පසුගිය ජූනි මාසයේදී රුසියානු හමුදාවට එරෙහිව සන්නද්ධ කැරැල්ලක් දියත් කළ වැග්නර් කුලී හමුදාවේ නායක යෙව්ගනි ප්‍රිගොෂින් ගුවන් අනතුරකින් මියගිය බව බදාදා (23) වාර්තා විය. ගුවන් සමාගම උපුටා දක්වමින් රුසියාවේ සිවිල් ගුවන් සේවා ඒජන්සිය වාර්තා කළේ ප්‍රිගොෂින් යානයේ සිටි බවයි. රුසියාවේ ශාන්ත පීටර්ස්බර්ග් නගරයේ සිට ගමන් ගත් ප්‍රිගොෂින් රැගත් පෞද්ගලික ගුවන් යානය මොස්කව් නගරයට උතුරින් කඩා වැටී තිබුණි. අනතුරින් යානයේ ගමන්ගත් පුද්ගලයින් දස දෙනාම මියගොස් ඇති බව වාර්තා වෙයි. මියගියවුන් අතර වැග්නර් බිහි වූ දා සිට ප්‍රිගොෂින්ගේ විශ්වාසවන්ත ලුතිනන්වරයකු වූ උට්කින් ඩිමිත්‍රි සහ ප්‍රිගොෂින්ගේ ජ්‍යෙෂ්ඨ සහායක වැලරි චෙකලෝව් ද වූහ.
වැග්නර් කැරැල්ල දියත් කළ දා සිටම ප්‍රිගොෂින්ගේ ඉරණම පිළිබඳව උපකල්පන මතුවිය. ජනාධිපති ව්ලැදිමීර් පුටින් කැරැල්ල “ද්‍රෝහිකමක්” සහ “පිටුපසින් පිහියෙන් ඇනීමක්” ලෙස හෙළා දුටු අතර එයට සම්බන්ධ වූවන්ට එරෙහිව දැඩි පියවර ගන්නා බව ප්‍රකාශ කළේය. කෙසේ නමුත් රුසියානු හිතවාදී බෙලරූස් ජනාධිපති ඇලෙක්සැන්ඩර් ලුකෂෙන්කෝගේ මැදිහත් වීමෙන් පුටින් හා ප්‍රිගොෂින් අතර සමථයක් ඇති වුවත් රුසියානු නායකයාගේ හා හමුදා නායකයන්ගේ උදහස සමනය වූවාදැයි සැක සහිතය. තහවුරු කළ තොරතුරු ඉතා අල්ප වුවත් යානය කඩා වැටීමට සලස්වා හෝ වෙඩි තබා බිම හෙළා ඇති බවට සැක සංකා මතුව ඇත. බොහෝ දෙනෙකුට අනුව එය ඝාතනයකි.
ප්‍රිගොෂින් යනු කවරෙකු වුවත් ඔහුගේ පෞද්ගලික හමුදාව යුක්‍රේන යුද්ධයේදී රුසියාව වෙනුවෙන් විශාල කාර්යභාරයක් සිදුකර ඇති බව පෙනෙන්නට තිබේ. ඊට අමතරව රුසියානු නායකයාගේ උපාය මාර්ගික ක්‍රියාකාරකම් වෙනුවෙන් රුසියාවෙන් පරිබාහිරව විශේෂයෙන් අප්‍රිකානු මහාද්වීපය තුළ ඔහු තම ක්‍රියාන්විතයන් සිදුකර ඇති බව හෙළි වී තිබේ. ඔහු තම බලසම්පන්න නායකයා සමග කේවල් කිරීම දක්වා පැමිණෙන්නේ එකී මිලිටරි කැරිස්මාවේ අනුහසිනි.
ප්‍රිගොෂින් යනු වෘත්තීය හමුදා සෙබළෙකු නොව ව්‍යාපාරිකයෙකි. ඔහු සොරකමක් සම්බන්ධයෙන් වසර නවයක් සිරගතව සිටි බව වාර්තා වෙයි. ඉන් පසුව මිල අධික අවන්හල් ජාලයක හිමිකරු වූ අතර එයින් එක් අවන්හලක් ජනාධිපතිවරයාගේ ප්‍රියතම අවන්හලක් බවට පත්විය. පුටින් මහතාගේ රාජ්‍යතාන්ත්‍රික සාද සඳහා බොහෝ විට මෙම අවන්හල තෝරා ගැනුණි. මෙකී සාද ඔස්සේම පුටින් හා ප්‍රිගොෂින් අතර දැඩි මිත්‍රත්වයක් ඇති වූ අතර ප්‍රිගොෂින්ගේ ව්‍යාපාර ජාලය රුසියාව තුළ ව්‍යාප්ත කිරීමට මෙකී සම්බන්ධය හේතු විය.
දෙදෙනා අතර මිත්‍රත්වය කෙතරම් දුරදිග ගියාදැයි කිවහොත් ප්‍රිගොෂින් හට ක්‍රෙම්ලිනයට ආහාර සැපයීමේ කොන්ත්‍රාත්තුව භාර විය. ලොව වඩාත්ම ජීවිත තර්ජනයක් සහිත නායකයෙකුට ආහාර සැපයීම එකී නායකයාගේ අතිශයින් විශ්වාසවන්තයකුට පමණක් ලැබෙන භාරදූර වගකීමකි. ඒ නිසාම ප්‍රිගොෂින්ව හැඳින්වූයේ පුටින්ගේ කෝකියා යන අන්වර්ථ නාමයෙනි.
යුක්‍රේනය තුළ රුසියානු හමුදා ක්‍රියාකාරකම් පසුබසිද්දී ප්‍රිගොෂින් ඉස්මතු විය. ඔහු රුසියානු සෙබළුන්ට ධෛර්ය සපයන්නකු ලෙස ඉදිරියට ගියේය. විශේෂයෙන් රුසියානු බන්ධනාගාරවල සිටි සිරකරුවන් දහස් ගණනක් තම පෞද්ගලික හමුදාවට බඳවා ගෙන ඔවුන් සමග යුද බිමට ගියේය. නැගෙනහිර යුක්‍රේනයේ බක්මුට් නගරය අල්ලා ගැනීම සඳහා ක්‍රියාත්මක වූ දරුණු ගැටුමේදී වැග්නර් සෙබළු විශාල වශයෙන් මිය ගියහ. යුද බිමට අවශ්‍ය සැපයුම් ප්‍රමාද කිරීම පිළිබඳව ප්‍රිගොෂින් රුසියානු හමුදා ප්‍රධානීන්ට චෝදනා කළේය. තම සෙබළුන් යුද බිමේ මරු වැළඳ ගනිද්දී මොස්කව් හමුදා නායකයන් කාර්යාල තුළට වී බළල් තඩියන් මෙන් නිදා සිටින බව වරක් ප්‍රකාශ කළේය. ප්‍රිගොෂින් දිගු කලක් තිස්සේ රුසියානු හමුදා ප්‍රධානීන් සමග ආරවුලක පැටලී සිටි නමුත් පසුව එය කැරැල්ලක් බවට පත්වූයේ රුසියානු හමුදාව වැග්නර් සෙබළුන් ඔවුන්ගේ අණසක යටතට ගැනීමට උත්සාහ කළ බැවිනි.
රුසියානු හමුදාව විසින් තමන්ගේ වැග්නර් හමුදා සෙබළුන් ඝාතනය කළ බවට 2023 ජුනි 23 වන දින ප්‍රිගොෂින් චෝදනා කළේය. ඔහුගේ සන්නද්ධ කැරැල්ල දියත් වූයේ ඉන් පසුවයි. වැග්නර් සෙබළු යුක්‍රේනයෙන් ඉවත් වී රුසියාවේ රොස්ටොව් – ඕ – ඩොන් නගරය අල්ලා ගත්හ. පසුව වැග්නර් හමුදා පෙළක් මොස්කව් දෙසට ගමන් කරන්නට විය.
ප්‍රිගොෂින්ගේ උපකල්පනය වූයේ රජයේ හමුදාවේ බොහෝ පිරිසක් තමන්ට පක්ෂපාතී වනු ඇති බවයි. එසේ නොවුණත් නිත්‍ය හමුදාවන්ගේ ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල වීමට පෙර අගනුවරට ළඟා වීමට ඔහු උත්සාහ කළේය. ඔහුගේ විරෝධය එක එල්ලේම ජනාධිපති පුටින්ට එල්ල නොවූවත් යුද්ධයට හමුදා නායකත්වය සපයන ආරක්ෂක අමාත්‍ය සර්ජි ෂොයිගු සහ සන්නද්ධ හමුදා ප්‍රධානී වැලරි ජෙරසිමොව් ඉවත් කිරීමට කටයුතු කරන මෙන් ඔහු තමන්ට හිතවත් පාර්ශ්වවලින් ඉල්ලා සිටියේය.
රුසියානු හමුදා නායකයන් විසින් යුක්‍රේනයේ අනවශ්‍ය යුද්ධයක් දියත් කළ බවට වූ ප්‍රිගොෂින්ගේ ප්‍රකාශය බැරෑරුම් සහගත විය. යුක්‍රේනය නේටෝ හමුදා සමග එක්ව රුසියාවට එරෙහිව ප්‍රහාරයක් දියත් කිරීමට උත්සාහ දරන බවට මවා පාමින් රුසියානු ආරක්ෂක බලධාරීන් විසින් ජනාධිපතිවරයා හා ජනතාව රැවටූ බව ප්‍රිගොෂින් ප්‍රකාශ කළේය.
ප්‍රිගොෂින්ගේ කැරැල්ල පෞද්ගලිකව රුසියානු ජනාධිපතිවරයාට එරෙහිව සිදු නොවූවක් බව ප්‍රකාශයට පත්ව ඇතත් ජනාධිපතිවරයාගේ අණසක යටතේ පවතින රුසියානු රාජ්‍යයට එරෙහිව සිදු වූවක් බව බැහැර කළ නොහැක.
යෙව්ගිනි ප්‍රිගොෂින් සැලකුනේ රුසියානු ජනාධිපතිවරයාට අතිශයින් හිතවත් ඔහුගේ සමීපතමයකු වශයෙනි. ලෝක ඉතිහාසය තුළ එවැනි අයකු විසින් මෙහෙයවනු ලබන සන්නද්ධ කැරැල්ලක් බොහෝ විට නිමා වී ඇත්තේ ලේ වැගිරුණු ගැටුමකිනි. කැරැල්ල ආරම්භ වී පැය 24 කින් නිමාවට පත්විය. කෙසේ වෙතත් යුද්ධය ක්‍රියාත්මකව පවතින භූමි ප්‍රදේශ හරහා ගමන් කරද්දී ප්‍රිගොෂින්ගේ හමුදාවට කිසිදු ආකාරයේ ජනතා විරෝධයක් එල්ල නොවීම කැපී පෙනෙන සිදුවීමකි. බොහෝ සාමාන්‍ය වැසියන් ප්‍රිගොෂින් යනු සැබෑ දේශප්‍රේමියකු ලෙස හඳුන්වා ඔහුව වැළඳ ගන්නා ආකාරය වීඩියෝ දර්ශනවල දක්නට ලැබේ. තමන්ගේ මොස්කව් ගමන රුසියානු නායකයාට නොහොත් රුසියානු රාජ්‍යයට එරෙහිව කරන හමුදා කුමන්ත්‍රණයක් නොව යුක්තිය උදෙසා පාගමනක් ලෙස වූ ඔහුගේ හැඳින්වීම පැහැදිලි නැතත් ප්‍රිගොෂින් තමන් පිළිබඳව අධිතක්සේරුවකින් සිටි බව පෙනෙන්නට තිබේ.
වැග්නර් කණ්ඩායම හා ඇති කර ගත් සමථය තාවකාලික හා කෘතිම මුහුණුවරක් ගෙන තිබූ බව බැලූ බැල්මටම නිරීක්ෂණය විය. මූලික විරසකය ඇති වූයේ ප්‍රිගොෂින් හා රුසියානු හමුදා නායකයන් අතර බව පෙනෙන්නට තිබුණත් රුසියානු නායකයාගේ බල පරාක්‍රමයට එයින් ඇති වූ හානිය සුළුපටු නොවේ.
ප්‍රිගොෂින්ගේ ප්‍රකාශයන් හමුවේ රුසියානු රහස් හා ආරක්ෂක උපායමාර්ග බාහිරට හෙළිවීමේ වැඩි ඉඩකඩක් නිර්මාණය විය.
ප්‍රිගොෂින් හා සම්බන්ධකම් පැවැත්වූවායැයි යන සැකය මත රුසියානු ගුවන් හමුදාපතිවරයා ද ධුරයෙන් නෙරපා හැරි බව මීට පෙර වාර්තා විය. ප්‍රිගොෂින්ට පක්ෂපාත කණ්ඩායම් හමුදාව තුළ තවදුරටත් සිටින බවට ඇති සැකය බැහැර කළ නොහැක. තමන්ට සෘජුවම අභියෝග කළ මිනිසකු වුවද ජනාධිපතිවරයාට තම අතීත හිතවතා එක වරම ඉවත් කිරීමට නොහැකි බොහෝ හේතු තිබුණි. යුක්‍රේනයේ යුද්ධය සඳහා රුසියාවට වැග්නර් කණ්ඩායම අවශ්‍ය විය. නීත්‍යානුකූල හමුදාවකට කළ නොහැකි සමහර ක්‍රියාකාරකම් සඳහා වැග්නර් කණ්ඩායම ප්‍රොක්සි හමුදාවක් ලෙස යොදවා ඇති බවටත් ඔවුන්ට අවශ්‍ය අරමුදල් හා නියෝග සියල්ල රුසියානු රජය මඟින් ලබාදෙන බවටත් කාලයක් තිස්සේ චෝදනා එල්ල විය.
කැරැල්ලෙන් පසු ප්‍රිගොෂින් ජීවත් වූ සෑම මොහොතක්ම පුටින්ට අභියෝගයකි. ඔහුගේ කැරැල්ල නිසා සතුරන්ට අමතර ධෛර්යයක් ඇති වූ බව ජනාධිපතිවරයා තක්සේරු කළා වන්නටත් පුළුවන. දැන් වැග්නර් නායකයා තම පෞද්ගලික ගුවන් යානය සමඟම ඉවත්ව ගොස් ඇත. ප්‍රිගොෂින්ගේ මරණය හදිසි අනතුරක්ද නැත්නම් සැලසුම් කළ ඝාතනයක් ද යන්න තව බොහෝ කලක් තිස්සේ වාද විවාදයන්ට භාජනය වනු ඇත. කෙසේ නමුත් පසුගිය දා සම්මුඛ සාකච්ඡාවකට එක් වූ ජනාධිපති පුටින් පැවසුවේ නායකයකුට යම් පුද්ගලයකු වෙනුවෙන් සමාව දීමට හැකි නමුත් සියල්ලට සමාව දිය නොහැකි බවයි. “සමාව දිය නොහැක්කේ කුමකටද?” යි විමසූ විට පුටින්ගේ පිළිතුර වූයේ “පාවාදීම” යන්නයි.
ශානක ලියනගම
වියමනක් කිරීමට තොරතුරු රැස් කරමින් සිටියදී ශානක ලියනගම විසින් මුණුපොතේ පලකර තිබු ☝☝ ලිපියද කියවුවෙමි. ඔහුට ස්තුතියි.
PM පුවත් විසින් පහත සදහන් කොටස්ද පරිවර්තනයෙන් පලකරමි.
යෙව්ගනි ප්‍රිගොෂින් Yevgeny Prigozhin
රුසියානු කුලී හේවායෙකු ලෙස සේවය කලේය.
රුසියාවේ ගුවන් සේවා ඒජන්සිය වන Rosaviatsia පැවසුවේ ජූනි මාසයේදී අක්‍රීය කරන ලද කැරැල්ලකට නායකත්වය දුන් , යෙව්ගනි ප්‍රිගොෂින්
බිම හෙ ළන ලද ගුවන් යානයේ සිටි පුද්ගලයින් 10 දෙනාගෙන් කෙනෙකු බවයි. එය මොස්කව් සිට ශාන්ත පීටර්ස්බර්ග් දක්වා ගමන් කරමින් සිටියදී ට්වර් කලාපයේ කුෂෙන්කිනෝ ගම්මානය අසලදී කඩා වැටී ඇති බව රුසියාවේ හදිසි අවස්ථා අමාත්‍යාංශය පවසයි.
යෙව්ගනි ප්‍රිගොෂින් ගේ යානය අවසන්
තත්පර 30 වන තෙක් කිසිදු ගැටළුවක් පෙන්නුම් කළේ නැත
බදාදා ඔහුගේ මරණය දක්වා වැග්නර් කුලී හේවා ප්‍රධානී
යෙව්ගනි ප්‍රිගොෂින් රැගෙන ගිය බවට විශ්වාස කෙරෙන Legacy 600
විධායක ජෙට් යානය,
එහි අවසන් තත්පර 30 තුළ ශීඝ්‍රයෙන් පහත වැටෙන තුරු කිසිදු ගැටලුවක සලකුණක් නොපෙන්වූ බව පියාසැරි
ලුහුබැඳීමේ දත්ත අනාවරණය කළ
අපට සැක සහිත ප්‍රශ්නාවලියක් ඇත.
3:19 ට. GMT,
ගුවන් යානය "හදිසි පහළට සිරස් අතට" සාදන ලදී Flightradar24 හි Ian
Petchenik. තත්ත්පර 30ක් වැනි කෙටි කාලයකදී යානය අඩි 28,000ක උසින් අඩි 8,000කට වඩා පහළට කඩා වැටී ඇත.
" මොකද සිදුවුනේ,ඉක්මනින් සිදු විය,"පෙට්චෙනික් Petchenikපැවසීය.
"ඔවුන් කුමක් සිදු වූවත් පසුව (ගුවන් යානය සමඟ) පොර බදමින් සිටින්නට
ඇත" පෙට්චෙනික් පැවසීය.
නමුත් එය නාටකාකාර ලෙස පහත වැටීමට පෙර, “මෙම ගුවන් යානයේ යම් දෝෂයක් ඇති බවට කිසිදු ඇඟවීමක්” නොතිබුණි. වීඩියෝවෙන් පෙන්නුම් කළේ යානය එහි නාසය කෙළින්ම පහළට කර ඇති අතර පිටුපසින් දුමාරයක් හෝ වාෂ්පයක් සමඟ වේගයෙන් බැස යන ආකාරයයි.
සිදු වූ දේ තීරණය කිරීම සඳහා රුසියානු විමර්ශකයින් අපරාධ
පරීක්ෂණයක් ආරම්භ කළහ.
රොයිටර් පුවත් සේවය වාර්තා කළේ, සමහර නම් නොකළ මූලාශ්‍ර රුසියානු මාධ්‍ය වෙත ප්‍රකාශ කළේ ඔවුන් විශ්වාස කරන්නේ යානය බිම සිට ගුවනට එල්ල කරන මිසයිල එකකින් හෝ වැඩි ගණනකින් වෙඩි තබා ඇති
බවයි.
බ්‍රසීලියානු ගුවන් යානා නිර්මාපකයෙකු වන Embraer SA (EMBR3.SA) පැවසුවේ 13 දෙනෙකුට පමණ අසුන් ගත හැකි යානයට මෑත වසරවලදී කිසිදු සේවාවක් හෝ සහායක්ල බා නොදුන් බවයි.
සමාගම නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ රුසියාවට
එරෙහිව පනවා ඇති ජාත්‍යන්තර සම්බාධකවලට අනුකූලව කටයුතු කර ඇති බවයි. මෙම සුඛෝපභෝගී
ජෙට් යානය Flightradar24 හි RA-02795 ලියාපදිංචිය සහිතව හඳුනාගෙන ඇති අතර,
කැරැල්ලෙන් පසු යෙව්ගනි ප්‍රිගොෂින් බෙලරුස් වෙත රැගෙන
ගිය ගුවන් යානයට සමාන බව මේ සම්බන්ධයෙන් දන්නා කර්මාන්ත මූලාශ්‍රයක් පවසයි.
ඔන්ලයින් ෆ්ලයිට් ට්රැකර් Flightradar24 අවසන් වරට ගුවන් යානයේ පිහිටීම 3:11 ට වාර්තා කළේය. කඩා වැටීමට පෙර. ප්‍රදේශයේ තදබදය හෝ මැදිහත්වීම් තවදුරටත්
ස්ථාන දත්ත රැස් කිරීම මන්දගාමී විය.
v අනෙකුත් දත්ත මිනිත්තු නවයක් පුරා පැවතුනි. Flightradar24
දත්ත පැවසුවේ ජෙට් යානය එහි අවසන් විනාශකාරී කඩාවැටීමට තත්පර 30කට පෙර අඩි දහස් ගණනක නැඟීම් සහ බැසීම් මාලාවක් සම්පූර්ණයෙන් සිදු කළ බවයි.
Flightradar24 ජෙට් යානය පිළිබඳ එහි අවසන් දත්ත සවස 3:20 ට ලැබුණි.
මුලාශ්‍රය
SyndiGate
Media Inc. (Syndigate.info)
