ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික මානවයා

Sheikh Irshad Sahabuddeen is with Amal Angunawala and 

24 others

ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවේ දකුණු තුඩුවට ඔබ්බෙන් පිහිටි පාරිසරික සාධක රැසකින් සහ අන්‍යන්ය වූ ජීව විවිධත්වය සහිත පාරාදීසයකි. ශ්‍රී ලංකාව ජනාවාස වීම ක්‍රිස්තු පූර්ව 300,000 සහ ක්‍රිස්තු පූර්ව 130,000 අතර කාලයේ ආරම්භ වී ඇති බව නවතම පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ මගින් තහවුරු කර තිබේ. මුල් ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයේ අන්තර් හිම තත්ත්වයක් දිවයිනේ තිබී ඇති බව නවතම පුරා විද්‍යා පර්යේෂණ මගින් තහවුරු කර තිබේ. එම ශීත දේශගුණය නිසා අධික ලෙස වායුගෝලයට බලපා ඇති බව පෙනේ. මධ්‍යම කඳුකරයේ සුළං තත්ත්වය මත එම ප්‍රදේශයේ අධික වර්ෂාව ලබා ඇති අතර වියලි කලාපීය ප්‍රදේශ අධික ශුෂ්ක බවින් යුක්ත වෙයි. මේ ආකාරයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ පාරිසරික පද්ධතිය විවිධ වීම හේතුවෙන් ප්‍රාග් ඓතිහාසික මානවයා ජීවත් වීමට උචිත පරිදි පරිසරය හැඩගැසී ඇත.

ක්‍රිස්තු පූර්ව 1800 - 1000 වන විට ජ්‍යාමිතික ශුද්‍ර ගල් මෙවලම් භාවිතා කළ ප්‍රාග් ඓතිහාසික මානවයා ජීවත් ව සිට ඇති බව නවතම පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ මගින් තහවුරු කර තිබේ. මධ්‍ය ශිලා යුගයේ දී සත්ත්ව පාලනය සහ වගා කටයුතු සිදු කළ බව පෙනේ. වැසි වනාන්තර හෙළි පෙහෙළි කිරීම සඳහා පූර්‍ව යකඩ යුගයේ දී තැනූ උපකරණ භාවිතා කර ඇති බව තහවුරු වී ඇත පූර්‍ව ශිලා යුගයේ දී ලංකාව සහ ඉන්දියාව සම්බන්ධ වී තිබුණි. මුහුදු මට්ටමේ අඩු වැඩි වීම නිසා ශ්‍රී ලංකාවත් ඉන්දියාවත් අතර වෙන්වීම සිදු වූයේ වසර 7000කට පමණ පෙර බව තහවුරු වී ඇත. පුරාවිද්‍යා හා පාරිසරික සාධක අනුව අපට පැහැදිලි වන්නේ අදින් වසර 250,000කට පෙර ලංකාවේ උතුරු සහ ගිණිකොනදිග ප්‍රදේශයේ මානව වාසස්ථාන තිබූ බවට සැකයක් මතු වීමයි. එමෙන්ම ක්‍රිස්තු පූර්ව 125,000 පමණ වන විට මෙම ප්‍රදේශය ජනාවාස වී ඇති බව නවතම පුරාවිද්‍ය පර්යේෂණ මගින් තහවුරු කර තිබේ. එම මානවයා මුල් කාලීන හෝමෝ සේපියන්ස් වර්ගයේ අය බව අනුමාන කර තිබේ. මධ්‍යම පලයිස්ටොසීන යුගය වන විට ඇතිවූ අන්තර් ජයිවීය වෙනස්‌කම් සහ අන්තර් වර්ෂාපතනය හේතුවෙන් ශාක හා සත්ත්ව සම්පත්වල විවිධත්වයක් නිර්මාණය වී මානව පරිණාමය සඳහා බෙහෙවින් ඉවහල් වූ බව පෙනේ. පුරාවිද්‍යා නිරීක්ෂණය අනුව ක්‍රිස්තු පූර්ව 125,000 පමණ ලංකාවේ උතුරු නැගෙනහිර පළාත්වල ජන ඝනත්වය වර්ග කිලෝමීටර් 1කට පුද්ගලයන් 1.5 සහ 0.8 ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.

ක්‍රිස්තු පූර්ව 35,000කට මෙපිට අතීතයේ ජීවත් වූ මානවයා සහ එම පරිසර පද්ධතිය කාබන් කාල නිර්ණය අනුව සොයා ගෙන තිබේ. ඒවා පහත සඳහන් වේ.

1. පාහියන්ගල වසර 38,000

2. කුරුවිට බටදොඹලෙන වසර 28,000

3. කිතුල්ගල බෙලිලෙන වසර 15,000

4. බෙල්ලන්බැඳි පැලැස්ස වසර 12,000

5. අත්තනගොඩ අලුලෙන වසර 10,350

6. මානියම්ගල වසර 7900

7. සීගිරිය පොතාන වසර 5800

8. සීගිරිය අලිගල වසර 5500

9. උඩමළල වසර 5330

10. මාතොට වසර 3800

11. හෙනගහපුගල වසර 3370

මෙහි ජනාවාස ව්‍යාප්ත වී ඇති ආකාරය පහත සඳහන් ආකාරයට වර්ග කල හැක.

1. වෙරළාශිත එළිමහන් කඳවුරු - මිනිහාගල්කන්ද, බුන්දල, පතිරාජවෙල.

2. පහතරට තෙත් කලාපීය ලෙන් - පාහියන්ගල, බටදොඹලෙන, කිතුල්ගල බෙලිලෙන.

3. පහතරට වියලි කලාපීය ලෙන් - පොතාන සහ අලිගල.

4. පහතරට වියලි කලාපීය එළිමහන් කඳවුරු - බෙල්ලන්බැඳිපැලැස්ස.

5. කඳුකර එළිමහන් දඩයම් ස්ථාන - බණ්ඩාරවෙල, හෝර්ටන් තැන්න.

කායව්‍යවජ්ජේද සොයා ගැනීම් අනුව පුරාන මානවයා පිළිබඳ සාක්ෂි ක්‍රිස්තු පූර්ව 38,000කට අයත් පාහියන්ගලෙන් ලැබී ඇත. කුරුවිට බටදොඹලෙන ක්‍රිස්තු පූර්ව 28,000, සහ කිතුල්ගල බෙලිලෙන ක්‍රිස්තු පූර්ව 15,000 ආදී වශයෙන් මේ කාල සීමාව තුළ එකී පරිසරය ආශ්‍රිතව මෙම මානවයා ජීවත්ව ඇති බව සොයාගෙන තිබේ. පොදුවේ මෙම මානවයා බලංගොඩ මානවයා ලෙස හැඳින්විය හැකිය. එසේ හඳුන්වා දුන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික මානවයා පිළිබඳ පර්යේෂණ සිදු කර තොරතුරු අනාවරණය කල මහාචාර්ය ශිරාන් උපේන්ද්‍ර දැරණියගල මහතා විසිනි. එතුමා විසින් ලියන ලද ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාග් ඉතිහාසය යන කෘතිය The Pre History of Sri Lanka දෙස් විදෙස් සම්මානයද පාත්‍ර විය.

මෙම බලංගොඩ මානවයාගේ පුරුෂ පක්ෂයේ උස සෙන්ටිමීටර් 174 කි. ස්ත්‍රීන්ගේ උස සෙන්ටිමීටර් 166කි. අස්ථි ශක්තිමත් වන අතර හිස් කබල ඉතා ඝනය. මේ ආකාරයෙන් ඔවුන්ගේ ශාරීරික ලක්ෂණ දැකිය හැකිය. මේ මානව විශේෂය ලංකාවේ තෙත් බිම්වල සිට වියලි කලාපීය ප්‍රදේශ දක්වා අසමාන ලෙස පැතිර ගිය අතර ඉතාමත් පුළුල් ලෙස ආහාර දාම ද වෙනස් වී ඇත. ඔවුන් ජ්‍යාමිතික ශුද්‍ර ගල් මෙවලම් භාවිතා කර ඇති අතර මෙවැනි ගල් ආයුධ හා මෙවලම්(ක්‍රිස්තු පූර්ව 28,000-17,000) බුන්දල වෙරළබ හා බෙලිලෙන අසලින් සොයාගෙන ඇත. එමෙන්ම ක්‍රිස්තු පූර්ව 27,000 සිට මෙම මානවයා ලුනු භාවිතා කළ බව පරීක්‍ෂණවලදී අනාවරණය වී තිබේ. ඔවුන් ආහාරයට ගන්නා ලද බෙල්ලන්ගේ කටු වලින් මාලයක් ද නිර්මාණය කර ඇත.

විශේෂයෙන් ම වියලි කලාපයේ සොයා ගත් ගුහා සිතුවම් ද මෙම මානවයා ජීවත් වූ බවට සාක්ෂි දරයි. එමෙන්ම ක්‍රිස්තු පූර්ව 6500 වන විට මැටි බඳුන් භාවිතා කර ඇති බව දොරවකකන්ද ගල් ගුහාවේ කල කැනීම් වලින් තහවුරු වී ඇත. එසේම ලංකාවේ පාරිසරික සාධක විශේෂයෙන් ම සමක ඝන වැසි වනාන්තර සහ ඊට සරිලන පාංශු පද්ධතිය ද මෙම ජනාවාස සංවර්ධනය වීම කෙරෙහි බලපා ඇති බව පෙනේ. ලංකාවේ භාවිත වන ශාක විශේෂයෙන් ම කලු ගම්මිරිස් ආදිය මානවයන් පැමිණිමට හේතුවක් විය හැකිය. මෙම කාල වකවානුව සංසන්දනය කරන්නේ නම් එය ඉන්දු නිම්න ශිෂ්ටාචාරයේ දෙවැනි නාගරීකරණය ක්‍රි‍යාවලිය සමගය. ක්‍රිස්තු පූර්ව 900 වන විට අනුරාධපුරයේ යකඩ මෙවලම් ද පිත්තල, තඹ ආදිය භාවිතා කළ මානවයන් ජීවත්ව සිට ඇති බව නවතම පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ මගින් තහවුරු කර තිබේ. එසේම දකුණු ඉන්දියාව සමග දුරස්ථ වෙළෙඳාමක් ද පැවති බව සාක්ෂි සොයාගෙන ඇත.

පුරාතන ඓතිහාසික යුගයට අයත් බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර සහිත වලං කැබලි සොයාගෙන ඇති අතර ඒවායේ අනුරාධ යැයි සටහන් කර ඇති මැටි බඳුන් ඉන්දියාවෙන් ගෙන්වන ලද බව මතයක් පවතී. එය එසේ වන්නේ නම් ක්‍රිස්තු පූර්ව 6වන සියවසේදී ලංකාවේ ජනාවාස පිහිටුවීම යන පුරාවෘත්තය බිඳ වැටෙයි. ලංකාව ජනාවාස වීම කාබන් කාල නිර්ණය සහ තාප සංදීප්තා කාල නිර්ණය අනූව තවත් වසර 28,000 කට ඈතට යයි. උතුරු ඉන්දියාවේ සොයා ගන්නා ලද ක්‍රිස්තු පූර්ව 600ට අයත් මැටි බඳුන් සහ රතු වීදුරු පබලු වලට සමාන ද්‍රව්‍ය අනුරාධපුරයේ කල කැනීම් වලින් හමුවී ඇත. අනුරාධපුරයේ හමුවූ පැරණි මැටි බඳුන් වල අක්ෂර කොටා ඇත්තේ පූර්ව ඉන්දියානු ප්‍රාකෘත අකුරු වලිනි. මීට සමාන අක්ෂර ඉන්දියාවේ අරියකමෙයිඩු සහ කොමඩුමනල් යන ස්ථානවල හමුවූ පැරණි මෙගලතික ශිලා ලේඛන වල දක්නට ලැබේ.

ජායාරූපය : සීගිරිය පොතාන ගල් ගුහාවේ කල කැනීම් වලින් හමුවූ මානවයාගේ අස්ථි කොටස්. මෙය ක්‍රිස්තු පූර්ව 5800ට අයත් වේ.

©

ජායාරූප අනුග්‍රහය - පුරාවිද්‍යා පශ්චාත් උපාධි ආයතනය, කැළණිය විශ්ව විද්‍යාලය.

සටහන

ඉර්ෂාඩ් සහබ්දීන්

BA (OUSL), PGD Archaeology (PGIAR) University of Kelaniya, Merit pass

MSc Archeology( PGIAR )University of Kelaniya

MA (INDIA MKU),

DIP. PUBLIC POLICY (CISS),

Member of Royal Asiatic Society Sri Lanka

ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ.

The Prehistory of Sri Lanka - An Ecological Perspective., Professor Shiran Deraniyagala, Memoirs Volume 8, Volume 1 & 2., Department of Archaeology Sri Lanka, Second Edition 1992.

ඉතිහාසය 10 ශ්‍රේණිය පෙළ පොත, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශණ දෙපාර්තමේන්තුව. 2018.

ඉපැරැණි ලෝක ශිෂ්ටාචාර, රාජ් සෝමදේව, පත්මසිරි කන්නන්ගර, අනුත්තරාදේවි විද්‍යාලංකාර, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, පිටු 427, 2016.

The Evolution of Technological Innovations in Ancient Sri Lanka, Edited by M. Ashoka T. De Silva., 2011, Vijitha Yapa.

Ancient Anuradhapura., Professor Anuradha Seneviratne, second edition 2008, Sarasavi

A day in the life