ශ්‍රී ලංකාවේ තේ කෝප්පයේ ඉතිහාසය.

ශ්‍රී ලංකාවත් තේ දල්ලත් අතර ඇත්තේ සුවිෂේශ සම්බනධයකි. අපේ රටේ වානිජ වගාවන් අතර කෝපි යුගය අවසන් වන්නේ තේ යුගය ආරම්භයෙනි. 1867  අක්කර 19 ක භූමි භාගයක  වගා වකින් ආරම්භවු තේ වගාව පසුකාලීනව අක්කර 1,87309 ක පමණ භුමි ප්‍රමාණයක් අත්පත් කර ගත්තේය.තේ වගාව පිළිබදව උතුරු ඉන්දියාවේ  අත්දැකීම් සමග 1867 දී ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි ජේම්ස් ටේලර් නම්වු යුරෝපීයා ලූ කොන්ඩෙරා වතුයායේ  ඔහුගේ ප්‍රථම අත්දැකීම් පර්යේෂන වගාව ආරම්භ කල බව සදහන්ය.

ජේම්ස් ටේලර් නිපදවූ තේ ලන්ඩනයේ වෙන්දේසියකදී ඉතා හොද මිලකට අලෙවි විය. මේ අලවි වාර්තා  ශ්‍රී ලංකාව පුරා  තේ වගා කිරීමට උත්ප්‍රෙරකයක් විය. 1873 සිට 1880 දක්වා කාලය තුළ පවුම් 23ක වටිනාකමක් වු   තේ නිෂ්පාදනය  1890 වන විට ටොන් 22,900 ධාරිතාවක් අත්පත් කර ගෙන තිබිණි.

1960 දක්වා ශ්‍රී ලංකාවේ වූ බොහෝ තේ නිෂපාදන ආයතන බ්‍රීතාන්‍යයන්ට අයත් ඒවා විය. "ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ පනත" හදුන්වා දීමෙන් අනතුරුව, මෙම තත්වය වෙනස් විය. සියළුම විදේශික වගාවන් රජයට අත්පත් කරගත් අතර 1990 දක්වා ආයාලයේ ගිය අතර  සිට නව කළමනාකරනයකට පත්ව කර්මාන්තය රාජ්‍ය  සහ පෞද්ගලික ආයතන අතර බෙදී ගියේය. බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් ආරම්භ කරන ලද වතු 1960 දී රජයට පවරා ගන්නා ලදී. නමුත් එතැන් පටන් පෞද්ගලීකරනය වී වර්තමානය වන විට  වතුකර කීපයක් හෝ තේ වත්තක් හෝ හිමි "වැවිලි සමාගම්" මගින් කළමනාකරණය පවත්වා ගෙන යයි.

අද වන විට ජාත්‍යන්තර තේ වෙළද පලේ ලිප්ටන් , සර් වින්ස්ටන් සහ අහ්ලන් යන තේ ‍සන්නාම තේ ලොව පුරා ප්‍රකට ශ්‍රී ලාංකික තේ වර්ග වේ.

ශ්‍රී ලංකාව ලොව තුන්වෙනියට විශාල වශයෙන් තේ නිශ්පාදනය කරන රට ලෙස ජාත්‍යන්තර නිෂ්පාදනයෙන් 9%කට හිමිකම දරන අතර ගෝලීය අවශ්‍යතාවයෙන් 19%ක පමණ කොටසක් හිමිකම් කියන  ලොව ප්‍රධානතම අපනයන කරුවෙකි.

භුගෝලිය පිහිටීම අනුව ශ්‍රී ලංකා තේ උඩරට තේ, මැදරට තේ සහ පහත රට තේ ලෙස කාන්ඩ 3කට බෙදේ.

notes of imaginary

හන්තාන අඩවියේ මැදුරු කුළුනු සුදු සදළු තලා පිස - විශාරද නන්දා මාලණි

හන්තාන අඩවියේ මැදුරු කුළුණු සුදු සදළු තලා පිස

හන්තාන අඩවියේ මැදුරු කුළුනු සුදු සදළු තලා පිස

මේ එන්නේ ප්‍රේමයේ සුවද නොවේ.

හන්තාන අඩවියේ කුසුම වදුල  තුරු සිරස හමා ගෙන

මේ එන්නේ ප්‍රේමයේ සුවද නොවේ.

කුසින් අඩක් දල අහරින් සකසා

කෙසග සිරුරු  රළු යහනේ සතපා

අනියත් හෙට ගැන සිතමින්

විද්‍යා ශිල්ප වන පොත් කරනා

මානව මනවිකාවන්ගේ 

නලියන රුධිරයේ උණුසුම් සුසුම

ප්‍රේමයේ සුවද නොවේ.

හන්තාන අඩවියේ මැදුරු කුළුනු සුදු සදළු තලා පිස

මේ එන්නේ ප්‍රේමයේ සුවද නොවේ.

හන්තාන අඩවියේ කුසුම වදුල  තුරු සිරස හමා ගෙන

මේ එන්නේ ප්‍රේමයේ සුවද නොවේ.

පීඩනයෙන් පැනසර හිස ඔසවා 

පෙරමුන ගත් වරදට වෙඩි සැර කා

මළ සොයුරන්  සිහිකරමින්

විද්‍ය ශිල්ප කලා වනපොත් කරනා

මානව මනවිකාවන්ගේ 

 පුපුරන මනසේ කකියන පැතුමයි 

ප්‍රේමයේ සුවද නොවේ.

හන්තාන අඩවියේ මැදුරු කුළුනු සුදු සදළු තලා පිස

මේ එන්නේ ප්‍රේමයේ සුවද නොවේ.

හන්තාන අඩවියේ කුසුම වදුල  තුරු සිරස හමා ගෙන

මේ එන්නේ ප්‍රේමයේ............................... සුවද නොවේ.

notes of imaginary

ඔන්න බබෝ ඇතින්නියා.

 සම්ප්‍රදායික නොවු නැළවිලි ගීතයක් පල කරමින් සීයෝ කල අත්හදා බැලීමක් නැවත බලන්න.. ඊයේ වියමනේ පල කලෙමි.

මේ නැළවිලි ගීතද පුංචිත්තා නිදිකරවීමට  සීයෝ යොදා ගන්නේ ඒකාකාරි ශබ්ද රටා ඇසීමෙන් පුංචිත්තා අසහනයට පත් නොකරන්නට සිතාගෙනය.

මේ නැලවිලි ගීත පදවැල් කාලීනව අදට කොහොමවත් ගැලපෙන්නේ නැත.ද රට යන අම්මලා අද නැති තරම්ය.අම්මලා සුපර් මාකට් එකෙන් පලා පලතුරු ගෑස්  සිලින්ඩර් උස්සාගෙන ත්‍රිවිලරයෙන් ගෙදර එන්නේ පඩි වැඩිකරන්න වෘත්තීය සමිති කාරයින්ට උපදෙස් දෙන සිතිවිල්ලේය.

මාත් පුංචිත්තාත් මේ වාද විවාද මායිම් නොකර  සුව නින්දකට දොර විවර කරගන්න තැත් කරන්නේ ලෝක‍ය සරල බවේ සිට සංකීර්නවීමට දරනා උත්සහාය ගැන සිතමින්ය.

ඔන්න බබෝ ඇතින්නියා

ගල් අරඹේ සිටින්නියා

ගලින් ගලට පනින්නියා

පුතුට බයේ දුවන්නියා

දොයි දොයි දොයි දොයිය පුතා

බයි බයි බයි බයිය පුතා

නුඹේ අම්මා කිරට ගියා

කිරි එරවා එන්ට ගියා

කිරි මුට්ටිය ගඟේ ගියා

ගඟ දෙගොඩින් කොක්කු ගියා

අතට වෙරළුඇහිද ගෙනේ

ඉනට පලා නෙලා ගෙනේ

බරටම දර කඩාගෙනේ

එයි අම්මා විගසකිනේ

ලිඳ ළඟ මී අඹ අත්තේ

දසයකි ගෙඩි එක ඉත්තේ

ඉන් එකකුත් ඇත පුතාට

ඇත්නම් සැතපී ගත්තේ 

  දුවේ නුබේ ලොකු අම්මා

අතේ වලල්ලක් දැම්මා

නැතේ අගය එහි නිම්මා

දුවේ මගේ නිදි යම්මා

අතට වළළු කොහෙන් දුවේ

කරට මාල කොහෙන් දුවේ

ඉනට සේද කොහෙන් දුවේ

නැළවී නිදියන්න දුවේ.

  

නුබේ අම්මා කොතන ගියේ

පතන කැලේ  දරට ගියේ

දර අරගෙන එන්නට ගියේ

ඒ එනකල් නුඹ දොයියේ.

නුබේ අම්මා කොතැන ගියා
කොහිල විලේ පතට ගියා
පත් උදුරා එන්ට ගියා
එන්ට නැතිව පමා  ගියා

සුරතල් දරු බිය වෙති
කුරුළු පැටවු නො හඩති
නැළවිල්ලෙන් කම්නැති
කිරිල්ලෝද සැතැපෙති

තොටිල්ල සැම සුව පිරි
පැද්දෙයි තාලෙට සරි
අසමින් ගී සුමි හිරි
නිදන්න  පුත රන් කිරී

 කන්දක්‌ ගිනි ඇවිලෙන්නේ

හැන්දක්‌ කිරි බීපන්නේ
නැන්දයි නුඹ නලවන්නේ
නින්දක්‌ නිදියා ගන්නේ

 ඔන්න බබෝ ඇතින්නියා

ගල් අරඹේ සිටින්නියා
ගලින් ගලට පනින්නියා
බබුට බයේ දුවන්නියා

පුතා මගේ හරි හපනා
දවසට කොළඹට යනවා

පවුම් තිහක්‌ පඩිකනවා

ඉන් පවුමක්‌ මට දෙනවා

උඹෙ අම්මත් ඉතා කළුයි
නුඹෙ අප්පත් ඉතා කළුයි
නුඹ නලවන මාත් කළුයි
නුඹ විතරයි තල එළළුයි

ලොවේ     පුතුන් බොහොම ඇතා

 ව ඩා      නැලෙව්වත් අඩතා

 මගේ පුතා එහෙම නැ තා

 නාඩා  නැලවියන් පු තා

දොයි දොයි දොයිය බබෝ

 බයි බයි බයි බයිය   බබෝ

ක න් ද  ක්  ගිනි ඇවීල ගෙනේ

 හැ න් ද  ක්  කිරි බීපන්නේ

 නැ න් ද ක්   නුඹ නලවන් නේ

 නි න් ද  ක්  නිදි යා ගන්නේ

 දොයි දොයි දොයි දොයිය බබෝ

 බයි බයි බයි බයිය බබෝ

ඔන්න බබෝ හොරුඑනවා

 අඬන ලමයි අල්ලනවා

 කරේ තියාගෙණ යනවා           / ( අල්ල අල්ලා  විකුනනවා )

 උ න්   විකුණා රා බොනවා          / (විකුන විකුන රා බෙනවා)

notes of imaginary

පුංචිත්තාට ගැයු ගී

පුංචිත්තා සමග දවස ගෙවන මීදුමට ඔහුගේ ක්‍රියාකාරකම් වලට සහයෝගය දෙමින් දවස ගෙවා ගන්නට සිදුව ඇත. පාන්දර “ සීයෝ “ කියාගෙන අවදිවී  සීයා සොයා ගෙන විත් අත්අඩංගුවට ගන්නා පුංචිත්තා සීයා නැවත අත්අඩංගුවෙන් මුදවා හරින්නේ රාත්‍රීයේ නින්දට  අම්මා තුරුලට යාමෙනි.

මීදුමට දවසේ ඇත්තේ එකම කාලසටහනකි. දහවල පැය දෙකක පමණ විවේක කාලයක් කාලසටහනේ ඇතත් ඒ කාලය පුංචිත්තාගේ නින්ද කඩනොවීමට ඇද ඉද්දර සීරුවෙන් සිටීමට සිදුවන බැවින් එයද  stand by වර්ගයේ විවේක කාලයකි.

පුංචිත්තාට අවශ්‍ය නිසාම පාඩම් කරගත් ගීතිකා පුංචිත්තාට නින්ද යන තෙක් ගායනා කිරීමද  “සීයෝ ” ට පැවරී ඇති රාජකාරියෙකි. මේ ගීතිකා සමහර ඒවා නැලවිලි ගීතය. තවත් සමහර ගීත නැලවිලි ගීත ස්වරයෙන් ගායන කරන වෙනත් ගීතය. ආදරය සෙනහස ශබ්ද රසයට එක්ව ඇසෙන විට නැලවිලි ගීත නොවුවත් ඒ ගී හඩ පුංචිත්තා නිදිසුවය කරා රැගෙන යාමට සමත්ය.

ඉතා ගැඹුරෙන් නැලවිලි ගීත කතා කරන්නට ඕනා වුනත් අද මේ වියමන වෙන් කරන්නේ පුංචිත්තා නිදිසුවය කරා කැදවා ගෙන යන්නට මීදුම යොදා ගන්නා අසම්මත නැලවිලි ගීයක පදවැලක් පලකරන්නටය.

මේ පදවැල චන්ද්‍රරත්න මානවසිංහයන් විසින් රචිතය. එවකට ගුවන් විදුලියේ ගීතයක් ලෙසද ප්‍රචාරය වුවා මීදුමට  මතකය. නවීන පද්‍ය සංග්‍රහය නම් පාඨග්‍රන්ත්‍රයේ මේ ගී වැල පලවී තිබුනේ අපොසප සාමාන්‍ය පෙල සාහිත්‍ය විෂයය නිර්දේශය සදහා තෝරා ගත් නිසාවෙනි.

පසුකාලයේ  ( 1977 න් පසු )සාහිත්‍ය කන්න බැරි නිසා දරුවන්ට ඉගැන්වීම අත්හිටවු බවත් සිහිපත් කලයුතුය.

මොනවද අම්මේ අකුරු ජාතියක්
මල් පෙති වල කවුදෝ ලියලා
කවුරුද අම්මේ මේවා ලියන්නේ
පාට පාට ඉරි හැඩ ගහලා

පුතා දන්නෙ නෑ හඳ ඇති කාලෙට
වනන්තරේ හරි වැඩ කෙරෙතී
බෝසත්වරු බණ කතා කියද්දී
වන දෙවඟනො මල් වල ලියතී

මේ වගෙ ලස්සන පාට අපට නෑ
කොතැනින් මේවා ගෙන එන්නේ
කොහොමද අම්මේ මේව කියන්නේ
මට නෑ මොකවත් තේරෙන්නේ

ඉර පායන කොට ඉර බැස යන කොට
පාට වළාකුළු ඇත අහසේ
ඒවායින් මේ මල් පැහැ ගන්වයි
ඒව කෙරෙන්නේ හොර රහසේ

අම්මෙ අම්මෙ අර පුංචි කුරුල්ලෝ
කිචි බිචි ගා මොනවද කියතී
උන් දන්නව ඇති මේ මල් වල ඇති
පුංචි අකුරු නිතරම බලතී

ඔව් මගෙ සූකිරි පුංචි පුතේ ඔව්
කුරුළු ගීත වල රස මතුවේ
එක එක තාලෙට කියන කියන දේ
මල් කොළ වල තව තව ලියැවේ

බිම බැලුවත් මල් උඩ බැලුවත් මල්
පුංචි කුරුල්ලන් ඉගිලෙනවා
සෑමදාම ඇයි මෙහෙමම නැත්තේ
මල් ද කුරුල්ලන් කොහි යනවා

බුදු හාමුදුරුවො ඉපැදුණු කාලෙට
කවදත් ඔහොමයි පුතුනි මගේ
මිනිසුන් වාගෙම සත්තුන් වාගෙම
මල් කොළ වලටත් සතුට නැගේ

notes of imaginary