අග්ගලා තියෙනවා නම් ගමුකෝ - මහාචාර්ය සෙනරත් පරනවිතාන.

මෙතුමා ගැන නොදන්නා අය බොහෝ විරලයි. පුරා විද්‍යාවත් අපේ අතීත ශ්‍රී විභූතියේ හෙලිදරව්වත් සාකච්ඡා කරන කාට හෝ මහාචාර්ය සෙනරත් පරනවිතාන.මහතාගේ නම සිහිපත් නොකර සාකච්ඡා කල නොහැකියි. එතුමා ගාල්ලේ මැටරඹදී 1896 වසරේ දෙසැම්බර් 26 වෙනිදා උපත ලැබ,.1972 ඔක්තෝම්බර් 04 දා අප ඉතිහාසය තුල අතරමං කර අපෙන් වෙන් වී ගිය සටහන් කරන්නේ සංවේගයෙන්..  

මීදුම කතා කරන්නේ එතුමාගේ සේවය ගැන නොවේ. එතුමා අපට ඉතිරි කල රසකතා කිහිපයක් ගැනය. මේ රස කතා තුලද ඇත්තේ ද එතුමාගේ  පෞරුසත්‍වය  හා බුද්ධියේ නිම් වලළුයි.

1956 පිහිටවු රජයේ සංස්කෘතික අමාත්‍යාංශය මගින්  පවැත්වු පළමු සාහිත්‍ය උලෙල උත්සවශ්‍රීයෙන් කෝට්ටේ සිරි පැරකුම්බා පිරිවෙනේදී පැවත්වුනා. මෙම උත්සවයේ ප්‍රධාන අමුත්තා වුනේ එවකට අගමැති එස් ඩබ්. ආර් ඩී . බණ්ඩාරනායක මැතිතුමා. එතුමා ගේ දේශණයෙන් පසු ඇමතුම තිබුනේ මහාචාර්ය සෙනරත් පරනවිතාන. මහතාට. එතුමා දේශණය පටන් ගත්තේ මෙහෙමයි.

“මුලාසනේ හාමුදුරුවන්ගෙන් අවසරයි , පණ්ඩිත සභාවෙන් අවසරයි ,දේශපාලන කතාවෙන් පස්සේ , කෝට්ටේ ඉතිහාසය ගැන මට අද කථා කරන්න සිද්ධවෙලා තියෙනවා  “ කියලා තම දේශණය පටන් ගත්තා. බණ්ඩාරනායක මහතාත් වේදිකාවේ ඉන්නවා. රටේ ඉහලම බලවතා දේශපාලකයා. ඒත් පරණවිතාන මහත්තයාගේ අභිමානය ඊට ඉහලින් .තියෙන බව අවසර ගැණිමේ වචන පේලි දෙක තුනේ හැංගිලා තිබුනා.

ඒ එතුමාගේ හැටි.

තවත් දවසක ගුවන් විදුලියේ සාකච්ඡාවකට මෙතුමා සහභාගි වෙනවා. මාතෘකාව “බුදු පිළිම වහන්සේ.”  ගොරහැඩි කළු ගලකින් ශාන්ත බුදු පිළිමයක් නිර්මාණය කලේ කොහොමද ? වැනි පැතිකඩ කිහිපයකින් බුදුන් වහන්සේගේ පිළිම ගැන සාකච්ඡා වුනා. මේ සාකච්ඡාවට  මාපලගම විපුලසාර හාමුදුරුවොත් මංජු ශ්‍රීමහත්තයත් .මහාචාර්ය සෙනරත් පරනවිතාන මහත්තයත් සහභාගි වුනා.මේ සාකච්ඡාව යන අතරේ සංවාදකයා මහාචාර්ය තුමාට ආරධනය කරනවා. ලංකාවේ බුදු පිළිම වල ඉතිහාසය  ගැන මහාචාර්ය තුමාගේ අදහස කියන්න කියලා.

මහාචාර්ය තුමා කියනවා “ ලංකාවේ මුල්ම බුදු පිළිම බොහෝම අඩුයි. හේතුව හුගාක් දෙනා බුලත් විටට කාලා .” කියලා.

ඊට පස්සෙයි කතාව පැහැදිලි කරන්න පටන් ගත්තේ.

ලංකාවේ බුදු පිළිම බොහෝමයක් හදලා තියෙන්නේ හුණු ගලෙන්. ඒ ගල් පුච්චාපුවම විටට කන හුණු නිෂ්පාදනය වෙනවා. අපේ මිනිස්සු බුලත් කන්න  රුසියෝ.ඒ ගලෙන් හදපු බොහෝ බුදු පිළිම විනාශ වෙලා කැඩුණු බිදුණු කොටස් මේ සදහා යොදවා ගෙන තියෙනවා.කියලා එතුමා පැහැදිලි කරනවා.අපි පුරා විද්‍යාවේ වැඩ කරන කාලේ මෙවැනි උදවිය අල්ලා ගෙන දඩුවම් කරලත් තියෙනවා.

එතුමාගේ  කතාව සාධාරනිකරණීය කලා

රාමා රාවනා සීතා වෘතාන්තය ගැන විවිධ මත තියෙනවා.පරනවිතාන මහතාගේ මතය වුනේ රාමායනය සාහිත්‍ය ග්‍රන්ථයක් විනා ඉතිහාස ග්‍රන්ථයක් නොවන බවයි. ඉතිහාසය ගොඩනැගීමේදී මූලාශ්‍රවන්නේ සෙල් ලිපි , කාසි ,පෞරාණික නටබුන් මිස සාහිත්‍ය නොවන බව එතුමාගේ මතය වුනා. එකල පැවති සම්මන්ත්‍රණයකදී මේ පිළබදව කරුණු ඉදිරිපත් කල එතුමා සහභාගී වී සිටි වියතුන්ගෙන් ප්‍රශ්න තිබේදැයි විමසුවා.

එක් වියතෙකු විසින් ඔහු නුවර එළිය ප්‍රදේශයේ පිහිටි රාවනා ඇල්ලට ගිය බවත්,එහි ඇති ගල් ගුහාවක රාවනා විසින්  සීතාවන් රදවා ගෙන සිට ඇති බවත්, එම ගල් ලෙන ආශ්‍රිතව ඔවුන් භාවිතා කල බෙහෙත් හේත් තවමත් ඉතිරිව ඇති බවත් ඔවුන් ආහාරයට ගත් අග්ගලා වැනි ගුලි විශේෂයක් හමු වු බවත් පැවසුවා . ඒ නිසා රාමායනය සාහිත්‍ය ග්‍රන්ථයක් නොවන බවත් එය ඉතිහාස ග්‍රන්ථයක් බවත් තරයේ ප්‍රකාශකලා.

මෙම ප්‍රදේශයේ හමුවන ලිහිල් පාෂාණ ගුලි සීතා අග්ගලා ලෙස හදුන්වනවා. හෝර්ටන් තැන්නේ අනවසර මැණික් ගරන්නන්ගේ කැණීම් වලදීද මෙම පාෂාණ ගුලි  හමුවෙනවා  මේවා පාෂාණ නොවන බවත් රාවනා සීතා විසින්  ගත් ආහාර වල ඉකොටස් බවයි වියතා ගේ තර්කය වුනේ..

පරනවිතාන මහතා වාඩි වී සිටි අසුනෙන් නැගිට මෛක්‍රපෝනය ලගට ආවා. “ අග්ගලා තියෙනවා නම් ගමුකෝ බලන්න . එතුමාගේ පිළිතුර වුවේ එපමනයි. සභාව එක හඩින් සිනා පැතුරුවා. වියතා පසු බැස්සා.

මුලසුනේ විශ්ව විද්‍යාලයක උප කුලපති වරයෙකු සිටි එක් දේශනයකදී එතුමා තම දේශණය ආරම්භ කලේ මෙහෙමයි. “ මුලසුනේ උප කුලපති තුමාගෙන් අවසරයි. උප කුලපති කියලා සංස්කෘතිකයේ කියන්නේ හොර මිනිහටයි.මම මේ කතා කරන්න යන්නේ හුග දෙනෙක් කියවන්න බෑ කියලා අත් හැර දාපු ඉණ්දු නිම්නයේ රූපාක්‍ෂර කියවීම ගැනයි.

එතුමා දේශණය කරගෙන ගියා . ඒත් දේශණයට ප්‍රවිශ්ඨ වුනේ හොර මිණිහා අමතලා.

 රාජා ධර්මපාල මහතා විසින් 1988 ඔක්තෝම්බර් මස “තුලන “ කලාපයට සැපයු ලිපියක් මුලාශ්‍ර කර ගන්නා ලදී.

notes of imaginary

හේන්පිටගෙදර ශ්‍රී ඥාණසිහ හිමියන්ගේ චරිතාපදානයෙන් බිදක්.

...බෞද්ධාලෝක මාවතේ පිහිටි පොලිස් පරීක්ෂණ ස්ථානයේ රාත්‍රිය ගත කර, දෙවෙනි දින මැගසින් බන්ධනාගාරයට යවනු ලැබූ මම කාමර කිහිපයක් ඇති වාට්ටුවක එක් කාමරයක නතර කරනු ලැබීමි.

පසුවදාට එළි විය. මා අත තිබුණේ පෑන පමණකි. එහි පාලක නිලධාරී මහතා ජෝර්ඩන් නමැති ලංසි මහතෙකි. ඒ මහතා කාරුණික පුද්ගලයෙකි. එසේම බුද්ධි සම්පන්න ය. මම ඒ මහතාගෙන් ලියන්නට ඉඩ තිබේදැයි ඇසීමි. එයට ඉඩ ඇති බව දැනගත් පසු කරදාසි ද ලබාගෙන 'දුටුගැමුණු රජුගේ චරිතය' පාලි පද්‍යයෙන් වර්ණනාත්මකව රචනය කිරීම ආරම්භ කළෙමි. මාසයකින් එම පොත අවසන් කිරීම මගේ එකම අධිෂ්ඨානය විය.

...ඒ ගෙතූ අවස්ථාවේ මා ළඟ කිසිම පොතක් පතක් නොවීය. දසමහ යෝධයන්ගේ චරිත දැක්විය යුතු අවස්ථාවෙහිදී ඔවුන්ගේ නම්, ගම් සහ චරිත ආදිය මට මතක නැත. ඒවා කෙසේ දැන ගත හැකි ද ? යන ප්‍රශ්නය මා සිතට නැගිණි. සිරකරුවන් සඳහා එහි පුස්තකාලයක් ද තිබේ. මම එහි ගොස් එකිනෙකාගේ අතටම දිය වූ කබල් පොත් ගොඩ අදින විට 'දසමහ යෝධයෝ' යන නමින් මුද්‍රිත කුඩා පොතක් හමුවිය. එයින් මගේ ගැටලුව ලිහී ගියේ ය.

....පරිච්ඡේද 18කින් සහ පාලි පද්‍ය 1106කින් එය මාසයක් තුළදී සම්පූර්ණ කළෙමි. එම වර්ෂයේ ශ්‍රී ලංකා සාහිත්‍ය මණ්ඩලය මගින් පාලි පද්‍ය සඳහා පිරිනමන ලද ත්‍යාග ද එම පොතට හිමිවිය.

...මගේ ජීවිත කාලය තුළ සාර්ථක, ප්‍රයෝජනවත් ජීවිතයක් ගත වූ කාලය කවර කාලයදැයි යමෙක් මගෙන් ප්‍රශ්න කළහොත් මා පිළිතුරු දෙන්නේ මැගසින් බන්ධනාගාරය තුළ මා ගත කළ අවුරුදු 03 හා මාස කිහිපයයි කියමි. එයට හේතුව නඩුවට උසාවියට යන එන හා එහි ගෙවන කාලය හැරුණු විට හැම මොහොතක්ම ධර්ම ශාස්ත්‍රීය සේවය සඳහා මට කැප කළ හැකිවීම ය. මම එම බන්ධනාගාරය තුළ දින 1228ක් ගත කළෙමි.

...මගේ බන්ධනාගාර ජීවිතය ඉතාම සාර්ථක ජීවිතයක් බව එහිදී රචනා කළ පොත් 28න් ඔබට ද පැහැදිලි වනු ඇත.

- අපවත් වී වදාළ ශ්‍රී ලංකා රාමඤ්ඤ මහානිකායේ අධිකරණ සංඝනායක රාජකීය පණ්ඩිත හේන්පිටගෙදර ශ්‍රී ඤාණසීහ නාහිමිපාණන් වහන්සේ

අදට යෙදෙන හේන්පිටගෙදර ශ්‍රී ඤාණසීහ නාහිමියන්ගේ 41වන ගුණානුස්මරණය නිමිත්තෙන් උපුටාගන්නා ලද්දේ උන්වහන්සේ විසින් රචනා කරන ලද 'හේන්පිටගෙදර සිට වැලිකඩ හරහා' ස්වයං ලිඛිත චරිතාපදානයෙනි.

(මුහුණු පොතට හසිත චාමකර ගුරුසිංහයානෝ එක් කල වියමනකි.)

Like

Comment

Share

notes of imaginary

පොටිච්ච වැල්

මීදුම  ඔහු දන්නේ “ආරි”  නමිනි. 

ආරිගේ නම ආරියපාලද ආරියරත්නද ආරියදාසද ආරියවංශද වියහැක.නැත්නම් වෙනත් ආරිය….කෙනෙකු විය හැක. “ආරි ………” ට පෙලපත් නමක්ද තිබුනා විය හැක.මේ කිසිවකින් ඔහු නිසි ලෙසකින් හැදිනගත නොහැකිවු අතර“ ආරි ” –  “ ශිල්ප ආරි ” ලෙසින්  ප්‍රදේශවාසීන් අතර ප්‍රකට චරිතයක් විය.ඔහු කෙනෙකු “ ශිල්පයා ” ලෙසද හැදින්විය.

ශිල්පයා වට කොට කරගත් ගෙතුන සත්‍ය කතා අපමනය. නිතරම උරයක් ( ගෝණියක් ) කරෙ ඇති ශිල්පයා ගමේ ඇවිදගෙන යන අතර එක් ගැමි ගෙදර වත්තක ඔහුගේ දවසේ වියදම තියෙනු දුටුවේය.කඩුල්ල පාමුල උරය තබා ගෙට ගොඩ වැදුන ඔහුට නිවැසි මහළු කාන්තාව පමනක් සිටිනු දක්නට ලැබුනේය.ඇගේ සැමියා එවිට බැහැරක ගොස් සිටි බව ශිල්පයාගේ නිරීක්‍ෂණයට ලක්විය.

ආ ගිය කතා අතර තේ උගුරක්ද බී “ නැන්දේ  , මම  බෙහෙතක් සොගෙන ආවේ. මේ වත්තේ එහෙම නැද්ද “ ?. පොටිච්ච වැල් කාරිය ”

අනේ මන්දා ළමයෝ මම දන්න “ පොටිච්ච වැලක් ” නෑ තියෙනවා නම් හොගෙන පලයන් නැන්දා උත්තර බැන්දේය.

නැන්දා ගෙන් සමුගත් ශිල්පයා අවසරද ලැබුන බැවින් බිය සැකකින් තොරව වත්ත පහලට ගියේය . “ පොටිච්ච වැල් ” වලින් උරය පුරවා ගෙන  ඉක්මන් ගමනින් ඉඩමෙන් පසු බැස්සේය.

සැමියා නිවසට පැමිනීමෙන් පසු ශිල්පයා පැමිණි බවත් පැමිණි කාරණයත් විස්තරය දිගහැරියේය. ඔහුට එක වරම වත්ත පහල වැටී එක් කරගෙන නොතිබු  “ පොටිච්ච වැල් ” ටික සිහිපත් විය. ඉන්තේරුවෙම්ම දැන් ලෙලි ගසා මුදලාලිගේ කඩයටත් එතනින් මුදල් බවට පත්ව කසිප්පු  පොලටත් ශිල්පයා විසින් බැර  කරන්න ඇතැයි සිතු ඒ පිලිබද මතකය අත්හැර දැමුයේය.

වත්ත පහල වැටී තිබු පොල් ටික අහිමි කර ගත් නැන්දා “ පොටිච්ච වැල් ” ඖෂධයට යොදා ගන්නා රෝගය  කුමක්දැයි කල්පනා කරන්නට විය.

 

“ශිල්පයා ” …..උගතෙකු නොවීය. කුලියක් මලියක් කරමින් කීයක් හෝ සොයා ගෙන දවස ගෙවු  ඔහු නිතරම බීමතින් සිටියේය. කුලියක් මලියක් නොලැබුනදාට “ කිසියම් ශිල්පයක් දක්වා ගතමනාව සොයාගන්නා ඔහු එය නිල හෝ නිල නොවන මත්පැන් සදහා දිය කර හරින ලද්දේය.නැතිවු හරකෙකු හෝ වත්තක භව භෝගයක් ගැන විපරම් කරන ගැමියෙකු හට නිතතින්ම ශිල්පයා ද සිහිවිය.ගම් ප්‍රදේශයේ ඇලක දොලක මසුන් හට ජීවත්වීමේ අයිතියපිළිබද  තීරකයාද ශිල්පයා ම විය.

 

පනස් වන වියේදී පමණ කිසියම් අබග්ගයකින් එක් පාදයක අස්ථියක් බිදී කිහිලි කරුවක ආධාරය පතන්නට ඉතිරි ජීවිත කාලයේදී ඔහුට සිදුවිය. එක් රැයක එකට කා බී නිදාගත් සගයෙකු විසින් ඒ කිහිලි කරුවම ගෙලට සිරකිරීම නිසා ශිල්පයක් නොදක්වාම ශිල්පයා මිය පරලොව ගියාය.

notes of imaginary

හයිබ්‍රිඩ් ආණ්ඩු.

"හයි බ්‍රීඩි" ආණ්ඩුව එන්නේ මොකාටදැ? යි පැහැදිළිය.

"හදිසි නීතිය" ට "වාජීකරණ ලබා දී"

සම්මත කර ගත්තේ "හාල් ගරන්නට" නොවේ.

හරකා හැරෙන්නේ පොල් පැළේට බව පැහැදිළිය.

අරගල කාරයෝ අත වැරදි ඇතිවාට සැක නැත.

එය "විධිමත් සංවිධානයක්" නොවුණි.

ඊට හැම එකාම රිංගූහ.

තෙල්,ගෑස්,කිරිපිටි නැති වූ හෙයින්

සිය මධ්‍යම පංතික ආතල් කුඩු වූ එකාගේ පටන්

රෑට ෂිප්ට් එකට බුදියා ගන්නා එවුන්ද,

හිඟන්නෝද,කුඩු කාරයෝද එතුළ සිටියහ.

ඩයස්පෝරාවේ මෙන්ම,තව තවත්

ජාත්‍යන්තර බලවේගවල නියෝජිතයෝද වූහ.

එසේ වුවද වටහා ගත යුතු සත්‍යය නම්

"පැවති,පවත්නා පාලන ක්‍රමයෙහි යල් පිනූ" බව,

මෙයට ප්‍රධාන හේතු කාරකය වූ බවයි.

නිදහස ලැබූ දා පටන් තට්ටු මාරු ක්‍රමයට

දෙපිලකට මාරුවෙන් මාරුවටද,

ඉන් පසු ජේ.ආර්.ට සින්නක්නරේටමද,

රේමදාසලාටද,

දුන්නොත් බාර ගන්නා උන්ටද,

චන්ද්‍රිකාවන්ටද,

සිරිසේනලාටද දී අන්තිමේ

හැට නව ලක්ෂයක් එකතුව හමුදා කාරයෙකුට දුන්නේ

"මේක හදාවි" කියාය.

උන්නෑහේ කටයුතු කළේ "ගැලවීමේ හමුදාවේ" ජෙනරාල් වරයෙකුටද නොතරම් ලෙසිනි.

අවසානයේ හෙතෙම පලා ගියේ

රට මෙවිපතට පත් කරන්නට නායක දායකයෙකුට පවරා දීමෙනි.

ඉහත ඉතිහාසය පුරා සිද්ධ වු⁣ණේ මහජන දේපොල වංචා කිරීමයි..

පැහැර ගැනීමයි.

ජනාධිපති මැඳුරේ පමණක් නොව "කෞතුකාගරයේ තිබුණ දේ පවා සොරකම් කළේ

අරගල කරුවන් නොවේ.

රජයට ලැබුණ "පතේ පිලිප්ස් ඔරළෝසුව" ඉස්සුවේ අරගලකරුවෝ නොවේ..

මහ බැංකුව මහ දවාලේ මං කොල්ල කෑවේ අරගල කරුවෝ නොවේ.

මේ සියළු දෙනා යහතින් වැජඹෙති.

ජනාධිපති මන්දිරයේ විදුළි ඉස්තිරික්කය ඉස්සු එකා සොයා මෙහෙයුම් කෙරේ!

හරි නම් ජනාධිපතිවරයා කළ යුතුව තිබුණේ

අරගල කරුවන්ට මල් වට්ටියක් තබා වැඳීමයි!

ජීවිත කාලයම කාල් ගා බැරිවුණ ජනාධිපති පුටුව අරා හිඳින්නට

ඔහුට ලැබෙන්නේ  ඔවුන් නිසාය.

ඒ කෙසේ වෙතත්

මෙයාකාරයට නම් උන්නැහේලාට හොඳටම වැරදිලා ය.

"මො⁣ළේ තියෙන කොට බලේ නෑ.

බලේ තියෙන කොට මොළේ නෑ" කියමන මාර හැබෑවක්,ය.

මෙයාකාරෙට නම් රට කරනවා බොරු ය. 

  

👨👨👨මේ සටහන  කමල් .පී.අලහකෝන්  සහෘදයන් මුනූ පොතට එක් කර තිබිණි.

මීදුම පිටපත් කර පලකරන්නේ ඔහුට ස්තුතිය පලකරමිනි.🙏🙏                                    notes of imaginary