දෙසතියක සිති - වලි

සිංහල සහ හින්දු අළුත් අවුරුද්ද ගෙවිලා ගිහින් මැයි දිනය බ්‍රහස්පතින්දා තිබුනා. කියවන ඔබට හිතෙනවා ඇති මොකක්ද මේ දෙකේ තියෙන සම්බන්‍ධය කියලා. මම මේ දෙකම දැක්කේ අරමුණු වලින් වෙනස්ව ගමන් කරන උත්සව දෙකක් හැටියට.

සිංහල සහ හින්දු අළුත් අවුරුද්ද  අපේ සංස්කෘතිකාංගයනට එකතුවුනේ කෘෂිකාර්මික ජීවන රටාවේ අස්වනු ගෙට ගෙන ඊලග කන්නයට සුදානම් වෙන්න ගත්ත පුංචි විවේකයක් ලෙසටයි. මේ විරාමය එක්තරා විදියකට සංක්‍රාන්ති සමයක්.

අප්රේල් මාසේ පටන් ගන්න “බක්මහ වැස්සට පෙර අස්වනු නෙලා ගෙන ගෙට  ගෙන බක්මහ වැස්ස තුරල් වෙන වෙසක් මාසේ දක්වා ගොවිතැන් කටයුතු වලට විරාමයක් ලැබෙනවා. අතමිට සරුවී අටු කොටු පිරවුන මෙ වකවානුවට ජ්‍යොතිශ වැදගත් කමක් ඇති සිද්ධාන්ත කිහිපයත් එකතු කරගෙන අළුත් අවුරුද්ද කිසියම් රටාවකට පිලිවෙලක් ගන්නවා. පරණ අවුරුද්දේ කරගෙන ආ වැඩ රාජකාරි නැකතකට අනුව අත්හැර දාලා සූර්යා මීන රාශියෙන මේෂ රාශියට පැමිණියායින් පසු නැවතත් අක්හරින ලද වැඩ රාජකාරි ආරම්භ කරනවා.

අද අපේ රටේ කෟෂිකාර්මික ආර්ථික රටාවක් නැහැ. හාම්පුතුන්ට තම ශ්‍රමය  කඹුරා මාසේ අන්තිමට සොච්චමක් අතට ගන්න ආර්ථිකයකට හුරුවෙලා තියෙන්නේ. මේ සොච්චම මාසේ අන්තිමට නැත්නම් මාසේ දහවෙනිදාට ලබා ගන්න පිරිසකුත් ,  දවස ගෙවෙන හැන්දෑ යාමයට අතට කීයක් හරි මිට මෙලවෙන  විශාල පිරිසකුත්  සිටින රටට උරුම වෙලා තියෙන්නේ එදා වේල ආර්ථිකයක්.

ඉතින් කොහොමද අවුරුදු සිරිත් විරිත් රැකිලා තියෙන්නේ.  මේ ආර්ථික රටාව තුල මුදලක් එකවර ලැබෙන්නේ නැහැ. අතට සොච්චමද ගත් සැනින් වාෂ්ප වෙලා යනවා.

අද අවුරුදු සිරිත් විරිත් වල වැදගත් කම අඩු වෙලා.

වැටුප් ලබන හැම කෙනාටම වැටුප අතට ලැබෙන සතියක් දෙකකට ඉස්සෙල්ලාම නොනගතය ලබනවා. ආහාර අනුභවය අත්හරින්න සිද්ධ වෙනවා. ලිප ගිනි මෙලවිල්ල පස්සට තියලා හිත ගිණි මොලවගෙන ඉන්න සිද්ධ වෙනවා. සියළු ගණුදෙනු අත්හැරලා බකං නිලා ගෙන ඉන්න සිද්ධ වෙනවා. මේ සියළු සිරිත් ගෙවිලා අවුරුද්ද ලබන්නේ මාසේ පඩි ගත්ත දාට. එදාට ගණු දෙනු කරලා මුදලාලිගේ ණය බිලිපතේ සිට විදුලි ,ටෙලිපෝන ආදී නානාවිධ බිල්පත් ගෙවලා ගණුදෙනු අහවර කරලා සම්බලයක් මිශ්‍ර බතක් කාලා වැඩ අරඹන්න සිද්ධ වෙලා තියෙනවා. 

මාසේ ගෙවෙනවා හැරිලා බලන කොට ආයෙත් නොනගතේ ලබලා.........................

උත්සවශ්‍රියෙන් .අවුරුද්ද සමරන්න කීයෙන් කීදෙනාටද පුළුවන්.

මැයි දිනෙත් ඒ වගෙයි කණපිට හැරිලා.  

අතීතයේ රතු කොඩිය අරගෙන ධනේෂ්වර පන්තියේ සූරා කෑමට එරෙහිව පෙළපාලි ගිය කම්කරු පන්තිය  අද මැයි දිනයදා ධනේෂ්වර පන්තිය සිංහාසනයේ තියන්න පෙලපාලි යනවා. “ .........දැන් ඉතින් නැගිටියව්  කියාගෙන. නැගිටින්න කියන්නේ කම්කරු පන්තියටද නිර්ධණ පන්තියටද ? කියලා කියන පන්තියට තේරුමක් නැහැ.

ඒ අස්සේ මහ හයියෙන් අත් දෙක උස්සලා “කාගෙද? මේ බලවේගේ - ....................................... “කියලා අපෙන් අහනවා. අපිට මතක් වෙන්නේ පලකරන්න බැරි උත්තර. මේ පෙලපාලි වල යන අය කීයෙන් කීදෙනාද දන්නේ මැයි දිනය ආරම්භ වෙන්න මුල්වු හේතුව මොකක්ද කියලා.

තම වැඩමුරය පැය 8කට සීමාකරන්නැයි, ඉල්ලමින් 1886 මැයි මස 01වැනදා කම්කරුවෝ පිරිසක් අමෙරිකාවේ චිකාගෝ නුවරට එක්වුනා වැඩවර්ජනයේ තීරණාත්මක දිනය වුයේ, 1886 මැයි මස 03වැනිදාය.එදින සේව්‍ය මෙහෙයවීමෙන් ආයුධ සන්නද්ධ පොලිස් නිලධාරීන් පිරිසක් වැඩවර්ජනයට එල්ල කළ ප්‍රහාරයෙන් කම්කරුවෝ සිව්දෙනෙක් ජීවිතක්ෂයට පත් වුනා.ඊට විරෝධය පළ කරමින් යළිත් මැයි මස 4වැනදා කම්කරුවෝ පිරිසක් හේමාර්කට් චතුරශ්‍රයට එක් වුනා.එදින පොලිස් හා කම්කරුවන් වචන හුවමාරුවක පැටලුණු අතර එහිදී එල්ල වූ බෝම්බ ප්‍රහාරයකින් පොලිස් නිලධාරියකු මිය ගියා. මේ ගැටුම අවසන් වුනේ තවත් පොලිස් නිලධාරීන් 6දෙනෙකුට ජීවිත නැති කරමින් .

ඕගස්ටස් ස්පයිස්, ඇල්බට් පාර්ඩ්න්ස්, ඇඩෝල්ෆ් ෆීෂර්, ජෝර්ජ් එන්ගල්ස්, සැමුවෙල් ෆීල්ඩන්, ලුයිස් ලන්ග්, මයිකල් ස්ට්වැච් හා ඔස්කා නිබේ යන කම්කරු නායකවරු පොලිසීය විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන නඩුවිභාගය අවසන් වුනේ ඔස්කා නිබේට වසර 15ක සිර දඬුවමක් ද සැමුවෙල් ෆීල්ඩන්, මයිකල් ස්ට්වැඩ් දෙදෙනාට ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් හිමි කරමින් .

පැය 8ක සේවා කාලයක් ඉල්ලා අරගල කරමින් එලෙස රුධිරය වැගිරූ තම සගයින් සදාතනිකව සිහිකිරීමට 1889 වසරේ රැස් වූ ජාත්‍යන්තර කම්කරු සංවිධානයේ තීරණය  සැම වසරකම මැයි 01 වැනිදා ජාත්‍යන්තර කම්කරු දිනය ලෙස නම් කරමින් ප්‍රකාශයට පත්වුනා

ඒ.ඊ. ගුණසිංහගේ ප්‍රධානත්වයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථමවරට මැයි දිනය සමරනු ලැබුවේ, 1927 වසරේදී.
1933 වසරේදී කොළඹ ප්‍රයිස් පිටියෙන් ආරම්භ වු පෙලපාලිය ගාලු මුවදොර පිටියෙන් අවසන් කර ලංකා ඉතිහාසයේ ප්‍රථම මැයි රැළිය පැවැත්වුවා.1956 වසරේ මැයි දින සැමරුමේදි මැයි 1 වැනිදා මෙරට රජයේ නිවාඩු දිනයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කලා..

සැමරිය යුත්තෝ අද නාමිකව ඉතිහාසයට එක්වෙලා. 

සමරන්නේ  පුම්බන්නේ බලයේ සිටින බලයට එන්න ඉන්න දේශපාලන ප්‍රතිරූප.අරගල කර හෝ ලබාගත යුත්තෝ බෙරිහන් දෙන්නේ දේශපාලනඥයින්ට බලය ලබා දෙන්න.

අද මැයි දිනයදාට දේශපාලනඥයෝ ගමනා ගමන පහසුකම් සලස්සලා අගනුවරට අරගෙන එන කම්කරුවන්ගේ නිර්ධණ පන්තිකයන්ගේ  අතට මත් වතුරවිදුරුවක් , බත් පතක් දීලා  එයාලගේ අතේ තිබුන රතු කොඩිය උදුරගන්නවා .උදුරාගෙන කම්කරුවන්ගේ නිර්ධණ පන්තිකයන්ගේ  කටට ප්‍රගස්ති ඔබලා විලංගු දාගෙන පෙලපාලිය ඉස්සරහින් ගිහින් ස්ටේජ් එකට නැගලා - පෙලපාලියේ තමුන් දක්කගෙන ආපු උදවියට දේශනා පවත්වනවා. 

ඒක අහගෙන ඉදලා අපේ ඇත්තෝ නිදිමරාගෙන ගම්බිම්වලට එනවා.

ඔන්න අද මැයිදිනය !.

notes of imaginary