වැස්ස ලගයි .

ඔන්න ඹක්කෝම්බර් මාසේ ඉවරයි. මේ ලබන්නේ නොවැම්බර් මාසේ .

කාලගුණ දෙපාර්තමේන්තුව කොයි බයිලාවක් ගැහුවත් අපේ කිරිමොහොට්ටාල මාමනම් අහස දිහා බලාගෙන කියන්නේ දැන්නම් නැගණහිරෙන් වැස්ස ඔන්න මෙන්න කියලා .

මොහොට්ටාල මාමගේ අනාවැකිය හරියට හරි යනවා .මොහොට්ටාල මාමාගේ පරම්පරික දැණුම දැන් කාලේ නවීන උපකරන යොදා ගන නිර්වචනය වෙන්නේ වෙනත් විධියකට. මාමා පොහොන . තල වැස්ස , පෙරහැර වැස්ස කියලා හදුන්වන වැහි කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවට අතුරු මෝසම් , බෙංගාල බොක්‌කේ හටගන්නා වාසුලි සහ අවපාත ,කැළඹීම්  වෙනවා.

ප්‍රධාන මෝසම් දෙක තුළත් ඒ මෝසම් එළැඹීමට පෙර කඩා පහත්වන අතුරු මෝසම් කාල දෙක තුළත්, බෙංගාල බොක්‌කේ නිතර දෙවේලේ හටගන්නා වාසුලි සහ අවපාත නිසාත්, හඳුනා ගත නොහැකි සහ හඳුනා ගැනීමෙන් කිසිදු වැඩක්‌ නැති කාරණා බොහොමයක්‌ නිසාත් සමහර විට අවුරුද්දේ දවස්‌ තුන්සිය හැටපහ පුරාම අපේ  රටේ කොහේට කොහේට හරි වහිනවා. අනෙක් රටවල් වලට වඩා අපේ රටේ වෙනස ඒකයි. රටේ කොතනක හරි තුන්සිය හැටපස් දවසේම උපවාසයක් ,සත්‍යග්‍රහනයක් තියෙනවා වගෙයි අපේ රටේ වැස්සත්.

අයනීකරණය වූ වළාකුළු එකිනෙක ගැටීමේදී හටගන්නා වෝල්ට්‌ ලක්‍ෂ ගණනක්‌ බලසම්පන්න විදුලි දහරා භූමිගත වීමේ ක්‍රියාවලිය අකුණක්‌ කියලා  ඉතාම සරල ලෙස නිර්වචනය කරනවා. අපේ රටේ දශක ගණණාවක් තුල සිදුවෙමින් පවතින පාරිසරික වෙනස් වීම් නිසා  අකුණු අවදානම  තව තවත් වැඩිවෙලා.

කාලගුණ විද්‍යාඥයන්ගේ  අත්දැකීම්වලට අනුව ලංකාවේ අකුණු සහිත වැසි  වැඩිම කාලය වන්නේ අප්‍රේල් මාසය යි. මොට්ටාල මාමා කියන්නේ “බක් මහටයි හෙන අකුණු ගහන්නේ බොලව්”  කියලා. මේ තත්වය මැයි දක්වාම පවතිනවා. ඊළඟට ඔක්‌තෝබර් සහ නොවැම්බර් මාසය . මේ අකුණු බලපෑම් නැගණහිරට මධ්‍යම කදුකරයට අඩුයි කියලා හිතෙනවා.  දෙසැම්බර්  මාසේ මහ වැහි කාලයේ හෙන අකුණු පාත්වෙනවා වැඩියි.  

කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ වෙබ් අඩවිය මගින් හෙළිවන පරිදි මෙයට අමතරව හැම මාසයකම අකුණු හටගන්නවා දිවයිනේ යම් යම් පුදේශවල ( මෙහෙම කියන්නේ කාලගුනේ ) .

මොහොට්ටාල මාමා ප්‍රගතිශිලියෙක්. මාමා ඔනෑ එකටයි එපා එකටයි බනින්නේ  ජේ.ආර්. මහත්තයාට . අකුණු අනතුරු වැඩි වෙන්න හේතුවත් ජේ.ආර් මහත්තයා . 1977 න් පස්සේ  මේ  රටේ අකුණු අනතුරු  වැඩි වු බව මොහොට්ටාල මාමාගේ තර්කයක්.ඡේ. ආර්. ජයවර්ධන මහත්තයා දැන් කාලේ වගේ  බටහිරට ගැති බලවේග සමඟ එකතු වෙලා  අකුණු හටගැනීමේ ව්‍යාපාරයක්‌ සංවිධානය  කලා කියලනම් මාමා කියන්නේ නැහැ. විවෘත ආර්ථිකයත් එක්ක රටට ගොඩ බැස්ස  ගෘහ විදුලි උපකරණ  නිසා  විදුලි අකුණු අනතුරු වැඩිවුනා කියලා මාමා කියනවා.

ඉස්සර නම් අකුණු සහිත වැසි පවතින අවස්ථා වල උස ස්ථාන වල ,  වැස්සට ගස් යට ,කුඹුරුවල ඉන්න එපා කියලා උපදෙස් දෙනවා. දැන් ඒවටත් තව සංශෝධන එකතු කරගන්න කාලේ ඇවිත්. අපේ ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාවත් කාලගුනේට ඕන විදියට වෙනස් වෙනවා වගේ.

1980 න් පසු   අපේ රටට රූපවාහිනිය ආවනේ. මේකටත් ඉතින් ජේ.ආර් මහත්තයා වැරදි කාරයෙක් වෙනවා. රූපවාහිනිය රටට ගෙනාපු නිසා. හෙණ එකක්‌ නොව හෙණ හතක්‌ ගැහුවත් ටෙලිනාට්‍ය ,  ස්ටාර්ලාගේ වැඩකිඩ බැලීම නම් කොහොමවත්  අපේ ඇත්තන්ට අත්හරින්න බැහැ. ඉතින් අපි ජීවිතේ අණතුරේ කියලා ගුගුරමින් වහින මහ වැස්සේ පවා ටෙලිනාට්‍ය ස්ටාර්ලාගේ වැඩ බලනවා. ගෙදර වහලයේ තිබෙන රූපවාහිනි ඇන්ටෙනාව දිගේ බහින අකුණු රූපවාහිනිය ද පුපුරුවා එය නරඹන දෙතුන් දෙනකු මරා තවත් හත්අට දෙනකු අබ්බගාතයන් බවට පත් කරයි කියලා නිකමටවත් හිතන්නේ නෑ .

මොහොට්ටාල මාමාට නිතර දෙවේලේ ගෙදර නැන්දම්මා  පුපුරවන අකුණු වලට හුරුවෙලා “මම නම් කම්මලේ බල්ලා වගෙයි බොලව්” කියලා  කියන ගමන්ම  මෙහෙමත් කියනවා .

වහින වෙලාවට  නම් අපේ පොඩී එකී බනිද්දී  වයර් කෑලී ඔක්කොම රූප පෙට්ටියෙන් ගලවා දානවා ඕන් මං .

අකුණුවලින් සිදුවන අනතුරු සහ ජීවිත  ඉරණම ගෙදර තිබෙන විදුලි උපකරණ සමඟ බද්ධව තියෙනවා .වහින වෙලාවට අපි සැලකිලිමත් වුවහොත් මේ අනතුරු වලක්වා ගන්න පුළුවන්. ඔය ඔක්කොම  ගෘහ විදුලි  උපකරන වල විදුලිය විසංධි කරලා දානවා නම් !.

notes of imaginary

මීදුම හැට පහයි.

මීදුමටත් අද විශේෂ  දවසක්.

1948 පෙබරවාරි මාසේ 04 වෙනිදා මේ අපේ රටට නිදහස ලැබෙනවා.

ටොප් හැට් දාපු වවුල් පස්සක උලක් වගේ කබා කුරුත්තු ඇදපු මහත්තුරුන්ගේ දේශපාලනය  මේ බිමේ පැලවෙනවා.

මේ අසිරිය බල බලා ඔක්තෝම්බර් මාසේ 27 දා මධ්‍යම කදුකරයේ බස්නාහිර බෑවුමේ පසල් දනව්වක  මීදුම මෙලෝ එලිය දකිනවා. මේ පින්වත් කුමරාට උපදින කොටම  වර්ග අඩි දෙසීයයක විතර ගොම මැටි ගාපු ගෙබිමකුයි හිසට  පිදුරු වහලකුයි  හිමිවෙනවා.

මේ  අසිරිය සිදුවී අවුරුදු හැටපහක්වු  බව සිහි කරන්න අද කොළඹ - කටුනායක අධිවේගී මාර්ගය විවෘත කලා ! . කියලා මීදුම  කියන කොට අහගෙන ඉන්නා අය කියනවා උඹට පුළුවන්ද එච්චර වැඩක් කියලා !.

මට බෑ තමයි.

ඒත් අපි ජීවත් වෙන්නේ ඒ වගේ සිහින ලෝකෙක කියලා කවුරුවත් හිතනවයැ.

1948 පහුවෙලා අවුරුදු අටකට පස්සේ 1956 දී මහ පෙරලියක් වෙනවා. මේ පෙරලිය සමරන්නේ හැන්දෙන් ගෑරුප්පුවෙන් කිරිබත් කාලා. එකාල වන විට  මටත් අවුරුදු අටයි. ඊටත් අවුරුදු දෙකකට පස්සේ මම අපේ තාත්තගේ අතේ එල්ලිලා මහ පෙරලිය කලා කියන වීරයාගේ දේහය බලන්න රෝස්මීඩ් ප්ලේස් එකට වැල නොකැඩී ඇදිලා තිබුන මිනිස් ගගට එකතු වෙනවා.

කාලය ගෙවීලා යනවා. 1973  අප්රේල් 13 වෙනිදාවක අපෙන් වෙන්වී ගිය ඩඩ්ලි සේනානායක අගමැතිතුමා වෙනුවෙන් කදුළු වගුරපු ජනතාව මට සිහිපත් වෙනවා. එතකොට අවුරුදු විසි පහක් වුන ඡන්ද දායකයෙක්.   1993 මැයි පළවෙනිදාවක මහ මග පිපුරන බෝම්බයකින් මිය ගිය ආර් . ප්‍රේමදාස ජනාධිපති තුමා වෙනුවෙන් රතිඥ්ඥා පත්තු කරනවා. අවුරුදු හතලිස් පහක පරාසයක් තුල කාලය  වෙනස් වෙලා සමාජ විඥාණය මේ විදියට ගිණි ගන්නවා.

මීදුම මේවා අහමින් දකිමින් පාසල් යනවා. අම්මට තාත්තට සහෝදර සහෝදරයින්ට අසල්වාසීන්ට විශේසිත අයට  ආදරය කරනවා.  අන්තිමට ශේෂ පත්‍රයක් නොදැක  ගිණුම් වසා දමනවා.

රස්සාවල් හොයනවා. රස්සා  වෙන්නත් රස්සාවල් කරනවා- අතහරිනවා   අයෙත් හොයාගන්නවා .විවාහ වෙනවා . දරුමල්ලන් මුණුපුරන් දකිනවා.

අත්හැරීම දුකක් ශෝකයක් ඇති කරගන්නේ නැතිව උපේක්‍ෂාවෙන්ම අත්හරිනවා.

ඒ නිසාම ජීවිතය සැනසිලි දායක තැනක් ලෙස  දකිනවා.

 පහුගිය වසර කිහිපයක් තිස්සේ  පනහේ දශකය පහුකරගෙන ඉදිරියට යන්න තතතන සගයින්  එකායි ! දෙකායි !!  කිය කියා ඇද වැටෙනවා දකිනවා. අහනවා.  ඒ සහෘදයින් වෙනුවෙන් ඇතිවුන ශෝක සුසුම්  විදගෙන  තවමත්  මීදුම නොදැවී ඉදිරියට ඇදෙනවා .

මේ මැදියම   දොලොස් පැයේ  ඉදන් මෙහෙම ගෙවුන ජීවිතයට අවුරුදු හැටපහක් පහු වෙනවා  .

මේ දකින්නේ හීනයක්ද ? .

මීදුම තවමත් අද දවස විශේෂිත දවසක් ලෙස හිතමින් ඉන්නවා.

notes of imaginary

බේබද්දන්ගේ උසාවිය.

ජීවිතේ මතක් වෙන්නේ අසරනව මරණ මංචකයට යන කොට. කොයි කවුරු වටවෙලා හිටියත් මේ ගමනත් අපට එක්වෙලා යන්න බැහැ. ඒක ප්‍රාර්ථණාවක් විතරයි. මේ ගමනත් අපිට තනි තනිව යන්න වෙනවා  කියලා ජීවිතයත් එක්ක හරඹ කරන කොට කවුරුත් හිතන්නේ නෑ.

යාළුවෝ තුන්දෙනෙක් හිටියා . මේ තුන්දෙනා මගේ අසල්වාසීන්. මෙයාලගේ ජීවිත වලට හරඹයක් තිබුනේ නෑ. ඒ වගේම මේ තුන්දෙනාගේ ජීවිතවලට වටිනාකමක් ඒ ගොල්ලන්ට වත් තිබුනෙත් නෑ.

එක්කෙනෙක් සමන් කියමු. අනිත් එක්කෙනාට සුමනේ කියමු . ඊලග කෙනා සමරේ කියමු. මේ තුන්දෙනාගෙම නියම නම් මේවා නෙමෙයි. මේ තුන්දෙනා පිලිවෙලින් පසුගිය මාස තුන හතර කාලයේ තමන්ගේ අවසන් සුසුම වා තලයට එක් කරලා මේ ලෝකය අතහැර ගියා.

සමන් සහ සුමනේ යමක් කමක් තිබුන  සල්ලිකාර පවුල් දෙකක උපන් පුත්‍රයෝ දෙන්නෙක්. මේ පවුල් දෙකටම පොදු ගුණාකාරය වුනේ අම්මලා තාත්තලා එකතු තරගත්ත ඉඩකඩම් යාන වාහන අම්මා තාත්තා වියෝවීමෙන් අනතුරුව සහෝදර සහෝදරියෝ අතර බෙදා ගැණිම.  පසු කාලෙක පවුලේ සාමාජිකයෝ තම තමනගේ කොටස් වෙන් කර ගෙන සමහර ඒවා විකුනලා මුදල් බවට පත් කරගෙන විසිරිලා ගියා.

සමරේ මේ මොනවටවත් නැහැ. උපන්නෙත් දුප්පතෙක්ව අසරනව. මිය ගියෙත් ඊටත් වඩා අන්ත අසරනව.

මේ තුන්දෙනාගේ මිත්‍රත්‍වය එක එකාට අමුනපු දම්වැලක් වගෙයි.  තුන්දෙනාම නැගණහිරෙන් හිර නගින කොට අතට ගන්න මත්පැන් බෝතලය බිම තිබ්බේ බස්නාහිරෙන් හිරු අස්ථානව ජීවිතය තාවකාලිකව නිදිගත් විටදී. සමහර දාක සමන් සුමනෙගේ නවාතැනේ. තවත් දවසක  සුමනේ සමන්ගේ නවාතැනේ. සමරේට නිවසට යන පුරුද්දක් තිබුනා . ඒ දරුවන් දෙන්නෙක් සමග බිරිදක් හිටි නිසා  වෙන්න ඇති.  නිවසට යන්න සිතුවිලි තිබුනත් නිවසට  යන ගමන කෙලවර වෙන්නේ පාරේ හෝ අගුපිලක. එහෙමත් දවසක තමයි ගෙදරට යවෙන්නේ.

සමරේගේ  බිරිද දරුවන් දෙදෙනාත් එක්ක ජීවත්වෙන්න තියෙන ඔනෑකමටත් දවස රැකෙන්නත්  කූලී වැඩකලා.

සමරේ පාන්දර අවදිවුනාම කාගේ හරි වත්තකට පැනලා රම්පේ කරපිංච පුවක් වල්ලක් ගැට පොලොස් ටිකක් කඩා ගෙන උරේ තියන පෝර මල්ලට පුරවා ගෙන කාට හරි විකුනලා  bed tea  එක බොන්න බාර් එකට  නැත්නම් තැබෑරුමට යනවා. ( මතට තිත නිසා අවිධිමත් නිෂ්පාදන අපේ පැත්තේ නැහැ) මුණ කට හෝදා ගන්නේත් නැතිව කොණ්ඩේ පීරන්නේත් නැතිව බුලත් කෙල පෙරා ගෙන මළපෙරේතයෙක් වගේ පාන්දරම ප්‍රාතීභූත වන්නේ මේ මළ කෝලම . බාර් එකේ කොල්ලා සමරේ  පාන්දර දැක්කම මුමුනනවා.

බාර් එකේ කොල්ලට සමරේ දකින එකත් අප්‍රියාවක්. මේ සමරේගේ  උදේ වරුව.

හවස් වරුව පටන් ගන්නේ හතරට විතර.  මොන මොනවා හරි කරලා හවස් වරුවෙත් රුපියල් පන්සීයක් විතර හොයා ගන්නවා. (සමහරුන්ගෙන් ආධාර ඉල්ල ගන්නවා)  බාර් එකට එන සමරේ කාලක් වීදුරුවට වක් කරගෙන වෙවුලන අත්දෙකෙන්  දගලන කටට වක්කරගන්න වාරු නැති නිසා   ස්ට්‍රෝ එකකින් වීදුරුව මේසේ උඩ තියා ගෙන එක දිගේ ඇද ගන්නවා . තව කාලක ‍කුප්පියක්  පෝර උරේට දාගෙන යාළුවන්ගේ තිප්පලට යනවා.

එයාගේ එදා දවස එදාට ඉවරයි.

උදේ දහය වෙන කොට සුමනේ බාර් එකේ. දත් ගලවන්න පුළුවන් අයත් එක්ක සමහරදාට. සමහරදාට සුමනේගේ දත් ගැලවෙනවා.අවුරුදු ගානක් තිස්සේ මාපිය උරුමය කොටස් කරලා ටිකින් ටික බිලා ඉවර කරලා  අන්තිමට  අම්මාට අයිති ගොඩනැගිල්ලකින් ලැබෙන කුලිය ඉවර වෙනකම් මාසේම බොනවා. පුදුමය මේ උන්නැහේලාට කන්න ඔනි නැහැ. ඉර ගල වැටෙන කොට තවත් බාගයක් ඔතා ගෙන ත්‍රී විලර් එකකින් තමන්ගේ පරම්පරාවේ ලොකු කම ගමට බෙදමින් පල්ලම් බහිනවා නවාතැනට.

ඒ තමයි සුමනෙගේ දවසක කෙළවර !.

මේක සුමනේ සම්බන්‍ධ අතුරු කතාවක්.

මීට අවුරුදු තුන හතරකට ඉස්සෙල්ලා මෙයත් එක්ක බීලා නිදාගත්ත කෙනෙක් උදේ පාන්දර බෙල්ල හිරවෙලා මැරිලා . වෙච්ච දෙයක් දන්නේ නෑ. සුමනේ කියන විදියට රෑ ඌරෙක් නවාතැන් පලට කඩා වැදිලා. ඌරා මරලා දාලා . උදේ තමයි දන්නේ එයාත් එක්ක එක තැන නිදාගත්ත සහෘදයායි මරලා තියෙන්නේ ඌරා නෙමෙයි කියලා. !.

අන්තිමට කියන්නේ ඉතිරිවුනේ සමන්ගේ වංශකතාව.

සමන්ගේ තාත්තා මීට දශක හය කටත් පෙර  බේරුවල පැත්තෙන් අපේ ගමට සේන්දුවුන ව්‍යාපාරික චරිතයක්. එතුමාත් දෙවනි පරම්පරාවට වියපැහැදම් කරන්න හරි හම්කරලා ස්වර්ගස්ත වුනා .  මීට අවුරුදු දහයක් පහලොවකට ඉස්සර. ඉන් පස්සේ  දූ දරුවෝ දේපල බෙදා ගෙන විසිර ගියා. සමන් තනිකඩයා. සමන්ගේ කොටස පරාන භුක්කිය තියාගෙන සහෝදරියකට හිමිකම් පැවරුවා.

ගොඩනැගිලි තුනක් හිමිකාරයෙක් වුන සමන් එක් ගොඩනැගිල්ලක් පදිංචියට තියාගෙන අනෙක් දෙක කුලියට දීලා ලැබෙන ආදායම කාලා බීලා විනෝදයෙන් කාලය ගෙවලා දැම්මා. මෙයත් උදේ පාන්දර ඉදන්ම රැකියාවට වගේ  කලේ පෙර ආත්මයේ ගත්ත ණය ස්කාගාර සමාගම් වලටත්  රජයටත් පොලිය සමග ගෙවීම.

හැන්දෑව ලබන වත් එක්ක මේ තුන්දෙනා එකතු වුනා තමු තමුන් ගෙනාපුව බෙදා ගෙන ආයෙත් බොන්න පටන් අරගන්නවා තමුනුත් නොදන්නා විදියට  කොහේ හරි වැටිලා නිදා ගන්නවා.

සමරේ පසුගිය සතියේ මියගියා. මිය යනකොට වයස අවුරුදු හතලිස් පහක් වෙන්න ඇති. මිය යන්න හේතුව පිලිකාවක්.

සුමනේට එරෙහිව මීණිමරුම් චෝදනාවක්  මහාධිකරණයේ විභාගවෙමින් තිබියදී මින්   මාස කිහිපයකට උඩදී අධික බීමත් කමින් නිවසක අගුපිලක ස්වභාවික මරණයක් හිමිකර ගෙන තිබුනා. ඔහු මිය යන විට අවුරුදු පනහක් විතර  වෙන්න ඇති.

සමන්  අවුරුදු හැට අටක් පමණ ජීවිතය ගෙවා දින ගණණක් රෝගීව  නිරාහාරව  තමන්ගේ නවාතැනේ ඇදක ම මියගියා.  පළමුව මිය ගියේ ඔහු නිසා  සමරේත් සුමනේත් අවසන් දින දක්වාම ඔහුට තනිරැක තිබුනා.

ඇත්තටම අපිට මේ චරිත කතා වලින්  ඉගන ගන්න තියෙන්නේ මොනවද ?.

ඔයාලට නිගමනය කරන්න ඉඩ තියලා අදට මීදුම  නතරවෙනවා.

notes of imaginary

අත්තම්මා අපෙයි.

අවර දිග සිතිජයෙන්
බැස යන
හිරු
මා ය
ඔබ
පෙරදිග අහසින්
නැගෙන හිරු ය.

ඔබ
පිපෙන විට
සුදු මුදු මලක් ව
මා
නටුවෙන්
ගිලිහෙන මිලානවු
මලක් විය.

පියවරින්
පියවර
ලෝකය ඔබ නෙතින්
සුන්දරව දකිනවිට
එම ලෝකයම මා
බොදවු සිතුවමකි .

notes of imaginary