මේ සිංදු කිය කියා මැඩ්ලින් ගහ ගහ ඉන්න පුළුවන් කාලයක් නෙමෙයි.--------
පහත පලවෙන්නේ උපුටා ගත්තකි.)
අද කොප් කමිටු රැස්විමේදි හෙළි වු කරුණු
අද කෝප් කමිටුවේ දී ඉතා වැදගත් ආන්දෝලනාත්මක හෙළිදරව් කිරීමක් වුණා.මහ බැංකු අධිපතිතුමා විසින් සිදු කරන ලද ඇග කිළිපොලා යන මේ හෙළිදරව්ව අතිශයින්ම බරපතලයි.මේ හෙළිදරව්වත් එක්ක අපේ රටේ ආර්ථික දේහයේ මෘත ශරීරය දැන් දැන් අපිට පෙනෙන්නට පටන් අරන්..
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල ( IMF) මීට වසර 2 කට පෙර ( 2020 මාර්තු වලදී)ශ්‍රී ලංකාවේ බාහිර ණය තිරසර නැති බවට ( Unsustainable Debt) දැනුවත් කර තිබූ බව වර්තමාන මහ බැංකු අධිපතිවරයා ප්‍රකාශයට පත් කරා.එකල සිටි ජනාධිපති ලේකම් වරයා සහ මුදල් අමාත්‍යවරයා එය අවශ්‍ය නොවන බව පවසා ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සිදු කර ඇත. අද අප නිල වශයෙන් බංකොලොත් ( Officially Bankrupt ) වූ රටක් වන්නේ මේ වැරදි නිසා බව හෙළි වුණි.මීට අමතරව කාබනික පොහොර අර්බුදය, අනවශ්‍ය ලෙස බදු කපා හැරීම, විදේශ විනිමය අනුපාතය මහ බැංකුව රු.200 ට බලෙන් අල්ලන් සිටීම හා IMF වෙත ගොස් ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත ( Debt Restructuring ) කිරීම කල් දැමීම නිසා අපි දැන් ඉන්නෙ බංකොලොත් රටක.
අලුත්ම ව්‍යාපාර ලෝකයෙන් ඇහෙන දේවල් ගැන කිව්වොත්,
1)ඇඟලුම් කර්මාන්තශාලා 30 % ක් ලංකාවෙන් අයින් වෙන්න තීරණයක් අරන් !
2) KFC, Pizza Hut වැනි වරලත් ව්‍යාපාර ( Franchises ) විකුණුම් ආදායම අඩු වීම හා උද්ධමනකාරී බලපෑම් නිසා ලංකාවේ වෙළෙඳපොළින් යන්න හදනවා.
3) Coca Cola , Pepsi සමාගම් වැනි මහා පරිමාණ සමාගම් ඉවත්වීම එක්ක රැකියා සෑහෙන්න මිනිස්සුන්ට අහිමි වෙනවා. ( Unemployment )
4) වයස අවුරුදු 18 -35 අතර තරුණ තරුණියන් අතරමං වුණ පරම්පරාවක" Lost Generation " එකක් වෙලා කිසිදු අනාගත අපේක්ෂාවක් නැතිව.
මෙහෙම Lost Generation එකක් පළමු ලෝක යුද්ධයෙන් පසුත් බිහිවුණා.
5) රජයේ සේවකයින්ට වැටුප් ගෙවා ගත නොහැකි නිසා අවුරුදු 5-7 වගේ කාලයකට ජපානය, රුමේනියාව, කොරියාව වගේ රටවල් සඳහා ඔවුන් විදේශ රැකියාවලට යවන්න හදනවා. ( ඇත්තටම මේක කලින් මමත් මගේ කලින් ලිපියක යෝජනා කරලා තිබුණා.මෙය ගිවිසුමක් මත සිදු කිරීමෙන් NRFC ( අනේවාසික විදේශ ව්‍යවහාර මුදල් ගිණුම්) ඔස්සේ විදේශ ප්‍රේෂණ වැඩි කර ගැනීමට ඉතාම හොඳ ක්රමයක්.මෙය නිසි පරිදි ක්‍රියාත්මක වුවහොත් විදේශ විනිමය සංචිත ( Forex Reserves) ඉහළ යාවි.මෙය හොඳ ක්‍රියාමාර්ගයක්)
6) " රෝද 2 ක් උඩ ජීවිතය ගෙවන" Uber Eats, Pick Me Foods ධාවකයින් ඇතැම් අය විදුලියෙන් ධාවනය වන Rodha Electric Bikes වලට මාරු වෙලා.මේකේ හොඳ වගේම නරකත් තියෙනවා.එයාලට දැනෙන මහන්සිය වැඩි වී ලැබෙන ඇණවුම් ( Orders) සංඛ්‍යාව අඩු වෙන්න පුලුවන්.ගොඩක්ම වැස්ස එක්ක.
තෙල්, ගෑස්, බෙහෙත් ප්‍රශ්න නම් අපි හැමදාම කතා කළා නේ.ලොකුම ව්‍යසනය තමා තව සතියකටවත් විදේශ විනිමය අපිට නොමැති වීම.
හැබැයි තව මාසෙකින් 2කින් වෙන්න පුලුවන් ලොකුම අනතුරක් තියෙනවා.ඒකයි මේක ලියන්න ප්‍රධානම හේතුව !
උද්ධමනය ගැන සරලවම කිව්වොත් රටේ තියෙන භාණ්ඩ හා සේවා වල මිල ගණන් අඛණ්ඩව ඉහළ යාම තමයි අපි උද්ධමනය කියලා කියන්නේ.
රටක උද්ධමනය ඉහල යන්න පුළුවන් ආකාර 2ක් තියෙනවා.
01 ) ඉල්ලුමෙන් ඇඳුනු උද්ධමනය ( Demand Pull Inflation )
02) පිරිවැයෙන් තල්ලු උන උද්ධමනය ( Cost Push Inflation )
දැන් ලංකාවේ තියෙන්නෙ විදේශ විනිමය හිඟය මත ඇති වුණු පිරිවැයෙන් තල්ලුවුණ උද්ධමනයක් නේ. භාණ්ඩ වල හිඟයක් ඇවිල්ලා සැපයුම අඩු උනාම බිහි වෙන උද්ධමනයට තමයි අපි කියන්නේ පිරිවැයෙන් තල්ලු උන උද්ධමනය කියලා. එතනදි පිරිවැයෙන් තල්ලු කරලා තමයි භාණ්ඩ වල මිල ඉහළ යන්නේ.
ඉතින් දැනට ලංකාවේ ඇති වෙලා තියෙන්නේ පිරිවැයෙන් තල්ලු උන උද්ධමනයක් නිසා අපේ මිනිස්සුන්ට හිඟ භාණ්ඩ ටික ගන්න හැම රුපියලක්ම අවශ්‍ය වෙන නිසා අපිට කියන්න බෑ වෙනිසියුලාවේ වුණා වගේ ලංකාවේ පාරවල් වල රු.5000 කොල විසි කරන දිනයක් ලඟ ලඟම ඒවි කියලා. ඉතින් මේ විදියට පිරිවැයෙන් තල්ලු උන උද්ධමනය ඇති වෙන්න ප්‍රධානතම හේතු 2ක් තියෙනවා.
1.ලංකාවේ විදේශ විනිමය සංචිතය බිංදුවටම සිදී යෑම.
2. අපේ විනිමය සංචිතය අඩු නිසා අපි බලන් ඉද්දී එක රැයකින් රුපියල විශාල ලෙස අවප්‍රමාණය වීම.දැන් $1 ක් රු.360 සීමාවේ බලෙන් හිර කරන් ඉන්න සිද්ධ වෙලා මහ බැංකුවට
හැබැයි දැන් තියෙන අනතුර තමා රාජ්‍ය සේවක වැටුප් සහ අඩු ආදායම් ලාභී අයට සහන දෙන්න සහන පැකේජයක් ඔස්සේ මුදල් අනවශ්‍ය ලෙස මුද්‍රණයට යොමු වුණොත් ඉල්ලුමෙන් ඇඳුණු උද්ධමනයකුත් බිහි වෙනවා.
නිදසුන් ~ අපි හිතමු පාලකයින් අද රෑ ඉඳන් අලුතෙන් මුදල් මුද්‍රණය කරලා සියලුම රාජ්‍ය සේවකයන්ගේ පඩිය රු.20 000 කින් වැඩි කරලා පෞද්ගලික අංශයේ සේවය කරන අයට නොමිලේ රුපියල් 10 000 ගානෙ බෙදා දෙමින් වැඩි වූ භාණ්ඩ මිලදි ගන්න උදව් කරන්න හදනවා කියලා. නැත්තම් අඩු ආදායම් ලාභී කියලා රටේ මිනිස්සුන්ට සහනාධාර ලෙස සල්ලි බෙදන්න.
භාණ්ඩ හිඟයට කිසිවක් නොකර මිනිස්සු අතට තව තවත් මුදල් දීලcsm මිනිස්සුන්ගේ සමස්ත ඉල්ලුමම වැඩි කරොත් අන්න එදාට අපිටත් ලංකාවේ පාරවල් වල රුපියල් 5000 කොල දකින්නත් මිනිස්සුන්ගේ අත් වල රුපියල් 10 000, 20 000 කොළයත් දකින්න ලැබෙවී. එය වලක්වන්න තමයි John Hopkings විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ස්ටීව් හැන්කි සඳහන් කරපු Currency Board එකක් හැකි ඉක්මනින් අවශ්‍ය වෙන්නේ. එතකොට මහ බැංකුවට හිතුන හිතුණ විදියට රුපියල් මුද්‍රණය කරන්න බැරි වෙන නිසා.ඇත්තටම ලංකාව වගේ කුඩා ආර්ථිකයක් පවතින රටකට මහ බැංකු ක්‍රමය තවත් එක් බරක් පමණි.ශ්‍රී ලංකාවට වඩා ඉතා ඉහළ ආර්ථිකයක් ඇති සිංගප්පූරුවේ පවතින්නේත් මූල්‍ය අධිකාරියක්..වර්තමාන මහ බැංකු අධිපති ආචාර්ය පී.නන්දලාල් මහතා දක්ෂ නිලධරියෙක් බැවින් එය වළක්වනු ඇතැයි අපි ප්‍රාර්ථනා කරමු.
මේ තත්ත්වය මත නව අගමැතිවරයා සහන පැකේජයක් ලෙස සහනාධාර ( Subsidies) හා රජයේ වැටුප් ( Salaries and Wages) වැඩි කිරීමට අනවශ්‍ය ලෙස මුදල් මුද්‍රණය කළහොත් වාර්ෂික උද්ධමනය 50 % ( ජාතික පාරිභෝගික මිල දර්ශකය - NCPI මත) ඉක්මවා ගොස් පෙට්‍රල් මිල රු.700 පවා පසු කිරීමට වගේම ගෑස් සිලින්ඩරයක මිල රු.10 000 ට වඩා ඉහළ යාමේ හැකියාවක් පවතී.( මිනිස්සු අමාරුවෙන් තමා ඉන්නේ.ඒ වෙනුවෙන් ඉහළ ආදායම් ලාභීන් මත බදු පැනවීම් හා බදු නොවන ආදායම් වැඩි කරමින්, ප්‍රාග්ධන වියදම් අඩු කිරීම කරමින් අයවැය හිඟය අඩු කරනවා මිස මුදල් මුද්‍රණය ස්ථීර විසදුමක් නම් නොවේ.එය ප්‍රශ්නය තවත් දරුණු වීමක් පමණි.)මේ සියල්ලම වළක්වා ගන්න පුලුවන් නියමිත සාර්ව ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති ගත්තොත් හැබැයි.
දැන් ඔබට තේරෙන්න ඇති අපේ පාලකයින් අපිට කරල තියෙන විපතේ තරම.පුලුවන් තරම් පටි තද කරන් අනවශ්‍ය වියදම් නවත්වමු.
පණ යදින ආර්ථිකයට පන දෙමු..
දැනටමත් ආතල් එකේ ඉන්න.. කිසි ම අවබෝධයකින් තොරව ජිවිතය ගෙවන ඔබට මෙය කියවා අනාගත අවදානම තරුම් ගත හැකි යැයි සිතමි.
සිහින මාලිගා හදන්න පෙර මහපොලොවේ යතාර්තය තෙරුම් ගනිමු.
Notes of imaginary
