙත් දුන් බවත්, එදා පටන් රජුගේ හිසරුදාව සුව වු බවත් පැවසෙනවා


notes of imaginary

Friday, January 19, 2024

තාත්තා ගේ මරණය














ඔක්සිජන් ටැංකි යේ බලයෙන් හුස්ම ආයෙත් වැටෙන වා
පොරෝණාවේ ඉරුණු තැනකින් හීතලේ මට
දැනෙනවා
මා බලන්නට නාවෙ ඇයි තව ගින්දරෙන් හිත
තැවෙනවා
මයෙ පුතේ උඹ රූප පෙට්ටි යෙ ඉන්න වග නම් පේනවා .

ලේලි නාවත් කවුරු හරි අත සුප් එකක් හෙම
එවනවා
ආණ්ඩුවෙ ඉස්පිරිතාලෙ නැති මුත් බෙහෙත් ටික මට ලැබෙනවා
පුංචි සන්දියෙ උරහිසේ උඹ නිදාගත් හැටි
මැවෙනවා
අම්ම හීනෙන් ඇවිත් හෙමිහිට ,මගේ හිස
අතගානවා.

වෙන්කළා කිව් මහලු මඩමේ සල්ලි ටික ආපහු
ගනින්
එපා කරදර වෙන්න මින්පසු ,බරක් වෙන්නේ නෑ ඉතින්
අම්ම නිදියන සොහොන පාමුල ,පොඩි ඉඩක්
තියෙනව ළඟින්
හෙටම යන්නම්,ඇදල දාලා මේ බටේ නාහෙන්
හොරෙන් .
රෝ.සි.
2024.01.16.


notes of imaginary

Thursday, January 18, 2024

සබරගමුවේ පුරාණ නින්දගම්




පුරාණ ලංකාවේ රදළයන් සතුව තිබූ ඉඩකඩම් හැඳින්වෙන්නේ නින්දගම් ලෙසය. ලංකාවේ වැඩිම නින්දගම් ප්රමාණයක් තිබූ ප්දේශය ලෙස සබරගමුව සැලකේ. රත්නපුර දිස්ත්රික්කයම නින්දගමක් ලෙස හැඳින්වුවද එහි වැරැද්දක් නැත. මේ නින්දගම්වල ජීවත් වූ ප්රභූවරුන් සහ ඔවුන්ට මෙහෙ කළ ජනපදවාසීන් අතර තිබූ සංස්කෘතිකාංග කිහිපයක් අදටද ජන සමාජයට ආගන්තුකය. දික්ගෙයි නැටුම එදා වලව් සමාජයේ තිබූ එවැනි නර්තනයකි. වලව්වාසී ප්රභූවරුන් සතුටු කිරීම සඳහා නින්දගම්වාසී කාන්තාවන් මෙම නැටුම නටන්නේ උඩුකය නිරුවත්වය. එය අද ඇතැම් ඉහළ පෙළේ හෝටල්වල සිදු කෙරෙන කැබරේ නැටුමට සමානය.
සබරගමුවේ ප්රධානීන් 13 දෙනකුට නින්දගම් ලැබුණේ මාතර කටුවන තිබූ ලන්දේසි බළකොටුව වටලා විනාශ කිරීමේ ජයග්රහණය වෙනුවෙනි. උඩරට රාජ්යයට අයත් සීමාවේ පිහිටි එකම ලන්දේසි බළකොටුව වූයේ මෙම කටුවන කොටුවය. අනෙක් සියලුම ලන්දේසි බළකොටු තිබුණේ පහත රටය. මේ නිසා කටුවන විනාශ කිරීම උඩරට මහ වාසලට අවශ්ය වී තිබුණත් එයට නිසි නායකත්වයක් ලබාදී සටන මෙහෙයවීමේ හැකියාවෙන් යුතු රණකාමී නිලමේවරුන් උඩරට හමුදාවේ සිටියේ නැත. මේ නිසා රාජසිංහ රජ්ජුරුවන් සිටියේ බලවත් කනගාටුවෙනි. සබරගමුවේ ප්රභූවරුන් පිරිසක් කටුවන කොටුව වටලා පහරදීමට තීරණය කරන්නේ මේ අතරවාරයේය.
කටුවන සටන යනු සිංහල රාජ වංශයේ අවසන් ජයග්රාහී සටන විය. මෙම සටනට කීර්ති ශ්රී රාජසිංහ රජතුමාගේ ආශිර්වාදය ලැබූ මුත් රජතුමා සටනට සහභාගි වූයේ නැත. ඒ වෙනුවට රජතුමාගෙන් ලැබුණේ තම ආශිර්වාදයත් දිසාවේලා දෙදෙනකු සහ භට පිරිසකුත්ය. මෙම සටනට සබරගමු ප්රභූවරුන් යටතේ පන්දහස් පන්සියයක හමුදාවක් ද දකුණු පළාතෙන් තිස් දහසක හමුදාවක් ද සහභාගි වූ බව කියැවේ.
දිගු සටනකින් පසු සටන ජයග්රාහීව අවසන් විය. එහි සිටි ලන්දේසි හමුදාව සමූල ඝාතනය කළ සබරගමු හමුදාව මාතර දිසාවේ පිහිටුවා තිබූ සෙසු ලන්දේසි බළකොටු වූ හක්මන, මාතර, මාර කඩේ ආදී මාතර සියලු ලන්දේසි බළකොටුවලටද පහර දුන්හ. ලන්දේසීන් දිවි බේරා ගත්තේ මාතර කොටුවට ඒකරාශිවීමෙනි.
මෙම ජයග්රහණයෙන් පසු කීර්ති ශ්රී රාජසිංහ රජතුමා ලන්දේසි බළකොටු බිඳ දමා එම ප්රදේශ තම රාජ්යයට ඈඳා දුන් සබරගමු ප්රධානීන් දහතුන්දෙනා කන්ද උඩරට මහ වාසලට කැඳවා ගරු බුහුමන් දක්වා ගම්වරද පිරිනැමීය.
ඔවුන්ට නිලමේවරුන් ලෙස උසස්වීම් ද පිරිනමා රාජකීය වරප්රසාද ද පිරිනැමීය. රාජකීය වරප්රසාද යනු රජකු ජීවත්වන ලෙසම ජීවත්වීම සඳහා නිලමේවරුන්ට ලබාදෙන අවසරයයි. රජු වෙනුවෙන් අයබදු අයකිරීම, නින්දගම් පාලනය කරමින් රජු වෙනුවෙන් අවශ්ය වේලාවට සටන් සඳහා සේනාංක කැඳවාගෙන ඒම, ජීවත්වීම සඳහා උළු සෙවිලි කළ වලව්වක් ඉදිකර ගැනීම ඒ රාජකීය වරප්රසාද අතරට ඇතුළත් වෙයි.
රජවාසලට ගිය නිලමෙලාට උණුසුම් පිළිගැනීමක් රජතුමාගෙන් ලැබිණි. එතෙක් සතුරා සමග සටන් කර හෙම්බත් වී සිටි කීර්ති ශ්රී රාජසිංහ මහ රජ්ජුරුවන් ලන්දේසි බළකොටුවක් අල්ලා ගත් නිලමෙලා පිළිගත්තේ උණුසුම් ලෙසය. මඩුවන්වෙල දිසාවේ තමන් කළ සටන විස්තර කරමින් රජතුමා නොමැතිව සටනට යෑම ගැන රජතුමාගේ සමාවද අයැද සිටියේය. රජතුමා සටනට ​ෙස්නාව එව්වා වුවත් රජු නොමැතිව සටන් කිරීම රාජ උදහසට ලක්විය හැකි හේතුවකි.
පළමු වරට තමාගේ සංවිධානයකින් තොරව නිලමේවරුන් පිරිසක් එක්ව සතුරු බළකොටුවක් අල්ලාගෙන ඇත. එම බළකොටුවේ සිටි සියලු ඕලන්ද සතුරන්ද මරා දමා එහි සිංහල කොඩිය ඔසවා තිබේ. උඩරට රාජධානියට අයත් කටුවන නමැති පරත්යන්ත දේශය සතුරාගෙන් මුදාගෙන උඩරට කිරීටයට යළිත් ලබා දී තිබේ. මෙය නම් මහත් වීරකමකි. ‘‘හහ්.. හහ්.. තමුන් එහෙනම් තනියම සටනක් කළා.. ඈ..’’ රජතුමා රදළයන් දෙස බලා විමසුවේය.
“මගේ රාජධානියේ කවුරු වුණත් කමක් නෑ සතුරු බළකොටු බිඳිනව නම් මං ගම්වර පුදනවා.. ඔව් ගම්වර පුදනවා..’’ රජතුමා හිස ඔසවා මහ හඬින් ගුගුළේය. ඒ හඬ අසහාය ය. කිසිදා කිසිවකුට යටත් නොවූ රණ හඬකි. කීර්ති ශ්රී රාජසිංහ යනු එසේ මෙසේ බලවතකු නොවේ. සතුරා බියෙන් මුසපත් කළ රණ ශූරයෙකි. නුඹලා වැනි වීරයෝ තමයි මගේ රාජ්යයට අවශ්ය.. මේ කළ වීර විකරමාන්විත සටන වෙනුවෙන් මම අදම නුඹලා නිලමේවරුන් ලෙස ඔසවා තබනවා.. නුඹලාට ගම්වර පුදනවා.. මා මෙන්ම සතුටින් ජීවත්වීම සඳහා වලව්වක් සාදා ගැනීම සඳහා අවසරය දෙනවා..’’ රජතුමා එසේ කියද්දී රදළවරු ප්රීතියෙන් පිනා ගියහ.
ඉන්පසු උදාවූයේ රජතුමාගේ ලාංඡනය එබ්බවූ තඹ උළු කැටය බැගින් රදළවරුන් අතර බෙදාදීමය. එය රදළකමේ සංකේතය ය. සුදු හුණු කපරාරු කළ වලව්වක් තනා ගැනීමටත් තඹ උළු කැටය මැදිකර උළුවලින් වහලය සෙවිලි කර ගැනීමටත් එමගින් අවසර ලැබේ. නිලමේ හෝ මුලාදෑනි නොවන කිසිවකුට උළු වහලයක හිමිකම නැත. ඒ මොහොතේ සිට නිලමේවරුන්ට එම හිමිකම ලැබේ. එවක් පටන් නිලමේවරු හැම දෙනා සබරගමුවේ පරභූවරු වූහ. ඔවුන්ට ගම්බිම්ද වලව් සාදා ගැනීමේ අවසරයද ලැබිණි. මඩුවන්වෙල, ඇමිටියගොඩ, කිරිඇල්ල ඇතුළු නිලමෙලා රජුගෙන් තෑගි ලැබුණු තඹ උළු කැට තබා තම වලව් පිහිටුවා ගත්හ. ඇමිටියගොඩ ගුණතිලක අලහකෝන් ද කටුවන ලන්දේසි බළකොටුවෙන් ගලවා ගෙන ආ ස්මාරක ඔබ්බවා වලව්වේ බිත්ති බැඳගත්තේය. කළුගල් පලා බිමට ඇතිරුවේ කිසිදා ගිලා නොබසින අංගණයක් වලව්වට උරුම කර දෙමිනි.
“ඇමටියගොඩ ගුණතිලක අලහකෝන් තමයි මෙසේ රාජසිංහ රජ්ජුරුවන්ගෙන් රදළයකු ලෙස වරප්රසාද ලබා ගත්ත අපේ මීමුත්තා. මේ රාජ අනුග්රහයයත් සමග සබරගමු පළාතේ වලව් 13ක් ඉදිකර තිබෙනවා. මෙම වලව් සඳහා රාජකාරි වැඩ ලේඛන ද පවරා තිබෙන බව බ්රිතාන්යයන් යටතේ 1870 ලියවුණු කොමසාරිස් ලේඛණයේ සඳහන් වෙනවා.” අම්මඩුව, කුඩා කතරගම දේවාලයේ බස්නායක නිලමේ උදය ඇමටියගොඩ මහතා සඳහන් කරයි. ඔහු ඇමටියගොඩ වලව්වේ වත්මන් හිමිකරුය.
මෙම කටුවන සටන කෙරුණේ එවකට සංඝරාජ ධුරය දැරූ වැලිවිට අසරණසරණ සිරි සරණංකර නාහිමියන්ගේ අනුශාසනා අනුවය. වේහැල්ලේ ධම්මදින්න නායක හිමියන්ගේ මූලිකත්වයෙන් පන්සීයයක භික්ෂු පිරිසක් ද කටුවන සටන් බිමට ගියහ. මේ මහා සංඝරත්නයට උපහාරයක් ලෙස සටන් දිනූ ප්රභූවරු තමන්ට ලැබුණු නින්දගම් තුළ විහාරස්ථාන ද ඉදිකළහ. ඇමටියගොඩ නින්දගම තුළ ඇමිටියගොඩ විහාරයද මඩුවන්වෙල නින්දගම තුළ මඩුවන්වෙල විහාරය ද ඉදිකරන ලදී
එක්දහස් පන්සිය පහේදී පළමු යුරෝපීය හමුදා සෙබළා ගාලු වෙරළට පය තැබූ තැන් පටන් ලක්දිව පාලන රටාවද වෙනස් වන්නට පටන් ගත්තේය. ගැමියාගේ සිරිත් විරිත්ද රදළ පාලකයන්ගේ සිරිත් විරිත්ද අතරට අලුතෙන් ආ සුදු ජාතික පාලකයන්ගේ රටවල සිරිත් විරිත්ද මුසුවෙන්නට පටන් ගත්තේය. පැරණි ලක්දිව ඉඩම් හිමිකම පැවැතියේ දෙයියන් හෙවත් රාජ්ය පාලකයා අතය. රට වැසියන්ට තිබුණේ ‘දෙයියන්ගේ’ ඉඩම්වල තමන්ට ඉන්නට පැල්පතක් සාදා ගැනීමේ හිමිකම පමණකි. ‘දෙයියන්’ හෙවත් රජුගේ රාජ්ය පාලන නීති රීති රට වැසියන් වෙත ගෙන යන නිලමේවරුන්ට ‘දෙයියන්ගෙන්’ ලැබුණු ඉඩම් කොටසක් විය. මේවා නම් කෙරුණේ නින්දගම් නමිනි. ජනයා පදිංචිව සිටි ගම්බිම් පිටින්ම නිලමේවරුන්ට නින්ද හිමිකම් කොට පවරා දීම සිදු විය. එදා පටන් මේ ගැමියන් රදළ නිලමේවරයාට සේවය කළ යුතු විය. නින්දගම් වාසීන්ට තමා පදිංචි ඉඩමේ හිමිකමක් තිබුණේ නැත. එහි සම්පූර්ණ හිමිකම රදළ හාම්පුතා සතු වූ අතර නින්දගම්වාසීන්ට තිබුණේ තමාගේ ඉහට සෙවනක් ලබාදීම වෙනුවෙන් තම රදළ හාම්පුතාට සේවය ලබාදීමය. නින්දගම් යායක ඒ ඒ කුල සඳහා වෙන වෙනම ඉඩම් යාය වෙන්ව තිබිණි. වළං සාදන අය සඳහා බඩහැල ගොඩැල්ලද යකඩ තලන්නන් සඳහා ආචාරි ගොඩැල්ලද ආදී වශයෙනි. තමා පදිංචිව සිටින ඉඩමේ වළක් කැපීමට පවා නින්දගම් හිමියාගෙන් අවසර ගැනීමට ඔවුනට සිදුවිය.
දික්ගේ නැටුම නින්දගම් වාසී කාන්තාවන් කළ යුතු පුරාණ රාජකාරියකි. රදළයන්ගේ නේතර සංතර්පණය පිණිස නින්දගම්වාසී මාණික්ය මහගේ පවුල්වල ගැහැනුන් දික්ගෙයි නැටුමට පැමිණිය යුතුය. ඒ සඳහා හිලව්වට ගොඩ මඩ ඉඩම් කට්ටියක් නින්දගමෙන් ලැබෙයි. එම ඉඩම් කට්ටියේ ගෙපැලක් හදාගත හැකිය. ගොඩ ඉඩමේ ගොඩ ගොවිතැන්ද මඩ ඉඩමේ මඩ ගොවිතැන්ද කළ හැකිය. එහෙත් පොළොවේ වෙනත් කිසිම ඉදිකිරීමක් හෝ පොළොව හෑරීමක් හෝ කළ නොහැකිය.
දික්ගේ නටන්නේ මාණික්ය මහගේ පවුල්වල ගැහැනුන්ය. මාණික්ය මහගේ පවුල් හතර වරිගයක් සබරගමුවේ ජීවත් වූහ. සබරගමුව මාණික්ය මහගේ ඉන් එක් පිරිසකි. මේ පවුල්වල ගැහැනුන්ගේ සේවය සැපයිය යුතු වූයේ මහ සමන් දේවාලයටය. දේවාලයේ පෙරහරටත් පෙරහරෙන් පසු නිලමේවරුන් සන්තෝෂ කිරීමටත් මේ පවුලේ ගැහැනු නැටිය යුතුය. ඊළඟට එගොඩ කුට්ටමේ මාණික්ය මහගේලා ය. හුණුවල මාණික්ය මහගේලා සහ හිරිකත්දෙණියේ මාණික්ය මහගේලා ඉතිරි පවුල් දෙකය. මේ පවුල් හතරේ ගැහැනු උදවිය රත්නපුර දිසාවේ නින්දගම් හිමි ප්රභූවරුන් සඳහා නර්තනයෙන් තම සේවය සැලසිය යුතු විය. ඉතා රූමත් මෙම කතුන් ඉලන්දාරින් පමණක් නොව මහල්ලන් පවා වශීකරගන්නා සුලු ය.
ඇමිටියගොඩ සන්නසට අක්කර නවදහසක් අයත්ව තිබූ බව කියති. ඇමිටියගොඩ නින්දගමද පුරාණ රාජකාරි කරමයට අනුව හැඩ ගැසුණු ගංගොඩැලි ගණනාවකින් යුතු භූමි පරදේශයක් විය. වලව්වේ හිමිකාරයෝ අක්කර නව දහසක භුමියේ ජීවත් වන ගැමියන්ගේ පරධානියාය. පරධානියාට වඩා හිමිකාරයාය. ඔවුන්ගේ සියලු ආවාහ, විවාහ සිදු කෙරෙන්නේ වලව්වේ පරධානියාට පවසා ඔහුගේ අවසරය ලැබුණොතිනි.
ගෙවල් කීපයක් ඇති තැන ගංගොඩය. වලව්වක් වටා මෙවැනි ගං ගොඩැලි කීපයක් තිබේ. මේ ගොඩැලිවල ජීවත් වන අය බණ්ඩර හාංදුරුවන්ගේත් වලව්වේ හාංදුරුවන්ගේ හා ඩිංගිරි අප්පොලාගේත් පරයෝජනයට තමාගේ රාජකාරි ඉටු කර දිය යුතුය. වලව්වේ හාංදුරුවන් කියන්නේ බණ්ඩර හාංදුරුවන්ගේ බිරිඳය. ඩිංගිරි අප්පෝ කියන්නේ වලව් හිමිකරුගේ නැගණියන් හෝ දියණියන්ය. මේ කාට කාටත් අවශ්ය දේ ඉටුකර දීම නින්දගම්වාසීන්ගේ රාජකාරිය ය. නින්දගමක් යනු කුඩා රාජ්යයකි. යටත් වැසියන් පිරිවරා ගෙන සිටින රජකමට සමානය.
සබරගමුවේ බිහිවූ මුල්ම වලව් දහතුනේම දික්ගෙයි නැටුම් කාමර තිබූ බව විශ්වාස කෙරෙයි. මඩුවන්වල වලව්වේ දික්ගෙයි නැටුම් කාමරය අදට ද සුරක්ෂිතව පවතී.
දික්ගෙයි නැටුම් නැරඹීම වලව්වේ ප්රභූවරුන්ගේ වරප්රසාදයකි. බාහිර පුද්ගලයන්ට එය නැරඹීම තහනම්ය. සමහර වලව්වල දික්ගෙයි නැටුම් කාමරය ලෙස භාවිත වූයේ සුදු තිරවලින් වට කළ කාමරයකි. එසේ කළේ ද බාහිර අය ඇතුළුවීම වැළැක්වීම සඳහාය.
ප්රභූවරයකු වලව්වේ සංචාරය පිණිස පැමිණෙන අවස්ථාවේ ඔහු සතුටු කිරීම පිණිස දික්ගෙයි නැටුම් නැටීම සිදුවිය. අද මෙන් ගුවන්විදුලි, රූපවාහිනී හෝ සංගීතමය වැඩසටහන් නොවූ එකල වලව්වලට පැමිණෙන අමුත්තන් සතුටු කළේ ගැමියන් ඒකරාශි කර පවත්වන උත්සව මගිනි. එයට සහභාගි වන ගැමියෝ වලව්වේ නින්දගම්වල ජීවත් වන අය වෙති.
වලව්වට එන අමුත්තා බොහෝ විට තවත් ප්රභූවරයකු හෝ ආණ්ඩුවේ නිලධාරියෙකි. වලව්වේ හිමිකාරයා වන බණ්ඩර හාංදුරුවන් මෙවැනි රාජ්ය ප්රභූවරයකුගෙන් බලාපොරොත්තු වන වරප්රසාද ද තිබිය හැකිය. මේ නිසා රාජ්ය අමුත්තා සතුටු කළ හැකි ආකාරයේ නිවාඩුවක් තම වලව්වේදී ගත කිරීමට දීම බණ්ඩර හාංදුරුවන්ගේ අපේක්ෂාවය. මේ නිසා දඩමස් ඇතුළු රසමසවුලෙන් යුතු ආහාර ද කන පිනවන සංගීතය සහ නෙතු පිනවන නර්තනවලින් රාජ්ය අමුත්තා සතුටු කිරීමට නින්දගම් වලව් හිමි බණ්ඩර හාංදුරුවරු සැදී පැහැදී සිටියහ.
කනට සංගීතය ද නෙතට නර්තනය ද සපයන්නේ නින්දගම් වාසී ජනයාය. ගීත ගැයීම සඳහා පිරිමි ද නර්තන කටයුතු සඳහා කාන්තාවන්ද සහභාගි වෙති. මෙය එක් අතකින් අද භාවිත වන ආකාරයේ පැදුරු සාජ්ජයක් ලෙස ද සැලකිය හැකිය. පළමුව පිරිමි සීප ද කියති. එයට තාලය අල්ලති. සමහරු පැල්කවි කියති. කාන්තාවන්ගේ නැටුම එන්නේ ඉන්පසුවය. මෙම කාන්තාවන්ගේ ඇඳුමකින් වැසී ඇත්තේ යටිකය පමණි. උඩුකයට ඇඳුමක් නැත.
‘‘මෙම නැටුම තිබිල තියෙන්නේ මැද මිදුල අයිනේ කොටසක. සුදු රෙදිවලින් ආවරණය කරලයි මෙම කුටිය හදාගෙන තිබෙන්නේ. දේවාලවල දෙවියන් සතුටු කිරීම සඳහාත් රජුන් හා රදළයන් සතුටු කිරීම සඳහාත් දික්ගේ නැටුම නටා තිබෙනවා. දෙවියන් වර්ණනා කරමින් තමයි දේවාලවලදී නටල තියෙන්නේ. අදටත් ඒ වචන යොදා කරන ගීතිකා දේවාලවල ගැයෙනවා. අපේ ඇමිටියගොඩ වලව්වේ ආදි මුතුන් මිත්තන් දික්ගේ නැටුම නැරඹුව කියා සංකේතවත් වන ගිරයක් අදත් වලව්වේ තිබෙනවා’’ උදය ඇමිටියගොඩ මහතා සඳහන් කරයි.
ගිරයේ තල​ දෙකේ ඇත්තේ උඩුකය නිරුවත් ස්ත්රියක සහ පුරුෂයකුගේ කැටයම් දෙකකි.

උපුටාගත් තොරතුරු
මුල් අයිතිකරුට ස්තූතියි




notes of imaginary
 

මීදුම Published @ 2014 by Ipietoon