පැරසිටමෝල් .

පැරසිටමෝල්: ඔබේ ගෙදර 'හොඳම මිතුරා' ද, 'සැඟවුණු සතුරා' ද?

උණක්, ඔළුව කැක්කුමක් ආපු ගමන් අපි දුවන්නේ ගෙදර බෙහෙත් පෙට්ටිය ළඟට. එතන ඉන්නවා අපේ "විශ්වාසවන්ත යාළුවා" - පැරසිටමෝල් (Paracetamol) හෙවත් 'පැනඩෝල්'.

මේක නැති ගෙයක් හොයාගන්නත් අමාරුයි. ඒත්, මේ "යාළුවා" හැමවෙලේම හොඳ කෙනෙක්ද?

අපි මේ "වීරයා" ගැනත්, එයාගේ භයානක "සැඟවුණු සතුරා" කියන පැත්ත ගැනත් හරියටම දැනගමු.

"වීරයා" (පැරසිටමෝල් වල හොඳ පැත්ත)

පැරසිටමෝල් කියන්නේ ඇත්තටම නූතන වෛද්‍ය විද්‍යාවේ වටිනා නිර්මාණයක්.

වේදනා නාශකයක්: ඔළුවෙ කැක්කුම, ඇඟපත රිදීම, දත් කැක්කුම වගේ පොදු වේදනාවන් පාලනය කරන්න දක්ෂයි.

උණ අඩු කරයි: ශරීරයේ උෂ්ණත්වය (උණ) නැවත සාමාන්‍ය තත්ත්වයට ගේන්න උදව් වෙනවා.

ආමාශයට මෘදුයි: ඇස්ප්‍රින් (Aspirin) හෝ ඉබියුප්‍රොෆෙන් (Ibuprofen) වගේ අනිත් බෙහෙත් වලට සාපේක්ෂව බඩට එතරම් සැර නෑ (බොහෝ දෙනෙක්ට).

ගන්න ලේසියි: බෙහෙත් වට්ටෝරුවක් නැතුවම (Over-the-counter) ෆාමසියකින් ගන්න පුළුවන්.

මේ නිසාම තමයි පැරසිටමෝල් අපේ "හොඳම යාළුවා" වෙලා ඉන්නේ.

"සැඟවුණු සතුරා" (භයානක පැත්ත)

මෙන්න මේකයි අපි කවුරුත් හරියටම දැනගත යුතු දේ: පැරසිටමෝල් භයානක වෙන්නේ "ඕනවට වඩා" (Overdose) ගත්තොත් විතරයි.

ප්‍රධාන ඉලක්කය: අක්මාව (Liver)

අපේ ශරීරයේ "ෆිල්ටර් එක" තමයි අක්මාව. අපි ගන්න හැම බෙහෙතක්ම වගේ පිරිසිදු කරන්නේ මෙතනින්.

සාමාන්‍ය මාත්‍රාවක් (Dose) අක්මාවට කිසිම ප්‍රශ්නයක් නැතුව පිරිසිදු කරන්න පුළුවන්.

නමුත්, එකපාර පෙති ගොඩක් (උදා: 10-15) ගත්තොත්, හෝ දවසකට ගන්න පුළුවන් උපරිම ප්‍රමාණය (වැඩිහිටියෙක්ට සාමාන්‍යයෙන් දිනකට ග්‍රෑම් 4, එනම් 500mg පෙති පැනලා දිගටම ගත්තොත්, අක්මාවට මේක දරාගන්න බැරිවෙනවා.

එවිට පැරසිටමෝල් වලින් හැදෙන "විෂ සහිත අතුරු ද්‍රව්‍යයක්" අක්මාවේ සෛල මරන්න පටන් ගන්නවා.

ප්‍රතිඵලය: අක්මාව සම්පූර්ණයෙන්ම අක්‍රිය වීම (Liver Failure). මෙය මරණයට පවා හේතු විය හැකි ඉතාම බරපතල තත්ත්වයක්.

අපිට වරදින ප්‍රධාන තැන් 3ක්

අපි නොදැනුවත්වම මේ "සතුරාට" උදව් කරන විදි තුනක් මෙන්න:

ළඟ ළඟ බීම: "උණ අඩු වුණේ නෑනේ" කියලා, නියමිත වෙලාව (සාමාන්‍යයෙන් පැය 4ක් හෝ 6ක්) ඉන්න කලින් ආයෙත් පෙති ගැනීම. මේකෙන් දවසේ උපරිම මාත්‍රාව පහසුවෙන්ම පනිනවා.

"සැඟවුණු මාත්‍රාව" (The Hidden Dose): මේක තමයි ලොකුම වරද. ඔබ හිතන්නේ 'පැනඩෝල්' විතරයි ගත්තේ කියලා. ඒත්, ඔබ සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාවට, කැස්සට ගන්න වෙනත් බෙහෙත් (උදා: Cold & Flu පෙති, කැස්ස පැණි) වලත් පැරසිටමෝල් අඩංගු වෙන්න පුළුවන්. එතකොට ඔබ නොදැනීම දවසට ඕන ප්‍රමාණය වගේ දෙගුණයක් අරගෙන ඉවරයි!

සැමවිටම ගන්නා වෙනත් බෙහෙත් වල "Paracetamol" හෝ "Acetaminophen" (ඇමරිකාවේ භාවිතා වන නම) තියෙනවද කියලා ලේබලය කියවන්න.

"භයානක මිශ්‍රණය" (The Risky Mix): මත්පැන් (Alcohol) සමඟ පැරසිටමෝල් ගැනීම කියන්නේ අක්මාවට කරන මාරාන්තික අපරාධයක්. මත්පැන් සහ පැරසිටමෝල් කියන්නේ දෙකම අක්මාවට බර පටවන දේවල්. මේ දෙක එකට ගත්තම, අක්මාවට වෙන හානිය ඉතාම බරපතලයි.

අවසාන වචනය: පිහියක් වගේ...

පැරසිටමෝල් කියන්නේ හරියට කුස්සියේ තියෙන "පිහියක්" වගෙයි.

නිවැරදිව පාවිච්චි කළොත්: එළවළු කපලා රසට කෑමක් හදාගන්න පුළුවන් (වේදනාව, උණ නැති කරන්න පුළුවන්).

වැරදියට, නොසැලකිලිමත්ව පාවිච්චි කළොත්: අත කපාගෙන ලේ විලක් මැද නවතින්නත් පුළුවන් (අක්මාව විනාශ කරගන්න පුළුවන්).

ඒ නිසා, පැරසිටමෝල් කියන "යාළුවා"ව පරිස්සමෙන් පාවිච්චි කරන්න. හැමවිටම දොස්තර හෝ ඖෂධවේදියා කියන නියමිත මාත්‍රාව පමණක්, නියමිත වෙලාවට ගන්න. සැකයක් ඇත්නම් අනිවාර්යයෙන් වෛද්‍ය උපදෙස් පතන්න.

- කොහොමද ඒක.

https://www.facebook.com/profile.php?id=100063619304149&__cft__[0]=AZZCPinf912aoBZufqSXgIRGsp8VKKNXJtHNKzTVatdsvyuj8rmTO0G6aLa_ZDUHSeFrx7yJOYQGKKGv3bNYKukztZK4hKIYlSBBo56hnNP_uuY3qTHcbwlDYNRltzAx9a8YQ7pay4T8nLJnp83P8Z0Gk9GJ8xcADeUCI6hy28nSzOzhg1l5_ZdJqBXSz9TYO1ge0mAjj_8h_3RNXuXaz1PANLMQZrHKVymmFkq_rwg-Jg&__tn__=-UC%2CP-y-R

A day in the life