Saturday, November 09, 2024

පොල් තෙල්





පොල් තෙල් අපේ ආහාරයට මෙන්ම වෙනත් දෛනික අවශ්‍යතාවලදී ප්‍රයෝජන ගන්නා ගෙදරට නැතිවම බැරි ආහාරයකි. මෑතදී ලාංකීය ජනතාවට වෙනත් පිසින ‌තෙල්  වර්ග නොයෙක් නම් වලින් හදුන්වා දුන්තත් ඒ්වායේ ජනප්‍රියතාවය තාවකාලිකවු අතර පොල් තෙල් වල පෝෂණීය ගුනය වෙනත් තෙල්වර්ග වලට වඩා උසස් බව තහවුරු වී ඇත.

සෙල්සියස් අංශක 180 ක් තරම උෂ්නත්වයට  පොල් ලක්කිරීමෙන්  කාර්මික ක්‍රියාවලියක් හරහා පොල්තෙල් ලබා ගනී.  ආහාරයට ගත හැකි - සෝයා බෝංචි, රටකජු සහ තල  වැනි බීජ වලින් ලබාගත් අනෙකුත් තෙල් වලට පොල් තෙල් ද සමාන වේ.  

පිසීමේ යෙදුම් සහ සෞඛ්‍යමය  බලපෑම් හේතුවෙන් අන්    තෙල් වර්ග වලට වඩා පොල් තෙල් කැපී පෙනෙන ප්‍රතිලාභ ලබා දෙයි..


සාම්ප්‍රදායික සහ ආයූර්වේද  වෛද්‍ය විද්‍යාවේදී, පොල්තෙල් එහි ප්‍රසන්න සුවඳ සහ රසය සඳහාත්  රූපලාවන්‍ය ප්‍රතිලාභ සඳහාත් යොදා ගනූ  ලැබේ. සමේ ප්‍රත්‍යාස්ථතාව වැඩි දියුණු කිරීම, වියළි ප්‍රදේශ මොයිස්චරයිසින් කිරීම, රැළි අඩු කිරීම, ඉරිතලා ඇති සම සුව කිරීම සහ කුරුලෑ වලට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා එය බහුලව භාවිතා වේ. මීට අමතරව, එය මාංශ පේශි වේදනාව සහ තෙහෙට්ටුව සමනය කිරීම සඳහා සම්බාහනය කිරීමේදී සන්සුන් කාරකයක් ලෙසද සේවය කරයි.


පෝෂණීය වශයෙන්, පොල්තෙල් මේස හැන්දකට ආසන්න වශයෙන් කැලරි 120 ක් සහ මේදය ග්‍රෑම් 14 ක් සපයයි. පොල්තෙල් නිතිපතා පරිභෝජනය කිරීමෙන් හිතකර HDL කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම ඉහළ නැංවිය හැකි බව පර්යේෂණවලින් පෙන්නුම් කෙරේ. කෙසේ වෙතත්, එය සමස්ත කොලෙස්ටරෝල් සහ ට්‍රයිග්ලිසරයිඩ වැඩි කරයි. ඔලිව් හෝ කැනෝලා තෙල් මත පදනම් වූ ආහාර සමඟ සසඳන විට, පොල්තෙල් භාවිතා කරන පුද්ගලයින්ට හිතකර HDL සහ හානිකර LDL යන දෙකම ඇතුළුව ඉහළ සම්පූර්ණ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටමක් ඇත.

මෙම සොයාගැනීම් අනුව, පොල්තෙල් සාමාන්‍යයෙන් හෘද සෞඛ්‍ය සඳහා, විශේෂයෙන් සාමාන්‍ය ආහාර වේල සඳහා නිර්දේශ නොකරයි. සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයන් බොහෝ විට ඔලිව් හෝ සූරියකාන්ත තෙල් වැනි තෙල් භාවිතා කිරීමට උපදෙස් දෙයි, එය LDL කොලෙස්ටරෝල් අඩු කිරීමට සහ සෞඛ්‍ය සම්පන්න විකල්ප ලෙස සැලකේ.


පොල්තෙල්වල සුවිශේෂී රසයට කැමති අයට, වෙනත් පිසින තෙල් සඳහා ඉඳහිට විකල්පයක් ලෙස එය අරපිරිමැස්මෙන් භාවිතා කළ හැකිය. කෙසේ වෙතත්, පුද්ගල සෞඛ්‍ය අවශ්‍යතා සහ ඉලක්ක සමඟ සමපාත වෙයි. 

ආහාර තෝරා ගැනීම් සඳහා සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නන් සහ පෝෂණවේදීන්ගෙන් උපදෙස් ලබා ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ. ඒහෙත් ලාංකීකයන්වු අපට මෙවැනි පුරුදු පුහුණු වී නොමැති බව සටහන් කරමි.



A day in the life

Thursday, November 07, 2024

විටමින් B12





විටමින් B12 ශක්තිය නිපදවීම සඳහා අත්යවශ්ය වන අතර සමහර පර්යේෂණ පෙන්වා දී ඇත්තේ එය මානසික අවපීඩනයට සහ ඩිමෙන්ශියාව වැළැක්වීමට උපකාරී වන බවයි. විටමින් B 12 ඌනතාවයේ රෝග ලක්ෂණ මෘදු තෙහෙට්ටුවේ සිට දරුණු ස්නායු ආබාධ දක්වා බෙහෙවින් වෙනස් වේ. මෘදු ඌනතාවයක් ඇති අයට තෙහෙට්ටුවක් දැනිය හැකි අතර මධ්යස්ථ ඌනතාවයක් ඇති අයට රක්තහීනතාවය වර්ධනය විය හැකිය. රක්තහීනතාවය විටමින් B12 ඌනතාවයට හේතු වන අතර එය මුඛය වටා ඉරිතැලීම් හෝ තුවාල ඇති කරයි. මෙම වැදගත් පෝෂකයේ මධ්යස්ථ ඌනතාවය ද පර්යන්ත ස්නායු රෝගයට හේතු විය හැක. විශේෂඥයින් පවසන්නේ විටමින් B12 හි බරපතල ඌනතාවය බරපතල ස්නායු හා මානසික ගැටළු ඇති කළ හැකි බවයි. මෙයට නුරුස්නා බව, දුර්වල සංජානනය, මානසික අවපීඩනය, මනෝ ව්යාධිය සහ ඩිමෙන්ශියාව ඇතුළත් වේ. විටමින් බී 12 ඌනතාවය වර්ධනය වීමේ වැඩි අවදානමක් ඇති පුද්ගලයින් වන්නේ සත්ව නිෂ්පාදන විශාල ප්රමාණයක් පරිභෝජනය නොකරන අයයි.


විටමින් B-12 (cobalamin) රතු රුධිර සෛල සෑදීම, සෛල පරිවෘත්තීය, ස්නායු ක්‍රියාකාරිත්වය සහ ජානමය තොරතුරු රැගෙන යන සෛල තුළ ඇති අණු වන DNA නිෂ්පාදනය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. විටමින් B-12 හි ආහාර ප්‍රභවයන් වන්නේ කුකුළු මස්, මස්, මාළු සහ කිරි නිෂ්පාදන ය. විටමින් B-12 ශක්තිමත් කරන ලද උදේ ආහාර ධාන්‍ය වැනි සමහර ආහාරවලට ද එකතු කරන අතර මුඛ අතිරේකයක් ලෙස ලබා ගත හැකිය. විටමින් B-12 ඌනතාවයට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා විටමින් B-12 එන්නත් හෝ නාසික ඉසින නියම කළ හැක. විටමින් B-12 ඌනතාවය එක්සත් ජනපදයේ සුලභ නොවේ, කෙසේ වෙතත්, ශාක ආහාර වල විටමින් B-12 අඩංගු නොවන නිසා නිර්මාංශ හෝ නිර්මාංශ ආහාර වේලක් අනුගමනය කරන පුද්ගලයින් ඌනතාවයට ගොදුරු විය හැක. වැඩිහිටි වැඩිහිටියන් සහ පෝෂ්‍ය පදාර්ථ අවශෝෂණයට බලපාන ආහාර ජීර්ණ පත්‍ර තත්වයන් ඇති පුද්ගලයින් ද විටමින් B-12 ඌනතාවයට ගොදුරු වේ. විටමින් B-12 ඌනතාවයට ප්‍රතිකාර නොකළහොත් රක්තහීනතාවය, තෙහෙට්ටුව, මාංශ පේශි දුර්වලතාවය, බඩවැල් ආශ්‍රිත ගැටළු, ස්නායු ආබාධ සහ මනෝභාවයේ කැළඹීම් ඇති විය හැක. වැඩිහිටියන් සඳහා විටමින් B-12 නිර්දේශිත දෛනික ප්‍රමාණය මයික්‍රොග්‍රෑම් 2.4 (mcg) වේ. බොහෝ දෙනෙකුට තමන් ගන්නා ආහාර වලින් ප්‍රමාණවත් විටමින් B-12 ලබා ගත හැක. නමුත් නිර්මාංශ හෝ නිර්මාංශ ආහාර වේලක් අනුගමනය කරන අය පෝෂණීය යීස්ට් සහ විටමින් B-12 සමඟ ශක්තිමත් කරන ලද අනෙකුත් ආහාර අනුභව කළ යුතුය. නැතහොත් ඔවුන්ට විටමින් B-12 2.4 mcg ඇතුළත් අඩු මාත්‍රාවක් සහිත මල්ටිවිටමින් ගත හැකිය. විටමින් B-12 ඌනතාවයෙන් පෙළෙන අයට පමණක් වැඩි මාත්‍රාවක් නිර්දේශ කෙරේ. පර්යේෂණය පවසන දේ නිශ්චිත ක්රියාකාරකම් සහ කොන්දේසි සඳහා විටමින් B-12 භාවිතය පිළිබඳ පර්යේෂණ පෙන්නුම් කරයි: හෘද හා රුධිර වාහිනී රෝග. පර්යේෂකයන් කලින් විශ්වාස කළේ විටමින් B-12, ෆෝලික් අම්ලය (විටමින් B-9) සහ විටමින් B-6 සමඟ සංයෝජනය වන විට, රුධිරයේ ඇති ඇමයිනෝ අම්ල (homocysteine) මට්ටම අඩු කිරීමෙන් හෘදයේ සහ රුධිර නාලවල රෝග වළක්වා ගත හැකි බවයි. . කෙසේ වෙතත්, අධ්‍යයනවලින් පෙනී යන්නේ මෙම විටමින් වල සංයෝජනය හෘද වාහිනී රෝග සහ ආඝාත අවදානම හෝ බරපතලකම අඩු නොකරන බවයි. ඩිමෙන්ශියාව. විටමින් B-12 ඌනතාවය ඩිමෙන්ශියාව සහ අඩු සංජානන ක්‍රියාකාරිත්වය සමඟ සම්බන්ධ වේ, නමුත් විටමින් B-12 අතිරේක ඩිමෙන්ශියාව වැළැක්වීමට හෝ ප්‍රතිකාර කිරීමට උපකාරී වේද යන්න පැහැදිලි නැත. මලල ක්රීඩා කාර්ය සාධනය. ඔබට විටමින් B-12 ඌනතාවයක් නොමැති නම්, විටමින් B-12 අතිරේක ඔබේ ශක්තිය වැඩි කිරීමට හෝ ඔබව වඩා හොඳ මලල ක්‍රීඩකයෙකු බවට පත් කරන බවට කිසිදු සාක්ෂියක් නොමැත. අපේ ගන්න හරිත ආලෝකය: සාමාන්යයෙන් ආරක්ෂිතයි සාමාන්යයෙන් ආරක්ෂිතයි බොහෝ අය සමබර ආහාර වේලකින් ප්රමාණවත් විටමින් B-12 ලබා ගනී. කෙසේ වෙතත්, වැඩිහිටි වැඩිහිටියන්, නිර්මාංශිකයින්, නිර්මාංශිකයින් සහ ආහාර වලින් විටමින් B-12 අවශෝෂණය කර ගැනීමේ හැකියාවට බලපාන තත්වයන් ඇති පුද්ගලයින්ට මුඛ අතිරේක භාවිතා කිරීමෙන් ප්‍රයෝජන ගත හැකිය. විටමින් B-12 අතිරේක ගර්භනී හෝ මව්කිරි දෙන කාන්තාවන් සඳහා සහ නිර්මාංශ හෝ වීගන් ආහාර අනුගමනය කරන කාන්තාවන් සඳහා ද නිර්දේශ කෙරේ. ආරක්ෂාව සහ අතුරු ආබාධ සුදුසු මාත්‍රාවලින් ගන්නා විට, විටමින් B-12 අතිරේක සාමාන්‍යයෙන් ආරක්ෂිත යැයි සැලකේ. වැඩිහිටියන් සඳහා නිර්දේශිත දෛනික විටමින් B-12 ප්‍රමාණය මයික්‍රොග්‍රෑම් 2.4ක් වන අතර, වැඩි මාත්‍රාවක් ආරක්ෂිත බව සොයාගෙන ඇත. ඔබේ ශරීරය අවශෝෂණය කරන්නේ එයට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට පමණක් වන අතර ඕනෑම අතිරික්තයක් ඔබේ මුත්‍රා හරහා ගමන් කරයි. විටමින් B-12 හි ඌනතාවයට ප්‍රතිකාර කිරීමට භාවිතා කරන ඉහළ මාත්‍රාවලට හේතු විය හැක: හිසරදය ඔක්කාරය හා වමනය පාචනය තෙහෙට්ටුව හෝ දුර්වලකම අත් සහ පාදවල හිරි වැටීම අන්තර්ක්රියා විය හැකි අන්තර්ක්‍රියාවලට ඇතුළත් වන්නේ: ඇමයිනොසාලිසිලික් අම්ලය (Paser). ආහාර දිරවීමේ ගැටළු වලට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා භාවිතා කරන මෙම ඖෂධය ගැනීමෙන් ඔබේ ශරීරයට විටමින් B-12 අවශෝෂණය කිරීමේ හැකියාව අඩු විය හැක. Colchicine (Colcrys, Mitigare, Gloperba). රක්තවාත ප්‍රහාර වැළැක්වීමට සහ ප්‍රතිකාර කිරීමට භාවිතා කරන මෙම ප්‍රති-ගිනි අවුලුවන ඖෂධය ගැනීමෙන් විටමින් B-12 අවශෝෂණය කර ගැනීමට ඔබේ ශරීරයට ඇති හැකියාව අඩු විය හැක. මෙට්ෆෝමින් (Glumetza, Fortamet, වෙනත්). මෙම දියවැඩියා ඖෂධය ගැනීමෙන් ඔබේ ශරීරයට විටමින් B-12 අවශෝෂණය කිරීමේ හැකියාව අඩු විය හැක. ප්‍රෝටෝන පොම්ප නිෂේධක. omeprazole (Prilosec), lansoprazole (Prevacid) හෝ වෙනත් ආමාශයේ අම්ල-අඩු කිරීමේ ඖෂධ ගැනීමෙන් ඔබේ ශරීරයට විටමින් B-12 අවශෝෂණය කිරීමේ හැකියාව අඩු විය හැක. විටමින් C (ඇස්කෝර්බික් අම්ලය) අතිරේක. විටමින් C සමඟ විටමින් B-12 ගැනීමෙන් ඔබේ සිරුරේ පවතින විටමින් B-12 ප්‍රමාණය අඩු විය හැක. මෙම අන්තර්ක්‍රියා වළක්වා ගැනීම සඳහා, විටමින් B-12 අතිරේකයක් ගැනීමෙන් පැය දෙකක් හෝ ඊට වැඩි කාලයක් විටමින් C ගන්න. ඕනෑම විභව අන්තර්ක්‍රියා හිලව් කිරීම සඳහා ඔබේ වෛද්‍යවරයා ඖෂධ හෝ කාල මාත්‍රා වෙනස් කිරීම නිර්දේශ කළ හැකිය.

---mayo clinic පලකිරීමක්.

A day in the life

Monday, November 04, 2024

"සාමකාමීව මිය යාම"





බොහෝ විට "සාමකාමීව මිය යාම" ලෙස හැඳින්වෙන කෙනෙකුගේ නින්දේදී මිය යාමේ සංසිද්ධිය කුතුහලය සහ සැලකිල්ල යන දෙකෙහිම මූලාශ්‍රයක් විය හැකිය. නින්දේදී මිය යන අවස්ථා බොහොමයක් වයස්ගත වීම හෝ යටින් පවතින සෞඛ්‍ය තත්ත්වයන් හා සම්බන්ධ ස්වභාවික හේතූන් මත ආරෝපණය කර ඇති අතර, සාධක කිහිපයක් මෙම සිදුවීමට දායක විය හැකිය. එක් එක් හේතුව තේරුම් ගැනීමට අත්‍යවශ්‍ය තොරතුරු සමඟින් මිනිසුන් නින්දේදී මිය යන පොදු හේතු කිහිපයක් මෙන්න.

1. හෘද වාහිනී සිදුවීම්
හෘදයාබාධ හෝ ආඝාත වැනි හෘද වාහිනී සංසිද්ධි, නින්දේදී හදිසි මරණයට ප්‍රධානතම හේතු වේ.

හදවතට හෝ මොළයට රුධිර ප්රවාහය අවහිර වූ විට මෙම සිදුවීම් සිදුවිය හැකි අතර, ජීවිතයට තර්ජනයක් වන සංකූලතා ඇති විය හැක.

Sleep apnea සහ නිදන්ගත බාධාකාරී පුඵ්ඵුසීය රෝග (COPD) ඇතුළු ස්වසන තත්ත්වයන් නින්දේදී හදිසි මරණ අවදානම වැඩි කළ හැක.

හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා හෝ ඔක්සිජන් සැපයුමේ බාධාවන් මාරාන්තික ප්‍රතිඵලවලට දායක විය හැකිය, විශේෂයෙන් දරුණු ශ්වසන ආබාධ සහිත පුද්ගලයින් තුළ.

3. ඖෂධ අධික මාත්රාව
සමහර අවස්ථාවලදී, මත්ද්‍රව්‍ය අධික ලෙස පානය කිරීම, හිතාමතා හෝ අහම්බෙන්, නින්දේදී මාරාන්තික ප්‍රතිඵල ඇති කළ හැකිය.

නිර්දේශිත ඖෂධ, නීති විරෝධී මත්ද්‍රව්‍ය හෝ මධ්‍යසාර අධික මාත්‍රාවක් ගැනීමෙන් මධ්‍යම ස්නායු පද්ධතිය අවපාතයට ලක්විය හැකි අතර ශ්වසන අපහසුතාවයට හෝ හෘදයාබාධයකට තුඩු දිය හැකිය.

4. ස්නායු ආබාධ
අපස්මාරය හෝ අභ්‍යන්තර රුධිර වහනය වැනි ස්නායු ආබාධ, නින්දේදී හදිසි මරණයක් ඇතිවීමේ අවදානමක් ඇති කළ හැකිය, විශේෂයෙන් අල්ලා ගැනීම් හෝ වෙනත් ස්නායු ආබාධ මැදිහත් වීමකින් තොරව සිදු වුවහොත්. මෙම තත්වයන් නින්දේදී නොදැනුවත්වම ජීවිතයට තර්ජනයක් වන සංකූලතා ඇති කළ හැකිය
5. වයසට අදාළ වෙනස්කම්
වයසට යාම විවිධ සෞඛ්‍ය තත්වයන් සඳහා සැලකිය යුතු අවදානම් සාධකයක් වන අතර එය නින්දේදී මිය යාමේ සම්භාවිතාව වැඩි කරයි.

හෘද වාහිනී පද්ධතියේ වයස් ආශ්‍රිත වෙනස්කම්, ශ්වසන ක්‍රියාකාරිත්වය සහ සමස්ත සෞඛ්‍යය නින්දේදී හදිසි මරණයට පත්වීමේ වැඩි අවදානමකට දායක විය හැකිය.

නින්දේදී සිදුවන බොහෝ මරණවලට මූලික සෞඛ්‍ය තත්වයන් හෝ ස්වභාවික ක්‍රියාවලීන් හේතු වී ඇති බව හඳුනා ගැනීම වැදගත්ය. මිනිසුන් තම නින්දේදී මිය යන පොදු හේතු අවබෝධ කර ගැනීම දැනුවත් කිරීම සහ විය හැකි අවදානම් සාධක විසඳීම සඳහා ක්‍රියාකාරී පියවරයන් ප්‍රවර්ධනය කිරීමට උපකාරී වේ.

- MSN වෙතින්
A day in the life

Sunday, November 03, 2024

"හිටි පියරෙ" ආවෙ කොහොමෙයි ?





"විතාරන්දෙනියට" ලැබුනුදා මාරුවක් 
හිත් කොනේ තාමත් ලැගුම් ගත් ඇත්තටම වුනු සිද්ධියක්...
සකල සිරින් පිරි දකුණු පලාතේ ගොවිපලකට මාරුව යනවා
හතර රියන් වැලි පාරක ඇවිදින් කුඹුරු මැදින් පා ගාටනවා
බකල ගහන් මා එනහැටි දැකලද නුහුරු හඬක් මට අමතනවා

"හත්වලාමෙ මේ හිටිපියරේ සර් ආවේ කොහොමෙයි" විමසනවා.
නතර වෙලා මට නුහුරුම වචනේ ගැන කුහුලෙන්මයි පසුවන්නේ
මමනම් ආවේ වේලුනු නියරෙයි වෙන එකකයි මඩ තවරන්නේ
හතුරුකමක් නැහැ මුහුණේ පෙනුමෙන් සැකය එහෙත් හිත දළුලන්නේ

මිතුරු ලෙසින් "ඇයි නියර පෑගුනද..." කියලයි ඔහුගෙන් විමසන්නේ...
"මහත්තයා පිට පලාතක අයෙක් ඒබව මට මුලදිම දැනුනා
හවස් වෙලා ආවා නම් ගිනියම් අවුවෙන් බෙරෙන්නට තිබුනා"
මගත් අසාගන යන තැන පවසා "යන්නම්.." උන්දැට සමුදුන්නා

පහත් වෙලා මගෙ බෑගෙත් උස්සන් ගොයියා මට ඉස්සර වෙන්නා...
ටිකක් දුර ගිහින්, "මාත් එහෙයි වැඩ - නිවාඩුවක් අද අර ගත්තේ
හුඟක් පමාවූ නිසයි කුඹුර මගෙ ටිකයි නියර තව බැඳ ගත්තේ
හවස් වෙලා ලැබුනොත් මම එන්නම්, මඳක් දුරයි ඔබ යායුත්තේ

ඔෆිස්එකේ දොර ඇරල පේනවා..."
කියලයි මිතුරා සමුගත්තේ...


බස් වහරෙ "හිටි පියර" හිටි පියවර කියන එකයි.
ඉර මුදුන් සමයමේ හෙවනැල්ල පවතින්නෙ
හිටි පියවරේ විතරයි.
මද්දහනෙ සැඩ අව්වෙ ආවෙ කොහොමද කියලයි, ඔහු මගෙන් ඇහුවේ.
"දවසක් පැල නැති හේනේ අකාල මහ වැහි වැස්සා තුරුලේ හංගාගන මා නුඹ තෙමුනා අම්මේ...
පායන තුරු "හිටි පියවර" හිටියා නුඹ අම්මේ.

* නියරෙ පෑගුනැයි, වලිගෙ පාගගත් එකා
මමයි... ඒකනංයකා~



A day in the life
 

මීදුම Published @ 2014 by Ipietoon