කලාවැව සිට තිසා වැව දක්වා සැතපුම් 54ක් දිගට යෝධ ඇළ නිර්මාණය කළේ ධාතුසේන රජතුමා විසින්. මේකේ ඇත්තටම වතුර ගෙනියන්නේ පහළ ඉඳල ඉහළට. ඒ් කියන්නේ කලා වැව තියෙන්නේ පහත් බිමක. තිසා වැව තියෙන්නේ උස් බිමක. මේ පහල ඉඳලා ඉහලට ජලය ගෙනියන්න පාවිච්චි කරලා තියෙන තාක්ෂණය මහ පුදුමයි. මේ ඇලේ පළමු හැතැම්ම 17 දී දිය බැස්ම තියෙන්නේ හැතැක්මයට අඟල් 6 යි. මේ අපූර්ව තාක්ෂණය නිසා පහත් බිමක ඉදලා උස්බිමකට ජලය ගෙනියන්න පුලුවන් වෙලා තියෙනවා. මීට අමතරව තවත් වාරි තාක්ෂණික ක්‍රමවේද රැසක් මේ යෝධ ඇලේ තිබුණා. යෝධ ඇළේ පිටතට වතුර දෙන හැම හොරොව්වක්ම යොදා ඇත්තේ පතුලෙන් නොව - පතුලට අඩි තුනක් පමණ ඉහළින් . ඊට හේතු වී ඇත්තේ යෝධ ඇළ පතුලේ ජලයට ලවණ - ඛනිජ ආදිය මුහු වී තියෙන එක . එවැනි ජලය පැළ ගොයමට හොඳ නැති නිසා හැකිතාක් ඉහළින් අලුත් වතුර කුඹුරුවලට මුදා හැරීම සඳහා ඉහළින් හොරොව් තබා තිබුනා කියලා තමයි කියන්නේ.ඒ් අතරේ ඇල වංගු වල "දිය කලි" ඉදිකිරීමත් විශේෂයි. මේ දියකලි වල වතුර පිරිලා රැඳිලා තියෙනවා. මේ නිසා කැලේ ඉන්න අලි ඇතුන්ට අනිකුත් සතුන්ට අර යෝධ ඇල මැද්දට යන්නේ නැතුය "දිය කලි" වලින් ජල අවශ්‍යතා සපුරාගන්න පුළුවන්. ඒහෙම බැලුවම කොයි කරම් පරිසර හිතකාමී විදිහටද මේක හදලා තියෙන්නේ.
--වත්සලා පියන්ති නානායක්කාර
notes of imaginary
