මොකක්ද ? සීමාව .( මත්පැන් )

මෙවර අයවැයෙන් මධ්‍යසාර  ( අරක්කු බීර ) යන පාන වර්ග මිළ සෘජුවම ඉහල දැමීමක් කලේ නැහැ. එහෙත් මධ්‍යසාර නිෂ්පාදන සමාගම් සහ අළවි සැල් සදහා අතිරේක බදු මුදල් පැටවීමක් සිදුකලා. මේ නිසා නිෂ්පාදන වියදම ඉහල යාමත් සමග මිළ වැඩීවීමක් බලාපොරොත්තු විය හැකි මුත් බදු අදාල ආයාතන විසින් දරා ගත යුතු බැවින් මෙතෙක් වෙනදා මෙන් මෙදා පාරිභොගිකයා ට හිරිහැරයක් වී නොමැති  බවයි දක්නට ලැබෙන්නේ.බීර වැනි නිෂ්පාදන වල කුඩා ඇසුරුම්වල මිල රුපියල් දහයකින් මෑතදී ඉහල ගියා නිෂ්පාදන සමාගගම් බදු මුල් පියවා ගැනීමට පියවර ගන්නවා වගේම රට බීමහල් හැරෙන්නට ඇති රෙස්ටුරන්ට් බලපත්‍රලාභින් තම සේවාදායිකයින්ගේ සාක්කුවට බැස ඇති අවස්ථා දක්නට ලැබෙනවා.

මත්පැන් පරිභෝජනය අධෛර්යමත් කරන අරමුණට වඩා බහුතර නිෂ්පාදකයන්  සහ අළවිකරුවන් පිරිසක් ඉලක්ක කරගෙන එල්ල කර ගත්  දේශපාලන ප්‍රාහාරයක් ලෙසයි මේ බදු මුදල් වැඩි කිරීම විග්‍රහ වන්නේ.

1992 වර්ෂයේදී සැර මත්පැන් ( අරක්කු නිෂ්පාදකයෝ හත්දෙනෙක් වු අතර 2015 වන විට මේ පිරිස විසි දෙනෙක් දක්වා ඉහල ගොස් තිබෙනවා . මත්පැන් අලවි බලපත්‍රලාභීන්ගේ ප්‍රමාණය මේ වනවිට 3332 ක් දක්වා වර්ධණය  ඇති බවද සදහන් වෙනවා. අපි කවුරුත් දන්නා පරිදි මෙම සුපිරි බලපත්‍රයන් ලබා ගැණීමට සුපිරි බලවෙතෙකුම  විය යුතුය. 1992- -  2015 කාලයේ ද  වැඩිවු  බලපත්‍රලාභින් දහතුන්දෙනාම මේ  කාලයන් අතර  පැවති රජයන්ගේ සුපිරි හිතවතුන්. මේ පිරිසට රිදවන්න වර්තමාන මුදල් අමාත්‍යවරයාට සුපිරිම අදහසක් ඇතිවුවා විය හැකිය.මේ බිල්ලට අසු පසුගිය රජයේ අමත්‍යවරුනුත් ඉන්නවා.

මත්පැන් පිලිබදව මහාචාර්ය සෙනරත් පරනවිතානයන්ගේ අහසක් වන්නේ  12 වන සියවසේ විසු පරාක්‍රම බාහු රජතුමාගේ පාලන සමයේ “ අරක් “නම් දේශයකින් ලංකාවට මුහුදු මාර්ගයෙන් මධ්‍යසාර ගෙන්වු බවයි. එකලත් මධ්‍යසාර වෙළදාම රජය සතු ව්‍යාපාරයක් බවයි ඉන් හැගෙන්නේ.මාලදිවයින වැනි රටවල මත්පැන් අළවිය සහ පරිභෝජනය තහනම් කර තිබුනත් අපේ රටේ එවැනි තහංචියක් නැහැ.අපේ රටේ මත්පැන් වාර්ෂික අයවැය පරතෙරය විශාල ප්‍රතිශතයකින් පියවා දමන බදු ආදායම් මාර්ගයක්. ඒක පුද්ගල මත්පැන් භාවිතය අතින් අප  සිටින්නේ හතරවෙනි ස්ථානයේය. අපිට ඉහලින්  චෙක් ජනරජයත් , ප්‍රංශය සහ රුසියාව සිටී. අපේ එක් පුද්ගල මධ්‍යසාර භාවිතය ලීටර් 9.39 ක් බව සුරා බදු කොමසාරිස් වාර්තාව පෙන්වා දෙයි. මෙයට බලපත්‍ර නොලත් බදු වැටට උඩින් වෙළද පොළට එන මත්පැන් සහ අසම්මත නිෂ්පාදිත මත්පැන්ද එක් කල විට ඒක පුද්ගල භාවිතය ලීටර් විස්සක් පමණ විය හැකිවේ.

 මත්පැන් නිෂ්පාදනය සහ අලවිය පාලනය කරනු ලබන්නේ සුරා බදු දෙපාර්තමේන්තුව මගිනි. පොලිසියට අනුරුප නිලතලවලින් හෙබි නිලධාරීන් පිරිසක් සහ සුරා බදු ස්ථාන ජාලයක් මෙම දෙපාර්තමේන්තුව සතුවේ. මෙම නිළදාරීන් විසින් බලපත්‍ර ලාභීන් නියමිත නිෂ්පාදන අළවිකරන්නේද , නිෂ්පාදනය කරන්නේද , ඔවුන් නියමිත පරිදි බදු ගෙවීමට කටයුතු කරන්නේදයි විලණණය කිරීමට බලයලත් නිළධාරීන් පිරිසක්වේ. ඔවුන්ට අනවසර නිෂ්පාදනකරුවන් මැඩලීමේ වගකීම සහ බලය තිබේ.මේ දෙපාර්තමේන්තුව පිළිබදව රජයේ අවධානය නොමැතිවීමෙන් බිහිවී ඇති අරාජික ස්වභාවය පිලිකුල් සහගතවේ.

මට නිරීක්‍ෂණය කරගත හැක්කේ පෙරට වඩා ( හැත්තෑවේ දශකයට)  අද තරුණ පරපුර මත්පැන් භාවිතයට යොමුවී ඇති බවයි.ශ්‍රී ලංකාවේ දෙබිඩි මත්පැන් ප්‍රතිපත්තිය මත්පැන් අළවිය ප්‍රචලිත කරන අතරම “මතට තිත“ කියනා ප්‍රතිපත්තියක් ප්‍රචාරය කරයි. පෙරද සදහන් කල පරිදි රජය බිලියන හැත්තෑවක් පමණ් වාර්ෂික ආදායමක් මත්පැන් වලින් උපයා ගනී. මෙය දළ දේශීය නිෂ්පාදන ආදායමෙන් 1% පමණ ආදායමකි. මෙම කුට්ටිය නැති කර ගැණීමට කුමන රජයක් වුවද කැමති වන්නේ නැති බව පසුගිය වසර හැට හතක් තිස්සේ කියවන අයවැය තුලින් නිරීක්‍ෂනයවේ.

ආසියතිකයන් බොහොමයක් කියවන කෞටිල්‍ය සහ චණක්‍ය මත්පැන් බොන්නා සහ මස් කන්නා සලකන ලද්දේ පහත් චර්යා රටා දරන්නන් ලෙසය.ඔවුන්ගේ නිර්දේශයන් තුල මත්පැන් රාජ්‍ය පාලන ව්‍යාපාරයක් වු අතර ප්‍රසිද්ධ ස්ථාන වල මත්පැන් පානය  තහනම් විය. අපේ රාජ්‍ය පාලකයන් මේ නම් ඉහලතැන් ලා ගරු කරන අතර පාසල් සහ ආගමික ස්ථාන වලට මීටර් 500ක් ඈතින් මත්පැන්එලක් ස්ථාපනය කිරීමට සුදුසු බව පමනක් පවසා සැනසී සිටින්නේය.මධ්‍යසාර පිළිබදව විවිධ කතා ඇති අතර ඉන් බිදක් මේ සටහනතුල ඇති බව සිහිපත් කරමින් අදට නතර වන්නේය.

notes of imaginary