කොලෙස්ට්රෝල්

කොලෙස්‌ටරෝල් කියන්නේ ශරීරයේ තිබෙන මේද වර්ගයකි. මෙය ශරීරයට අත්‍යවශ්‍ය ය. හමේ විටමින් D නිෂ්පාදනයට,ස්නායු පටකයට, සමහර හෝමෝන වර්ග නිෂ්පාදනයට මූලික සංඝටකය වන්නේ කොලෙස්‌ටරෝල් ය.

කොලෙස්ටරෝල් නිපදවෙන්නේ සතුන් තුළ පමණි. අපගේ ශරීරයේ කොලෙස්ටරෝල් වලින් 80 % අක්මාවේ නිපදවෙන අතර 20% පමණක් අප ගන්නා ආහාර වලින් ලැබේ. ශරීරය තුළදී කොලොස්ට්‍රෝල් නිපදවීම සඳහා අප ගන්න මේද අධික ආහාර මෙන්ම පිෂ්ඨය අධික ආහාර ද බලපායි.එබැවින් තෙල් කෑම පාලනය පමණක් කොලෙස්ටරෝල් අඩු කිරීම්ට ප්‍රමාණවත් නැත.අනවශ්‍ය ප්‍රමාණයට පිෂ්ඨය අධික ආහාර භාවිතයද වැළකිය යුතුය.ක්‍රියාකාරී ජීවන රටාව කොලෙස්ටරෝල් අඩු කිරීමට අත්‍යවශය.

ඔබේ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම දැනගත යුත්තේ කෙසේද?

වයස අවුරුදු 30 ක් හෝ එයට වඩා වැඩි සෑම අයෙක්ම අවම වශයෙන් අවුරුදු 3 කට වරක් වත් රුධිරයේ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම පරීක්ෂා කල යුතුවේ. ඒ සඳහා නිර්දේශිත පරීක්ෂණය, lipid profile ලෙස හැඳින්වේ. මෙම පරීක්ෂණය සඳහා රුධිර සාම්පලය ගත යුත්තේ ආහාර පාන ගැනීමෙන් වැළකී පැය 12-14 ක කාලයකට පසුවය.

කොලෙස්ටරෝල් පරීක්ෂාව

සාමාන්‍ය රුධිර පරීක්ෂාවක දී ලබා ගන්නා Lipid Profile වාර්තාවක අඩංගු වන කොටස් නම්

Total Cholesterol

HDL - හොඳ කොලෙස්ටරෝල්

LDL - නරක කොලෙස්ටරෝල්

Triglycrides - මේද අම්ල

LDL කොලෙස්ටරෝල් (නරක කොලෙස්ටරෝල්)

LDL අක්මාවේ සිට තෙල් අනික්ුත් අවයව දක්වා ගෙන ගොස් තැන්පත් කිරීම් සිදු කරයි .ශරීරය තරබාරු කමට, හෘදයාබාධ අංශභාග වැනි රෝග තත්ත්වලට ූලික හේතුව LDL කොලෙස්ට්‍රෝල්ය.

HDL කොලෙස්ටරෝල් හොඳ කොලෙස්ටරෝල් කියා හදුන්වයි. එමගින් අනෙකුත් අවයව වල සිට තෙල් අක්මාව වෙත ගෙන එනු ලබයි. ඒ හරහා ශරීරයේ තෙල් තැන්පත් වීම අවම කරයි.

කොලෙස්ටරොල් නිසා ඇතිවිය හැකි රෝගී තත්ත්වයන් මොනවා ද?

කොලෙස්‌ටරෝල් කාලයත් සමඟ රුධිර වාහිනී බිත්තියේ තැන්පත් වේ. එසේ තැන්පත් වීමෙන් පසු එම ස්ථානයේ රුධිර වාහීනී බිත්තිය දුර්වල වී ලේ ගමනය අවහිරවෙයි .මෙසේ අවහිර වන රුධිරවාහිනිය පිහිටන ඉන්ද්‍රිය අනුව විවිධ රෝගාබාධ ඇති වේ.

හෘදයේ ධමනියක් අවහිර වුවහොත්, හෘදයාබාධයක් ( Heart Attack)

මොළයේ රුධිර වාහිනියක් අවහිර වුවහොත් අංශභාගය ( අඝාතය , Stork)

පාදවල රුධිර වාහිනී අවහිර වුවහොත් ගමන් කරන විට පේශී වල වේදනාව (

Intermittent Claudication) හෝ ඇඟිලි කුණු වීමට පුළුවන.( Gngrene).

වකුගඩුවලට ඇති රුධිර වාහිනිය අවහිර වුවහොත් වකුගඩු දුර්වල විය හැකිය

ඇයි හැමෝටම කොලොස්ටරෝල් ප්‍රශ්නයක් නොවන්නේ ?

කොලෙස්ටරෝල් තැන්පැන්පත් වීමට බලපාන ප්‍රධානම හේතුව අධික LDL ප්‍රමාණයයි. නමුත් ,

දියවැඩියාව

අධික රුධිර පීඩනය

දුම්පානය

ව්‍යායාම මඳිකම

ජානමය තත්ත්වයන් සෘජුවම කොල්ෙස්ටරෝල් තැන්පත් වීමට බලපායි.

සාමාන්‍යයෙන් පුද්ගලයෙකුට තිබිය යුතු කොලෙස්ටරෝල් ප්‍රමාණය කුමක් ද?

රුධිරයේ කොලෙස්ටරෝල් අඩු වු විට රුධිරවාහීනීවල තැන්පත් වීම ද අඩු වේ. එම නිසා කොලෙස්ටරෝල් අඩු වන තරමට හොඳ ය. නිරෝගී තරුණ පුද්ගලයෙකුට තිබිය යුතු ප්‍රශස්ත මට්ටම නම්

LDL< 130 mg/dL

HDL> 45 mg/dL

Triglycrides < 150 mg/dL

Total Chorelrol < 230 mg/dL

වයසක අයට සහ ව්‍යායාම මදි අයට හෝ වෙනත් රෝගී තත්ත්වයක් ඇති අයට , ඉහත අගයන්ට වඩා අඩු කොලෙස්ටරෝල් ඉලක්කයන් පවත්වා ගැනීමට වෛද්‍යවරු උපදෙස් දෙති .එබැවින් කොලෙස්ටරෝල් වාර්තා බලා තමාම ප්‍රතිකාර නොගත යුතුය.

කොලෙස්ට‍රෝල් අඩු කර ගන්නේ කෙලෙස ද?

කොලෙස්ටරෝල් අධික ආහාරවලින් වැළකීම,

දෛනික ව්‍යායාම කිරීම

පිටි සීනි බත් ඇතුළු කාබෝහයිඩ්‍රේට් ප්‍රමාණය සීමා කිරීම

ඉහත සඳහන් ක්‍රමවලින් අඩු නොවන්නේ නම් වෛද්‍ය උපදෙස් සහිතව ඖෂධ ගැනීම අවශ්‍ය වේ.

ව්‍යායාමවලින් සිදු වන වැදගත්ම දෙය වන්නේ කොලෙස්ටරෝල් තැන්පත් වීම අඩු වීම හා දහනය කර පවතින තෙල් ශරීරයෙන් පිට කිරීම ය.

කොලෙස්ටරෝල් ඖෂධ කොපමණ කාලයක් ගත යුතු ද?

ඖෂධ මඟින් සිදු කරන්නේ කොලෙස්ටරෝල් නිෂ්පාදනය අඩු කිරීම ය.එය සිදු වන්නේ ඖෂධ ගන්නා තෙක් පමණි. කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම අඩුවෙන් තබා ගැනීම දීර්ඝ කාලීනව සිදු කළ යුතු දෙයකි.එම නිසා ඖෂධ දීර්ඝ කාලීනව ගත යුතු ය.

කොලෙස්ටරෝල් පෙති නිසා අක්මාව හෝ වකුගඩු නරක් විය හැකි ද?

එය බොරු මිත්‍යාවකි. ඖෂධ නොගත හොත්, රෝගී තත්ත්වයන් නිසා මිය යෑමට පුළුවන. මරණයට වඩා අතුරු අබාධවලට බිය වීම විහිලුවකි.

නරක කොලෙස්ටරෝල් බහුල ආහාර

බදින ලද ආහාර

බදින ලද ආහාරවල බොහෝ විට සංතෘප්ත හා ට්‍රාන්ස් මේද දෙකම ඉහළ වන අතර, එමඟින් LDL කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම ඉහළ නැංවිය හැකිය. ෆ්‍රෙන්ච් ෆ්‍රයිස්, ෆ්‍රයිඩ් චිකන් සහ ඩෝනට්ස් වැනි බදින ලද ආහාර සඳහා මේ උදාහරණ වේ. ඔබේ ආහාර බදිනවා වෙනුවට, ඒවා පිලිස්සීම හෝ ග්‍රිල් කිරීමට හෝ උත්සාහ කරන්න. මෙය ඔබගේ සෞඛ්‍යයට අහිතකර මේද ප්‍රමාණය අඩුකර ඔබගේ ආහාර සෞඛ්‍ය සම්පන්න කිරීමට උපකාරී වේ.

සැකසූ මස්

බේකන්, සොසේජස් සහ හැම් වැනි සැකසූ මස් බොහෝ විට සංතෘප්ත මේදය සහ සෝඩියම්වලින් ඉහළ මට්ටමක පවතින අතර, මේ දෙකම ඉහළ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටමට දායක වේ. සැකසූ මස් අනුභව කිරීම වෙනුවට, කුකුළු මස්, මාළු සහ රනිල කුලයට අයත් ආහාර වැනි සරල ප්‍රෝටීන ඔබේ ආහාර වේලට ඇතුළත් කිරීමට උත්සාහ කරන්න.

අධික මේද සහිත කිරි නිෂ්පාදන

චීස්, හෙවික්‍රීම් සහ බටර් වැනි කිරි නිෂ්පාදන සංතෘප්ත මේදයෙන් ඉහළ මට්ටමක පවතින අතර එමඟින් LDL කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම ඉහළ නැංවිය හැකිය. අධික මේද සහිත කිරි නිෂ්පාදන පරිභෝජනය කරනවා වෙනුවට, අඩු මේද හෝ මේද රහිත කිරි නිෂ්පාදන ඔබේ ආහාර වේලට ඇතුළත් කිරීමට උත්සාහ කරන්න. එනම්, මුදවපු කිරි හෝ අඩු මේද යෝගට් වැනි දේයි.

බේක් කළ ආහාර

කුකීස්, පේස්ට්‍රි සහ කේක් වැනි බේක් කරන ලද ආහාරවල බොහෝ විට සංතෘප්ත සහ ට්‍රාන්ස් මේද දෙකම පිරී පවතින අතර එමඟින් LDL කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම වැඩි කළ හැකිය. මෙම බේක් කරන ලද ආහාර වෙනුවට, සම්පූර්ණ තිරිඟු පිටි, පලතුරු යුෂ සහ ස්වාභාවික රසකාරක වැනි විකල්ප අමුද්‍රව්‍ය භාවිත කරමින් සෞඛ්‍ය සම්පන්න විකල්පයන් නිවෙසේදීම සාදා ගැනීමට උත්සාහ කරන්න.

ක්ෂණික ආහාර

ක්ෂණික ආහාරවල බොහෝ විට අධික කොලෙස්ටරෝල් මට්ටමට දායක විය හැකි සංතෘප්ත සහ ට්‍රාන්ස් මේද මෙන්ම සෝඩියම් ද අධික වේ. ඒ නිසා ඒ වෙනුවට, සරල ප්‍රෝටීන් සහිත සලාදයක් හෝ සම්පූර්ණ තිරිඟු පාන්වලින් සැකසූ සැන්ඩ්විච් එකක් වැනි දෙයකින් ඔබේ සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේල සකසා ගැනීමට උත්සාහ කරන්න.

රතු මස්

haරක් මස් සහ බැටළු මස් වැනි රතු මස්වල බොහෝ විට සංතෘප්ත මේදය අධිකවන අතර, එමඟින් LDL කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම ඉහළ නැංවිය හැකිය. මීට අමතරව, රතු මස් බොහෝ විට අධික උෂ්ණත්වවලදී පිසිනු ලබන අතර, හෘද රෝග සඳහා දායක විය හැකි හානිකර සංයෝග නිපදවිය හැකිය. රතු මස් අනුභව කිරීම වෙනුවට, කුකුළු මස්, මාළු සහ රනිල කුලයට අයත් සරල ප්‍රෝටීන ඔබේ ආහාර වේලට ඇතුළත් කිරීමට උත්සාහ කරන්න.

තෙල්

ආහාර පිසීමේදී virgin පොල්තෙල්, virgin ඔලිව් තෙල් වැනි අසංතෘප්ත මේද බහුල තෙල් භාවිත කිරීමට උත්සාහ කරන්න.

බිත්තර කහ මදය

බිත්තර කහ මදය අධික කොලෙස්ටරෝල් පැවතියද එහි ඇති න්සයිම හා ප්‍රෝටීන මගින් අහිතකර භාවය අඩු කරයි. එම නිසා භාවිතය සුදුසුය.

ස්නැක්ස් ෆුඩ්ස්

චිප්ස් සහ පොප්කෝන් වැනි කෙටි ආහාරවල බොහෝ විට සංතෘප්ත සහ ට්‍රාන්ස් මේද මෙන්ම සෝඩියම් ද ඉහළ ය. මෙම සෞඛ්‍යයට අහිතකර ආහාර අනුභව කරනවා වෙනුවට, නැවුම් පලතුරු, එළවළු හෝ ඇට වර්ග වැනි සෞඛ්‍ය සම්පන්න කෙටි ආහාර ඔබේ ආහාර වේලට ඇතුළත් කිරීමට උත්සාහ කරන්න.

සීනි සහිත බීම

සෝඩා සහ පලතුරු යුෂ වැනි සීනි සහිත බීම බොහෝ විට සීනි සහ කැලරි අධිකවන අතර එය බර වැඩි වීමට සහ ඉහළ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටමට දායක වේ. සීනි සහිත බීම වෙනුවට, පිපාසය සඳහා ජලය, පැණිරස නොකළ තේ හෝ පලතුරු යුෂ පානය කිරීමට උත්සාහ කරන්න.

මීට අමතරව කාබෝහයිඩ්‍රේට් අධික ආහාර ගැනීම තුළින් ඔබගේ ශරීරය තුළ කොලෙස්ටරෝල් නිපදවීම සිදුවේ...එබැවින් තමාගේ ශරීරය පවත්වා ගැනීමට අවශ්‍ය ආහාර ප්‍රමාණය පමණක් ගන්න.අනවශ්‍ය ලෙස ආහාර ගැනීමෙන් වළකින්න.

----------------------------------------------------------------------------------------------

ඔබගේ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම අඩු කරගන්නේ කොහොමද?

සන්තෘප්ත මේදය, ට්‍රාන්ස් මේදය, සහ කොලෙස්ටරෝල් වැඩිපුර ඇති ආහාර පරිභෝජනය අවම කරන්න.

කාබෝහයිඩ්‍රේට් අධික ආහාර භාවිතයෙන් වළකින්න...

දියවන තන්තු (Soluble fibres) බහුල ආහාර වැඩිපුර ගන්න.

ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් ප්‍රමාණය වැඩිකරන්න.

ශරීරයේ බර වැඩි නම්, අඩු කරගන්න.

දුම්පානයෙන් වළකින්න.

මත්පැන් භාවිතයෙන් වළකින්න.

වෛද්‍ය උපදෙස් අනුව, කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම පහත හෙලන ඖෂධ නිසි අයුරින් භාවිතා කරන්න.

කොලෙස්ටරෝල් වලින් මිදීමට වෙනස් විය යුතු ආහාර රටාව

සංතෘප්ත මේදය

මස් වල තෙල් අඩංගු කොටස්, සම සහිත මස්, සම්පූර්ණ යොදය සහිත කිරි ආහාර ,වැනි සත්ත්වමය ආහාර වල මෙන්ම, පොල් තෙල් සහ පාම් තෙල් වැනි ශාඛ තෙල් වලද, සංතෘප්ත මේදය බහුලව ඇත.

ට්‍රාන්ස් මේදය

ට්‍රාන්ස් මේදය මගින්, සංතෘප්ත මේදය සේම රුධිරයේ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම වැඩිකරයි. ට්‍රාන්ස් මේදය, හයිඩ්‍රජනීකරණය වූ ශාඛ තෙල් වල බහුලව අඩංගු වේ. සකසන ලද ආහාර (Processed food), කෙටි ආහාර (Short eats), ක්ෂණික ආහාර (Instant food), ඇතැම් මස් වර්ග, මාගරින්, කිරි ආහාර, බිස්කට්, කේක්, බනිස් වර්ග, පාන්, වෙනත් බේකරි කෑම වර්ග, සහ හයිඩ්‍රජනීකරණය වූ තෙල් වලින් බදින ලද ආහාර වල ට්‍රාන්ස් මේදය බහුලව ඇත.

අසංතෘප්ත මේදය (Unsaturated fat)

මෙය හිතකර මේදය වර්ගයකි. අසංතෘප්ත මේදය ප්‍රධාන වශයෙන් කොටස් දෙකකි. එනම්, ඒක-අසංතෘප්ත මේදය (Mono-unsaturated fat) සහ බහු-අසංතෘප්ත මේදය (Poly-unsaturated fat) වශයෙනි. මේවා රුධිරයේ ඇති කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම පහත දැමීමට උපකාරී වේ. ඔලිව් තෙල්, සෝයා තෙල්, සූරියකාන්ත තෙල්, කැනෝලා තෙල්, රටකජු තෙල්, රටකජු, කජු, බඩ ඉරිඟු, සෝයා බෝංචි, අලිගැටපේර, තල, සූරියකාන්ත ඇට, සහ මේදය අඩංගු ලොකු මාළු වැනි ආහාර වල අසංතෘප්ත මේදය බහුලව ඇත.

දියවන තන්තු

දියවන තන්තු, එළවළු, පළතුරු, රනිල භෝග, කුරුට්ට සහිත ධාන්‍ය, සහ එවැනි ධාන්‍ය වලින් සාදන ලද ආහාර වල බහුලව පවතී. දියවන තන්තු මගින් ආහාරයේ ඇති කොලෙස්ටරෝල් ශරීරයට අවශෝෂණය කරගැනීම අඩුකරන අතර, රුධිරයේ ඇති LDL මට්ටම පහත හෙලයි.

ස්ටැනෝල් සහ ස්ටෙරෝල්

එළවළු සහ පළතුරු වල බහුලව ඇත. මේවා ආහාරයේ ඇති කොලෙස්ටරෝල් අවශෝෂණය අඩුකරන අතර, රුධිරයේ LDL මට්ටම අඩුකරයි.

ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් වැදගත් වන්නේ ඇයි?

නිතිපතා ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් වල නියැලීම, ශරීරයේ බර පාලනයට මෙන්ම, රුධිරයේ ඇති LDL මට්ටම අඩුකිරීමට ද වැදගත් වේ. එය රුධිරයේ ඇති HDL මට්ටම වැඩිකරන අතර, ට්‍රයිග්ලිසරයිඩ් මට්ටම අඩුකරයි. දිනකට අවම වශයෙන් විනාඩි 30 ක් වත්, සතියකට අවම වශයෙන් දින 5 ක් වත් බැගින්, මධ්‍යම-තීව්‍රතාවයකින් යුතු වේගයෙන් ඇවිදීම, සෙමෙන් දිවීම, පිහිනීම, බයිසිකල් පැදීම, නර්ථනය, වත්තේ වැඩකිරීම වැනි ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් වල යෙදීම අවශ්‍ය වේ.

සෞඛ්‍ය සම්පන්න බරක් පවත්වා ගත යුත්තේ ඇයි?

බර අධික වීම හෝ තරබාරු වීම, ඔබගේ රුධිරයේ ට්‍රයිග්ලිසරයිඩ් මට්ටම සහ LDL මට්ටම වැඩිකිරීමට හේතුවන අතර, HDL මට්ටම අඩුකරයි. ඔබගේ ශරීර ස්කන්ධ දර්ශකය (Body mass index or BMI) 18.5 ත්, 24.9 ත් අතර පවත්වා ගත යුතුවේ.

කොලෙස්ටරෝල් සඳහා ඇති ප්‍රතිකාර මොනවාද?

කොලෙස්ට්‍රෝල් පෙති ව්ද්‍ය්වරයෙකුගේ අනුමැතියකින් තොරව භාවිතා නොකරන්න. අනවශ්‍ය මාත්‍රාවන් අක්මාවට අහිතකරය.

ව්‍යායාම්, ක්‍රියාශීලි දිවි පෙවත හා ආහාර වෙනස ඔබගේ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම අඩු කරයි

වෛද්‍ය චමින්ද වෙලගෙදර මහතාගේ ලිපියකි.

Read More

බළන්ගොඩ

කොළඹ නගරයේ සිට කිලෝමීටර් 147ක් පසුකර ගමන්කළ විට හමුවෙන කොළඹ බදුල්ල මාර්ගයේ පිහිටි බළන්ගොඩ නෙතට රසඳුනක් මෙන්ම ගතට සිසිලසක් ගෙන දෙන රමණීය ගම් ප්‍රදේශයකි.

සොබා සොඳුරු බවේ අපූරු චමත්කාරය සමග විශාල කඳු පන්ති රැසකින් වට වී ඇති බළන්ගොඩ මානව ශිෂ්ටාචාරයේ දිගු ඉතිහාසයකට උරුමකම් කියන ඥාණ කෝෂ්ඨාගාරයකි. බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේ සිට තේ වගාව සමග කොකෝවා ගම්මිරිස් වැනි වැවිලි භෝගවලට හුරු වුවද අතීතයේ සිට වී ගොවිතැන ප්‍රධාන වූ කෘෂිකාර්මික ජීවන රටාවකට හුරු වූ ජනතාවක් මේ ප්‍රදේශයේ වාසයකොට ඇත.

බළන්ගොඩ මානවයාගෙන් පටන්ගත් ජනමූලගත සමාජයේ මහවලතැන්නේ මහ අදිකාරම්, බාන්ස් රත්වත්තේ, රටේ මහත්තයා මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම කතානායක ෆ්‍රැන්සිස් මොලමුරේ දක්වා ආ ගමන් මග වෙනස් කළ සුවිශේෂ චරිත දෙකක් බළන්ගොඩින් බිහිවී ඇත. ඒ චරිත දෙක අතරින් මුළු ලොවටම බළන්ගොඩ කියන ගමේ කීර්තිය රැගෙන ගිය සම්බුදු සසුනට සුවිශේෂ මෙහෙවරක් කළ ශ්‍රේෂ්ඨ යුග පුරුෂයාණන් වූ අභිධජ මහරටඨගුරු අතිපූජනීය බළන්​ෙගාඩ ආනන්ද මෛත්‍රී මහානාහිමියන් මේ මොහොතේ සිහිපත් කළ යුතුව ඇත. එසේම ලෝකයේ ප්‍රථම අගමැතිනිය වූ සිරිමාවෝ රත්වත්තේ ඩයස් බණ්ඩාරනායක මැතිනිය උපත ලබා ඇත්තේද බළන්ගොඩ වීම නිසා ශ්‍රේෂ්ඨ චරිත දෙකකින් බළංගොඩට ගෞරවයක් හා අභිමානයක් ගෙනදී ඇති බව සිහිපත් කළ යුතුව ඇත.

බළන්ගොඩ ගමට නම සෑදී ඇති අන්දම මුලින්ම සොයා බැලුවෙමි. ඒ අනුව බළන්ගොඩට ග්‍රාම නාමය සෑදී ඇති අන්දම ගැන මත කීපයක් ප්‍රකාශ වී ඇත. පළමුවෙන්ම අභිධජ මහා රටඨගුරු බළන්ගොඩ ආනන්ද මෛත්‍රිය මාහිමියන් පවසා ඇත්තේ ඈත අතීතයේ සිට වළං සෑදීමට මේ ප්‍රදේශය ප්‍රසිද්ධියක් ඉසිලූ නිසා වළංගොඩ බළන්ගොඩ වූ බවයි.

ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයේ සිටම පැරණි ගල්ලෙන් ආශ්‍රිතව වලං කටු හමුවෙන බැවින් හා බළන්ගොඩ ප්‍රදේශය ඈත අතීතයේ සිට වළං කර්මාන්තය පැවැති බවට තොරතුරු ඇති බැවින් මේ මතය පිළිගැනීමට හැකි බව බොහෝ දෙනා පිළිගනිති. දෙවැනි මතය ඉදිරිපත් කොට ඇත්තේ ශාස්ත්‍රපති බළන්ගොඩ නන්ද නාහිමියන්ය. උන්වහන්සේ පවසන පරිදි සටන් සඳහා අප්‍රසිද්ධව සේනාව රැස්කරමින් සිටි පළමුවැනි රාජසිංහ රජුගේ විශාල සේනාව දුටු එක් ගම්වැසියෙක් ‘සෙබළුන් ගොඩක්’ යනුවෙන් පැවසූ බවද පසුව එම වචනයේ ‘සෙ’කාරය ලොප් වී ‘ඒ’ යන්නෙහි ’උ’ හට ‘අ’ ආදේශ වී බලන්ගොඩ වූ බව පවසති. සකු බසින් ‘බටස්ථල’ යනුවෙන් වැහැරෙයි. ඇතමෙක් වළගම්බා රජු දවස කඳවුරු බැඳ සිටි බැවින් මෙම නාමය සෑදුණු බවත් පවසති. ප්‍රවීණ ගත්කරු දයානන්ද බිනරගම මහතා පවසන්නේ වලවේ ගඟ මුල්කරගෙන මේ ප්‍රදේශයේ නාමය සෑදී ඇති බවය. ඒ අනුව වලව+ගොඩ යන නිරුක්තියෙන් පසුකාලීනව බළන්ගොඩ සෑදුණු බව ඒ මහතා පවසයි.

මුලින්ම බළන්ගොඩ පුරාණය ගැන තොරතුරු විමසුවේ බළන්ගොඩ කිරිඳිගල ශෛලතලාරාමාධිපති පණ්ඩිත කඳන්ගොඩ සද්ධානන්ද නාහිමියන්ගෙනි. උන්වහන්සේ අදහස් දැක්වූයේ මේ අයුරිනි.

“බලංගොඩ කියලා කියන්නේ ඓතිහාසික කරුණුවලින් පිරුණු පුරාවිද්‍යාත්මක කෝස්ඨාගාරයක් යැයි කිවහොත් එය නිවැරැදියි. ඒ තරම් ඓතිහාසිකව මතු නොවුන කරුණු බොහෝමයක් තවදුරටත් ඉතිරිවෙලා සැඟවිලා තිබෙන ප්‍රදේශයක් තමයි බළන්ගොඩ.

බළන්ගොඩ මානවයාගෙන් පටන්ගත්තාම රාම රාවණා, යුද්ධය දක්වා දිවෙන අතීත කථාවස්තුන් රැසක් මේ ප්‍රදේශය හා බැඳී පවතිනවා.

ප්‍රදේශවල නම් ගතහොත් රාස්සගල කියන්නේ රාජ්‍ය රහස් කතාකළ ගල පසුව රාස්සගල වුණා. ඊළඟට සීතාගල කියන්නේ සීතාදේවිය සඟවා තිබූ ප්‍රදේශය තමයි. රාම රාවණා යුද්ධයෙන් රාවණාගේ ඔළුව වැටුණු ප්‍රදේශය ඕළුගංතොට යනුවෙන් ජනවහරේ අදත් තිබෙනවා.

ඊළඟට දේව විශ්වාස කෙරෙහිද නැඹුරු වූ ජනතාවක් ඒ කාලේ ඉඳලා වාසය කරලා තිබෙනවා. පත්තිනි දේවිය වෙනුවෙන් හැදූ දේවාල කීපයක් ගැන පුරාණ පත්තිනි හෑල්ලේ සඳහන් වෙනවා.

බළන්ගොඩ ප්‍රදේශයේ පිහිටි පත්තිනි දේවාල ගැන මේ ආකාරයෙන් තමයි සඳහන් වෙලා තියෙන්නේ.

කුඹල් මුල්ල බොල්කුඹ දේවාලේ

අලුත් නුවර ගලගම දේවාලේ

කිරිඳිගල ද මොරහැළ දේවාලේ

සිද්දපතිනි අණ ඇත හැමවේලේ

බුදු දහමත් සමග දේව විශ්වාස කෙරෙහිද බළන්ගොඩ වැසියෝ දැඩි නැඹුරුවක් ඒ කාලේ ඉඳලම තිබිලා තියෙනවා. බළන්ගොඩ ​සොබා සෞන්දර්ය ගැන කතා කළොත් ඉතාම දැකුම්කලු දිය ඇලි පමණක් 8ක් මේ ප්‍රදේශය හරහා ගලා බසිනවා. ඉහළ ගලගම පිහිටා තිබෙන බේකර් ඇල්ල උසින් අඩි 655ක් හා පළලින් අඩි 6ක් පමණ වෙනවා. ඊළඟට බළන්ගොඩ කල්තොට මාර්ගයේ තිබෙන දූවිලි ඇල්ල උසින් අඩි 80ක් පමණ වෙනවා. ඊළඟට උසින් අඩි 200ක් පමණ මෙන්ම අඩි 7කින් පමණ පළලින් යුත් සුරතලී ඇල්ල මහවැලි කඳුවැටියේ ‘බුම්ටන්’ රාජ්‍ය වතුයායේ ඉස්මත්තෙන් ආරම්භවෙන මේ දිය ඇල්ලට සුරතලී යන නම හැදුණේ ‘සුරතලී’ යන චිත්‍රපටය රූගත කිරීම් කරලා තියෙන්නේ මේ ස්ථානයේ නිසාවෙනි. දඟකාර විලාශයකින් දිය කඳ පහළට වැටෙන නිසා මුලින් සුරතල් ඇල්ල වශයෙන් හැඳින්වූ මේ ඇල්ල පසුව චිත්‍රපටය රූගත කළ නිසා ‘සුරතලී’ ඇල්ල වෙලා තියෙනවා. ගැරඬියා ඇල්ල බළංගොඩ පින්නවල හරහා මාරතැන්න මාර්ගයේ හිටුවලට ගොස් එතැනින් ‘පුදුකාටුව’ නම් ස්ථානයේ ඉතා රමණීය ගැරඬියා ඇල්ල නරඹන්න පුළුවන්. උස අඩි 87ක් පමණ වන අතර පළල අඩි 7ක් වෙනවා. රන්මුදු ඇල්ල හමුවන්නේ බළංගොඩ මාරතැන්න මාර්ගයේ පඹගොල්ලෙන් හැරී පහළට බසින විට. දියමිනි ඇල්ල බලංගොඩ සිට වැලිගෙපොළ සමනල යෝජනා ක්‍රමයේ දියමිනි ඇල්ල පිහිටා තිබෙනවා. උස අඩි 60කින් හා පළල අඩි 40කින් යුතු ඇල්ලේපොළ ඇල්ල රත්නපුර බළංගොඩ මාර්ගයේ ඇල්ලේපොල ගම්මානයේ පිහිටා තිබෙනවා. බළංගොඩ රාස්සගල මාර්ගයේදී හමුවෙන මැද්දකන්ද දිය ඇල්ල උසින් අඩි 60කි. පළලින් අඩි 5ක් පමණ වෙනවා.

මේ අයුරින් සුන්දර දිය ඇලි 8ක් බළංගොඩ ආශ්‍රිතව පවතිනවා. බළංගොඩ ගමට සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මැතිනිය ගෙන දුන්නේ විශාල ගෞරවයක්. සිරිමාවෝ මැතිනිය කුමන රටකට ගියත් බළංගොඩ ගැමි කාන්තාවක් තුළ තිබුණ ගති පැවතුම් ඇයගෙන් වෙනස් වුණේ නැහැ. පුළුවන් සෑම මොහොතකම සිය උපන් ගමට ඇවිත් යෑමට එතුමිය අමතක කළේ නැහැ. බළන්ගොඩ ගමේ හදන ගැටපොළොස් වෑංජනයට බණ්ඩාරනායක මැතිනිය හරිම කැමැතියි. බළන්ගොඩ ආවොත් නොවරදවාම ගැට පොළොස් අරගෙන යෑමට ඇය අමතක කරන්නේ නැහැ.

ඊළඟට බළන්ගොඩ අත්යන්ත්‍ර පේෂ කර්මාන්තවලින් නිෂ්පාදනය කළ දේශීය සාරියට එතුමිය ප්‍රිය කළා. චාම් සරලබව බණ්ඩාරනායක මැතිනිය තුළ වඩා හොඳින් තිබූ ආදර්ශවත් ජනනායිකාවක් පමණක් නොව බළන්ගොඩ ගැමි කාන්තාවක් වීම බළන්ගොඩට විශාල අභිමානයක්” බව අවසන් වශයෙන් සද්ධානන්ද නාහිමියෝ පැවසූහ.

මීළඟට හමුවූයේ බළන්ගොඩ අතීත ශ්‍රී විභූතිය පමණක් නොව භූගෝලීය පිහිටීමේ සිට මානව ශිෂ්ටාචාරය දක්වා අධ්‍යයනයක නිරත වී තොරතුරු සොයාගත් ආචාර්ය දයානන්ද බිනරගම මහතාය. ඒ මහතා ඒ පිළිබඳව අදහස් දැක්වූයේ මේ අයුරිනි.

‘‘ප්‍රාග් ඓතිහාසික මානවයා දක්වා ඈත අතීතයකට දිවයන මානව ඉතිහාසයක් ඇති ප්‍රදේශයක් වශයෙන් බළන්ගොඩ හඳුන්වා දෙන්න පුළුවන්.

සෞම්‍ය දේශගුණය නිසා බළන්ගොඩ ප්‍රදේශයේ ජනගහනය අධික වීමෙන් වර්තමානය වෙන විට භූමියේ ඇති වටිනාකම දෙගුණ තෙගුණ වෙලා තිබෙනවා.

ප්‍රාග් මානව යුගයේ මීටර් 50ක් ඉක්මවූ භූමියක කලාතුරකින් නෂ්ටික පවුල් එකකට හෝ දෙකකට වැඩි සංඛ්‍යාවක් ජීවත් වී නොමැති බව ආචාර්ය ශිරාන් දැරණියගල සූරීන් පෙන්වා දෙනවා. නමුත් අද වෙනවිට න්‍යෂ්ටික පවුලකට පර්චස් 10 ක් වෙන්කර ගැනීමට පවා නගර සීමාව තුළ ඇත්තේ බලවත් තරගයක් වන අතර භූමිය හිඟවීම නිසා සමාජ ආර්ථික ගැටලු රැසක් ඇතිවී තිබෙනවා.

බස්නාහිර දිසාවෙන් පෙට්ටිගල කඳුවැටියත් නැගෙනහිර දිසාවෙන් වූ දක්ෂණි ප්‍රාකාරය හෙවත් ‘දක්ෂිණ මොහොර’ යනුවෙන් හැඳින්වෙන දෙනගල හපුතලේ කඳුවැටියෙන් ද නැගෙනහිර දිසාවෙන් වූ මහවලතැන්න සානුවට දළ බෑවුම්ව ඕපනායක - පැල්මඩුල්ල රත්නපුර නගරය දක්වා ක්‍රමික බෑවුමකින් යුක්ත වූ මධ්‍යගත උස් භූමියක පිහිටි තැනිතලා භුමියක් ලෙස බළන්ගොඩ හඳුන්වා දෙන්න පුළුවනි. නිරිත ඊසාන දිසානු ගතවම බෑවුමක් ඇති මේ ප්‍රදේශය ‘බළන්ගොඩ සානුව’ යනුවෙන්ද හඳුන්වනු ලබනවා. බළන්ගොඩට ලැබෙන වැස්සෙන් කොටසක් වලවේ ගඟට ගලායන අතර තවත් කොටසක් කළු ගඟට එක්වීම බළන්ගොඩින් සිදුවන අපූරු ක්‍රියාවලියක්.

මේ ප්‍රදේශයෙන් ගලා බසින වලවේ ගඟ ප්‍රධාන කොටගත් එහි අතු ගංගාවන් වන දොරවෙල් ඔය, දෙනගං ඔය, බෙලිහුල්ඔය, පියන්ගිරි ඔය හා මේවාට එක්වෙන අැළ දොළ මෙන්ම ලොකු කුඩා දිය ඇලි ප්‍රදේශයේ සුන්දරත්වය වැඩි කරනවා. ගංගා නිම්නවල හා ගං පත්ලේ නිධිගතව ඇති මැණික් ඉල්ලම සහ සුළු වශයෙන් හමුවෙන රත්තරන්, ඛණිජ, ප්‍රදේශයේ ජනතාවගේ ආර්ථිකය ශක්තිමත් කරනවා. ජනතාවගේ ජල අවශ්‍යතා මෙන්ම කෘෂිකර්මයේ ජීවය රදා පවතින්නේ මේ ප්‍රධාන ගංගාවේ හා අතු ගංගාවල ආධාරයෙන්.

සබරගමු පළාතේ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයට අයත් මේ ප්‍රදේශය බළන්ගොඩ ප්‍රාදේශීය මහලේකම් කොට්ඨාසයට ප්‍රධාන වශයෙන් අයත් වෙන අතර ඉඹුල්පේ හා වැලිගෙපොළ ප්‍රාදේශීය මහලේකම් කොට්ඨාසවලට අයත් බලප්‍රදේශ තුළද බළන්ගොඩ ප්‍රදේශය විසිරී ඇත. මේ බලප්‍රදේශ තුනම බළන්ගොඩ ප්‍රදේශයට අයත් වෙන අතර ඊට පරිබාහිරව සීමා රහිතව ප්‍රදේශයේ සංස්කෘතික හා භෞතික පරිසරය ව්‍යාප්තව ඇත.

පැරණි සබරගමු දිසාවට අයත් කඩවත මැද කෝරළයේ ප්‍රධාන නගරය වන්නේ බළන්ගොඩයි. ශ්‍රී ලංකා සබරගමුව විශ්වවිද්‍යාලය බළන්ගොඩ නගරයට නුදුරින් පිහිටා ඇති ප්‍රධාන උසස් අධ්‍යාපන ආයතනය වන අතර මෑත යුගයේ සබරගමුවට ලැබුණු නැණ පහන් දැල්වීමේ ප්‍රධාන මිණි කැටය එයයි. දඹදෙණි යුගයේ පළාබත්ගල වන සෙනසුන් මහා විහාර භික්ෂු අධ්‍යාපන විශ්වවිද්‍යාලය හැරුණු විට සබරගමුවේ බිහි වූ දෙවැනි විශ්වවිද්‍යාලය මෙයයි.

මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 2096ක් උසින් පිහිටා ඇති බළන්ගොඩ නගරය තෙත් කලාපයට අයත්වෙන අතර නගරයේ ව්‍යාප්ති ප්‍රදේශය තුළ ඇති වෘක්ෂලතා පහතරට නිවර්තන තෙත් සදාහරිත වනාන්තරවල වැවෙන පලු, වීර, බුරුත, නැදුන්. තේක්ක, ගම්මාළු, කැටකාල වැනි තද අරටුව සහිත ශාක දැකිය හැකි අතර නගරයට ආසන්න කඳුකර කලාපයේ කඳුරට සද‌ාහරිත හා සෞම්‍ය වනාන්තරවල වැවෙන ඇටඹ, ගොඩපර, වල් දෙල්. කැකුණ, ඇහැටු, නුග ආදී පත්‍ර පළල් ශාක දකින්න පුළුවන්. මහ හැඩයා, කුඩා හැඩයා, බේදුරු පනම් පෙති, මීවන වර්ගයේ පැළැටි මෙන්ම ඖෂධීය ශාක බහුලව මේ කඳුකර වනාන්තරවල දැකීමට පුළුවනි. මේ ප්‍රදේශයට නිරිතදිග මෝසම් වැස්සෙන් වැඩි වර්ෂාපතනයක් ලැබෙන අතර සාමාන්‍ය වාර්ෂික වර්ෂාපතනය අඟල් 75-100 දක්වා වැඩිවේ. බළන්ගොඩ නගරයේ වාර්ෂික උෂ්ණත්වය ෆැරන්හයිට් අංශක 70 සිට 80 අතර ප්‍රමාණයක් ගනී. එක් එක් මාසවලදී උෂ්ණත්වය වෙනස් වන අතර මාර්තු අප්‍රේල් මාසවලදී දැඩි හිරු රශ්මියක් පවතියි. සංවහන ක්‍රියාවලිය නිසා දවසේ සවස් භාගයේදී බක්මහ අකුණු සහ වැසි දර්ශනයකි. මැයි මාසය ආරම්භවත්ම පැයට කිලෝමීටර් 50-75 අතර වේගවත් සුළඟක් සමහර අවුරුදුවල දැකගැනීමට පුළුවන. මැයි, ජුනි, ජූලි මාස හැරුණු විට අනෙක් මාසවල දී පරිසරයේ දැඩි නිසල බවක් පවතියි. සමනල වැව ජලාශය ඉදිකිරීමෙන් පසු පරිසර පද්ධතියෙත් වර්ෂාපතනයේ හා උෂ්ණත්වයේත් ස්වරූපය යම් ප්‍රමාණයකට වෙනසකට භාජනය වී ඇත.

අප ප්‍රදේශයේ බොහෝ දෙනාගේ ජීවනෝපාය වෙන්නේ ගොවිතැනයි. මතුපිට භූමියේ ස්වභාවය සහ පාංශු කලාපවල භෞතික හා රසායනික ස්වරුපයට අනුව බෝග වගාවේ වෙනස්කම් පවතියි. වලවේ ගඟ හා ඒ ආශ්‍රිත අතු ගංගා නිම්න ප්‍රදේශවල මෙන්ම පිටාර තැනි බිම්වල ව්‍යාපාරික වශයෙන් හා පරිභෝජනය සඳහා වී වගාව සිදුකරයි.

කඳු බිම්වල හෙල්වැටි තුළ හෙල්මළු වී වගාව සිදුකරන්නේ ග්‍රාමීය වැසියන්ගේ පරිභෝජනය සඳහාය. කඳුකර ලැටරයිට් පාංශු කලාපයේ ව්‍යාපාරික වශයෙන් හා සුළු පරිමාණයෙන් තේ වගාව සිදුකරයි. ඊට අමතරව පොල්, ගම්මිරිස්, කෝපි, කුරුඳු, කරාඹු නැටි ආදී අතිරේක සුළු අපනයන ආහාර බෝග හා ගෙවතු වගා ලෙස කොස්, දෙල්. පුවක්, පලතුරු ආදිය ද වගාකරයි.

හේන් ගොවිතැන යටතේ කව්පි, ඉරිඟු, මුං, මෑ. තල, මෙනේරි, කුරක්කන් සහ කටුසර හේන් එළවළු වගාව යටතේ වට්ටක්කා, කැකිරි, බටු, මිරිස් සහ මඤ්ඤා​ක්කා, බතල, ඉන්නල ඇතුළු අල වර්ග වගා කරයි. ව්‍යාපාරික වශයෙන් මහාපරිමාණ ලෙස බෝංචි වගාව හේන් බිම්වල හා කනතු කුඹුරුවල වගා කිරීම මීට දශක තුනක පමණ කාලයක සිට මේ ප්‍රදේශයේ දක්නට ලැබෙන විශේෂ වගාවක් ලෙස සඳහන් කරන්න පුළුවන්.

බළන්ගොඩ ඈත අතීතයේ සිට විවිධ ජන වර්ගවලට අයත් ජනයා එකට වාසය කරන ප්‍රදේශයකි. සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම් හා බර්ගර් ජාතීන් මිශ්‍රව ඉතා සමගියෙන් සුහදව එකම පවුලක පුරවැසියන් වශයෙන් ජීවත්වීම බළන්ගොඩ ප්‍රදේශයේ දක්නට ලැබෙන සුවිශේෂ ලක්ෂණයකි. නාගරික බොහෝ ද්‍රවිඩ ජනයා ආහාර ද්‍රව්‍ය සිල්ලර හා තොග වෙළෙද‌ාම සිදු කරයි. කඳුකරයේ ජීවත්වෙන වතු දෙමළ ජනයා තේ වගාවේ නිරතව සිටිනවා. මුස්ලිම් ජනයා බොහෝ දෙනා මැණික් වෙළෙද‌ාමේ සහ රෙදි සුවඳ විලවුන්, පාවහන් වෙළෙඳාමේ නිරතව ඉන්නවා. ඔවුන් කිසිවිටෙකත් ගොවිතැන් කටයුතු කරන්නේ නැහැ. ප්‍රදේශයේ බෞද්ධ ජනතාව වැඩිදෙනා ගොවිතැනේ නිරතවෙනවා. එළවළු පලතුරු ආහාර ද්‍රව්‍ය, රෙදි පිළි, මනි බඩු සහ සුළු අපනයන බෝග වෙළෙඳාමෙහි නාගරික සිංහල ජනතාව නිරතව ඉන්නවා. ගොවිතැනට අමතරව මැණික් ගැරීම සිංහල ජනයාගේ ප්‍රධාන ආද‌ායම් මාර්ගය වෙනවා. කම්කරු, පෙදරේරු, අනිකුත් සුළු කර්මාන්තවල නිරතවී ඇති බොහෝ දෙනා සිංහල බෞද්ධයෝ වෙනවා.

වැඩි වටිනාකමකින් යුත් රතු, නිල්, පසිංගල්. වෛරෝඩී. ආරනුල්, පුෂ්පරාග, පද්මරාග, නිල්, ඔට්ටු, ගෙවුඩ ආදී මැණික්වල සිට අඩු වටිනාකමක් ඇති පදියන්, ජාගුන්, කිරින්චි, රබස්, පළිඟු, දියතරිප්පු දක්වා ඛණිජ පාෂණ මේ ප්‍රදේශයේ භූගර්භය තුළ දැක ගැනීමට පුළුවන්.

ඉතා සුළු වශයෙන් හමුවන රත්රන් කැබලි එකතු කිරීම වලවේ ගඟ ආශ්‍රිත ඇඳුම් පතල් කරුවන්ගේ සිරිතක් වෙලා තිබෙනවා. ප්‍රදේශයේ කාන්තාවන් වැල්ල නෑඹිලිවල දමා ගැරීමෙන් රත්රන් කැබලි හා කුඩු එකතු කිරීම වෘත්තියක් වෙලා තිබෙනවා. මෙයින් පැහැදිලි වෙන්නේ වලවේ ගංනිම්න පතුලේ රත්රන් නිධිගතව ඇති බවයි.

ඈත අතීතයේ සිට වළං කර්මාන්තය කළ බවට පුරාවිද්‍යාත්මක සාධක නෙළුවයාය, කුඹල්ගම, හඳගිරිය, වලව මිටියාවත ආදී ස්ථානවලින් තොරතුරු සොයා ගෙන ඇති අතර රත්මලවින්න, කොටුපළතැන්න, වේලිඔය ආදී ස්ථානවල දියුණු ගඩොල් කර්මාන්තයක් කළ බවට තොරතුරු අනාවරණය වී ඇත.

දේශීය පමණක් නොව විදේශීය අවශ්‍යතා පවා සපුරාලීමට සමත් යකඩ සහ වානේ කර්මාන්තයක් මධ්‍ය අනුරාධපුර යුගයේ දී බළන්ගොඩ ප්‍රදේශය ආශ්‍රිත පැරණි ගම්මාන වූ හටන්පොළ, යටිමලකඩුව, පියන්ගිරිය, හතරබාගේ. මාමල්ගහ, මුත්තෙට්ටුවේගම, බෙලිහුල්ඔය, දෙනගංඔය ආදී ප්‍රදේශ ඇතුළු යකඩ උණු කළ ස්ථාන 264ක් පිල් ජුලිෆ් පුරාවිද්‍යාඥවරිය විසින් අනාවරණය කරගෙන තිබෙනවා. ඒ කාලේ ස්වභාවික සුළං බලයෙන් යකඩ උණුකළ එකම රට වෙලා තිබෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවයි. වර්ෂ 1859 දී චාල්ස් ඩාවින් විසින් ලියූ ‘සත්ව සම්භවය’ ග්‍රන්ථයෙන් චාල්ස් ලයල්ගේ ‘මිනිසාගේ පෞරාණිකත්වය’ නමැති ග්‍රන්ථය එළිදැක්වීමෙන් පසු ලෝක මානව විද්‍යාඥයින්ගේ අවධානය භූ විද්‍යා අධ්‍යානයන් කෙරෙහි යොමුවන්නට වුණා. මත්ස්‍ය, උරග, උභය ජීවි පක්ෂි හා ක්ෂිරපායී ආදී සතුන් අතරින් ඍජුව කොඳු නාරටියක් සහිත මිනිසා නමැති අපූර්ව සත්වයා ලොව බිහිවීම ලෝක මානව ඉතිහාසයට සුවිශේෂ සිදුවීමක් වුණා.

මීට අවුරුදු හය ලක්ෂයකට පෙර අප්‍රිකාවේ ඔල්දුවා නිම්නයෙන් පළමුවරට සොයාගත් වානර මානවයාගේ සිට පීකිං, ජාවා, නියැන්ඩතාල්, ක්‍රොමැනියන් ආදී මානවයන් සමග ‘බළන්ගොඩ මානවයා’ පිළිබඳ තොරතුරු ලොවට හෙළි කළේ බළන්ගොඩ, දියවින්න හා හඳගිරියට නුදුරු බෙල්ලන් බැඳි පැලැස්ස නම් ස්ථානයෙන් සොයාගත් මානව අවශේෂවල ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි. මේ පිළිබඳ ලොවට තොරතුරු හෙළි කළේ මහාචාර්ය පී.ඊ.පී. දැරණියගල සූරින් බවත් මේ මොහොතේ සිහිපත් කළ යුතු වෙනවා.

බළන්ගොඩ අවට ලෙන් ආශ්‍රිතව ජීවත් වූ බළන්ගොඩ මිනිසා (Balangoda Man) මහාචාර්ය පී.ඊ.පී දැරණියගලයන් විසින් හඳුන්වා ඇත්තේ ‘හොමෝ ඉරෙක්ටස් බළන්ගොඩයන්සිස්’ මානවයා යන අර්ථාන්විත නාමයෙනි.

බළන්ගොඩ මානවයා යනු කවරෙක්දැයි? ප්‍රශ්නයට දිය හැකි කෙටිම පිළිතුර වෙන්​ෙන්​ බෙල්ලන්බැඳි පැලැස්සෙන් සොයාගත් පාෂාණ යෞගික මානවයන්ගේ ඇට සැකිළි හැදින්වීම සඳහා දී ඇති නාමයන් යන්න හැඳින්වීමට පුළුවන්. මෙසේ සොයාගත් මානව ඇටසැකිලි 12න් 10කම නැවුණු ඉරියව්වලින් යුක්තව වක්වී තිබීම විශේෂත්වයක් වශයෙන් දකී. පසුකාලීනව කරන ලද පර්​ෙය්ෂණවලින් හෙළි වී ඇත්තේ මළ පුද්ගලයා විශාල වළංවල බහා භූමිද‌ානය කර ඇති බවයි.

එකල වළදක බහා භූමිදානය කරන සිරිතක් පැවති බව පැහැදිලිය. මානව ශිෂ්ටාචාරයේ උපත සනිටුහන් කළ බළන්ගොඩ මානවයා තුළින් මානව ශිෂ්ටාචාරයේ ආරම්භය ගැන සෙවීමට ඇති ඥාන කෝෂ්ඨාගාරය බළන්ගොඩ බව අවසන් වශයෙන් දයානන්ද බිනරගම මහතා ප්‍රකාශ කළේය.

තොරතුරු අඅන්තර්ජාලය ඇසුරිනි.

බලංගොඩ වේළිඔය මාර්ගය සංවර්ධන කිරීමට බලකරන්නන්ගේ එකමුතුව.

වළං ගොඩින් සෑදුණු බළංගොඩ

ඔබේ අදහස් එවන්න.

මේ ගලගම බුද්ධ

හැබැයි පාලි බසින් බළන්ගොඩ යන්න හඳුන් වන්නේ භටත්ථල නගරං යනුවෙනුයි ඉන් අදහස් වන්නේභට පිරිස් රැස්ව සිටි නගරය යනුවෙනි.???? මට දැනෙන ලෙසට ඒ අදහස තමයි හරි සිංහලයේ "ව" වෙනුවට" බ" ආදේශ වෙච්ච තැන් ගැන මට මතකයක් නැහැ. පාලියේ නම් "ව" වෙනුවට බොහෝ විට "බ" ආදේශ වීස බහුලයි

notes of imaginary

Read More

සෙනෙහස

ඔබේ තනියට සෙවණැල්ල වෙමි

සයුරු තෙර වෙරළ ක් වෙමී

ඔබ රැගෙන එන තැවුල් රඳවා

සිනා පෙණ පිඬු විසිරමී.

වළා රොද සේ පාව යනවිට

කඳු මුදුන වී රැක ගමී

විඩාබර සිත නිවා සනසන

සිසිල් මුදු පවනක් වෙමී.

විස ඇනී ළය රිදුම් දෙනවිට

සඳුන් සිසිලස තවරමී

අවලාද , දුක් ගැහැට පිසදා

තුන් සුතුර මතුරා යමී.

අඳුරු රැයකට පුරහඳක් වී

සඳ රැසින් ඔබ නහවමී

සුසුමකට දුර තබා ඈතින්

බලා කඳුලක සැඟවෙමී.

රෝ.සි..

notes of imaginary

Read More

GSF ගේ කාටුන්

එවකට අග්‍රාමත්‍ය ව සිටි සර් ජෝන් පොල්ගොල්ලේ පිහිටි කෘෂිකර්ම දෙපාර්මේන්තුවට අයත් සත්ව ගොවිපලක් බැලීමට ගිය අවස්ථාවක එහි සේවය කරන සේවිකාවන්ගෙන් සාත්තු සප්පායාම් ලබමින් සිටින ගවයන් කිහිපදෙනෙක් දැක්කේය. සර් ජෝන්ගේ මදාවි සිතට එක්වරම සිහිවුයේ මමත් මේ වාගේ ගොනෙක් වුවානම් කොයිතරම් ජොලිද යන්න විය යුතුය.
සිතිවිල්ල වහා වචනයෙන් එළියට පැන්න විට මාධ්‍ය කරුවෝ එය අහුලා ගෙන පසුදා තම ප්‍රවෘත්ති පත්‍රවල ඕපදුප තීර ප්‍රවෘත්තිමය වටිනාකමක් ඇති කළේය. සර් ජෝන්ගේ සුන්දර අදහස පසුදා ලංකාදීපය මැද පිටුවේ පළවු G.S.F සන්නම සහිත ගම්වාසී සෙනරත් ප්‍රනාන්දු‍ ගේ කාටුනයෙන් සර් ජෝන්ගේ මුහුණ තඩි ගොනෙකුගේ සිරුරට සවි කර එම ගොනා නාවන තරුනියන් පිරිසක් සිත්තම් කලේය.

සර් ජෝන් පසුදාම G.S.F ට ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ හෙලිකොප්ටරයකින් මොරටු මුහුදේ දියඹට අතහැර සිරුර වැල්ලට එවීමෙන් නොව සර් ජෝන්ගේ කදවල වත්තේ නිවහනට කැදවා බිත්තර ආප්ප වලින් උදෑසන තේ වේලෙන් සංග්‍රහ කිරීමෙන් සහ G.S.F සර් ජෝන් පිළිබදව අදින කාටුන් වල මුල් පිටපත ඔහුට ලැබෙන්න සැලැස්විය යුතුය යැයි ගිවිසුමකට පත් කිරීමෙන්ය.

G.S.F ප්‍රථම කාටුනය ඇද ඇත්තේ “ස්වදේශ මිත්‍රයා” පත්‍රයට 1931 ඩොනමෝර් කොමිසමේ වාර්තාව විවේචනය කරමිනි. 1934 දී වානිජ චිත්‍ර ශිල්පියෙකු ලෙස ටෛම්ස් ආයාතනයට එක්වු G.S.F 1947 වර්ෂයේ සිට ඩී.බී.ධනපාලයන්ගේ ඇරයුමෙන් කාටුන් චිත්‍ර ශිල්පියෙකු බවට පත්විය.ඔහු එදා සිට ලංකාදීප පත්‍රයට දශක පහක් පමණ කාලයක් කාටුන් ඇන්දේය.
ඔහුගේ “අප්පුහාමි” චරිතය විසින් ජනතාව නියෝජනය කලේය

notes of imaginary

Read More

නිදාන කතාව

Deamon Hood

මං එවකට කිඹුල්වත්පුර ඉඳන්
සැවැත් නුවරට යන පාරේ
හැටනව වැනි පටුමගේ හිටියේ.
අපේ තාත්තගේ යාළුවෙක් තමයි කොසොල් රජතුමා. ආදරේට කිව්වෙ කෝසලයා කියල.

ඉතින් අපේ හිතවත් කම්"මත
කිඹුල්වත්පුර පොලේ අපි
තිස්සමහාරාමෙ මීකිරි වික්කා.

මං තාත්තට හොරෙන්
මී කිරි අස්සෙ ගුලි බිස්නස් එකක් කරා
ඒක ජාති ජාතිත් පාපයක් කියලා
දැන ගත්තෙ ආත්ම ගානකට පස්සෙ.

කොහොම නමුත්
කිරිබත්ගොඩ හාමුදුරුවෝ යාළුවො එක්ක
කිරි කන්න එනවා අපේ කඩේට
එයා අවංක කෙනෙක් ඒකාලේ ඉඳන්ම

ඒකාලේ මට මතක හැටියට
කිරි හට්ටි හත අටක් කාලා
පන්සලෙන් ගෙනාපු කැකුළු බතුත් දාලා
හට්ටි උලන් කන පුරුද්දක් එයාට තිබ්බා

මං එයාට ගුලි වික්කෙ නෑ.
කොටින්ම කිසිම හාමුදුරුවෝ කෙනෙක්ට
වික්කෙ නෑ
මේක අමූලික ඇත්තක්
නමුත් දවසක්
මගේ අතින් හට්ටියක් මාරුවෙලා

ඒකෙ තිබ්බෙ ගුලි ටිකක් උඩින් මීකිරි දාලා
ඒක මං දෙන්න හිටියේ කොසඹෑ නුවර
තුසිත කියලා මගේ යාලුවෙක්ට

ඉතින් කිරිබත්ගොඩ සාදු ඒ මෝදක කවලන් වුනු
කිරි එක කාලා
වේලුවානාරාමෙට ගිහින්
ලොකු පිස්සුවක් කෙලලා
සෝවාන් ලිස්ට් එකෙන් නම කපාගත්තා

ඒ පාපයට
කොසොල් රජතුමා මාව
ගුලි පැක් එකයි ජොයින්ට් කෑල්ලකටයි නවුවක් දම්මල
අපායට මාරුකරලා යැව්වා.

මං තාමත් අපායේ මී කිරි විකුණනවා
කිරිබත්ගොඩ හාමුදුරුවෝ පන්සලට වෙලා
පැණි කනවා. 

notes of imaginary

Read More

ඉන්දියාවෙන් බුදු දහම තුරන් වූයේ කෙසේද?

බ්‍රාහ්මනිකයන්ගේ සහ පසුව පැමිනි මුසල්මානු ආක්‍රමණ හමුවේ ඉන්දියාව අසරණ වූයේ ‘මයුර්‍ය’ සහ ‘ගුප්ත’ රාජ වංශ වලින් යුතුවූ මහා මඝද රාජධානිය කාලයාගේ ඇවෑමෙන් අප්‍රකට වීමෙන් පසුවය. ඉන්දියාවේ උපන් බුදුන් වහන්සේගේ අනුගාමිකයන් වූ, බිම්බිසාර, චන්ද්‍රගුප්ත I , සමුද්‍රගුප්ත , චන්ද්‍රගුප්ත II, අශෝක අධිරාජයා වැනි මහා රජවරුන් නැතිවූ කල, ඉන්දියාව කොටස් වලට කැඩී, බල බිඳී තිබුන අවදියක, බුදු දහමේ පරිහානියද ආරම්භ විය.

‘සංකාරාචාර්‍ය’ වැනි හින්දු නායකයන්ද, බොහෝ හින්දු රජවරුන්ද, ස්ථූප සහ බුදු කුටි සහ පිළිම විනාශ කිරීමෙන් අපමණ ආශ්වාදයක් ලද බැව් පොත පතේ සඳහන් වේ. හින්දු පාලකයෙකු වන ‘පුෂ්‍ය මිත්‍ර’ විසින්, අශොක මහ රජතුමා විසින් තනවන ලද 84,000 ක් බෞද්ධ ස්ථුප සහ ගනන් කල නොහැකි තරම් විහාර සහ බෞද්ධ ලියවිළිද විනාශ කරන ලදී.

(මූලාශ්‍ර: Romila Thaper, Ashoka and Decline of Mouryas, London, 1961, p 200).

‘ජලාලුක රජු’ විසින් බෞද්ධ විහාර සහ පන්සල් විනාශ කලේ, බෞද්ධ ගාථා සජ්ජායනයෙන් වරක් ඔහුගේ නින්දට බාධා වීම හේතුවක් කරගෙනය. මේ අතර කාශ්මීරයේ සිටි කින්නාර රජු විසින් බෞද්ධ පන්සල් විනාශ කලේ, බ්‍රාහ්මණයන්ගේ සතුට සඳහාය.

මේ විනාශ කල බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන, හින්දු කෝවිල් වලට පරිවතනය කල අතර,හින්දු චාරිත්‍ර අනුව, කිසිම අඩු කුලයේ යයි සම්මත පුද්ගලයෙකුට හෝ බෞද්ධයෙකුට, එම කෝවිල තුලට ඇතුල් වීමට ඉඩ නොදෙන ලදී. දහස් ගනන් මෙම ස්ථානවලින් ප්‍රසිද්ධවූ ස්ථාන කිහිපයක් නම්, තිරුපති, උන්ඩවල්ලි, එල්ලෝරා, පූරි, බද්‍රනාත්, මතුරා, අයෝධ්‍යා, නාලන්දා, නාගර්ජුන කොන්ඩා, සහ කේරලයේ අති ප්‍රසිද්ධ සබ්‍රිමාලා කෝවිල වේ.

අතුරු කතාවක් :- එදා සහ අද දේශපාලනඥයන් පූ* උඩ දමාගෙන වඳින හින්දු කෝවිල් සියල්ල, බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන වේ ..

‘ආදි සංකර’ නම් හින්දු නායකයා, ‘නාගර්ජුන කොන්ඩාහී’ යක්ෂයෙක් මෙන් කටයුතු කර, බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන අති විශාල සංඛ්‍යාවක් විනාශ කර ඇති බව ‘ලෝන්ගස්ට්’ නම් යුරෝපීය විද්වතා විසින් ඔහුගේ කැනීම් වලින් සොයාගන්නා ලදී. {මූලාශ්‍ර: Memoirs of the Archaelogical Survey of India No: 54, The Budhist Antiquties of Nagarjunakonda (Delhi, 1938, p.6.).}

බ්‍රාහ්මණ ආගමට නොහැරෙන බෞද්ධයන්, ප්‍රසිද්ධියේම පන පිටින් පුච්චා දැමීමට මෙම ‘ආදි සංකර’ නම් හින්දු නායකයා කටයුතු කලේය. බෞද්ධයන් යයි අසුවූ සෑම පවුලකම අත දරුවන්, ඔවුන්ගේ මවුන් ඉදිරියේ කිඹුලන්ට විසි කල අතර, ගැහැනුන් දියේ ගිල්වා මරා දැමූහ. කේරළයේ ‘සුද්ධවනන්’ රජුගේ මස්සිනා කෙනෙකු වන ‘උජ්ජේන්’ බෞද්ධ බික්ෂූන්ගේ නාස් විද ගොනුන් ලෙස කරත්තවලට බැඳ වැඩගත් බව ප්‍රසිද්ධය. දහස් ගනන් නොව මිලියන ගනනක බෞද්ධයන් කේරළ ගං ඉවුරවල් වලදී දසවධ දී මරා දමන ලදී. මෙම අප්‍රකට අවධිය යුරෝපයේ කුරුස යුද්ධ වලට සමාන වූ අතර, ප්‍රසිද්ධියේම බෞද්ධයන්ට වධ දුන් ඝාතන ස්ථානය වන්නේ කේරලයේ ‘අලවි’ නම් ස්ථානයයි. ‘අලවි’ යන්නේ තේරුම විනාශයට අධිපති යයි සලකන,ශිව දෙවියන් දරන ත්‍රිශුලයයි.මේ ආකාරයටම, ටැමිල්නාඩුවේද ‘වයිග’ ගං ඉවුරේ, දහස් ගනන් බෞද්ධයන් මරා දමන්නට හින්දු ජාතික දරුණු මූලධර්මවාදියකු වන ‘සම්බන්තර්’ ක්‍රියා කලේය. {(මූලාශ්‍ර: The Tamil book Thevaram and complete works of Swami

Vivekananda, Vol.VII. p. 118, Calcutta, 1997).}

පසු කලක විකෘත කරන ලද බුද්ධ ප්‍රතිමා, බොහෝමයක් බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේදී කේරලයේදී හමුවිය. මූලධර්මවාදී බ්‍රාහ්මණනයන් විසින් මේ සියළු පොළොව නුහුලන අපරාධ කලේ, බුදු දහම ඉන්දියාවෙන් පමනක් නොව මුළු ලොවෙන්ම තුරන් කරන්නටය. එහෙත් ඔවුනට සියළු සාක්කි විනාශ කිරීමට නොහැකි විය. නොදැනුවත්වම, කෝවිල් වලට සහ ගම්මානවලට තිබූ ‘පල්ලි’ යන නම මකා දමන්නට ඔවුනට අමතක විය. පල්ලි යන නමේ තේරුම, ‘බෞද්ධ විහාරය’ යන්නයි. කේරලයේ බොහෝ ස්ථානවල මේ පල්ලි යන නාමය හමුවේ. උදාහරණ වශයෙන්, කුරුන්ගපල්ලි, කාර්තික පල්ලි, මෙහි සඳහන් කරමි.

අද ඉන්දියාවේ බුදු දහම පවතින්නේ, ටිබෙටයට මායිම් වූ කොටස්වලත්, අඩු කුලයේ යයි සම්මත ඩැලිට් ජාතිකයන් අතරේත් පමනි. බුදු දහම ඉන්දියාවෙන් සම්පූරණයෙන් පාහේ නැතිවී යන්නට තවත් හේතුවක් වුනේ ‘තුර්කි’ සහ ‘අරාබි’ ආක්‍රමණ හේතුවෙනි.

මුසල්මානුවන් කරන ලද ‘නාලන්දා සන්හාරය’ ඉතා ප්‍රකටය. වැඩිවෙන බ්‍රාහ්මණික ආගමික බලය හමුයේ, සාමකාමී බෞද්ධයන් මරනීය තර්ජන අතරේ සැඟව ගියහ. බ්‍රාහ්මණිකයන් බුදු දහම ලෝකයෙන් තුරන් කරන්නට කල තවත් උප්පරවැට්ටියක් නම්, බුදුන් වහන්සේ, හින්දු ආගමේ දශ අවතාර අතරෙන් තවත් අවතාරයක්, එනම් ‘බුද්ධි අවතාරය’ ලෙස සඳහන් කර, අඩු දැනුම ඇති බෞද්ධයන් හා, බෞද්ධාගමට කැමැත්තක් දැක්වූ හින්දූන් බ්‍රාහ්මණිකයන්ගේ ග්‍රහණයට නතු කර ගැනීමය.

මෙහිදී හින්දු ආගමේ ග්‍රන්ථවලද, බෞද්ධයන්ට විරුද්ධව නොයෙකුත් නීති කෙටුම්පත් විය. හින්දු ගුරුවරයකු වන ‘අපර්ණක’ මෙසේ කියයි. ‘බෞද්ධයෙක් බ්‍රාහ්මණික සිරුරක ගෑවුනහොත්, වහා ඔෂධ ස්නානයක් කර සුද්ධ පවිත්‍ර විය යුතුය.’ ඉතා ප්‍රසිද්ධ පොතක්වූ ‘අර්ථ ශ්‍රාස්ත්‍ර’ ලියු ‘චානක්‍ය’, මෙසේ කියයි. ‘දෙවියන්ට පුජා කරන ලද රාත්‍රී ආහාර පූජා උළෙලකට බෞද්ධයෙක්, ආජීවකයෙක්, ශුද්‍රයෙක් පැමුනුණහොත්, ඔහු පනා 100 ක දඩයකට යටත්ය’

ක්‍රිස්තු පූර්ව 505 දී, බෙන්ගාලයේ රජු වූ ‘සසන්ක’, බෝධි ගයාව ආක්‍රමණය කර, බුදුන් වහන්සේ පිට දුන් බෝධිය සම්පූර්නයෙන්ම විනාශ කලේය. එතනින් නැවතුනේ නැති ඔහු, බෝධි වෘක්ශය පාමුල තිබූ, බුදුන් වහන්සේගේ සිටිවන පිළිමය විනාශ කර, ශිව දෙවියන්ගේ පිළිරුවක් තැන්පත් කලේය. තවද එම ප්‍රදේශයේම සිටි සියළුම බෞද්ධ භික්ෂූන් ඝාතනය කිරීමට අන දුන්නේත් මොහුමය. ශිව වාදියෙකු වූ තවත් රජ කෙනෙකු වූ ‘මිහිඳුකුල’ විසින් බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන 1500ක් සහමුලින්ම විනාශ කර, ඒවායෙහි සිටි සියලුම භික්ෂූන් ඝාතනය කරන ලදී. අයෝධ්‍යාවේ අද තිබෙන සියළුම හින්දු කෝවිල් පෙර කල බෞද්ධ පන්සල් වශයෙන් තිබිණ. උදහරණ කීපයක් නම්, සබ්‍රිමාලා, තිරුපති, බද්‍රිනාත් සහ පූරි වේ.

අතුරු කතාවක් :- …ලංකාවේ සිටින බෞද්ධ යයි කියන පාලකයන්…එක්කෝ ඕනා නැහැ…

මෙවන් ශෝචනීය තත්වයක් තුල, ඉන්දියාවේ බුදු දහම පැවතුනාදැයි තහවුරු කිරීමට හැකි වූ ප්‍රධානම හේතුව නම්,ඉන්දියාවේ ඇති විශාලත්වයම වේ. බුදුන් වහන්සේගේ පරිනිර්වානයෙන් පසු, ඉන්දියාවේ බෞද්ධයන්ට අත්වූ ඉරණමෙන් බිඳක් වත්, සිරිළක බෞද්ධයන් පසුගිය අවුරුදු 2500 තුල අත් විඳ නොමැත. අශෝක ස්තම්භය නොවන්නට, නවීන විද්‍යා උපක්‍රම නොවන්නට, බුදු දහම තියා බුදුන් වහන්සේගේ නමත් ඉන්දියානු ඉතිහාසයෙන් අතුගා දමන්නට බ්‍රාහ්මණිකයන් සමත් වන්නට ඉඩ තිබුනි.

උපුටා ගැනිමකි.

SL Knowledge 

notes of imaginary

Read More