Thursday, September 26, 2024

ඇස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී බණ්ඩාරනායක මහතා.






මේ ඨීකාව ලියන මො‍හොත්  ඔබ කියවන මේ මොහොතත් අතර ලාකීය දේශපාලනයේ උඩුයටිකුරු වීම් සිදුවී තිබෙනු ඇත.

අපේ රටේ පහලවු දේශපාලන චරිත අතරින් ඇස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී බණ්ඩාරනායක මහතා රට තුල විශාල පෙරලියක්  කල නායකයෙකි. එතුමාගේ දේශපාලන යුග පෙරලිය කාලයත් සමග වයස් ගතව අකර්මණ්‍යවු බවක් මේ වන විට දකින්නට  ලැබෙන දෙයකි.

 ආසියාවේ රිදී සීනුව ලෙස ප්රසිද්ධ වුණු ඇස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී බණ්ඩාරනායක මහතා ලංකාවේ සිව්වන අග්රාමාත්යවරයා ලෙස තේරී පත්විය.    සඟ, වෙද, ගුරු, ගොවි, කම්කරු පංච මහා බලවේගයන් එක් කරමින් පොදුජන යුගයක් නිර්මාණය කිරීමට යෝජනා කළ සොලමන් බණ්ඩාරනායක 1959 සැප්තැම්බර් 26 වැනිදා   සාහසිකයෙකුගේ වෙඩි පහරකින් මරණයට පත්විය.

ගල්කිස්ස ශාන්ත තෝමස් විදුහලෙන් සිප්සතර හැදෑරූ බණ්ඩාරනායක, ඉන් අනතුරුව උසස් අධ්යාපන කටයුතු සඳහා ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්යාලයයට ඇතුලත් වුණා. සාර්ථකව සිය අධ්යාපන කටයුතු නිමාකළ ඔහු නැවතත් ලංකාවට පැමිණියේ 1925 වසරේ දී යි. ඉන් පසුව නීතිඥවරයෙකු ලෙස සිය ජීවන වෘත්තීය ආරම්භ කළත් කෙටි කලකින්ම දේශපාලනය පිළිබඳව දැඩි උනන්දුවක් ඇතිවුණා. 1926 වසරේ දී ලංකා ජාතික සංගමයේ ලේකම්වරයා බවට පත්වුණු ඔහු එම වසරේ දීම ජාති හිතෛෂී පක්ෂයේ සභාපතිවරයා ලෙසත් තේරී පත්වුණා. එලෙස විවිධ ජාතික ව්යාපාර සමග අත්වැල් බැඳ ත් බණ්ඩාරනායක ජනතාව අතරට යමින් ඔවුන්ට සේවය කළේ සිය දේශපාලන දිවිය ආරම්භ කරමින්.

 

1926 වසරේ පැවති කොළඹ නාගරික මැතිවරණයෙන් ක්රියාකාරී දේශපාලනයට පිවිසි ඔහු තරග කළේ මරදාන කොට්ඨාසය සඳහා යි. එහිදී ඔහු සටන් වැදුණේ කම්කරු පක්ෂයේ නායකයා වුණු ඒ.ඊ ගුණසිංහට එරෙහිව යි. කම්කරු පීඩිත පන්තියේ ජනතාව වැඩි වශයෙන් ජීවත් වන එවැනි ප්රදේශයක් ජයග්රහණය කිරීම බණ්ඩාරනායක වැනි රදළ නායකයෙකුට තරමක් දුෂ්කර කාර්යයක් බව බොහෝ දෙනෙකු සිතුවා. නමුත් ඉතා දුගී පැල්පත්වලට පවා ගොස් ක්රමානුකූලව සිය මැතිවරණ සටන දියත් කළ බණ්ඩාරනායක ටික කලකින් මරදාන කොට්ඨාසයේ සිටි ජනතාවගේ ආදරය දිනාගත්තා. එසේම එම ප්රදේශය සංවර්ධනය කිරීම සඳහා ප්රායෝගික වැඩපිළිවෙළක් ඉදිරිපත් කළ ඔහු මැතිවරණය ආසන්න වන විට ජනතා විශ්වාසය නොඅඩුව දිනාගෙන තිබුණා. එම නිසාම ප්රබල කම්කරු නායකයෙකු වුණු ගුණසිංහව වැඩි ඡන්ද 615කින් පරාජය කිරීමට ඔහුට හැකිවුණා.


1931 වසරේ දී හඳුන්වාදුන් ඩොනමෝර් ආණ්ඩුක්රම ප්රතිසංස්කරණය තුළින් ලාංකිකයන්ට සර්වජන ඡන්ද බලය හිමිවුණා. ඒ අනුව රාජ්ය මන්ත්රණ සභාව සඳහා නියෝජිතයන් තෝරාගැනීම සඳහා මැතිවරණයක් පැවැත්වුණා. එහිදී වේයන්ගොඩ ආසනය සඳහා තරග වැදුණු බණ්ඩාරනායක නිතරග ජයක් ලැබුවා. එම වසරේම දෙසැම්බර් 18 වැනිදා ලංකා ජාතික සභාවේ සභාපති ධූරයට පත්වුණු බණ්ඩාරනායක එම අවදියේ එම තනතුර සඳහා පත්වුණු ලාබාලම පුද්ගලයා වුණා. ප්රථම රාජ්ය මන්ත්රණ සභාව තුළ ක්රියාකාරී භූමිකාවක් ඉටුකල ඔහු, ලංකාවට පූර්ණ නිදහස ලැබීමට නම් රාජ්ය නිලධාරින් තිදෙනා සභාවෙන් පිටමං කළ යුතු බවත්, ඔවුන්ගේ ධුර අහෝසි කළ යුතු බවටත් ප්රකාශ කරනු ලැබුවා.

එසේම 1933 ජුනි 14 දින බණ්ඩාරනායක මහතා විසින් ඇමති මණ්ඩලය වෙත විශ්වාස භංග යෝජනාවක් ද ඉදිරිපත් කළා. ව්යවස්ථාදායක සභාව තුළත් වඩාත් ප්රගතිශීලී භූමිකාවක් ඉටුකළ ඔහු රාජ්ය මන්ත්රණ සභා කථානායක වැටුප රුපියල් 1800 සිට රුපියල දක්වා අඩුකළ යුතු බවටත් යෝජනා කළා.

1934 වර්ෂයේ දී එස්.ඩබ්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරනායකගේ සභාපතිත්වයෙන් යුතුව සිංහල මහා සභාව ආරම්භ කළා. එය ආරම්භ කිරීමේ මූලික අරමුණ වුණේ භේද බින්න වී සිටි සිංහල ජාතිය සමගි කොට ජාතිමාමකත්වය වර්ධනය කරමින් ජාතික නිදහස් අරගලයට සවියක් ලබාදීමට යි. එලෙස ආරම්භ කළ සිංහල මහා සභාව දිවයින පුරාම ශාඛා මට්ටමින් ව්යාප්ත වුණේ ජනතාවගේ ආකර්ෂණය දිනාගනිමින්. පසුකලෙක සිංහල මහා සභාව එක්සත් ජාතික පක්ෂය පිහිටුවීමේ ආරම්භක රැස්වීමට සහභාගී වුණේ ප්රබල ජාතික සංවිධානයක් ලෙස යි. කෙසේ වෙතත් එක්සත් ජාතික පක්ෂය හා සිංහල මහා සභාව එක්වීම සම්බන්ධව ඇතැම් බුද්ධිමතුන්ගේ විරෝධතා පැන නැගුනා. නමුත් බණ්ඩාරනායක ඊට ප්රතිචාර දක්වමින් ප්රකාශ කරනු ලැබුවේ, “ජාතික නිදහස උදෙසාත්, බ්රිතාන්යයන් හඳුන්වාදෙන පාර්ලිමේන්තු ක්රමය අනුව ඒකාබද්ධ පක්ෂයක් ඇතිකරලීම උදෙසාත් එසේ ක්රියා කළ බව” යි. අනතුරුව එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ සභාපතිධූරයට ඩී.එස් සේනානායකව යෝජනා කරනු ලැබුවේත් බණ්ඩාරනායක විසින්

1936 රාජ්ය මන්ත්රණ සභා මැතිවරණයේ දී නැවතත් වේයන්ගොඩ අසුන නිතරගයෙන් ජයග්රහණය කිරීමට ඔහුට හැකිවුණා. දෙවන රාජ්ය මන්ත්රණ සභාවේ පළාත් පාලන කාරක සභාවේ සභාපති ධුරයට නිතරගයෙන්  තේරී පත්වුණා. බණ්ඩාරනායක එම තනතුරට තේරී පත්වීමට ප්රධාන හේතුව වුණේ එහි සාමාජිකයන් 5ක් සිංහල මහා සභාවේ සාමාජිකයින් වීම යි. එසේම දෙවන රාජ්ය මන්ත්රණ සභා අමාත්ය මණ්ඩලය තුළ සිටි ලාබාලම අමාත්යවරයා වුණේත් ඔහු යි. පසුකලෙක රාජ්ය මන්ත්රණ සභාවේ සභානායක ධූරයේ වැඩ බැලීම සඳහා තෝරා පත්කරගත් ඔහු විශාල පොදු වැඩ කොටසක් ඉටුකළා

 

ඔහු ආරම්භ කළ සිංහල මහා සභාව එක්සත් ජාතික පක්ෂයට එක්වුණු නිසා 1947 වසරේ පැවති පළමු මහා මැතිවරණයේ දී බණ්ඩාරනායක තරග කළේ එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන්. එදා අත්තනගල්ල ආසනයෙන් තරග වැදුණු ඔහු සිය ප්රතිවාදී අපේක්ෂකයා වුණු සී. ගුණසේකරව පරාජය කළේ වැඩි ඡන්ද 26854කින්. ඉන් අනතුරුව ඇතිවුණු ඩී.ඇස් සේනානායක රජයේ සෞඛ්යය සහ පළාත් පාලන අමාත්යවරයා ලෙසින් තේරී පත්වුණු ඔහු සෞඛ්යය සේවය වෙනුවෙන් විසල් මෙහෙයක් ඉටුකළා. එසේම දක්ෂ කථිකයෙකු වුණු ඔහු පාර්ලිමේන්තුවේ මුල්ම සිංහල කථාව කළ මහජන නියෝජිතයා බවටත් පත්වුණා. පසුකලෙක එක්සත් ජාතික පක්ෂය ප්රමුඛ රජය සිංහල මහා සභාව බලාපොරොත්තු වුණු ආකාරයේ ගමනක් නොයන බව ඔහු වටහාගත්තා. එම කාරණය හේතු ලෙස දක්වමින් සිංහල මහා සභාවේ මාදම්පේ සම්මේලනයේ දී සම්මත කරගත් යෝජනා මාලාවක් අගමැති වෙත ඉදිරිපත් කළා. නමුත් අගමැතිගෙන් ඊට යහපත් ප්රතිචාරයක් නොලැබුණු නිසා බණ්ඩාරනායක විපක්ෂයට එක්වුණේ 1951 වසරේ ජූලි 12 වැනි දා යි.

ආණ්ඩු පක්ෂයෙන් ඉල්ලා අස්වුණු බණ්ඩාරනායක සමග ඩී.. රාජපක්ෂ, .පී. ජයසූරිය, ජයවීර කුරුප්පු, ඩී.ඇස්. ගුණසේකර, ජෝර්ජ් ආර් ද සිල්වා යන මන්ත්රීවරුන් ද ආණ්ඩු පක්ෂයෙන් ඉවත්ව විරුද්ධ පක්ෂය වෙත පැමිණියා. ඔහු 1951 සැප්තැම්බර් මස 02 වැනි දින ශ්රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය නම්, සමාජ ප්රජාතන්ත්රවාදය ප්රතිපත්තිය කරගත් නව දේශපාලන ව්යාපාරයක් ආරම්භ කළා. එහි සභාපතිවරයා මෙන්ම නායකයා බවට පත්වුණේ එස්.ඩබ්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරනායක යි.

නව පක්ෂය පිහිටවාගෙන මාස 7ක් ගතවන විට මැතිවරණයකට මුහුණදීමට සිදුවුණු අතර එහිදී ශ්රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය ආසන 9ක් ජයග්රහණය කිරීමට සමත් වුණා. එවරත් අත්තනගල්ල ආසනය වැඩි ඡන්ද 32544කින් ජයග්රහණය කළ බණ්ඩාරනායක පාර්ලිමේන්තුවේ විපක්ෂ නායක ධූරයට පත්වුණා. 1952-1956 කාල සමය තුළ විපක්ෂනායක වරයා ලෙස කටයුතු කළ ඔහු සිය වගකීම මැනවින් ඉටුකළේ ජනතා ආකර්ෂණයත් ලබාගනිමින්.

1955 සැප්තැම්බර් 24 දින බණ්ඩාරනායකගේ නායකත්වය සහිත ශ්රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය සහ ලංකා සම සමාජ පක්ෂය නිතරග ගිවිසුමක් ඇතිකර ගත්තා. 1955 ඔක්තෝම්බර් 19 වන දින ඇන්.ඇම්. පෙරේරා සිංහල හා දෙමළ භාෂා රාජ්ය භාෂා ලෙස පිළිගැනීමට හැකිවන ලෙස රාජ සභා ආඥාව සංශෝධනය කළ යුතු බවට යෝජනා කළා. එවිට නැගී සිටි බණ්ඩාරනායක සිංහල භාෂාව පමණක් ලංකාවේ රාජ්ය භාෂාව වශයෙන් පිළිගැනීමට හැකි ලෙස සංශෝධනයක් ඉදිරිපත් කරනු ලැබුවා. එසේම 1955 දෙසැම්බර් 17 දින සිංහල බස ලංකාවේ රාජ්ය භාෂාව වශයෙන් පත්විය යුතු බව ශ්රී ලංකා නිදහස් පක්ෂ සමුළුවක දී සම්මත කරගත්තා. එසේම සිංහල භාෂාව පමණක් ලංකාවේ රාජ්ය භාෂාව විය යුතු ය යන හඬින් එක්සත් භික්ෂු පෙරමුණ ඉදිරිපත් කළ “දස පනත බණ්ඩාරනායක විසින් පිළිගනු ලැබුවා.

 තම ඉදිරි ආණ්ඩුවක් මඟින් එය ඉටු කරන බවටත්  ප්රතිඥා දුන්නා. ඒ අනුව භාෂා ප්රශ්නය ඉදිරියට පැමිණි නිසා 1956 පමණ වන විට සිංහල භාෂාව ලංකාවේ රාජ්ය භාෂාව විය යුතුයි යන මතය වර්ධනය වෙමින් පැවතුණා. එලෙස බණ්ඩාරනායක දේශපාලන පිටියේ පෙරළිකාරයෙකු ලෙස ඉදිරියට එන අතරතුර ශ්රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ නායකත්වයෙන් යුතුව මහජන එක්සත් පෙරමුණ පිහිටුවාගනු ලැබුවේ 1956 වසරේ පෙබරවාරි 21 වැනිදා යි.

1956 වසරේ පැවති මහා මැතිවරණයෙන් එක්සත් ජාතික පක්ෂය අන්ත පරාජයකට ලක්වුණේ ශ්රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය ප්රමුඛ මහජන එක්සත් පෙරමුණට විශිෂ්ඨ ජයක් හිමිකරදෙමින්. එවරත් අත්තනගල්ල ආසනය වැඩි ඡන්ද 41997කින් ජයග්රහණය කළ බණ්ඩාරනායක ලංකාවේ සිව්වන අග්රාමාත්යවරයා බවට පත්වුණා. එදා පංච මහා බලවේගය යන සංකල්පය සමගින් බලයට පැමිණි බණ්ඩාරනායක රජය හැඳින්වූයේ පොදු ජනයාගේ රජයක් ලෙස යි

බණ්ඩාරනායක ආණ්ඩුවේ ඇමතිවරියක වුණු විමලා විජේවර්ධන එවකට කැළණිය පන්සලේ විහාරාධිපති මාපිටිගම බුද්ධරක්ඛිත හිමි සමග අනියම් ඇසුරක් පවත්වා තිබෙන බවට රාවයක් පැතිරුනා. එය දැනගත් අගමැතිතුමා ඇතැම් අවස්ථාවල ඇමතිවරියට කළ විහිළු තහළු නිසා බුද්ධරක්ඛිත හිමි සහ අගමැති අතර විරසකයක් ඇතිවුණා. ඒ අනුව අගමැතිවරයාගෙන් පළිගැනීමට අදිටන් කරගත් බුද්ධරක්ඛිත හිමි, තල්දූවේ සෝමාරාම නම් භික්ෂුව යොදාගෙන බණ්ඩාරනායකට වෙඩි තබන්නේ 1959 වසරේ 25 වන දා යි. සිද්ධියෙන් අනතුරුව රෝහල්ගත කෙරුණු බණ්ඩාරනායක 1959 වසරේ සැප්තැම්බර් 26 වැනි දා සදහටම දෙනෙත් පියාගත්තා.


 මෙ ලිපිය  අන්තර්ජාලයෙනි .

 

 

 

 

 


A day in the life

Wednesday, September 25, 2024

සල් ගස



සල් ගස කියන්නෙ බුද්ධ චරිතය හා බැඳුනු බුදුදහමත් සමග අප හඳුනාගත් ශාකයක්.පූජනීය ශාකයක් ලෙසද බහුතරයක් හඳුන්වනව.නමුත්,
"සල් ගහ කියලා ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙක් හඳුන්වන්නේ ඉන්දියානු උපමහාද්වීපය කිට්ටුවකවත් නැති දකුණු ඇමරිකාව නිජබිම කර ගත් බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයන් විසින් 1881වර්ශයේ ලංකාවට හඳුන්වා දුන් ශාකයකට.
එනම් Couroupita guianensis යන උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමයෙන් හඳුන්වන 'කාලතුවක්කු උණ්ඩ ගසට.
ඒ ගහට ඉංග්‍රීසියෙන් කියන්නේ කැනන් බෝල් ට්‍රී, මොකද එහි ගෙඩිය නැතිනම් ඵලය හරියට කාලතුවක්කු උණ්ඩයක් වගෙයි.
නමුත් මේ ශාකය ඉන්දියාවේ, ලංකාවේ තියා අඩුම තරමේ ආසියානු කලාපයේවත් ශාකයක් නොවෙයි. මෙය බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් හඳුන්වා දුන් විසිතුරු ශාකයක් පමණයි.
සැබෑ සල් ශාකය පිරුණු සල් වනාන්තර අදටත් ඉන්දියාවේ දකින්න තියෙනව.Shorea robusta විද්‍යාත්මක නාමයෙන් සැබෑ සල් ශාකය හඳුන්වනව.


තෙක්ක ගසට සමාන අතු නොබෙදෙන කඳක් දැකිය හැකි මෙම ගසේ

පත්‍ර, 'කාලතුවක්කු උණ්ඩ ගසේ' පත්‍ර තරම් දිගටි නොවේ.
මල් තරමක් සුදු පැහැයෙන් යුතු වන අතර කුඩා මල් පිහිටයි.අතු අග මල් හට ගනී.
කඳ මත ගෙඩි හට නොගන්නා අතර කුඩා බීජයෙහි පියාපත් සහිතය(හොර බීජ මෙන්)
අප්‍රේල් මාසයේ මල් හට ගනී.
මීට වසර කීපයකට ඉහතදී නිසි පාරිසරික ක්‍රමවේද අනුගමනය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවට රැගෙන ආ 'ඉන්දියන් සල්' බීජ පේරාදෙණිය රාජකීය උද්‍යානය තුළ රෝපණය කර බෞද්ධ විහාරස්ථාන අතර බෙදා දුන් බව ද ජාතික උද්භිද උද්‍යාන දෙපාර්තමේන්තුව පවසයි.
අදටත් එම සල් ශාක විහාරස්ථාන කීපයක දක්නට ලැබෙනව.
ආගමික සම්බන්ධතාවයක් සමග යන ගසක් නිසා ජෛව විද්‍යාත්මක පසුබිම බැහැර කර ආගමික සංකල්පය මූලික කරගෙනම අධ්‍යනය කලත් අප සල් ලෙස හඳුන්වන ශාකය සල් නොවන බව තේරුම් ගන්න පුළුවන්.මං ඒ සම්බන්ද පොඩි උදාහරන කීපයකුත් කියන්නම්.
* පුරාණ විහාර සිතුවම්වල සල් ගස ලෙස සිතුවම් කල ගස දෙස බලන්න.එහි හැඩය අප සල් ලෙස හඳුන්වන කැනෝන් බෝල් ගසට සමානද???
* සිද්ධාර්තෝප්පත්ති අවස්ථාවේ මහාමායා දේවිය සල් අත්තල් අතින් අල්ලන් සිටින සිතුවම බලන්න.ඉද්ද ගැසුවාක් මෙන් සෘජුවම උසට වැඩෙන කැනොන් බෝල් ගසක අත්තක් එසේ අල්ලා සිටිය හැකිද??
* මහා පරිනිර්වානය සල් ගසක් මුල සිදුවූ බව සඳහන් වේ.මදක් සිතන්න.කැනෝන් බෝල් ගසක් යට සිටීම පවා අවධානම්.ගසේ ගෙඩියක් ඇඟට වැටුනොත් තියෙන අවධානම ඔබට සිතාගන්න පුළුවන් ඇති.පරිනිර්වාන මංචකයේ පවා මනා සිහියෙන් සිටින බුදුවරයෙක් කැනෝන් බෝල් ගසක් යට සැතපීමට තරම් අසිහියෙන් කටයුතු කරයිද??
* මහා පරිනිර්වානය වන විට සල් මල් බුදුන්වහන්සේ මතට වැටුනු බව බුද්ධ ඉතිහාසයේ සඳහන් වෙනව.කැනෝන් බෝල් මල් කීපයක් ශරීරය මතට වැටුනොත් නිරෝගී හැඩිදැඩි මනුස්සයෙකුට උවත් කෙලෙස දැනෙයිද??
*අවසන් වශයෙන් බුද්ධ පරිනිර්වානය සිදුවූ මාසය ලෙස සැලකෙන්නේ වෙසක් මාසයයි.වෙසක් මාසය වනවිට කැනෝන් බෝල් ගසේ මල් වරණ කාලයයි.ඒ කාලයට මල් හට නොගනී.මල් හට නොගන්නා කාලයක බුදුන්වහන්සේ වෙත මල් වැටුනේ කෙලෙසද???
ආගමික පදනම මතම බලන කෙනෙකුට උවත් යම්තාක් හෝ බුද්ධිමත්ම සිතිය හැකි ප්‍රාථමිකම තර්ක කීපයක් පමණයි මේ.මොහොතක් සිතන්න.පරම්පරාවෙන් ආ පමණින්,චිරාත් කාලයක් පැවත ආ පමනින්,තවකෙක් කිවූ පමනින් සියල්ල විස්වාස කිරීමට අප හුරුවී සිටින නිසා අද සමාජය තුල කිසිදු විමර්ශනශීලී භාවයකින්,තර්කයකින් තොරව මෙවැනි මතවාද බොහෝ දක්නට ලැබෙනව.ඒ හේතුවෙන් අප බොහෝ ශාක පිළිබඳව තවමත් දරන්නෙ වැරදි මතවාද..

පුබුදු කැළුම් ජයතිස්ස



ඉන්දියාව, බංග්ලාදේශය සහ නේපාලයේ දක්නට ලැබෙන Shorea robusta නමැති උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමයෙන් හඳුන්වන 'ඉන්දියන් සල්' ශාකය සිදුහත් උපත හා සම්බන්ධ යයි සිතිය හැකි බව මහාචාර්ය සිරිල් විජේසුන්දර පවසයි. (BBC සිංහල ෆේස්බුක් පිටුවට පිවිසෙන්න )  නේපාලයේ අදටත් සල් වනාන්තර තිබෙනවා.ඒ ශාකය අපේ රටේ තිබෙන හොර, හල් වගේ ශාක කුලයට අයත් ශාකයක්. එය ආසියානු කලාපයේ තිබෙන හොඳම දැව ශාක තුනෙන් එකක්.නේපාලයේ මෙය දකින්න පුළුවන් නිසා සිද්ධාර්ථ කුමාරයා උපත ලැබුවේ මේ කියන සල් ගහක් යට කියන එක විශාල පිරිසක් පිළිගන්නවා ,"කෙසේ නමුත් සිද්ධාර්ථ කුමරු උපත ලද්දේ 'අසෝක' ගසක් යට බවට නේපාලයේ ඇතැම් ඉතිහාසඥයන් අතර මතයක් පවතින බව ද මහාචාර්ය සිරිල් විජේසුන්දර පෙන්වා දෙයි.


A day in the life

Tuesday, September 24, 2024

ජනප්‍රිය වාසගම්




ලංකාවේ ගොඩ දෙනෙක් පාවිච්චි කරන ජනප්‍රිය වාසගම්

පෙරේරා
මෙය ලංකාවේ වඩාත්ම භාවිත පෘතුගීසි පෙළපත් නාමවලින් එකකි. පෘතුගීසි යෙදුම:- Pereira (පෙරෙයිරා). අර්ථය:- ​‘පෙයාර්ස් ගස’
සිල්වා
සිල්වා’ යනු පෘතුගීසි නොව ලතින් වචනයකි (ලතින් බස සියලු යුරෝපා භාෂාවල මාතාව බව අපි දනිමු). ලතින් යෙදුම: Silva (සිල්වා). අර්ථය: ලන්ද, ලඳු කැලෑව, Silva යන්න විටෙක De Silva ලෙසද භාවිත වේ ‘De’ යන්න ඉංග්‍රීසි බසින් ගත්කල ‘Of’ යන අරුත දෙයි. ඒ අනුව ‘De Silva’ යනු ලන්දේ/ ‘ලඳු කැලෑවේ’ යනුවෙයි.
ද මෙල්
පෘතුගීසි යෙදුම – De Mello (දෙ මෙල්ලෝ). අර්ථය – ‘මී පැණි’. ඒ අනුව De Mello හෙවත් De Mel යනු ‘මීපැණිහි’/‘මීපැණියේ’ යනුයි.
කෲස්
පෘතුගීසි යෙදුම: Cruz (කෲස්). අර්ථය – ‘කුරුසිය’. 100% ක්ම පාහේ ක්‍රිස්තියානින් වන පෘතුගාලයේ මෙබඳු ආගමික සංකල්පයක් පෙළපත් නාමයක් සේ යොද‌ා ගැනීම පුදුමයට කරුණක් නොවේ.
පීරිස්
පෘතුගීසි යෙදුම – Pires (පීරෙස්) – අර්ථය – පීරිසිය. මේ අනුව ‘පීරිසිය’ යනු වචනය මෙන්ම ‘කෝප්පය’ යන වචනයද පෘතුගීසි ආභාසයෙන් සිංහලයට නැඟිණැයි කල්පනා කළ හැකිය. පෘතුගීසි බසින් කෝප්පය Copo (කෝපෝ) යනුය.
පාරිස්
පෘතුගීසි යෙදුම: Paris (පරීස්). අප කළ විමර්ශනයට අනුව පෘතුගීසි බසින් පරීස් යනු ප්‍රංශයේ අගනුවර වන පැරීසියයි. පැරීසියේ කලක් තිස්සේ සාම්ප්‍රද‌ායිකව පෘතුගීසි සම්භවයක් සහිත ජන කොටසක් ජීවත් වෙති. මේ ජනතාව පෘතුගීසින් විසින් හඳුන්වනු ලැබුවේ ‘පරීස්’ යනුවෙනි. මේ සිංහල භාවිතයේදී මේ වාසගම ලැබූ අය ‘පාරිස්’ ලෙස හඳුන්වනු ලබති.
ඩයස්
පෘතුගීසි යෙදුම – Dias (දියාස්) – අර්ථය : දිනයන්. පෘතුගීසි බසින් Dia (දියා) යනු ‘දිනය’ යි dias (දියාස්) යනු එහි බහුවචනමය ස්වරූපයයි. මාගේ පෙර කී මිතුරා පෙන්වා දුන් ආකාරයට ‘දිනය උදා කරන’ (දිනකර) යන අර්ථයෙන් මෙම Dias යන්න ‘සූර්යයා’ ලෙසද අර්ථකථනය කළ හැකිය.
මෙන්ඩිස්
පෘතුගීසි යෙදුම – Mandaz (මන්දෙස්) Menendez (මෙනෙන්දෙස්). අර්ථය – ‘මෙනෙන්දෝ ගේ පුත්‍රයා’. මෙනෙන්දෝ යනු යුරෝපයට බලපෑ කතෝලික ශුද්ධවන්තයෙකු සේම රාජ කුමාරයෙකි. ඉංග්‍රීසි බසින් St.Hermangild (සා.හර්මන්පිල්ඩ්) ලෙස හඳුන්වන්නේත් මෙතුමාය. ක්‍රි.ව 6 වැනි සියවසේ ජීවත් වූ ස්පාඤ්ඤ රජකුමරෙකු වූ මෙතුමා කතෝලික විශ්වාසය උදෙසා දිවි පිදූ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගියෙකි. මේ පෙළපත් නාමයේ අර්ථය එම ‘මෙනෙන්දෝගේ පුත්‍රයා’ යනුය.
ප්‍රනාන්දු
යුරෝපයේ රටවල් රැසක පෙළපත් නාම හෝ පුද්ගල නාමයක් ද ලෙස ප්‍රනාන්දු යන්න ප්‍රකටය. පෘතුගීසි යෙදුම – Fernando (ෆර්නාන්දෝ). ජර්මානු රජ පෙළපතක් වන ෆර්ඩිනන්ඩ් (Ferdinand) යන්නෙහි පෘතුගීසි නාමය ලෙස ‘Fernando’ හැඳින්විය හැකිය. මෙම නාමයම Ferdinand ලෙස ජර්මන්, චෙක්, ලන්දේසි, ඉංග්‍රීසි, ප්‍රංශ මෙන්ම පෝලන්ත යන භාෂාවලින්ද Hernando (හෙර්නන්දෝ) ලෙස ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන්ද නන්දෝර් ලෙස හංගේරියානු භාෂාවෙන්ද භාවිතවේ. ප්‍රනාන්දු යනු එහිම ලාංකේය ප්‍රකාශනයයි.
තවද තම ප්‍රනාන්දු යන පෙළපත් නාමය ‘ප්‍රනන්ද’ හෝ ‘පුරනන්ද’ යනුවෙන් වඩාත් දේශීයත්වයට නඟාගත් ස්වල්ප දෙනෙකු සේම තම නාමයේ මුල් පෙළපත් නාමය නමේ අගට ගෙන ප්‍රනාන්දු යන්න භාවිත නොකරන වර්ණකුලසූරිය, කුරුකුලසූරිය, මිහිඳුකුල සූරිය, වර්ණකුල, මිහිඳුකුල, කොඩිප්පිලි හෝ වීරක්කොඩි හෝ වැනි නම් දරන ප්‍රනාන්දුවරු ද සිටිති
නෝනිස්
ස්පාඤ්ඤ නාමය : ‘නූනෝ’/ පෘතුගීසි නාමය ‘නූනෙස්’. අර්ථය : ‘නුනෝගේ පුත්‍රයා’ මීට අමතරව මෙය පෘතුගීසි අරුතින් ‘නවවෙනි’ හෝ ‘සීයා’ යනුද වෙයි නූනෝ යනු 14 වැනි සියවසේ සිදු වූ කස්තීලියානු ආක්‍රමණයට එරෙහිව සටන් වැදී පෘතුගාලය බේරාගත් වීරෝදාර රණවිරුවෙකි ‘නූනෙස්’ ඔහුගේ පුත්‍රයා ලෙස අර්ථකථනය කෙරෙන අතර සිංහලයේදී එය ‘නෝනිස්’ නම් වෙයි.
ගෝමස්/ගෝමිස්
මෙම පෙළපත් නාම දෙකම එකම ස්පාඤ්ඤ මූලාශ්‍රයකින් සම්භව වී යැයි සැලකිය හැකිය. ස්පාඤ්ඤ යෙදුම: විසිගොතික් සංකල්පයක් වූ ‘ගෝමා’ මෙහි මූල්‍ය ජර්මානු ‘ගුමා’ (Guma) යන්න අර්ථය:- ‘මිනිසා’. ඒ අනුව ‘​ගෝමෙස්’ යනු ‘මිනිස් පුත්‍රයා’ (මනුෂ්‍ය පුත්‍රයා) ලෙස ගත හැකිය.
ෆොන්සේකා
ලතින් මූලය : Fon+Sicca. අර්ථය : ​Fon (උල්පත) Sicca (වියළි බිම) වියළි බිමෙහි උල්පත තවද මෙය කාන්තාරයක ක්ෂේම භූමියකට ඉඟි කරයි.
කොස්තා
පෘතුගීසි යෙදුම: Costa (කොස්තා). පෘතුගීසි අර්ථය : ගං ඉවුර, බෑවුම, මුහුදු වෙරළ. ලතින් අර්ථය: පැත්ත, අයින, කෙළවර, අද්දර
වාස්
හංගේරියානු මූලය : Vass. අර්ථය – යකඩ. මෙමගින් කම්මල් රැකියාවේ නියුක්ත වූවන්, යපස් පතල්කරුවන් හෝ යකඩ භාණ්ඩ වෙළඳාමේ යෙදෙන්නන් අදහස් කෙරේ. එසේම මෙම පෙළපත් නාමය මගින් අති විශිෂ්ට චරිතයක්. ප්‍රබල විඳ දරා ගැනීමේ හැකියාවක්ද ප්‍රකාශ කෙරේ.
අල්විස්
ජර්මානු මූලය : Alfher (පුද්ගල නාමයකි). පෘතුගීසි නාමය: Alves ( අල්වෙස්). අර්ථය – අල්ෆර්ගේ පුත්‍රයා (Alves) ලංකාවේදී මෙය Alwis (අල්විස්) බවට පත් වී ඇත.
රුද්‍රිගු
ස්පාඤ්ඤ මූලය – රොද්‍රිගෝ දියාස් දෙ වීවාර් (පුද්ගල නාමයකි) එකො​ළොස් වෙනි සියවසේ විශිෂ්ට හා කැපී පෙනුණු ස්පාඤ්ඤ සේනාධිපතියෙකු වූ මොහුගේ නාමයට ගෞරව පිණිස රොද්‍රිගු යන මොහුගේ නාමය පෙළපත් නාමයක් සේ පසුකාලීනව භාවිතයට ගැනුණු බව පෙනී යයි.
පුරාණ ජර්මානු බසෙහි Hroderic ලෙස හඳුන්වනු ලැබූ මේ නාමය ස්පාඤ්ඤ, පෘතුගීසි හා ඉතාලි භාෂාවලින් Roderico (රොදෙරිතෝ) ලෙසද කතෝලාන බසෙහි Roderic (රොඩෙරික්) ලෙසද ඉංග්‍රීසියෙහි Rod හා Roddy ලෙසද ප්‍රංශ බසෙහි රොද්‍රිගු (Rodrigue) ලෙසද පෘතුගීසි හා ස්පාඤ්ඤ භාෂාවලින් තවත් විටෙක Ruy,Rui හෝ Ruiz ලෙසද මේ නම භාවිත කෙරේ. සාමාන්‍ය සිංහල භාවිතයේදී රුද්‍රිගු නම් වන මේ පෙළපත් නාමය ඉංග්‍රීසිකරණ ලක්ව Rodrigo (රොඩ්රිගෝ) ලෙස වර්තමාන ‘පොෂ්’ ඉංග්‍රීසියෙහි (Posh English) භාවිත වේ.
සුවාරිස්
ජර්මානු මූලය :- Suero (සුඑ්රෝ). Su+heri ලෙස මේ වචනය කොටස් දෙකකට බෙදා දැක්විය හැකි නමුත් පෘතුගීසි විශේෂඥයන් පවා තවමත් ‘su’ යන්නෙහි අර්ථය කුමක්දැයි නිශ්චිත කරගෙන නැත. එහෙත් ‘heri’ හෙවත් ‘hari’ යනු ‘හමුදාව’ යි.
සොයිසා
පෘතුගීසි මූල්‍ය : Souza (සූසා). මුල් කාලයේ මේ නාමය යොදා ගැනුණේ පෘතුගාලයේ සූසා ගංගා නිම්නයේ පදිංචි වැසියන් හඳුන්වනු පිණිසය. මේ ගංගාවට Souza යන නම ලැබීමට ලතින් වචන දෙකක බලපෑමක් ඇතැයි සැලකේ. එනම් Salsus (ලවණමය) හෝ Saxa (ගල් සහිත) යන වචන දෙකම හෝ ඉන් එකක් හෝ ඊට බලපාන්නට ඇතැයි පිළිගැනේ. සොයිසා යැයි කී විට ලංකාවේ කාටත් සිහිවන නගරය මොරටුවයි.
අල්මේදා
අරාබි මූලය – ‘අල් මයිද‌ා’ (Al Maida). අර්ථය – කලක් ඉස්ලාමීය ආක්‍රමණයට යට වී සිටි ස්පාඤ්ඤයේ එක් නගරයක් අරාබින් විසින් හඳුන්වනු ලැබූයේ ‘අල් මයිදා’ යනුවෙනි. එහි අර්ථය ‘සානුව’ යනුය. ‘අල්මේයිදා’ ලෙස ස්පාඤ්ඤකරණයට ලක් වූ මේ පෙළපත් නාමයෙන් එම නගරයේ වැසියන් හඳුන්වනු ලැබීය. මෙම පෙළපත් නාමය ලංකාවේදී භාවිත වන්නේ ‘අල්මේදා’ වශයෙනි. ලංකාවට ගොඩබට ප්‍රථම පෘතුගීසි කප්පිත්තා වූයේ ලොරෙන්සෝද අල්මේදාය.
කබ්රාල්
ලතින් මූලය: Capralis (කප්‍රාලිස්). අර්ථය: එළුවන් ලගින තැන – මේ පෙළපත් නාමය එළුවන් බලාගන්නා පුද්ගලයෙකු හැඳින්වීමට යොදා ගත්තා විය හැකිය. ලංකාවේදී මෙය ‘කබ්රාල්’ ලෙස භාවිතවේ.
කොරයා Cora (කෝරා)
ලතින් මූලය – Cora (​කොරෙයා) අර්ථය – හදවත. ලතින් බසින් කොරියානු රාජ්‍යය හැඳින්වීමට යෙදෙන මේ යෙදුම හැරෙන්නට මෙම පෙළපත් නාමය සාධාරණීකරණය සඳහා සොයාගැනීමට අපට සොයාගත හැකි එකම සාධාරණ වචනය වන්නේ ‘හදවත’ යන අරුත දෙන ‘Cora’ (කෝරා) යන්නය. මේ අනුව ‘හෘදයාංගම’ වැනි අරුතකින් Cora (කෝරා) යන්න කොරයා’ ලෙස සකසාගත්තේදැයි කල්පනා කළ හැක.
පැස්කුවල්
පෘතුගීසි මූලය: Pascoa. අර්ථය – පාස්කුව (පාස්කු මංගල්‍යය). මෙම නාමය ‘පාස්කු මංගල්‍යය හා සබැඳි අරුතක් ගෙන එයි. ක්‍රිස්තියානින්ගේ ඉහළම තලයේ මංගල්‍යය නත්තල නොව පාස්කුවයි. ජේසුස් ක්‍රිස්තුන් වහන්සේගේ දුක් විඳීම, මරණය හා උත්ථානය සමරන පාස්කු මංගල්‍යය නත්තලට වඩා වැදගත් මංගල්‍යය වෙයි. පැස්කුවල් යන පෙළපත් නාමය Pascoa (පාස්කොආ) යන පෘතුගීසි යෙදුම හා බැඳෙන බව මෙසේ තහවුරු වේ.
පෘතුගීසි ආභාසයෙන් මෙරටට ලැබුණු පෙළපත් නාම පිළිබඳ මා කළ විමර්ශනය ඵලදායක වී යැයි කල්පනා කරමි. එසේම තම පෙළපත් නාමය පිළිබඳ සැබෑ තතු දැන ගැනීම බොහෝ දෙනෙකුගේ සතුටට හේතුවිය හැකියැයි හඟීමි. එහෙත් මේ පෙළපත් නාම පිළිබඳ තවත් වෙනස් අර්ථකථන ද තිබීමට ඉඩ ඇත. තවත් එබඳු අධ්‍යයනයන් වේ නම් ඒවාත් මේ මොහොතේ කරළියට පැමිණේවායි පතමි.
ජමික මනෝහර සුබසිංහ
මුලාශ්‍රය – ලංකාදීප පුවත්පත

---Zesty 


A day in the life
 

මීදුම Published @ 2014 by Ipietoon