බුදුරුවගල - වැල්ලවාය.

නැගණහිරෙන් ආ වැස්ස බුත්තලට නියගය හමාර කර ඇත. දැඩි නියගයෙන් හෙම්බත්ව සිටි ගහ කොල  කොළපාටින් බැබලෙන්න දැඩි උත්සහායක් දරමින් සිටි සැප්තැම්බරයේ අවසන් සතියේ මම බුදුරුවගලට යාමට වාසනා ලද්දේය.

මට  වැල්ලවාය නගරයේ සිට තිස්සමහාරාම පාරේ තිස්සමහාරාමය දෙසට කිලෝමීටර් හතරක් පමන පැමිණ වමට හැරී අතුරු පාරක තවත් කි.මි. 4 ක් පමණ ගිය තැන හමුවු  වන ගහණය තුළ  ගල් තලාවේ  නෙලා ඇති  බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් ප්‍රධාන කොට තවත් බෝසත් ප්‍රතිමා  කිහිපයක්  දැක ගැනීමට ලැබිනි. මෑත කාලයක් වනතුරුම මෙම ප්‍රදේශයේ අලි ඇතුන්ගෙන් ගහණ හුදකලා ප්‍රදේශයක් වශයෙන් පැවැතුන බව මට හමුවු සාමනේර ස්වාමීන් වහන්සේ පැවසීය.

නව ගොඩනැගිලි කිහිපයක් ඉදිවෙමින් ඇත. සංචාරක මණ්ඩලය විසින් ඉදිකල ගිමන් හලක් දක්නට තිබිනි. මේ හැරෙන්නට ලංකාවේ ඇති පිහිටි ගලක නෙළන ලද උසම ප්‍රතිමාව ලෙස සැලකෙන බුදුරුවගල ශෛලමය බුද්ධ ප්‍රතිමාවට තනි රකින්න කවුරුවත් නැති බවක් මගේ හිතේ සටහන් විය.

හිටි ඉරියව්වෙන නිරූපිත බුද්ධ ප්‍රතිමාව උස මීටර 13 ක් පමණ වෙයි. ප්‍රතිමාව සමඟ දෙපස තවත් ප්‍රතිමා හයක් මෙම ගල් බිත්තියේ පෙළට නෙළා තිබෙයි. ගල් බිත්තිය අඩි 70 ක් පමණ දිගය. ගල් තලාවක් මත නෙළා ඇති දැවන්ත බුදුරුව නිසා බුදුරුවගල වශයෙන් ප්‍රසිද්ධියට පත්වන්නට ඇත.

කවුරුන් විසින් කවර දා කරන ලද්දැක්දැයි නිශ්චිතව තහවුරු කර ගෙන නොමැති මෙම කලා නිර්මාණයන්ගේ ස්වභාවය අනුව මෙය ක්‍රි.ව. 8 – 9 සියවස් වලට අයත් මහායානිකයන් විසින් කළ නිමැවුමක් බව පුරාවිද්‍යාඥයන්ගේ අදහස වෙයි.

ගල් පව්වේ බිත්තිය මධ්‍යයේ දැවැන්ත ප්‍රතිමා නෙලා ඇත්තේ අර්ධ උන්නතව ය. බුදුරුව දෙපස පරිවාර ප්‍රතිමා තුන බැගින් දර්ශනය වෙයි.

බුද්ධ ප්‍රතිමාවේ විශාලත්වය සහ දෙපස සෙසු ප්‍රතිමාවන්ගේ ස්වරූපය නිසා මෙය දීපංකර බුදුරදුන්ගේ පිළිබිඹුවක් බව අනුමාන කෙරේ.

ප්‍රධාන බුද්ධ ප්‍රතිමාවේ දකුණු පස ඇති ප්‍රතිමා ත්‍රිත්වයේ මැද නෙළා ඇත්තේ අවලෝකීතේශ්වර බෝධි සත්ව ප්‍රතිමාවකි. එහි උස මීටර් 7.16 කි.  එම ප්‍රතිමාවේ වම් පසින් නෙළා ඇති ත්‍රිභංග ඉරියව්ව පිළිබිඹු කරන තාරා දේවී ප්‍රතිමාවේ උස මීටර් 5.98 ක් පමණ වෙයි.  මහායානිකයන්ට අනුව තාරාදේවිය අවලෝකීතේශ්වර බෝධිසත්වයන්ගේ භාර්යාවය. අවලෝකිතේශ්වර බෝධි සත්ව රූපයයේ දකුණු අත පැත්තේ දකින්නට ලැබෙන ප්‍රතිමාව සුධන කුමාර ප්‍රතිමාවයි. මහායාන සම්ප්‍රදායට අනුව සුධන කුමාරා ද බෝධිසත්වවරයෙකි. එහි උස මීටර් 6.53 ක් පමණ වෙයි.

ප්‍රධාන බුද්ධ ප්‍රතිමාවේ වම් පසින් දිස්වෙන රූප ත්‍රිත්වයේ මැද නෙලා ඇති ප්‍රතිමාව මතු බුදු බව ලබන මෛත්‍රී බෝධිසත්ව ප්‍රතිමාවය. මෙහි උස මීටර් 7.3 කි. එම බෝධිසත්ව රූපයේ වම් අත පැත්තේ නෙලා ඇති ප්‍රතිමාව වජ්‍රපානී බෝසත් ප්‍රතිමාවය. මෙහි උස මීටර් 6.4 කි. මෛත්‍රී බෝසත් රුවෙහි දකුණු අත පැත්තේ නෙලා ඇති රුව මංජු ශ්‍රී බෝධිසත්ව ප්‍රතිමාවයි. 

මේ අනුව බුදුරුවගල ඇති ප්‍රතිමා හත වම් අත සිට දකුණට පිළිවෙලින් නම් කළහොත් මෙසේ හඳුනාගත හැකිය. සුධනකුමාර, යෝගී අවලෝකීතේශ්වර, තාරා, දීපංකර බුද්ධ, මංජු ශ්‍රී, මෛත්‍රී හා වජ්‍රපානී වශයෙනි.

notes of imaginary

අසුබ නිමිත්තක්.

මාස ගණනාවක් පීඩා කරන ලද නියගය අවසන් කරන  මහ වැස්සක පෙරනිමිති අහස පුරා පැතිර ඇත. වැස්සට පෙර පැවත්වෙන විවාහ මංගල්‍ය සාදය අවසන් වුවහොත් යහපත් යයි මගේ සිතිවිලි අතරට ගොනු වෙමින් තිබිනි. දැහන බිද වැටුනේ “ සර් බිල් එක “ යයි වසන්ත කියු හඩෙනි. 

සාදයේ අවසන් අදියරට පැමිණ සිටියත් සහභාගීවු පිරිසත් ඇනවුම් කරන ලද මධුවිතෙහි  මිලි ලීටර් ගණනත් හා සසදන විට මේක නම් එවර නොවන සාදයකයයි   සිතිවිල්ලක් ඇතිවී තිබිනි. පස්වරු හතර පමණ වී ඇත.   සංගීතයද එකවර  නතරවිනි.ඒ පිරිසට විසිර යන්නට දුන් සංඥාවක් යයි මම සිතුවෙමි.

මම සකස් කල බිල්පත ඉහල සිට පහලට නිරීක්‍ෂණය කරන්නට විනි. සාදයේ  හරි අඩක් පමණ වැය වී ඇත්තේ මධුවිතත් අවුළුපත් සදහාත් වීම නිසා “වසන්ත,  අද කාන්තා පක්‍ෂයත් හොදටම  බීලද ? යයි විමසු වෙමි.” නෑ සර් වැඩිය හිටියේ තරුනයෝ “ වසන්තගේ උත්තරය විනි.

අන්තිකාරම් මුදලත් අඩුකර සකස් කල බිල්පතේ ඉතිරිය ලබා ගැණිම වසන්තගේ රාජකාරිය වුයෙන්  “ සර් ඉක්මන් කරන්න “ මට විධානය කරන්න තරම්  වසන්තට හයියක් ඇතිවිනි. ඊලග විනාඩි කිහිපය ගෙවී යද්දී මම වෙනත් වැඩකට යොමු වී සිටියදී වසන්ත දුව ආයේ. “ සර් දැන් පනහක් දෙන්නම්  කියනවා - ඉතිරි මුදල හෙට උදේ දෙන්නම් කියනවා ? මොකද කරන්නේ ?. ප්‍රශ්න වැලක් අසමිනි.

සාමාන්‍ය සම්ප්‍රදායන් බිද වැටෙමින් ඇතිවන අළුත් ප්‍රශ්න වලට වසන්තට උත්තර නැතිවාක් මෙන්ම මටද කට උත්තර නැති මෙවැනි ප්‍රශ්න සේවා කාලය  තුලදී ඇතිවේ. විවාහ මංගල්‍ය උත්සවය සදහා ශාලාව වෙන් කරවා ගෙන ඇත්තේද වසන්ත ගෙනි. මෙනුව තෝරා ගෙන අත්තිකාරම් ගෙවා දින වකවානු වෙන් කර ගෙන ඇත්තේද වසන්ත ගෙනි. ඇනවුම ක්‍රියාත්මකව  උත්සවය අවසන් කර ඇත්තේද වසන්ත ‍විසිනි.ආයාතනය පැත්තෙන් ගෙන බැළුවිට වගකිව යුත්තා අසරනවු වසන්තය.  රුපියල් දාහේ ඒවා දෙසියකින් පමණ පියවෙන බිලට පනහක් ලබා ගෙන අවුරුද්දක් පමන ආයාතනයට නොමිලේ කඹුරන්නට වේයයි සිතිවිල්ලක්  වසන්තට ඇතිවුවා විය හැක. අවසානයේ   කලබලවු මනස නිවන්නට මම ඔහුට හදිසි උපකාරකය වී තිබේ.

මම උත්සවයේ පසුබිම හිතට ගන්නට වසන්තගෙන්ම කරුණු කාරනා එකතු කරන්ට විනි.ඒ අනුව ‍ මනාල දෙපලම පැමින සියළු ඇනවුම් ලබාදී ඇති අතර වැඩිහිටියන් කිසිවෙක් මේ කටයුතු සංවිධානයේ නොසිටි බව තේරුම් ගතිමි. ප්‍රශ්ණ ගැටළු නිරාකරණය කර ගත යුත්තේ මනාල යුවලගෙනි.  ජීවිතයේ වැදගත්ම අවස්ථාවක සාකච්ඡා කිරීමට මට ඉතිරිව ඇත්තේ අප්‍රසන්න මාතෟකාවක් යටතේම ලියවුන කතාන්දරයකි.

සන්සුන් වීම වැදගත් යයි  මගේ මනස මට පලමු උපදේශය විධානයක් ස්වරූපයෙන් නිකුත් කලෙන් මම ඊට අවනතවිමි. පැමිණි අමුත්තන් විසිර ගොසිනි. වසන්තගෙන් විමසු තොරතුරු අතර  මනාල යුවල පිටතට නොගොස් හෝටලයේම  කාමරයක් වෙන් කර ගෙන ඇති බව සදහන් විනි. “ වසන්ත සමහර විට ලැබුන තෑගී බලල බිල පියවන්න හිතනවා ඇති.  අපි  එහෙනම් එතකම් තියෙන පනහ ගනිමු. ”වසන්තට එදින රෑට නින්ද යන පිලිතුරක් මගෙන් ලැබී ඇත. “ බිලට වඩා තෑගී හම්බු වෙලා තිබුනොත් අපි ගොඩ  සර් !. වසන්ත පනහ රැගෙන එන්න ඉගිලිනි.

මම මට වෙන්වුන කටයුතු වල ගිලෙමින් සිට වෙනදා මෙන්ම පසුදාට පහන් කරන්නට  ඇදට වැටුනත් මේ යුවල කටයුතු කර ඇත්තේ කොතරම් අවදානමක් ඇති කර ගෙනද යන්න විමසමින් නිදිවරන්නට මට සිදුවිනි. පැමිණි අරාධිතයන්ගෙන් පිදුම් ලද  මුදල් ත්‍යාගයන් හෝටලයේ බිල ඉක්මවා නොගියහොත් ? . ඔවුන් හා වසන්ත පත්වන අසරනත්‍වයට පිලිතුරු පසුදා මට තිබිය යුතුය. ඒ  පිලිතුර අප සියල්ලම ගොඩ යා යුතු පිලිතුරක්ද විය යුතුය.

මාස තුනකට පමණ පෙර ඇනවුම් කර සැලසුම් කරන ලද විවාහ මංගල්‍ය උත්සවයක පිරිවැය ගෙවීමට සුදානමක් නැතිව හෝටලයකින් පිටත්ව යා හැක්කේ පොලිසියකට යයි මේ යුවලට අවධානමක් තිබී නැත. අවමංගල්‍ය උත්සවයක් වැනි හිටි හැටියේ කඩා වැටෙන උත්සවයකට  - විවාහ මංගල්‍ය උත්සවයක් සමාන කල නොහැක.

අපේ ඇත්තන්ට අතේ ඇති හැටියට උත්සවයක් සංවිධාණය කර ගන්නට කැමති නැත. උත්සවයෙන් පසු පම්පෝරි ගැසිය හැකි මට්ටමක උත්සවය තිබිය යුතුය. මංගල බෙර කරුවන් , මංගල පෝරුව, ජයමංගල ගාථා , පිලිගැනීමේ ගීතය, සෙටි බෑක් එක ,අෂ්ඨක කියු කලා කරුවා,   උත්සව ශාලාවේ සැරසිලි, උත්සව ශාලාව ආහාර පාන ,මධුවිත ,අවුළුපත් මේ කී නොකී සියල්ලම ගෙවිය යුතු මුදල්ය.එකතු කර ගත් විට මහ ලොකු පිරිවැයක්ය. ඒ ගැන හිතන්නට උවමනා නැත.

පසුදා  බිල පියවීමට නගරයේ බැංකුවකින් අත්තිකාරමක් ලබා ගැනීම සදහා මනාලියගේ ගෙල බැදි මාලය සුරකීමට තබා දෙවන ගමන යන්නට සිදුවන මනාලියකගේ හදවතේ හඩා වැටීමත් කඩා වැටීමත් - මගේ මනසට පීඩාවක් විය. එහෙත්  බිල් පතේ වටිනාකම සදහා සුරැකුමක් ආයාතනයට ලබා දිය යුතුය. නැත්නම් වසන්තත්- මමත් කොට උඩ යාම සිකුරුය.  බිල්පත ගෙවීමට කාල සීමාවක් ලබා දී  නිදහස් කිරීමට  හැකි වුනත් අනන්‍යතාවය තහවුරු කිරීමට මේ යුවල - සුදුසු පුද්ගලයෙකු  ඉදිරිපත් කිරීමටත් එකගතාවයක් නොමැත. අවසානයේ සුරැකුමක් - ගිවිසුමක් සදහා පොලිස් පොත යෝජනා කිරීමට සිදුවිය. ඔවුන් එයට කැමති විය.  

කොයිතරම් අසුබ නිමිත්තක්ද ?

මමත් - වසන්තත් තාවකාලිකව සැනසුන බව අවසානයට සටහන් කල යුතුය.

notes of imaginary

ඔබලා බැලිල්ලක් .

මළ කෙලියයි. විදුලි බිල 25% කින් අඩු කරලා. පෙට්‍රල් ,ඩීසල් බස්සලා. ලාම්පු තෙල් හොදටම අඩු කරලා.

අහ්චර්යක මහිම ! . කිව්ව දේ කරන  - කරන දේ කියන  චින්තනයේ අරුමය!. මේක ගැන නොයෙක් කතා කියනවා. ඉරිසියාවට කියන කතා !. ඌවේ චන්දේ පරදින හින්දා අන්තිම තුරුම්පුව ගැහුවා කියලා කෙනෙක් කියනවා. තවත්  කෙනෙක් කියනවා  ඕවා ඡණ්ද ගුණ්ඩු කී දවසක් තියෙයිද ඔය ගණන් .ඡණ්දේ ඉවරවුනාම ආයේ වැඩි වෙයි කියලා. !. ලංකාවේ ඡණ්ද තියෙන හැටියට කාලෙකට ගාණ නම් වෙනස් වෙන එකක් නැහැ කියලා මට හිතෙනවා.

චීනෙන් ආව ජොලියට චීන ලොක්කා ඉස්සරහ තියාගෙන කරපු ප්‍රකාශයකින් මිළ අඩුකරපු හින්දා අපිට හොද ජාත්‍යාන්තර සාක්‍ෂියක් නම් මේ වැඩේට ලැබිලා තියෙනවා.කොයි වැඩෙ කලත් අවිශ්වාශයෙන් ඒ දිහා බලන්න පුරුදු වෙලා දැන් අවුරුදු හතලිහක් පනහක් වෙච්ච ජාතියකට............මේ අඩුකිරිල්ල අස්සෙත් මොනවා හරි කෙන්ගෙඩියක් තියෙනවා කියලා  විශ්වාසයක් නම් ඇතිවෙනවා.

අපේ ගෙදර රෙදි දමලා තිබුන කබඩ් එක අද උදේම ප්‍රිජ් එකක් වෙලා ! ආශ්චර්ය කියලා කියන්නේ ඒකයි.

ඉන්ධන මිල පහල බැහපු එක අපිට දැනෙන්න ගැමුණු මොකක් හරි ප්‍රකාශයක් කරන්න එපාය. මනුස්සයා කියයි ටයර් ගණණ් වැඩියි. ස්පෙයාර් පාර්ට්ස් ගණණ් වැඩියි. ඒක හින්දා නග්ගපුවා බස්සන්න බැහැ කියලා. එතෙක් ඉතින් අපි සුපුරුදු පරිදි 25%ක් පයින් ගිහිල්ලා ඉතිරි ටික යන්න බස් එකට නගිනවා.

මේ වැඩේ සල්ලි නැතිකමට කරන වැඩක් එහෙම නෙමෙයි.වෛද්‍යවරයාගේ උපදේශය පරිදි කරන වැඩක්. ක්ලෙස්ට්‍රෝල් -සීනී   පාලනය කිරීම සදහා හොද ප්‍රතිකාරයක්.

කවුදෝ කෙනෙක් ගිය සතියේ ඉරිදා පත්‍රයකට ලියලා  තිබුනා රාජ්‍ය නායකයා ගිය ගිය තැන ළමයි උස්සනවා. ඒක ආදර්ශයකට අරගෙන රටේ මිනිස්සු ළමයි උස්සන්න පටන් අරන් කියලා. මේ මාධ්‍යවේදීන්ට හිතෙන ඒවා. ඒත් අපි ඉතින් ලොකු මිනිස්සු අනුගමනය කරන්න කැමතියිනේ. ලොකු එකා හිටගෙන කරන දේ පුංචි එකා කරන්නේ දුව දුවනේ.

මාධ්‍ය උන්නැහේලා කාලෙකට නයි අරිනවා. නලගන ලා අල්ලගෙන. කාලෙකට ළමයි උස්සනවා. ළමෙකුට විනෝද ගමනක් යන්න බැහැ. ලොකු හෙඩිමයකිනි තුන් දෙනෙක් හතර දෙනෙක් අතුරු දහන් වෙලා කියනවා. හොයන්නේ බලන්නේ නැතිව “ පච ” දිග  අරිනවා. මෙයාලා එක -  අටට හිදලා ( අට එකට හිදලා නෙමෙයි )  අපිට මවලා දෙන්න දක්‍ෂයෝ අපි මුලා වෙනවා. අන්තිමට වෙච්ච දෙයක් නැහැ. 

හූවේ ඡණ්දෙනේ ! අපි හාවක් හූවක් නොකර ඉමු.  21 වෙනිදා පාන්දරට අඩුකරපු එළියෙන් ප්‍රතිපල බලා ගන්න බැරියැ.

notes of imaginary